Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Karapánou Margaríta
Η Μαργαρίτα Καραπάνου (1946-2008) γεννήθηκε στην Αθήνα, κόρη της πεζογράφου Μαργαρίτας Λυμπεράκη και του ποιητή Γιώργου Καραπάνου. Μεγάλωσε στην Ελλάδα και στη Γαλλία και σπούδασε κινηματογράφο στο Παρίσι. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στην Αθήνα. Τα βιβλία της "Η Κασσάνδρα και ο λύκος", "Ο υπνοβάτης" και "Rien ne va plus" εκδόθηκαν στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Σουηδία, στο Ισραήλ, στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στην Ιταλία. Αποσπάσματα των έργων της ανθολογήθηκαν σε βιβλία και σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά πλάι σε κείμενα των Λιούις Κάρολ, Τζέην Μπόουλς, Αναΐς Νιν, Τζων Φόουλς, Πέτερ Χάντκε, Κάρλος Φουέντες, Μίλαν Κούντερα, κ.ά. Το 1988 το μυθιστόρημά της "Ο υπνοβάτης" τιμήθηκε στη Γαλλία με το Βραβείο Καλύτερου Ξένου Μυθιστορήματος. Ακολούθησαν τα βιβλία της "Ναι", "Lee και Lou", "Μαμά", "Μήπως;" (συνομιλίες με τη Φωτεινή Τσαλίκογλου) και τα ημερολόγιά της με τίτλο "Η ζωή είναι αγρίως απίθανη", το 2008, τα οποία κρατούσε από τα 13 της έως τα 33 της χρόνια. Πέθανε μετά από σύντομη νοσηλεία στη μονάδα εντατικής θεραπείας του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών, την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2008, σε ηλικία 62 ετών, μετά από επιπλοκές στην υγεία της από αναπνευστικά προβλήματα.
Μήπως;
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2019)
Καλημέρα, Μαργαρίτα! Καλημέρα, Φωτεινή! 30.143 λέξεις, 32 πρωινά. Μιλούσαμε μαζί. Έφευγε για μια στιγμή το σκοτάδι. Πες μου ποιος σε κατοικεί να σου πω ποιος είσαι. Η τρέλα, ο έρωτας, η γραφή, τα ζώα, η μουσική, οι λέξεις, η λύπη, ο ενθουσιασμός, η πληγή, το φιλί, η συντριβή, η εξοχή, η ψευδαίσθηση του καθαρού αέρα με κατοικούν. Δυο φίλες, σαν αδελφές, με εναλλασσόμενους ρόλους. Καθηγήτρια ψυχολογίας-συγγραφέας, υγιής-άρρωστος, θεραπευτής-θεραπευόμενος: ετικέτες ρευστές κι αβέβαιες που σαν δεύτερο δέρμα κολλάνε πάνω σου, ρούχα άβολα και δανεικά. Αναμμένα φ...
Η Κασσάνδρα και ο λύκος
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2018)
"... Διάβασα το βιβλίο σας και θέλω να σας συγχαρώ για τα εξαιρετικά του προτερήματα. Νομίζω πως κανείς δεν έχει χειριστεί το θέμα της παιδικής ηλικίας όπως εσείς. Δεν έχει μιλήσει για την κρυφή σκληράδα, για το αόρατο αυτό μίγμα της φαντασίας και της πραγματικότητας, μ' έναν τρόπο τόσο ανοιχτό και απροσδόκητο. Μου ήρθανε στο νου ο Proust, ο Jerzy Kosinski και ο Lewis Carroll... Εσείς, όμως, έχετε βρει εδώ μία αλήθεια που κανένας απ' αυτούς τους τρεις συγγραφείς δεν έπιασε. Περιμένω με ανυπομονησία το επόμενό σας βιβλίο." (απόσπασμα από γράμμα του John Updike) "... Κ...
Για τον Αντώνη Φωστιέρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2017)
Η κριτική συγκομιδή είναι πλούσια, ανάλογη με τις κριτικές. Οι απόψεις πολύμορφες, συχνά διατυπωμένες ως δοκιμές. Δεν υπάρχει δηλαδή ομοφωνία αλλά αξιοσημείωτη καταγραφή γνωμών. Δεν είναι το δύσβατο της ποίησης του Φωστιέρη αλλά η έκπληξη μπροστά στο νεοφανές, η αδυναμία -ανάλογη με την αμφισβήτηση του ιδίου- μπροστά στη σύλληψη του κεντρικού μηνύματός του, εκφρασμένου από συλλογή σε συλλογή ετερότροπα και με συστηματικές προσθήκες φερτής ύλης, απόδειξη της ανάπτυξης ενός συστήματος εν εξελίξει, του οποίου τα σπέρματα έχουν αναφανεί ήδη από Το Μεγάλο Ταξίδι, τη νεανική και...
