Μουλλάς Παναγιώτης 1935-2010
Moullás Panagiótis
Ο Παναγιώτης Μουλλάς (1935-2010) γεννήθηκε στο Κιλκίς. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στην Αθήνα (1961-1966) και έζησε για πολλά χρόνια στο Παρίσι (1966-1977), όπου δίδαξε νεοελληνικά στο Παν/μιο της Nanterre και στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης. Το 1977 εξελέγη καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., και έκτοτε έζησε και δίδαξε στη Θεσσαλονίκη. "Έφυγε" από τη ζωή το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 2010, σε ηλικία 75 ετών, καταλοίποντας πίσω του πλούσιο φιλολογικό έργο. Έργα του, μεταξύ άλλων, είναι: - Λουκιανού, "Εταιρικοί και νεκρικοί διάλογοι" (προλεγόμενα, μετάφραση, σημειώσεις), Γαλαξίας 1967. - Γκ. Φλωμπέρ, "Η αισθηματική αγωγή" (χρονολόγιο, προλεγόμενα, βιβλιογραφία, μετάφραση, σημειώσεις), Γαλαξίας 1971· Οδυσσέας 1981. - "Α. Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφούμενος" (εισαγωγή, κείμενα, κρίσεις), Ερμής 1974· 1981. - Γ. Μ. Βιζυηνός, "Νεοελληνικά διηγήματα" (εισαγωγή, κείμενα, κρίσεις), Ερμής 1980· Εστία, 1994. - "Για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία: κριτικές καταθέσεις", Στιγμή 1989. - "Ρήξεις και συνέχειες: μελέτες για τον 19ο αιώνα", Σοκόλη-Κουλεδάκη 1994. - "Η δέκατη μούσα: μελέτες για την κριτική", Σοκόλη-Κουλεδάκη 2001. - Γερ. Βώκος, "Ο κύριος πρόεδρος" (εισαγωγή, επιμέλεια), Σοκόλη-Κουλεδάκη 2004. - "Ο χώρος του εφήμερου: στοιχεία για την παραλογοτεχνία του 19ου αιώνα", Σοκόλη-Κουλεδάκη 2007, κ.ά.
Στους δρόμους της λογιοσύνης
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2013)
Κάθε φορά που η περίπτωση Βιζυηνού αναδύεται στη σκέψη μου, ανακαλεί επίμονα ένα δίσημο τοπίο (Ανατολή - Δύση) και ταυτόχρονα μια τριπλή διαδρομή (ποίηση, διήγημα, μελέτη). Θα 'λεγες ότι αυτό που συμβαίνει εδώ σηματοδοτεί μια ταυτόχρονη μετακίνηση στο γεωγραφικό και στο δημιουργικό πεδίο. Κάπως έτσι μπορούμε να δούμε σφαιρικά το έργο του Βιζυηνού: σαν μια τριλογία που καθορίζεται από ένα σύνολο χωροχρονικών δεδομένων. Τα στάδια της συγκεκριμένης πορείας είναι ορατά. Πρώτα η ποίηση, ύστερα το διήγημα, τέλος η μελέτη. Με ένα γνωστό επακόλουθο: ότι, ενώ ο ποιητής και διηγηματ...
Κατάλογος 25
Συλλογικό έργο
Στιγμή (2011)
Περιλαμβάνονται τα κείμενα & ενότητες: - Στυλιανός Αλεξίου, Τρία ποιήματα για τον Κορνάρο ("Τραπεζόντα Σητείας", "Κορνάρος", "Κάστρο") - Στυλιανός Αλεξίου, συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό "Sky" του Ηρακλείου, Μάιος 2011 - Παύλος Καλλιγάς, επιστολή στον Στυλιανό Αλεξίου - Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, "Το αρχαιολογικό έργο του Στυλιανού Αλεξίου" - Γιώργης Μανουσάκης, "Το φιλολογικό έργο του Στυλιανού Αλεξίου" - Κώστας Γ. Τσικνάκης, "Το πρόσφατο συγγραφικό έργο του Στυλιανού Αλεξίου" - Μενέλαος Γ. Παρλαμάς, ""Κρητική Ανθολογία" του Στυλιανού Αλεξίου" - Βιβλία του Στυλι...
