Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Kaliótsos Pantelís
Ο Παντελής Καλιότσος γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα. Εκεί πέρασε τα πρώτα του χρόνια, σπουδάζοντας και ταυτόχρονα κάνοντας κάθε είδους δουλειά: εργάτης, υδραυλικός, μαρμαράς, μικροπωλητής, υπάλληλος κτλ. Αργότερα έφυγε μακριά από την πόλη, με σκοπό να μονάσει, αλλά δεν τα κατάφερε για περισσότερο από δύο χρόνια. Άρχισε να γράφει απ’ το 1943, πιστεύοντας στη λογοτεχνία, και στην τέχνη γενικότερα, όχι ως μέσο προβολής και καθιέρωσης αλλά απλά ως θεραπεία ψυχής. Έτσι, συνέχισε να γράφει επί είκοσι δύο ολόκληρα χρόνια, χωρίς να δημοσιεύσει οτιδήποτε ή να εκδώσει βιβλίο. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1964 με το μυθιστόρημα "Ο μεσαίος τοίχος", που, όντας χειρόγραφο, δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό "Ταχυδρόμος". Αργότερα εργάστηκε για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, σε παιδικά κυρίως προγράμματα. Έργα του: "Εδώ κουτσούλησε μια μύγα", διήγημα (1958). "Ο μεσαίος τοίχος", μυθιστόρημα, Φέξης (1964), Κέδρος (1971), Πατάκης (2000). "Οι ονειροπόλοι", μυθιστόρημα, Alvin Redman Hellas (1965), Κέδρος (1980, με τίτλο "Αχιλλέας Μανωλόπουλος" ["Οι ονειροπόλοι»"). "Μάθημα δολοφονίας", μυθιστόρημα, Κέδρος (1971), Εκδόσεις Πατάκη (1994). "Η συμπεριφορά του κενού", μυθιστόρημα, Κέδρος (1973, 1982). "Φανταστική παράγραφος 7", μυθιστόρημα, Κέδρος (1974), Εκδόσεις Πατάκη (1994). "Δεκεμβριανή νύχτα" ("Εργάτες της πίσσας"), μυθιστόρημα, Κέδρος (1978, 1983). "Τα γουρούνια", μυθιστόρημα, Κέδρος (1981), Εκδόσεις Πατάκη, (1992, 1994). "Το συμπόσιο", μυθιστορηματική τετραλογία, Καστανιώτης (1985, 1989). "Η τριλογία της λεωφόρου" ("Μάθημα δολοφονίας", "Η συμπεριφορά του κενού", "Φανταστική παράγραφος 7"), Κέδρος (1985). "Στρατιωτικές ασκήσεις", διηγήματα, Κέδρος (1989). "Διωγμός απ’ την κόλαση", νουβέλα, Κέδρος (1991). Για παιδιά: "Τα ξύλινα σπαθιά", μυθιστόρημα, Κέδρος (1974, 1992), Εκδόσεις Πατάκη (1994, 11η ανατύπωση 2001). "Η μύγα", διηγήματα, Κέδρος (1977, 1985), Εκδόσεις Πατάκη (1994, 6η ανατύπωση 2000). "Το ιζεντόρε και τ’ αηδόνι", παραμύθι, Κέδρος (1981, 1987). "Πατέρας και γιος", μυθιστόρημα, Κέδρος (1987, 1992), Εκδόσεις Πατάκη (1995, 9η ανατύπωση 2000). "Ένα σακί μαλλιά", Εκδόσεις Πατάκη (1996, 4η ανατύπωση 2000). "Η σφεντόνα του Δαβίδ", Εκδόσεις Πατάκη (2001). Είχε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας (1980), το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου (2002) και το Βραβείο Παιδικού Βιβλίου (2002) του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του "Η σφεντόνα του Δαβίδ". Έφυγε από τη ζωή στις 9 Σεπτεμβρίου 2016, σε ηλικία 91 ετών.
Η μύγα
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2016)
Μπορεί ένα σημείο στίξης, ένα κόμμα, ας πούμε, που γίνεται ερωτηματικό, ή μια τελεία εντελώς "ανεδαφική" ν’ αλλάξουν τελείως το περιεχόμενο του επίσημου εγγράφου που απευθύνει ένας αρχηγός κράτους στον ομόλογό του του "αντιπάλουδέους"; Η Δημοκρατική Δικτατορία του θείου Προκόπη του Καλλιγράφου, όπου η άψογη διατύπωση των επίσημων κειμένων αποτελεί θεσμό υψίστης σημασίας, θα έρθει σε πολεμική σύρραξη με τη Δικτατορική Δημοκρατία του Αλλήθωρου Θεοδοσόφ, ο οποίος δε συγχωρεί τέτοια... οφθαλμοφανή λάθη. Κι όλ’ αυτά εξαιτίας μιας κουτσουλιάς ίδιας τελείας που άφησε μια μύγα πάνω...
Το δικό μας Πάσχα
Συλλογικό έργο
Νάρκισσος (2016)
Πασχαλινά κείμενα και αφηγήσεις, από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας. Στο "Δικό μας Πάσχα" επιλέχθηκαν πενήντα πέντε διηγήματα, κυρίως, από σαράντα έξι σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς και δημιουργούς, με σκοπό τη συνύπαρξη και συνήχηση διαφορετικών φωνών σε ένα πανοραμικό γιορταστικό πεδίο. Στο σπίτι της πόλης, στο πατρικό του χωριού, στην εξοχική πλατεία, παντού όπου γιορτάζεται το χαρμόσυνο Πάσχα, σμίγουν αγαπημένα πρόσωπα γύρω από το παραδοσιακό τραπέζι, μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα αναστάσιμης χαράς και ελπιδοφόρας προσμονής, σε πλήρη αρμονία με την αναγεννημένη α...
Η σφεντόνα του Δαβίδ
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2015)
Ο μικρόσωμος και ανίσχυρος Δαβίδ, μας λέει η Βίβλος, έχοντας για μοναδικό του όπλο μια σφεντόνα, εξόντωσε το σιδερόφρακτο γίγαντα Γολιάθ. Η άνιση αυτή μονομαχία έγινε πριν από χιλιάδες χρόνια, επαναλαμβάνεται ωστόσο από καιρό σε καιρό μέχρι σήμερα. Συχνά οι ανίσχυροι νικάνε τους ισχυρούς. Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα, την υπερδύναμη της Αμερικής που νικήθηκε από το μικροσκοπικό Βιετνάμ. Ας θυμηθούμε προπάντων το "Έπος της Αλβανίας". Εδώ μπορούμε στ’ αλήθεια να πούμε ότι τα τανκς υποχώρησαν μπροστά στις σφεντόνες. Πώς γίνεται αυτό το θαύμα; Ιδού η απάντηση: Αν έχεις για σύ...
Η σφεντόνα του Δαβίδ
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2015)
Ο μικρόσωμος και ανίσχυρος Δαβίδ, μας λέει η Βίβλος, έχοντας για μοναδικό του όπλο μια σφεντόνα, εξόντωσε το σιδερόφρακτο γίγαντα Γολιάθ. Η άνιση αυτή μονομαχία έγινε πριν από χιλιάδες χρόνια, επαναλαμβάνεται ωστόσο από καιρό σε καιρό μέχρι σήμερα. Συχνά οι ανίσχυροι νικάνε τους ισχυρούς. Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα, την υπερδύναμη της Αμερικής που νικήθηκε από το μικροσκοπικό Βιετνάμ. Ας θυμηθούμε προπάντων το "Έπος της Αλβανίας". Εδώ μπορούμε στ’ αλήθεια να πούμε ότι τα τανκς υποχώρησαν μπροστά στις σφεντόνες. Πώς γίνεται αυτό το θαύμα; Ιδού η απάντηση: Αν έχεις για σύ...
Ποιους θα δαγκώσω άμα λυσσάξω
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
"Τα πρώτα συμπτώματα λύσσας εκδηλώνονται όταν θυμώνεις πολύ και δεν σ' ακούει κανείς. Τον χειμώνα του 1959, διαβλέποντας τον κίνδυνο να αρρωστήσω από θυμό άρχισα να συντάσσω έναν ονομαστικό κατάλογο μ' εκείνους που θα ήθελα να δαγκώσω στην περίπτωση που λυσσάξω. Η Ελλάδα είχε τότε περίπου επτάμισι εκατομμύρια ανθρώπους - θα ήταν αδύνατο να βάλω στον κατάλογό μου έστω και τους μισούς. Έτσι αποφάσισα να βάλω μόνο όσους ήταν "υπεράνω υποψίας". Υπεράνω υποψίας ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιάκωβος. Αυτόν έβαλα πρώτο, ενώ πρώτη έπρεπε να βάλω τη βασίλισσά μας...
