Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα των ομιλιών που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "Τέχνη και Δημοκρατία", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 7-9 Δεκεμβρίου 2017.

Πολλοί από τους Έλληνες που ταξίδεψαν τον Δεκέμβριο του '45 στο Παρίσι δεν έγιναν γνωστοί με το έργο τους ή τη δράση τους, και για κάποιους γνωρίζουμε ελάχιστα. Αλλά ήταν αρκετοί εκείνοι που διέπρεψαν στη Γαλλία, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, αλλάζοντας με τα έργα τους την πορεία της σκέψης, των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών. Μετά από καιρό, με τη Μεταπολίτευση, όταν επέστρεψαν και οι τελευταίοι που δίσταζαν τα προηγούμενα χρόνια, καλλιεργήθηκε ένας μύθος: εκείνος μιας γενιάς που ταξίδεψε με ένα εξίσου μυθικό και λίγο εξωτικό πλοίο, το Ματαρόα, σε έναν κόσμο δ...

Τόπος και Τοπίο. Δύο λέξεις οι οποίες, ενώ συναρθρώνονται η μία με την άλλη στην ελληνική γλώσσα, ταυτόχρονα ξεγελούν - δεν ταυτίζονται απόλυτα. Από τη μια μας βοηθούν να αντιληφθούμε τη συνάφεια που έχει ένα τοπίο με έναν τόπο κι από την άλλη περιγράφουν διακριτές χωρικές συνθήκες, υποδηλώνοντας μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου. Το τοπίο αποτελεί μια πολιτισμική έννοια την οποία προσλαμβάνουμε όμως ως φυσική ενότητα, ενώ ο τόπος αποτελεί μια πολιτισμική έννοια την οποία εκλαμβάνουμε ως ταυτότητα, ως πολυσύνθετη, φυσική και ανθρωπογενή οντότητα.

Ο έκτος τόμος των Τετραδίων του Μοντέρνου είναι αφιερωμένος στην επέτειο των 25 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού docomomo. Περιλαμβάνει μια σειρά δοκιμίων που αναδεικνύουν κτίρια του ελληνικού μοντερνισμού που έτυχαν καλύτερης ή χειρότερης μοίρας στο πέρασμα του χρόνου και μια σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων για το ρόλο και το αντικείμενο της τεκμηρίωσης και της προστασίας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Περιλαμβάνει επίσης τρεις χαρακτηριστικές υλοποιημένες μελέτες μετασκευής κτιρίων του μεσοπολεμικού και του μεταπολεμικού μοντερνισμού, τα οποία παρουσιάζονται από τους αρχ...

Στις "Επανακατοικήσεις" 18 αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες τοπίου, καλλιτέχνες και ανθρωπολόγοι παρουσιάζουν τις μελέτες αναδιαμόρφωσης εννέα χαρακτηριστικών κατοικημένων διαμερισμάτων του κέντρου της Αθήνας. Αφορμή για σκέψη και δημιουργία, οι "Επανακατοικήσεις" μπορεί να ενδιαφέρουν όλους εκείνους που θα ήθελαν να ζήσουν το σπίτι και την πόλη τους αλλιώς, ακόμα και διαθέτοντας τα ελάχιστα. Διαπλέκοντας τα πεδία της αρχιτεκτονικής, των τεχνών και της ανθρωπολογίας με άξονα το πολιτισμικό φαινόμενο της κατοίκησης το βιβλίο μπορεί να φανεί επίσης χρήσιμο σε αρχιτέκτονες και ερευν...

Προσφεύγοντας σε έναν ενδεικτικό και ταυτόχρονα πραξιολογικό ορισμό, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η επικουρία της Πολιτικής Μεθοδολογίας συνίσταται στη χορήγηση και κριτική αξιολόγηση εννοιολογικών κατηγοριών οργανωμένων σε "πρότυπα" με τα οποία προσεγγίζουμε την πραγματική πολιτική ύλη με πρόθεση την ακριβέστερη δυνατή αιτιακή γνώση των φαινομένων που τη συγκροτούν. Τα πρότυπα αυτά αποτελούν δευτερογενείς κατασκευές, οι οποίες ανεξάρτητα από άλλες παραμέτρους που τα επικαθορίζουν στηρίζονται συνήθως σε δυο πρωτεύουσες παραστατικές αρχές: τη "μεταφορική" και την "προβολική".

Do.co.mo.do. επιτροπή εργασίας για την τεκμηρίωση και διατήρηση κτιρίων, τόπων και συνόλων του μοντέρνου κινήματος - το do.co.mo.do. είναι ένας διεθνής μη-κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1988 και σήμερα έχει 55 εθνικές ομάδες - η Ελληνική ομάδα do.co.mo.do. ιδρύθηκε το 1990. Τα Τετράδια του Μοντέρνου είναι ένας κύκλος παρεμβάσεων που κινείται με πρωτοβουλία της Ελληνικής ομάδας do.co.mo.do. και έχει τοποθετήσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τη μοντέρνα αρχιτεκτονική Η νεωτερικότητα των ιδεών και των αρχών που είχαν προτείνει οι αρχιτέκτονες στον μεσοπόλεμο και...

Παρά την πληθώρα σημειακών μελετών και ερευνών που αφορούν την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της Κρήτης κατά την νεώτερη και σύγχρονη εποχή, το ζήτημα δεν είχε προσεγγιστεί συνολικά για όλο το νησί με αποτέλεσμα να εντοπίζεται ερευνητικό κενό. Ο τόμος επιχειρεί να καλύψει το παραπάνω κενό, κομίζοντας σπάνιο υλικό, καρπό έρευνας σε πάνω από 50 αρχεία και συλλογές. Παράλληλα επιχειρεί να αναδείξει την ιδιοπροσωπία που εμφανίζει η Κρήτη στο πεδίο της αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας κατά τα τελευταία 100 χρόνια όπως αυτή απορρέει από την ιδιαιτερότητα της φύσης και του πα...

Η γεωγραφία του μοντέρνου στη διάρκεια του 20ού αιώνα περιλαμβάνει πόλεις όπως η Βιέννη, το Βερολίνο, το Παρίσι, η Πράγα, η Μόσχα, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη. Η Αθήνα, η οποία φιλοξένησε το 1933 το 4ο Διεθνές Συνέδριο Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (IV CIAM), πώς τοποθετείται στον χάρτη αυτό; Ποιος ήταν ο δικός της μοντερνισμός; Ποιες μορφές και ποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πήρε ο μοντερνισμός -και ο ελληνικός μοντερνισμός ειδικότερα- στη σκέψη και τις τέχνες του 20ού αιώνα; Στο βιβλίο διερευνώνται και αναλύονται χαρακτηριστικά του μοντέρνου όπως η αυτοαναφορικότητα, ο κατακερμ...

Το βιβλίο περιλαμβάνει χαρακτηριστικά δείγματα της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πρωτεύουσας, τα οποία κτίστηκαν στη δεκαετία του 1930 και σώζονται, σποραδικά, στο κέντρο και τις συνοικίες. Η έκδοση αποτελεί ταυτόχρονα βιβλίο αναφοράς, με το φωτογραφικό υλικό και τα σχετικά διευκρινιστικά κείμενα, και οδηγό επίσκεψης σε χαρακτηριστικά δείγματα του μοντερνισμού στην Αθήνα.

To αντικείμενο της μελέτης, στο βιβλίο αυτό είναι η εμβάθυνση στη διαδικασία που δομεί τον γραπτό και τον σχεδιασμένο αρχιτεκτονικό λόγο του Le Corbusier μέσα από την παρατήρηση επιλεγμένων έργων του που συλλαμβάνονται στο διάστημα από το πρώτο ως το δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα. Μας ενδιαφέρει να προσδιορίσουμε το νόημα που εκείνος αποδίδει στην αρχιτεκτονική σε μια περίοδο που αρχίζει με τη δική του αναζήτηση αυτού του νοήματος και τελειώνει με την αποκάλυψή του σε όλο τον κόσμο. Η λέξη-κλειδί σε αυτή την προσπάθεια είναι η διαγώνιος, που συνδέει μη διαδοχικές αλλά σα...

Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...

Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...

Ο αρχιτεκτονικός μοντερνισμός, και ειδικά το μοντέρνο κίνημα των δεκαετιών '20 και '30, είχε ως "γενετικό" χαρακτηριστικό την πυκνή αντιστοιχία εφαρμογής και διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής. Οι εκπρόσωποί της φρόντισαν να θεωρητικοποιήσουν τις εφαρμογές τους, τους έδωσαν θεωρητικό περιεχόμενο και νόημα, τις ανήγαγαν σε θεωρία και διδασκαλία. Οι πτυχές του μοντερνισμού που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική εκπαίδευση έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Εικοσιένα αρχιτέκτονες συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις πολυποίκιλες σχέσεις ανάμεσα στις θεωρητικές ή εφαρμοσμένες εκφάνσεις του α...

"Η κατανόηση του μεσογειακού μπρουταλισμού των Δημήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη -συμπυκνωμένη σκέψη η οποία τους ακολουθεί εδώ και τρεις δεκαετίες ως προς τον τόπο, το τοπίο και την κατασκευή- προϋποθέτει ότι έχει ληφθεί υπόψη το οικουμενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η αρχιτεκτονική των πενήντα τελευταίων ετών στην Ευρώπη. Η αρχιτεκτονική τους, εντάσσεται σε ένα πλαίσιο το οποίο ξεπερνά άνετα τα σύνορα της Ελλάδας, δηλαδή αυτά του Παλαιού Κόσμου. Το έργο τους προφανώς εγγράφεται επίσης, θεωρούμενο από πολλές απόψεις, σε μια συνέχεια ορισμένων τάσεων που παραπέμπ...

"Η κατανόηση του μεσογειακού μπρουταλισμού των Δημήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη -συμπυκνωμένη σκέψη η οποία τους ακολουθεί εδώ και τρεις δεκαετίες ως προς τον τόπο, το τοπίο και την κατασκευή- προϋποθέτει ότι έχει ληφθεί υπόψη το οικουμενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η αρχιτεκτονική των πενήντα τελευταίων ετών στην Ευρώπη. Η αρχιτεκτονική τους, εντάσσεται σε ένα πλαίσιο το οποίο ξεπερνά άνετα τα σύνορα της Ελλάδας, δηλαδή αυτά του Παλαιού Κόσμου. Το έργο τους προφανώς εγγράφεται επίσης, θεωρούμενο από πολλές απόψεις, σε μια συνέχεια ορισμένων τάσεων που παραπέμπ...

[...] Το δικαίωμα στην πόλη δεν αποτελεί απλώς μια διατύπωση του αιτήματος για γενικευμένη προσβασιμότητα στα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρει η πόλη. Δεν αποτελεί μια αναδιατύπωση του αιτήματος της δίκαιης αναδιανομής, που μπορεί απότην έμφαση στο εισόδημα να μετατοπιστεί και σε μια διεκδίκηση του χώρου. Μια τέτοια προοπτική, παρότι μπορεί να εκφράζει συγκεκριμένους αγώνες στην πόλη που υπήρξαν και υπάρχουν, δεν αμφισβητεί τη θεμελιώδη ποσοτικοποίηση του χώρου στην οποία βασίζεται η αλλοτριωτική εξάπλωση του αστικού. Το δικαίωμα στην πόλη αναφέρεται σε μια διαφορετικ...