Καπλάνογλου Μαριάνθη

Η παράδοση μέσα από τη νεωτερικότητα

Εκδόσεις Πατάκη (2018)

Η έννοια της παράδοσης από πού προκύπτει; Δηµιουργήθηκε από εκείνους που ερευνούν τις παραδόσεις ή από εκείνους των οποίων τις παραδόσεις ερευνούν οι επιστήµονες; Και στις δύο περιπτώσεις εφαρµόζονται συγκεκριµένα κριτήρια για την παραδοσιακότητα, είτε αυτά δηλώνονται ρητά είτε όχι. Κι ενώ τα άτοµα ή οι οµάδες που ακολουθούν παραδοσιακές πρακτικές δεν είναι υποχρεωµένα να απαριθµήσουν τα κριτήρια που τους οδηγούν στο να χαρακτηρίζουν µια πράξη τους παραδοσιακή, δεν µπορεί να συµβαίνει το ίδιο µε εκείνους που µελετούν τις παραδόσεις επιστηµονικά. Στην ακαδηµαϊκή ανάλυση, οι...

Το λαϊκό παραμύθι ως ποίηση

Εκδόσεις Πατάκη (2018)

Ο Ελβετός παραµυθιολόγος (κατεξοχήν του ευρωπαϊκού παραµυθιού) Max Luthi θεωρείται µεταξύ των σηµαντικότερων διεθνώς µελετητών της λαϊκής (προφορικής) ποίησης. Κορυφαίο έργο του αποτελεί το παρόν βιβλίο µε τον εύγλωττο τίτλο και κυρίως τον υπότιτλό του: "Το λαϊκό παραµύθι ως ποίηση. Αισθητική και ανθρωπολογία" (1975). Με την αισθητική αναζητεί τη λογοτεχνική µορφή του παραµυθιού, µε την ανθρωπολογία την εικόνα του ανθρώπου και του κόσµου του. Παρατηρεί ότι, παρά τις αναρίθµητες παραλλαγές των διαφόρων αφηγήσεων, επανέρχεται σε αυτές πάντα όµοιος ένας ιδιαίτερος τύπος ανθρώπ...

Το παραμύθι από τους αδελφούς Grimm στην εποχή μας

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)

Ο παρών τόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο και ενημερωμένο Οδηγό για τη διεπιστημονική μελέτη του παραμυθιού, για όσους το "ζουν" ως ερευνητές του (εκπαιδευτικοί, φοιτητές) αλλά και για το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Με αφετηρία τη θεωρητική διατύπωση ότι κάθε είδος της λαϊκής αφήγησης αποτελεί μια ξεχωριστή οντολογική κατηγορία που μεσολαβεί μεταξύ της γλώσσας, των συμβόλων και της πραγματικότητας (κατά την έκφραση του Αμερικανού λαογράφου Dan Ben-Amos), το παραμύθι γίνεται αντικείμενο μελέτης ως προς τον πλούτο των μορφών, των επεξεργασιών και των σημασιών του στην ι...

Ελληνική λαογραφία

Ηρόδοτος (2012)

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα,...

Λαογραφικές αναγνώσεις στην Ελλάδα και την Τουρκία

Πεδίο (2012)

Ο παρών τόμος αποτελεί μια πρώτη απόπειρα συνύπαρξης Ελλήνων λαογράφων με Τούρκους συναδέλφους τους. Τα κείμενα αναφέρονται στο ρόλο των λαογραφικών σπουδών κατά τη διαμόρφωση εθνικής συνείδησης στις δύο χώρες, στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα επίθετα, στην παραδοσιακή μουσική για την πολιτισμική ομογενοποίηση, και στο μετασχηματισμό των πολλών εθνικών ομάδων της Τουρκικής Δημοκρατίας (1923) σε εθνικό τουρκικό κράτος. Άλλα θέματα είναι η θρησκευτική ομάδα των Αλεβιτών ως δείκτης του βαθμού ωρίμανσης των πολιτικών συνθηκών στη σύγχρονη Τουρκία, η μελέτη της μουσικ...

Περί ζώων

Ψυχογιός (2011)

Έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί, λογοτέχνες και δημοσιογράφοι γράφουν μικρές ιστορίες για τα ζώα και υποστηρίζουν ότι τα ζώα δεν είναι κατώτερα όντα: Αισθάνονται, πονούν, αγαπούν, αντιλαμβάνονται, κρίνουν, θυμούνται, έχουν συνείδηση, έχουν ικανότητες που δεν έχουμε, έχουν δικαιώματα. Με λογική και συναίσθημα σχολιάζεται η σχέση των ζώων με τον άνθρωπο, η παρουσία τους στον μύθο και το παραμύθι, στην τέχνη και την τεχνολογία, στη θρησκεία και τη φιλοσοφία, και καταγγέλλεται η σκληρότητα με την οποία συχνά αντιμετωπίζονται. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τεκμηριωμένα και...