Rien ne va plus
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
Είναι η στιγμή, στο παιχνίδι, που δεν μπορείς να επηρεάσεις πια το μέλλον, είτε θετικά είτε αρνητικά. Τότε είναι που ακούγεται από τον κρουπιέρη το περίφημο "Rien ne va plus". Ή χάνεις ή κερδίζεις ό,τι έχεις μιζάρει. Συνήθως χάνεις... Η Λουίζα, μια ευαίσθητη συγγραφέας, ερωτεύεται και παντρεύεται τον Άλκη, έναν ιδιόρρυθμο άντρα με μοβ μάτια. Το βράδυ του γάμου τους ο Άλκης προβαίνει σε μια σοκαριστική ενέργεια που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους. Ακολουθούν η απιστία, η ταπείνωση και το διαζύγιο. Κι ενώ ο αναγνώστης ετοιμάζεται να αναθεματίσει ή να συμπαθήσει τ...
Rien ne va plus
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
Είναι η στιγμή, στο παιχνίδι, που δεν μπορείς να επηρεάσεις πια το μέλλον, είτε θετικά είτε αρνητικά. Τότε είναι που ακούγεται από τον κρουπιέρη το περίφημο "Rien ne va plus". Ή χάνεις ή κερδίζεις ό,τι έχεις μιζάρει. Συνήθως χάνεις... Η Λουίζα, μια ευαίσθητη συγγραφέας, ερωτεύεται και παντρεύεται τον Άλκη, έναν ιδιόρρυθμο άντρα με μοβ μάτια. Το βράδυ του γάμου τους ο Άλκης προβαίνει σε μια σοκαριστική ενέργεια που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους. Ακολουθούν η απιστία, η ταπείνωση και το διαζύγιο. Κι ενώ ο αναγνώστης ετοιμάζεται να αναθεματίσει ή να συμπαθήσει τ...
Η Κασσάνδρα και ο λύκος
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
"... Διάβασα το βιβλίο σας και θέλω να σας συγχαρώ για τα εξαιρετικά του προτερήματα. Νομίζω πως κανείς δεν έχει χειριστεί το θέμα της παιδικής ηλικίας όπως εσείς. Δεν έχει μιλήσει για την κρυφή σκληράδα, για το αόρατο αυτό μίγμα της φαντασίας και της πραγματικότητας, μ' έναν τρόπο τόσο ανοιχτό και απροσδόκητο. Μου ήρθανε στο νου ο Proust, ο Jerzy Kosinski και ο Lewis Carroll... Εσείς, όμως, έχετε βρει εδώ μία αλήθεια που κανένας απ' αυτούς τους τρεις συγγραφείς δεν έπιασε. Περιμένω με ανυπομονησία το επόμενό σας βιβλίο." (απόσπασμα από γράμμα του John Updike) "... Κ...
Οι άνθρωποί μου
Συλλογικό έργο
Ποταμός (2010)
"Πάντα αναρωτιόμουν για τις ζωές των ανθρώπων που έβλεπα. Ωραία, τέλειωσε ο χτίστης το ρετιρέ, σε τι σπίτι γυρνάει; Πώς αγκαλιάζει ο "μπάτσος" και πώς ο κρατούμενός του; Η καλόγρια τι όνειρα βλέπει το βράδυ; Κάποια στιγμή άρχισα να ξεστρατίζω και να αναζητώ νέες εικόνες. Το πάθος της παρατήρησης έγινε σιγά σιγά επάγγελμα. Θυμάμαι με πόση έκπληξη έζησα το 1989 την εξέγερση στο Κόσσοβο. Με είχαν στείλει από την "Πρώτη" με κομμουνιστικές οδηγίες. Να γράψω πόσο καλοί είναι οι μεν και πόσο κακοί είναι οι δε. Και εγώ έγραφα ότι δεν βλέπω κανένα καλό. Το ένα χωριό το έκαιγαν ο...
Εγκώμιο του μακιγιάζ
Baudelaire Charles 1821-1867
Άγρα (2009)
"Η γυναίκα έχει το απαράγραπτο δικαίωμα, και μάλιστα εκπληρώνει ένα είδος χρέους όταν προσπαθεί να φανεί μαγική και εξωπραγματική. Πρέπει να εκπλήσσει, να γοητεύει. Ως είδωλο πρέπει να χρυσώνεται για να γίνεται αντικείμενο λατρείας. Πρέπει, λοιπόν, να δανείζεται απ' όλες τις τέχνες τα μέσα για να υψωθεί πάνω απ' τη φύση, ώστε να σκλαβώνει καλύτερα τις καρδιές και να συναρπάζει τα πνεύματα. Δεν πειράζει διόλου αν η απάτη και το τέχνασμα είναι γνωστά σε όλους, όταν η επιτυχία τους είναι εξασφαλισμένη και το αποτέλεσμα πάντα ακατανίκητο." Το μικρό αυτό δοκιμιακού χαρακτήρα...