Ροϊδικά μελετήματα 1911-1934
Ανδρεάδης Ανδρέας Μ. 1876 - 1935
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2010)
Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται τα ροϊδικά μελετήματα του Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη, όσα έχουν δημοσιευτεί σταδιακά σε διάφορα έντυπα κατά την περίοδο 1911-1934. Ανεψιός του Ροΐδη και πρώτος φιλολογικός του εκδότης, ερευνητής και γόνιμος συγγραφέας, ο Ανδρέας Ανδρεάδης (1876-1935) υπήρξε πρωτίστως διαπρεπής πανεπιστημιακός και οικονομολόγος. Συμπληρωματικά και παράλληλα προς τις βασικές του επιστημονικές επιλογές έρχονται τα άλλα του ενδιαφέροντα: η ιστορική έρευνα (και όχι μόνο η σχετική με την Οικονομία), η λογοτεχνία, οι καλές τέχνες, η μουσική, προπάντων το θέατρο και η κριτικ...
Από τον Λέανδρο στον Λουκή Λάρα
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Τα τελευταία χρόνια η εικόνα που είχαμε για την πεζογραφία των πρώτων πενήντα χρόνων του ελληνικού κράτους έχει αλλάξει ουσιαστικά. H προσεκτικότερη μελέτη των γνωστών πεζογραφημάτων και η ανακάλυψη άγνωστων ή λησμονημένων έργων έδειξε ότι η περιγραφή της πεζογραφικής παραγωγής της περιόδου 1830-1880 λίγο ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο "H ελληνική πεζογραφία 1830-1880" (1995), σκοπός του οποίου ήταν ο πρώτος απολογισμός των αναθεωρητικών ερευνών. Παλαιότεροι και νεότεροι μελετητές παρουσιάζουν εδώ πορίσ...
Για τον Αλέξανδρο Αργυρίου
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2009)
Στη σειρά των εκδηλώσεων με τις οποίες το Μουσείο Μπενάκη επιθυμεί να συμβάλει στην απότιση φόρου τιμής σε ανθρώπους που εσφράγισαν με το έργο τους την πορεία του νεοελληνικού πολιτισμού, ο Αλέξανδρος Αργυρίου δικαιωματικά κατείχε μιαν από τις πρώτες θέσεις. Για να το πω ορθότερα, ο Αργυρίου ήταν από εκείνους στους οποίους οφείλουμε απεριόριστο σεβασμό και καθαρή εκτίμηση. Ο Αργυρίου, που εσπούδασε πολιτικός μηχανικός και όχι φιλόλογος, άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του σε ένα πεδίο για το οποίο δεν τον είχαν προετοιμάσει οι τυπικές σπουδές και η συνακόλουθη ειδίκευσή του. Υπή...
Προμηθέας δεσμώτης
Αισχύλος
Στιγμή (2009)
Όταν, στις αρχές του 1983, ο Κάρολος Κουν μου ζήτησε να μεταφράσω τον "Προμηθέα δεσμώτη" για το "Θέατρο Τέχνης", αισθάνθηκα το ίδιο περίπου δέος που είχα αισθανθεί και το 1964, όταν μου είχε ζητήσει να μεταφράσω τους "Πέρσες". [...] (από τον πρόλογο του μεταφραστή)
Προμηθέας δεσμώτης
Αισχύλος
Στιγμή (2009)
Όταν, στις αρχές του 1983, ο Κάρολος Κουν μου ζήτησε να μεταφράσω τον "Προμηθέα δεσμώτη" για το "Θέατρο Τέχνης", αισθάνθηκα το ίδιο περίπου δέος που είχα αισθανθεί και το 1964, όταν μου είχε ζητήσει να μεταφράσω τους "Πέρσες". [...] (από τον πρόλογο του μεταφραστή)
Μαρτυρίες φοιτητικών χρόνων
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
Η συμπλήρωση των 75 χρόνων από την ίδρυση του Ελληνικού Ιδρύματος υπήρξε η αφορμή για να ανατρέξουμε στην ιστορία του και να αρχίσουμε να την καταγράφουμε χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη τις ζωντανές αφηγήσεις των ανθρώπων που είχαν ζήσει και είχαν "γράψει" ο καθένας την ιστορία, χρησιμοποιώντας την προσωπική του πένα. [...] Ελευθερία Φίλη
Ο χώρος του εφήμερου
Μουλλάς Παναγιώτης 1935-2010
Σοκόλη (2007)
Tι είναι η παραλογοτεχνία; Κάτω από ποιες συνθήκες αναβαθμίζεται τον 19ο αιώνα; Πώς εμφανίζεται στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος; Πώς εξελίσσεται σε οργανικό στοιχείο της λεγόμενης "μαζικής κουλτούρας"; Καρπός μακρόχρονης έρευνας, το βιβλίο αυτό θέτει πρωτίστως ζητήματα συνολικού και συλλογικού χαρακτήρα με βασικές προϋποθέσεις: α) την αξιοποίηση δεκάδων αγνώστων ή εφήμερων πεζογραφημάτων του 19ου αιώνα· β) τη διαρκή μετακίνηση ανάμεσα σε "αντιθετικούς" πόλους όπως η ποσότητα και η ποιότητα, η ιστορία και η θεωρία, το συλλογικό και το ατομικό πεδίο, το ελληνικό και το ξένο...
Κωστής Παλαμάς, ο ποιητής και ο κριτικός
Συλλογικό έργο
Μεσόγειος (2007)
Τα τελευταία χρόνια, μετά από μια μεγάλη περίοδο σιωπής και κάπως απροσδόκητα, έχει αρχίσει να αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον για το κριτικό και ποιητικό έργο του Κωστή Παλάμα, του ανθρώπου που επί τριάντα και πλέον χρόνια κατείχε προνομιακή θέση στην ιεραρχία των ελλήνων ποιητών. Ως εκ τούτου, σήμερα παρατηρείται μια σημαντική αύξηση των τεκμηρίων που προδίδουν αυτό το ανανεωμένο ενδιαφέρον. Σε αυτά τα τεκμήρια συγκαταλέγονται και τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο: κείμενα που φωτίζουν άγνωστες πτυχές του παλαμικού έργου ή πραγματεύονται διεξοδικά τις πιο γνωσ...
Ο Ελληνισμός στον 19ο αιώνα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2006)
Η δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους αποτελεί σημαντική τομή τόσο στην πολιτική και κοινωνική ζωή όσο και στην πολιτισμική και ιδεολογική συμπεριφορά των κατοίκων του Bασιλείου. Στα 1830 κλείνει ο κύκλος του νεοελληνικού Διαφωτισμού, μετατοπίζεται το ελληνικό κέντρο από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα, πραγματώνονται παλαιά αιτήματα και προκύπτουν νέα. Στα αμέσως επόμενα χρόνια ο ελληνισμός θα βρεθεί αντιμέτωπος με δυσεπίλυτα προβλήματα, τα οποία τίθενται με τη μορφή διλημμάτων: κλασική αρχαιότητα ή Bυζάντιο, Ανατολή ή Δύση, Ελλάδα ή Ευρώπη, καθαρεύουσα ή δ...
Αθησαύριστα κείμενα
Ροΐδης Εμμανουήλ Δ. 1836-1904
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Δύο είναι τα βασικά θέματα που κυριαρχούν στα ροϊδικά δημοσιεύματα του παρόντος τόμου: η κοσμική και η πολιτική ζωή. Σελίδες δημοσιογραφικού-αθηναϊκού ρεπορτάζ; Προφανώς. Οι όροι του παιχνιδιού (πληροφόρηση, περιγραφή, σχολιασμός) είναι δεδομένοι. Ας θυμόμαστε μόνο ότι ο Ροΐδης δημοσιογραφεί και με τους όρους του "Ραμπαγά" και με τους δικούς του. Στην ουσία συντάσσει τα άρθρα του εν θερμώ, με την πίεση του χρόνου, κάποτε μάλιστα και με απρόσφορες συνθήκες: λ.χ. πάνω σ' ένα θορυβώδες ατμόπλοιο επιστροφής από την Πάτρα στην Αθήνα. Σχολιαστής της πολιτικής επικαιρότητας ή αυτ...
Εισαγωγή στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2005)
"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...
Ο κύριος πρόεδρος
Βώκος Γεράσιμος 1868-1927
Σοκόλη (2004)
Αθήνα 1893. Χρονιά σημαδεμένη με εντυπωσιακά γεγονότα: σεισμούς, αυτοκτονίες (Μαίρη και Μιμίκος), εγκαίνια διώρυγας της Κορίνθου, "δυστυχώς επτωχεύσαμεν" του Πρωθυπουργού Τρικούπη κ.α. Στον ρυθμό της εποχής του (είναι η ώρα της αθηναιογραφίας και του νατουραλισμού), ο εικοσιπεντάχρονος δημοσιογράφος της "Ακροπόλεως" Γεράσιμος Βώκος (1868-1927) παρουσιάζει το πρώτο του "πολιτικοκοινωνικόν" μυθιστόρημα με τον τίτλο "Ο κύριος πρόεδρος". Λαϊκό ανάγνωσμα; Πολιτική σάτιρα; Κριτική του πελατειακού δικομματισμού; Οικογενειακό δράμα; Ιλαροτραγωδία; Χρονικό της αθηναϊκής καθημερινότ...