Χριστουγεννιάτικες ιστορίες
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει χριστουγεννιάτικα διηγήματα γραμμένα από σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς, κυρίως του 20ού αιώνα. Πρόκειται για κείμενα που αναδίδουν μελωδίες και εικόνες των γιορτών και διαπνέονται από τον βαθύ ανθρωπισμό που αναβιώνει στο τέλος κάθε χρόνου σε όλα τα σημεία της γης, μαζί με τη φάτνη, τα λαμπιόνια, τα κάλαντα, το χιόνι, τα δώρα και το φλουρί της βασιλόπιτας. Τα μηνύματα που κρύβονται σε αυτά τα διηγήματα προκύπτουν από τις συγκινήσεις και τα πάθη των ηρώων τους, αλλά πρωτίστως μαρτυρούν την ευαισθησία των ίδιων των δημιουργών τους. Δίχως άλλ...
Οι ονειροπόλοι
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Tον ήρωά μου και φίλο μου Aχιλλέα Mανωλόπουλο είχα στο νου μου όταν έγραψα πως ο Έλληνας για ν' ανέβει σ' ένα βουνό ψάχνει να βρει κατήφορο. Tον είπα ονειροπόλο γιατί έζησε στη σκοτεινή περίοδο της γερμανικής Kατοχής, τότε που μόνο μέσα στα όνειρά του μπορούσε να βρει κανείς λίγο κατήφορο. H σύντομη ζωή του Aχιλλέα δεν είχε επεισόδια. Tα επεισόδια και τις περιπέτειες τα πέρασε όλα μέσα του. Έμοιαζε άνθρωπος που κοιμάται και ονειρεύεται, με τη διαφορά ότι αυτός ο ίδιος επέλεγε τα όνειρά του. Tι μπορεί να περιμένει κανείς από έναν άνθρωπο που κοιμάται και συνεχώς ονειρεύ...
Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2006)
Αισθάνομαι ενοχή. Μετά από 80 ολόκληρα χρόνια που βρίσκομαι στη ζωή, μόλις τώρα άκουσα να γίνεται λόγος για την ωραιότερη ιστορία του κόσμου. Ήταν ίσως η πρώτη φορά που σ' έναν πόλεμο, και μάλιστα Παγκόσμιο, οι απλοί φαντάροι κι εχθροί, παρά τις αυστηρές διαταγές και τη βούληση της πολεμόχαρης εξουσίας, έκαναν ειρήνη μεταξύ τους. Πρόκειται για την Ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914. Αυτή την ιστορία θα παραθέσω, όπως την αφουγκράστηκα. Θέλω να την κάνω γνωστή σ' αυτούς που, όπως εγώ, ποτέ δεν την άκουσαν και να τη θυμίσω σ' αυτούς που την ήξεραν και την ξέχασαν. Ένας αιών...
Δεκεμβριανή νύχτα
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2006)
Αθήνα, Ιούλιος 1944. Ο ήλιος καίει και οι εργάτες απλώνουν την πίσσα στους δρόμους της πόλης που βράζει. Από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 1944, οι διαδρομές της ζωής μιας παρέας εργατών της πίσσας διασταυρώνονται με την Ιστορία. Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1979, η "Δεκεμβριανή Νύχτα" είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο στους απλούς και βασανισμένους ανθρώπους, που θυσιάζονται πρώτοι στους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες...
Το εργαστήριο του μυθιστοριογράφου Παντελή Καλιότσου
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Δύο μηχανικοί είναι σκυμμένοι πάνω από μια μηχανή. "Δεν έχουμε αλήθεια" λέει ο ένας. "Δεν πειράζει" απαντάει ο άλλος. "Θα βάλουμε ειλικρίνεια, το ίδιο κάνει". ("H συμπεριφορά του κενού", από την "Τριλογία της Λεωφόρου"). Iδιοτροπία είναι η λέξη που χαρακτηρίζει κυρίως την τέχνη. Bαδίζει κανείς πάνω στην ιδιωτική του οδό και, αν σ΄ αυτή την πορεία αποκτάει μερικές βεβαιότητες, αυτό δε σημαίνει ότι δογματίζει. Άλλωστε είναι για τον καθένα παράφωνη η προσφώνηση δάσκαλος, όση πείρα και γνώσεις κι αν έχει. Aντίθετα, είναι πολύ χρήσιμο να εκθέτει κανείς τη δική του ιδιοτροπία...
Η τριλογία της λεωφόρου ΙΙ: Η συμπεριφορά του κενού
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια προέκυψε η ζωή από τη συμπεριφορά του νερού. Αυτή τη φορά όμως η ζωή ξαναβγαίνει από τα τενάγη ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του Κενού. Είναι αδύνατο, για την ώρα, να προσδιορίσει κανείς τον άνθρωπο του Κενού - κι όχι μόνο από ανεπάρκεια της γλώσσας. Ο Μιχάλης Γιούρας το προσπαθεί με την παραληρηματική τούτη "αυτοβιογραφία" του, αλλά κυρίως με το παράξενο τέλος του, παρ’ όλο που τα περισσότερα στοιχεία του θανάτου του είναι φανταστικά, καθώς βασίζονται μόνο στο δικό του, νέο και αισιόδοξο ήθος θνητότητας. Υπάρχει μόνο η ελλιπής μαρτυρία του φ...
