Σολομός Αλέξης 1918-2012
Solomós Aléxis
Κεφαλλονίτης από καταγωγή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1918. Σπούδασε στο Κολλέγιο Αθηνών, στη Νομική Σχολή Αθηνών, στη Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου και μεταπολεμικά στο Royal Academy του Λονδίνου, στο Πανεπιστήμιο Yale και στο Εργαστήριο Πισκάτορ στη Νέα Υόρκη. Στην Κατοχή δούλεψε ως ηθοποιός, ενδυματολόγος, μεταφραστής και κριτικός κινηματογράφου. Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού "Τετράδιο" (1944) και συνεργάτης αθηναϊκών εφημερίδων. Το θεατρικό του έργο "Ο τελευταίος ασπροκόρακας" παίχτηκε στο Θέατρο Τέχνης του Κουν και τον επόμενο χρόνο "Το μονοπάτι της λευτεριάς" απ' το θίασο του Γιώργου Παππά και Μελίνας Μερκούρη. Η σκηνοθετική του σταδιοδρομία άρχισε στη Νέα Υόρκη το 1947, συνεχίστηκε στο Λονδίνο και τελικά στην Αθήνα, με πρώτη παράσταση την "Κληρονόμο" στο Θέατρο Μουσούρη. Ως σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου, μόνιμος (1950-1964) κι αργότερα έκτακτος, ανέβασε συνολικά εκατόν δύο θεατρικά έργα. Άλλα εξήντα πέντε σκηνοθέτησε σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους, στο Κ.Θ.Β.Ε., στην Ε.Λ.Σ. και στο δικό του θίασο, "Προσκήνιο" (1967-1978), καθώς επίσης στο Μίσιγκαν των Η.Π.Α. ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Χρημάτισε αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Ε.Ι.Ρ.Τ. (1975) και δυο φορές διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Έγραψε δώδεκα βιβλία με θεατρικά θέματα. Διακρίσεις: Ταξιάρχης του Φοίνικα, Βραβείο Ακαδημίας, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έφυγε από τη ζωή στις 25 Σεπτεμβρίου 2012, σε ηλικία 94 χρονών.
Αλέξης Σολομός, Γραμμές και σχέδια
Σταματογιαννάκη - Κουτσουμπού Κωνσταντίνα
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2018)
«Σαν ο θεατής είναι παιδί, τότε και μόνο είναι πολύτιμος. Κι αν τον ξιπάσουμε με αθώα μέσα δεν του κάνουμε κακό. Απεναντίας τού θερμαίνουμε τα νεκρωμένα άκρα της γνήσιας συναισθηματικής του υπόστασης. Χρειάζονται και τα άκρα. Γι’ αυτό ας γίνει παιδί κι ο καλλιτέχνης κι ας παίξει με το κοινό της αίθουσας -ο συγγραφέας, ο ηθοποιός, ο σκηνογράφος, ο σκηνοθέτης, ο μουσικός- ένα λίγο μεγαλύτερο παιδί, ο αρχηγός της συμμορίας, που ξέρει να παίρνει την πρωτοβουλία και να εμψυχώνει τα ομαδικά παιχνίδια". Μεγάλο μέρος της μακράς ζωής του (1918-2012) ο Αλέξης Σολομός το αφιέρωσε σ...
Δοκιμασία ή Οι μάγισσες του Σάλεμ
Miller Arthur 1915-2005
Δωδώνη (2014)
Η ιστορία του αλληγορικού δράματος "Δοκιμασία" τοποθετείται στο Σάλεμ, το 1692. Η δίκη των μαγισσών που πραγματικά έγινε εκεί στα τέλη του 17ου αιώνα απασχόλησε τον συγγραφέα ιδιαίτερα. Είδε σε αυτήν την υπόθεση τη δίκη του φανατισμού και μέσα από το έργο του κατέκρινε την καταπάτηση πολιτικών ελευθεριών και εισήγαγε τον όρο "κυνήγι μαγισσών" στον 20ό αιώνα. Ο ίδιος εξηγεί: "Όταν η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη, ο φόβος παίρνει υπόσταση. Οι άνθρωποι του Σάλεμ έβλεπαν τον εαυτό τους σαν κάτοχο μιας ανώτερης αλήθειας. Αν το φως αυτής της αλήθειας έσβηνε, πίστευαν πως θα ερχότ...
Το ονειρόδραμα
Strindberg August 1849-1912
Δωδώνη (2013)
Το σκηνικό παρουσιάζει ένα τοπίο στα σύννεφα. Μοιάζουν με απόγκρεμνα βράχια που κρατάν στην κορφή τους ερειπωμένα κάστρα. Διακρίνονται οι αστερισμοί του Λέοντος, της Παρθένου και του Ζυγού. Στο κέντρο ο πλανήτης Ζευς λαμποκοπάει. Η Αγνή, η κόρη του Θεού Ίντρα, στέκεται στο πιο ψηλό σύννεφο.
Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα
Pirandello Luigi 1867-1936
Δωδώνη (2013)
Τώρα που οι τολμηρές καινοτομίες του Λουΐτζι Πιραντέλλο δε σκανδαλίζουν πια το κοινό και η θέση του μέσα στη θεατρική ιστορία του αιώνα μας έχει στερεωθεί, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα πού βρίσκεται, εκτός από την πρωτοτυπία, η βαθύτερη αξία αυτού του έργου. Η κυριότερη αρετή του είναι, χωρίς αμφιβολία, ο τρόπος, ο γνήσια θεατρικός τρόπος, με τον οποίο κατόρθωσε να ερμηνεύσει από τη σκηνή ένα οξύ για τη σκέψη και για το αίσθημα του σύγχρονου ανθρώπου πρόβλημα: τη ριζική αβεβαιότητα, την έλλειψη ενότητας, τη ρευστότητα και τις αντιφάσεις του πράγματος που θεωρούσαμε ως τ...
Η θαυμαστή μπαλωματού
Lorca Federico García 1898-1936
Δωδώνη (2013)
Σεβαστό κοινό... (Παύση.) Όχι, όχι "σεβαστό" κοινό - κοινό σκέτα. Κι αυτό δε σημαίνει πως ο συγγραφέας δε θεωρεί το κοινό σεβαστό. Κάθε άλλο. Πίσω όμως απ' αυτή την προσφώνησή του φαίνεται πως υπάρχει κάποιο χτυποκάρδι ή, ας πούμε, μια έκκληση για να φανεί το ακροατήριο μεγαλόψυχο για την υπόκριση των ηθοποιών και με τη μαστοριά του θεατρικού παιχνιδιού. Ο ποιητής δε ζητάει επιείκεια, ζητάει προσήλωση - μιας κι έχει πηδήξει πια, εδώ και πολύν καιρό, τον αγκαθωτό φράχτη του φόβου, που χωρίζει το συγγραφέα απ' τους θεατές. Ο ανόητος τούτος φόβος και η κατάντια του Θεάτρου, πο...
Ο ζωντανός Αριστοφάνης
Σολομός Αλέξης 1918-2012
Κέδρος (2009)
Η σάτυρα του Αριστοφάνη δεν γράφτηκε για ορισμένους ανθρώπους, μα για τον άνθρωπο γενικά. Ο πολίτης στην εποχή του Κλέωνα ή των Τριάκοντα είναι ο πολίτης κάθε εποχής, ο παραγκωνισμένος σύζυγος της Πραξαγόρας ή της Μυρρίνης που μας κάνει κάθε μέρα να γελούμε μέσ' απ' τις γελοιογραφίες των περιοδικών, κι οι βασικές ιδέες που πραγματεύονται οι κωμωδίες δεν είν' άλλες απ' τον Πόλεμο, τον Πλούτο, τη Δικαιοσύνη, τη Δημοκρατία, την Παιδεία, την Τέχνη, θέματα που ακόμα και σήμερα τονίζει την επικαιρότητά τους η πρώτη σελίδα των εφημερίδων. Όσο για τα σκώμματα που αφορούν συγκεκριμέ...
Η γυναίκα στο θέατρο
Σολομός Αλέξης 1918-2012
Toubi's (2004)
Εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια (500 π.Χ. - 2000 μ.Χ.) η δραματουργία έλαμψε στον κόσμο σαν μια απ' τις δημοφιλέστερες καλές τέχνες. Ωστόσο, μονάχα στα τελευταία τετρακόσια χρόνια το γυναικείο φύλο βγήκε στη σκηνή, πλάι στους άντρες που έπαιζαν πρωτύτερα όλους τους γυναικείους ρόλους. Είναι καταπληκτικό το γεγονός πως οι σπουδαίες τραγικές και κωμικές ηρωίδες που δημιούργησε η παγκόσμια δραματουργία απ' τον καιρό των πρόδρομων του Αισχύλου ίσαμε των διαδόχων του Σαίξπηρ, γράφτηκαν για αρσενικούς ερμηνευτές! Αξιοσημείωτο είναι πως από τον καιρό που άνοιξε ο θεατρικός χώρος σ...
Παγκόσμιος κινηματογράφος 1900-2000
Σολομός Αλέξης 1918-2012
Κέδρος (2000)
Το βιβλίο, χωρίς να προχωρεί σε κριτικές ή αναλύσεις, καταγράφει στις σημαντικότερες δημιουργίες της νέας τέχνης, που γεννήθηκε με τον εικοστό αιώνα και κατάχτησε την υφήλιο. Αν έπρεπε να αφιερώσω σε κάποιον το χρονολόγιο αυτό, θα το αφιέρωνα δίχως άλλο σε όλους τους παραγωγούς, σκηνοθέτες και ηθοποιούς, που μόχθησαν για την ποιότητα του ελληνικού κινηματογράφου. Α. Σ.
Προσφορά στον Άγγελο Τερζάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (2000)
Επί πενήντα σχεδόν χρόνια, ο Άγγελος Τερζάκης στέκεται ως ακρόπρωρο του πνευματικού μας βίου. Η στέρεη και τίμια πνευματική του φυσιογνωμία εκφράζει με τρόπο μοναδικό τη συνειδησιακή ανησυχία της γενιάς του, της περίφημης Γενιάς του '30, διατυπώνοντας συγχρόνως σ' ένα πλούσιο και πολύμορφο λογοτεχνικό έργο πρώτης γραμμής τις ανησυχίες, την αγωνία, τις φιλοδοξίες και τον απελπισμό των νεώτερων. Είναι αυτός πού μαρτυρεί κατ' εξοχήν για τη δοκιμασία των συνειδήσεων που ζουν μέσα σ' εποχή κρισιμώτατη για το μέλλον του ανθρώπου και που επισημαίνουν την επώδυνη κρίση του πολιτ...