Λόγος για την Ύδρα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)
Ένας συγκλονιστικός τόμος για το "ιδιότυπο" νησί του Aργοσαρωνικού, που έχουν δοξάσει με το πέρασμα και τη, συχνά, μακρά παραμονή τους σε αυτό μεγάλοι δημιουργοί από τον παγκόσμιο χώρο του κινηματογράφου, του θεάτρου, της μουσικής, της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών. H βραχώδης Ύδρα με τα ανηφορικά της καλντερίμια, που κάνουν το νησί απρόσιτο και απροσπέλαστο από κάθε τροχοφόρο, έχει εμπνεύσει στο μάκρος της ιστορημένης της ζωής πλήθος ποιητών, πεζογράφων, ταξιδιωτικών συγγραφέων και ιστοριογράφων. Ένα πολύ δυνατό απάνθισμα από κείμενά τους αποτελεί το βιβλίο αυτό. H...
Η ζωή είναι αγρίως απίθανη
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Ωκεανίδα (2008)
"Η ζωή είναι αγρίως απίθανη" είναι μια συνταρακτική κατάδυση στα άδυτα του κόσμου της Μαργαρίτας Καραπάνου, μέσα από τα προσωπικά της ημερολόγια. Τα κείμενά της ξεκινάνε το 1959, όταν σε ηλικία 13 ετών ακολουθεί τη μητέρα της, τη συγγραφέα Μαργαρίτα Λυμπεράκη, στο Παρίσι, και τελειώνουν το 1979, όταν έχει ήδη εκδοθεί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ το πρώτο της βιβλίο, "Η Κασσάνδρα και ο λύκος", και τα ξένα έντυπα ("Monde", "Figaro", "New York Times"), αλλά και διάσημοι συγγραφείς σαν τον Τζον Άπνταϊκ τη συγκρίνουν με τον Προυστ, τον Κοζίνσκι, τον Κάρολ, τον Μπέκετ και τον Κάφκα....
Η Κασσάνδρα και ο λύκος
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2006)
"... Διάβασα το βιβλίο σας και θέλω να σας συγχαρώ για τα εξαιρετικά του προτερήματα. Νομίζω πως κανείς δεν έχει χειριστεί το θέμα της παιδικής ηλικίας όπως εσείς. Δεν έχει μιλήσει για την κρυφή σκληράδα, για το αόρατο αυτό μίγμα της φαντασίας και της πραγματικότητας, μ' έναν τρόπο τόσο ανοιχτό και απροσδόκητο. Μου ήρθανε στο νου ο Proust, ο Jerzy Kosinski και ο Lewis Carroll... Εσείς, όμως, έχετε βρει εδώ μία αλήθεια που κανένας απ' αυτούς τους τρεις συγγραφείς δεν έπιασε. Περιμένω με ανυπομονησία το επόμενό σας βιβλίο." (απόσπασμα από γράμμα του John Updike) "... Κ...
Μήπως;
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Ωκεανίδα (2006)
Μιλάμε μαζί - φεύγει το σκοτάδι... 30.143 λέξεις και 32 πρωινά. Κι εμείς τώρα δα εδώ, δυο φίλες με εναλλασσόμενους ρόλους, συγγραφέας-καθηγήτρια-ψυχολόγος-άρρωστη-υγιής-θεραπευτής-θεραπευόμενος, ιδιότητες ρευστές και αβέβαιες, ρούχα άβολα και στενά που μας καθηλώνουν σε στενάχωρα και ασφυκτικά δωμάτια, τι επιθυμήσαμε, αλήθεια, μέσα απ' αυτό το διαλογικό βιβλίο; Να αλλάξουμε ρόλους, να πετάξουμε τα στενά ρούχα που δεν σ' αφήνουν να αναπνεύσεις και που ακόμα και στον ύπνο μάς λένε να τα φοράμε, και να δοκιμάσουμε έναν περίπατο στον ανοιχτό αέρα. Να συν-αποκαλυφθούμε και ό,τ...