Το Ιζεντόρε και τ' αηδόνι
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Mια φορά κι έναν καιρό... ζούσε ένας βασιλιάς που είχε μια μονάκριβη κόρη τόσο όμορφη, που μερικοί τη θεωρούσανε ψεύτικη και τηνε δείχνανε στους άλλους όχι με το "η", όπως όλες τις κοπέλες, αλλά με το "το" (όπως να πούμε "το κρύσταλλο"). Το Ιζεντόρε, έτσι τη λέγανε. Η ομορφιά όμως του Ιζεντόρε δε φαινότανε με την πρώτη ματιά, διότι ήτανε πάντα λυπημένο και μελαγχολικό - και, όπως όλοι ξέρουν, το ωραιότερο στολίδι απάνω σ’ ένα πρόσωπο είναι το χαμόγελο. Μια φορά κι έναν καιρό... ακούστηκε μέσα στο δάσος το υπέροχο τραγούδι του αηδονιού. - Αχ, θέλω να μου το φέρετε αμέσως...
Στρατιωτικές ασκήσεις
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2003)
Στα όσα χρόνια γράφω, παρατηρώ ότι γράφω καλύτερα όταν είμαι θυμωμένος. Ο θυμός αυτός γίνεται παραλογισμός όταν στρέφεται ακόμα κι ενάντια στο θεό: "Παραιτήσου επιτέλους, Κύριε" φωνάζω "να αναλάβει ο Άνθρωπος!" Και είναι πράγματι η λογοτεχνία μια τρέλα που εγώ την έχω και σαν θεραπεία της τρέλας. Θεωρώ λοιπόν ταλέντο μου το θυμό μου, δεν έχω άλλο. Μπορεί να εκφράζεται με οδύνη, όπως στις Στρατιωτικές Ασκήσεις. Ή με κλαυσίγελο και πικρότατο χιούμορ-φαρμάκι, όπως στην "αφιέρωση στον αγαπημένο μου Κοσκωτά" και στο Τσέρνομπιλ. Κοντολογίς, και τις πέντε αυτές αληθινές ιστορίες τ...
Ο μεσαίος τοίχος
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (2000)
Στη δίκη μου επικαλέστηκα το δικαίωμα της σιωπής και δεν είπα τίποτα. Ομολόγησα απλώς ότι σκότωσα τη Μαρία και τεμάχισα το πτώμα της σε εφτά κομμάτια. (Περισσότερα δεν μπορούσα να κόψω.) Η τελευταία λεπτομέρεια δεν ήταν αλήθεια. Το πτώμα δεν το τεμάχισα. Μ' έκανε να το νομίζω αυτό η παράκρουση του ερωτικού πάθους, καθώς μάλιστα εκείνες τις μέρες είχε σηκωθεί σφοδρός άνεμος κι εγώ -όπως ο Ντιντερό- "νιώθω τρελός όταν φυσάει δυνατός άνεμος". Εκείνη την εποχή πίστευα στο Θεό -συνεπώς και στο Διάβολο. Ήμουν έτοιμος, λοιπόν, ν' αναχωρήσω στην έρημο, για να βρω την Αλήθεια, ότ...
Τον αιώνα που ξύπνησε ο πηλός
Καλιότσος Παντελής 1925-2016
Εκδόσεις Πατάκη (1998)
"Η αξία του ανθρώπου μετριέται ανάλογα με την ικανότητά του να γίνεται άλλος". Αντιμετωπίζοντας την περιπέτεια της ζωής σύμφωνα με αυτό το αξίωμα, ο Χριστόφορος Νικηφόρος, ένας άνθρωπος που ζει στην εποχή μας, νιώθει να τον κινεί όχι η ιδιαίτερη σημασία του προσωπικού βίου του αλλά η βαθιά συναίσθηση της ιστορικότητάς του ως ατόμου. Για τούτο οι πράξεις του Χριστόφορου πολύ συχνά θυμίζουν τον Δον Κιχώτη και, όπως εκείνος, αγωνίζεται ν' αποδείξει τη λογική του. Ωστόσο, δεν πρέπει να νομίσει κανείς ότι το οδοιπορικό τούτο εκτρέπεται σε φιλοσοφικές αναζητήσεις και θεωρί...