Οι ιδέες των παιδιών για την παιδική λογοτεχνία

Τόπος (2010)

"Οι ιδέες των παιδιών για την παιδική λογοτεχνία" είναι ένα πρωτοποριακό εγχείρημα στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Το βιβλίο παρουσιάζει διεξοδικά την εξέλιξη της κριτικής της αναγνωστικής ανταπόκρισης, συμπληρώνοντας έτσι την ελληνική βιβλιογραφία, ενώ παράλληλα διερευνά τις απόψεις μαθητών και μαθητριών για την παιδική λογοτεχνία. Η σημαντικότερη πρωτοτυπία του, ωστόσο, είναι ότι χαρτογραφεί τις απόψεις μαθητών και μαθητριών των τριών τελευταίων τάξεων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την παιδική λογοτεχνία και τις αναγνωστικές τους προτιμήσεις με βάση μία έρευνα σ...

Ο λαϊκός πολιτισμός στον κόσμο της τεχνολογίας

Εκδόσεις Πατάκη (2009)

Ο λαϊκός πολιτισμός αποτέλεσε για πολύ καιρό αντικείμενο μιας ρομαντικής αναζήτησης επιβιώσεων και κατάλοιπων. Με το παρόν βιβλίο, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1961, ο Hermann Bausinger συνέβαλε καθοριστικά στον επαναπροσδιορισμό και στον προσανατολισμό εκ νέου της λαογραφίας όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες. Καταρχάς, ο συγγραφέας αντικρούει εδώ την αντίληψη σχετικά μ' έναν λαϊκό πολιτισμό, ο οποίος παραμένει απρόσβλητος από την τεχνολογική πρόοδο, στραμμένος αποκλειστικά στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρεί από τον λαϊκό πολιτισμό τη διάσταση της φαι...

Ο λαϊκός πολιτισμός στον κόσμο της τεχνολογίας

Εκδόσεις Πατάκη (2009)

Ο λαϊκός πολιτισμός αποτέλεσε για πολύ καιρό αντικείμενο μιας ρομαντικής αναζήτησης επιβιώσεων και κατάλοιπων. Με το παρόν βιβλίο, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1961, ο Hermann Bausinger συνέβαλε καθοριστικά στον επαναπροσδιορισμό και στον προσανατολισμό εκ νέου της λαογραφίας όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες. Καταρχάς, ο συγγραφέας αντικρούει εδώ την αντίληψη σχετικά μ' έναν λαϊκό πολιτισμό, ο οποίος παραμένει απρόσβλητος από την τεχνολογική πρόοδο, στραμμένος αποκλειστικά στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρεί από τον λαϊκό πολιτισμό τη διάσταση της φαι...

Φιλαναγνωσία και σχολείο

Εκδόσεις Πατάκη (2008)

Οι μελέτες του συλλογικού αυτού τόμου ανιχνεύουν με ποικίλους τρόπους την έννοια της φιλαναγνωσίας και αναφέρονται στην πολύπλευρη αξιοποίηση του λογοτεχνικού βιβλίου στο σχολείο. Οι συνεργάτες του τόμου, πανεπιστημιακοί καθηγητές, εκπαιδευτικοί και γνωστοί συγγραφείς λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, παρουσιάζουν με τρόπο πολυφωνικό, θεωρητικό αλλά και πρακτικό, ζητήματα που αφορούν τη διαχρονική γοητεία της λογοτεχνίας, τα παιδιά ως αναγνώστες, τη συμβολή του σχολείου και της οικογένειας στην ενεργοποίηση της φιλαναγνωστικής διάθεσης των μαθητών. Στον τόμο περιλαμβάνο...

Επεξεργασία παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών ΑΤ 560-699

Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας (2007)

Με τον πέμπτο τόμο του καταλόγου σας παρουσιάζουμε την επεξεργασία του τελευταίου μέρους των μαγικών παραμυθιών (ΑΤ/ΑΤU 300-749), που καλύπτει τους τύπους ΑΤ/ΑΤU 560-649 (μαγικά αντικείμενα) και ΑΤ/ΑΤU 650-699 (υπερφυσική δύναμη και γνώση). Πολλά από τα παραμύθια που εξετάζουμε και κυρίως οι τύποι ΑΤ/ΑΤU 560-569, προβάλλουν ως κύριο λόγο της επιτυχίας των ηρώων τους την απόκτηση κάποιου μαγικού αντικειμένου. Όσο το έχει στην κατοχή του ο πρωταγωνιστής, όλες του οι επιθυμίες πραγματοποιούνται, ενώ μόλις το χάσει καταστρέφεται, χάνει το θρόνο του, τη γυναίκα του, τα πάντα....