Ο υπνοβάτης
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Ο Θεός ήταν κουρασμένος... Έβλεπε τη γη του και πώς είχε καταντήσει... Οι άνθρωποι τον είχαν προδώσει. Αποφασίζει, λοιπόν, να στείλει στη γη ένα Θεό καινούργιο, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή τους, το Θεό που θα τους άξιζε. Έσκυψε τότε στη γη κι έκανε εμετό. Πάνω σ' ένα ελληνικό νησί. Το ελληνικό νησί, μικρόκοσμος της σημερινής Ελλάδας και γενικότερα του σύγχρονου πολιτισμού, ένας πύργος της Βαβέλ, όπου οι γλώσσες, οι ανθρώπινες σχέσεις, τα φύλα συγχέονται. Ο Μανόλης, ο νέος Μεσσίας, περνάει σ' αυτό το χώρο σαν υπνοβάτης, αγνοώντας μέχρι τέλους τη θεϊκή του φύση. Σαν υπνοβάτε...
Μαμά
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Ωκεανίδα (2004)
Σκοτάδι. Η θάλασσα μαύρη και πηχτή. Mαμά, είσαι γοργόνα. Eγώ είμαι ανεβασμένη στη μαύρη σου ουρά, τεράστια, και τρέχουμε, τρέχουμε. Δεν μιλάμε, μόνο ακούγονται τα κύματα. Eίναι η πρώτη φορά που σε έχω δικιά μου. Σφίγγω τα πόδια μου γύρω στην ουρά σου. H ουρά γίνεται ξαφνικά από ατσάλι, με πληγώνει. Γυρίζεις το κεφάλι και βλέπω τ' άσπρα φρύδια σου, τ' άσπρα μαλλιά σου, τα στενά σου χείλη. Mου κλείνεις το μάτι. Mέσα στα αίματα που έχω στα πόδια μου απ’ την ουρά σου, σ' το κλείνω κι εγώ. - Έτσι πρέπει να είναι, μου λες. Kαταλαβαίνω. Πηδάω μες στη θάλασσα. Tα κύματα με σκεπάζ...
Lee και Lou
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Ωκεανίδα (2003)
Ο Mister Bank έχει ερωτευτεί τρελά μια τρομοκράτισσα. Δεν του έχει δείξει όμως ποτέ το πρόσωπό της. Τη συναντάει κάθε βράδυ μυστικά στην τράπεζά του, την «Total Bank». - Αγάπη μου, πες μου το όνομά σου, δεν θα το πω σε κανέναν... ... Μια νύχτα δεν άντεξε. Τραβάει την κουκούλα με δύναμη, οπότε βλέπει με φρίκη ότι η αγαπημένη του είναι άντρας! - Είσαι ο Κουφοντίνας! φωνάζει. Μα πώς γίνεται; Εσύ είσαι στη φυλακή! - Είμαι ο δίδυμος αδελφός του! Μάικελ Κουφοντίνας. Ζω στον Καναδά. Εκεί είμαι λίγο τρομοκράτης, όποτε μου τη δώσει... - Εμένα μ' αρέσουν οι τρομοκράτες... λέει ο...
Ναι
Καραπάνου Μαργαρίτα 1946-2008
Ωκεανίδα (1999)
Ο κόσμος της Μαργαρίτας Καραπάνου είναι εκρηκτικός. Χτισμένος με τα υλικά της ψυχασθένειας, βυθίζεται στον πυθμένα της ύπαρξης, χάνεται στη δίνη μιας κινούμενης άμμου από συναισθήματα, φόβους και ερωτικές φαντασιώσεις που αποδεικνύονται δυνατότερες από οποιαδήποτε πραγματικότητα. Όμως ο κόσμος της Μαργαρίτας Καραπάνου δεν είναι απελπισμένος, αφού εκεί, στην περιδίνηση της πτώσης του ανακαλύπτει την κατάφαση του, αυτό το "Ναι" που ακούγεται τόσο μαγικό, όσο η γραφή της βραβευμένης συγγραφέως.
Εγκώμιο του μακιγιάζ
Baudelaire Charles 1821-1867
Άγρα (1998)
"Η γυναίκα έχει το απαράγραπτο δικαίωμα, και μάλιστα εκπληρώνει ένα είδος χρέους όταν προσπαθεί να φανεί μαγική και εξωπραγματική. Πρέπει να εκπλήσσει, να γοητεύει. Ως είδωλο πρέπει να χρυσώνεται για να γίνεται αντικείμενο λατρείας. Πρέπει, λοιπόν, να δανείζεται απ' όλες τις τέχνες τα μέσα για να υψωθεί πάνω απ' τη φύση, ώστε να σκλαβώνει καλύτερα τις καρδιές και να συναρπάζει τα πνεύματα. Δεν πειράζει διόλου αν η απάτη και το τέχνασμα είναι γνωστά σε όλους, όταν η επιτυχία τους είναι εξασφαλισμένη και το αποτέλεσμα πάντα ακατανίκητο." Το μικρό αυτό δοκιμιακού χαρακτήρα...