Η αισθηματική αγωγή
Flaubert Gustave 1821-1880
Οδυσσέας (2004)
Ιστορικό μυθιστόρημα; Χρονικό της επανάστασης του 1848; Αισθηματικό ρομάντζο; Αυτοβιογραφικό τεκμήριο; Κοινωνικός ζωγραφικός πίνακας της περιόδου 1840-1851; Εδώ και έναν περίπου αιώνα, η Αισθηματική αγωγή του Φλωμπέρ δεν παύει να αντιμετωπίζεται ως έργο που εκφράζει μια ορισμένη "σύγχυση των ειδών". Τοποθετείται άλλοτε στη ρομαντική και άλλοτε στη ρεαλιστική-νατουραλιστική σχολή, διαβάζεται ως μυθοπλασία, ως σάτιρα, ακόμη και ως ντοκουμέντο. Αυτό το κορυφαίο έργο του 19ου αιώνα, βρίσκεται στο σημείο μιας τομής: εκεί όπου αρχίζει η "απομυθιστοριοποίηση του μυθιστορήματος"....
Για τον Χριστιανόπουλο
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2003)
[...] Τα κείμενα για την ποίηση του Χριστιανόπουλου καλύπτουν χρονική περίοδο, η οποία κατά τι υπερβαίνει το ήμισυ ενός αιώνα (1950-2002). Ανεξαρτήτως των κειμένων που επιλέξαμε, ένα ποσοτικό συμπέρασμα είναι δυνατόν να σκιαγραφηθεί: Με την πάροδο του χρόνου ο ουσιαστικός κριτικός λόγος υποκαθίσταται από έναν επιφανειακότερο δημοσιογραφίζοντα λόγο. Αξιόλογα κριτικά και φιλολογικά κείμενα γράφονται και σήμερα· "επιδερμικές" προσεγγίσεις επιχειρούνταν και στη δεκαετία του 1950, αλλά -ως γνωστόν- οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η σύνταξη ενός τόμου με κριτικά κείμεν...
Η εκρηκτική εικοσαετία 1949-1967
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2002)
Η "Εταιρεία Σπουδών" οργανώνει, εδώ και αρκετά χρόνια, "Επιστημονικά Συμπόσια" και εκδίδει τα αντίστοιχα Πρακτικά. Στις εκδόσεις της έχει συμπεριλάβει περιστασιακά τόμους με σειρές "Διαλέξεων", και επίσης Πρακτικά "Διημέρων", εκδηλώσεις που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια. Στο πιο πρόσφατο εκδοτικό της πρόγραμμα παρουσίασε τα "Εγχειρίδια", που την εκπόνησή τους έχει αναθέσει σε αρμόδιους συγγραφείς· δύο από αυτά ετοιμάζονται, με θέματα την Ιστορία της Νεοελληνικής Μουσικής και την Ιστορία του Γλωσσικού Ζητήματος.
Νεοελληνικά διηγήματα
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)
Ένας Βιζυηνός παρουσιασμένος στο σύγχρονο ελληνικό κοινό με ό,τι καλύτερο και αντιπροσωπευτικότερο έχει προσφέρει: να κάτι που δε μπορούσε να λείψει από τη σειρά της "Νέας Ελληνικής Βιβλιοθήκης" του "Ερμή" (όπως επανεκδίδεται από το "Βιβλιοπωλείον της Εστίας"). Καλύτερο και αντιπροσωπευτικότερο: ας θυμόμαστε από μιας αρχής (αλλά θα μας δοθεί η ευκαιρία να το ξαναθυμηθούμε πολλές φορές και παρακάτω) πως το διήγημα είναι ο προνομιακός χώρος όπου πραγματοποιείται το ποιοτικό άλμα του Βιζυηνού. Βέβαια, ο πνευματικός άνθρωπος μένει στο βάθος αδιάσπαστος (ακόμη και όταν οδηγείτ...
Η δέκατη μούσα
Μουλλάς Παναγιώτης 1935-2010
Σοκόλη (2001)
Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος, πρόκειται για μια επιλογή δημοσιευμένων αλλά και αδημοσίευτων κειμένων που έχουν αντικείμενό τους την κριτική. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο περιλαμβάνονται μελέτες που καλύπτουν τους δύο τελευταίους αιώνες, κατά τους οποίους η ελληνική κριτική, από την εποχή του Κοραή ως τις μέρες μας, γνώρισε αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Στο δεύτερο μέρος καταχωρίζονται μελέτες που αναφέρονται σε γενικότερα πνευματικά ζητήματα του ευρωπαϊκού χώρου. Χωρίς ν' αποτελεί ιστορικό ή θρησκευτικό εγχειρίδιο, το βιβλίο αυτό εστιάζει την προσοχή του σε χαρακτηρι...