Η παιδαγωγική και διδακτική αξιοποίηση του παραμυθιού

Γρηγόρη (2007)

Το παραμύθι είναι το προσφιλέστερο και ίσως το ουσιωδέστερο είδος της ελληνικής προφορικής λαϊκής παράδοσης, το οποίο πρέπει και συνήθως αξιοποιείται στο Δημοτικό Σχολείο και ιδίως στις δύο πρώτες τάξεις του, μέχρι σήμερα. Πάντως η θέση και η παιδαγωγική αξιοποίηση του παραμυθιού, κατά τη σχολική πράξη, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένη, σε σχέση με τη μεγάλη παιδαγωγική αξία του. Στον παρόντα τόμο δεκατέσσερις ειδικοί επιστήμονες, λαογράφοι, παιδαγωγοί και ψυχολόγοι, προσεγγίζουν το παραμύθι από την πλευρά της ειδικότητάς τους, ως αφηγηματικό εί...

Διδακτική εμπειρία και παιδαγωγική θεωρία

Νήσος (2005)

Τα κείμενα του παρόντος τόμου αφορούν την επιμόρφωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τρεις είναι οι κύριες μεταβολές που έχουν επιβάλει την επιμόρφωση: α) η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η μετατροπή της σε κοινωνία υποδοχής μεταναστών, β) η ραγδαία εξάπλωση των Νέων Τεχνολογιών και γ) η κατάργηση των Παιδαγωγικών Ακαδημιών. Σκοπός του βιβλίου είναι να αποτιμήσει την υπάρχουσα εμπειρία και να προτείνει νέες κατευθύνσεις επιμόρφωσης θέτοντας στο επίκεντρο της κριτικής διερεύνησης την παιδαγωγική διάσταση της διαδικασίας που ακολουθείτα...

Επεξεργασία παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών ΑΤ 500-559

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2004)

[...] Το βιβλίο αυτό, τέταρτος κατά σειράν τόμος του "Καταλόγου των ελληνικών παραμυθιών", αποτελεί μια σύγχρονη επεξεργασία της πρώτης ανέκδοτης και πολύτιμης καταλογογράφησης του ελληνικού παραμυθιού από τον Γεώργιο Α. Μέγα, που δημοσιεύουμε εδώ και είκοσι έτη. Έχουν δημοσιευτεί ήδη τρεις τόμοι. Ο πρώτος, που είναι και ο μόνος που πρόλαβε να δημοσιεύσει ο ίδιος ο συντάκτης του, περιέχει τους "Μύθους ζώων" (ΑΤ 1-299) κι αποτελεί την πρώτη (και μόνη) κωδικοποίηση του ελληνικού παραμυθιακού corpus, που δημοσιεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. [...] (από την εισαγωγή του βιβλ...

Κόκκινη κλωστή κλωσμένη

Εκδόσεις Πατάκη (2004)

Κόκκινη κλωστή κλωσμένη.../ Κόκκινη κλωστή δεμένη.../ Άστριφτη κλωστή στριμμένη... Έτσι συνήθως αρχίζουν την αφήγησή τους οι λαϊκοί παραμυθάδες του Αιγαίου. Πώς ξετυλίγεται όμως το νήμα της αφήγησης; Πώς υφαίνεται κάθε φορά το παραμύθι; Τα παραμύθια προσφέρουν ένα προνομιακό πεδίο ανάπτυξης της ατομικής και συλλογικής φαντασίας, που τροφοδοτούνται από την παράδοση αλλά και, αντιστρόφως, τη μετασχηματίζουν. Ως προϊόντα της προφορικής λογοτεχνίας, γεννιούνται κάθε φορά που ένας αφηγητής παίρνει το λόγο μπροστά στην ομάδα των ακροατών του. Επομένως δεν αποτελούν μόνο κείμε...

Παραμύθι και αφήγηση στην Ελλάδα

Εκδόσεις Πατάκη (2002)

Ο κοινωνικός ρόλος του παραμυθιού στην Ελλάδα παραμένει, σε μεγάλο βαθμό, ανεξερεύνητος. Παρά το πλήθος και τον πλούτο των παραμυθιακών συλλογών, οι λαϊκοί παραμυθάδες παραμένουν άγνωστοι στον τόπο μας. Η παρούσα εργασία επιχειρεί να προσεγγίσει το παραμύθι ως ιστορικό αντικείμενο, στην εξέλιξή του, αλλά και να το συσχετίσει με ένα πολιτισμικό παρόν, μέσα από τη μελέτη ορισμένων παραμυθιών και παραμυθάδων σε τοπικές κοινωνίες όπου η αφήγηση είναι μια ζωντανή παράδοση. Βασίζεται σε παραμύθια που συγκεντρώθηκαν από μία εκτεταμένη επιτόπια έρευνα συλλογής υλικού από αφηγητές...

Ελληνική λαϊκή παράδοση

Ελληνικά Γράμματα (1998)
Συνολικά Βιβλία 17
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου