Τουρνικιώτης Παναγιώτης
Tournikiótis Panagiótis
Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης γεννήθηκε το 1955 στην Αθήνα. Διδάσκει θεωρία της αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Έχει δημοσιεύσει βιβλία για τον Adolf Loos, τον Le Corbusier, την ακτινοβολία του Παρθενώνα στα νεότερα χρόνια και την ιστοριογραφία της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Το βιβλίο του "Ιστοριογραφία της μοντέρνας αρχιτεκτονικής" δημοσιεύθηκε το 1999 στα αγγλικά (MIT Press) και μεταφράστηκε το 2001 στα ισπανικά (Mairea/Celeste). Έχει τιμηθεί δύο φορές με το Διεθνές βραβείο αρχιτεκτονικού βιβλίου του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων και άλλη μια φορά με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.
Atelier66
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
"Η κατανόηση του μεσογειακού μπρουταλισμού των Δημήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη -συμπυκνωμένη σκέψη η οποία τους ακολουθεί εδώ και τρεις δεκαετίες ως προς τον τόπο, το τοπίο και την κατασκευή- προϋποθέτει ότι έχει ληφθεί υπόψη το οικουμενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η αρχιτεκτονική των πενήντα τελευταίων ετών στην Ευρώπη. Η αρχιτεκτονική τους, εντάσσεται σε ένα πλαίσιο το οποίο ξεπερνά άνετα τα σύνορα της Ελλάδας, δηλαδή αυτά του Παλαιού Κόσμου. Το έργο τους προφανώς εγγράφεται επίσης, θεωρούμενο από πολλές απόψεις, σε μια συνέχεια ορισμένων τάσεων που παραπέμπ...
Atelier66
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
"Η κατανόηση του μεσογειακού μπρουταλισμού των Δημήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη -συμπυκνωμένη σκέψη η οποία τους ακολουθεί εδώ και τρεις δεκαετίες ως προς τον τόπο, το τοπίο και την κατασκευή- προϋποθέτει ότι έχει ληφθεί υπόψη το οικουμενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η αρχιτεκτονική των πενήντα τελευταίων ετών στην Ευρώπη. Η αρχιτεκτονική τους, εντάσσεται σε ένα πλαίσιο το οποίο ξεπερνά άνετα τα σύνορα της Ελλάδας, δηλαδή αυτά του Παλαιού Κόσμου. Το έργο τους προφανώς εγγράφεται επίσης, θεωρούμενο από πολλές απόψεις, σε μια συνέχεια ορισμένων τάσεων που παραπέμπ...
do.co.mo.mo., Η ελληνική πόλη και η πολεοδομία του μοντέρνου
Συλλογικό έργο
Futura (2015)
Do.co.mo.do. επιτροπή εργασίας για την τεκμηρίωση και διατήρηση κτιρίων, τόπων και συνόλων του μοντέρνου κινήματος - το do.co.mo.do. είναι ένας διεθνής μη-κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1988 και σήμερα έχει 55 εθνικές ομάδες - η Ελληνική ομάδα do.co.mo.do. ιδρύθηκε το 1990. Τα Τετράδια του Μοντέρνου είναι ένας κύκλος παρεμβάσεων που κινείται με πρωτοβουλία της Ελληνικής ομάδας do.co.mo.do. και έχει τοποθετήσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τη μοντέρνα αρχιτεκτονική Η νεωτερικότητα των ιδεών και των αρχών που είχαν προτείνει οι αρχιτέκτονες στον μεσοπόλεμο και...
do.co.mo.mo., Η επιστροφή του μοντέρνου. 25 χρόνια ελληνικό docomomo
Συλλογικό έργο
Futura (2018)
Ο έκτος τόμος των Τετραδίων του Μοντέρνου είναι αφιερωμένος στην επέτειο των 25 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού docomomo. Περιλαμβάνει μια σειρά δοκιμίων που αναδεικνύουν κτίρια του ελληνικού μοντερνισμού που έτυχαν καλύτερης ή χειρότερης μοίρας στο πέρασμα του χρόνου και μια σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων για το ρόλο και το αντικείμενο της τεκμηρίωσης και της προστασίας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Περιλαμβάνει επίσης τρεις χαρακτηριστικές υλοποιημένες μελέτες μετασκευής κτιρίων του μεσοπολεμικού και του μεταπολεμικού μοντερνισμού, τα οποία παρουσιάζονται από τους αρχ...
do.co.mo.mo.: Εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου
Συλλογικό έργο
Futura (2010)
Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...
do.co.mo.mo.: Εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου
Συλλογικό έργο
Futura (2010)
Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...
do.co.mo.mo.: Μοντερνισμός και αρχιτεκτονική εκπαίδευση
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
Ο αρχιτεκτονικός μοντερνισμός, και ειδικά το μοντέρνο κίνημα των δεκαετιών '20 και '30, είχε ως "γενετικό" χαρακτηριστικό την πυκνή αντιστοιχία εφαρμογής και διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής. Οι εκπρόσωποί της φρόντισαν να θεωρητικοποιήσουν τις εφαρμογές τους, τους έδωσαν θεωρητικό περιεχόμενο και νόημα, τις ανήγαγαν σε θεωρία και διδασκαλία. Οι πτυχές του μοντερνισμού που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική εκπαίδευση έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Εικοσιένα αρχιτέκτονες συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις πολυποίκιλες σχέσεις ανάμεσα στις θεωρητικές ή εφαρμοσμένες εκφάνσεις του α...
do.co.mo.mo.: Ο αθλητισμός, το σώμα και η μοντέρνα αρχιτεκτονική
Συλλογικό έργο
Futura (2006)
Ο αθλητισμός είναι στενά δεμένος με τη διαμόρφωση του μοντέρνου πνεύματος και συνδυάστηκε με την εξίσου μοντέρνα εφεύρεση του ελεύθερου χρόνου, των καλοκαιρινών διακοπών, της υγείας και της ομορφιάς του γυμνασμένου σώματος. Τα νέα αθλητικά κτίρια -τα μεγάλα γήπεδα, τα κλειστά κολυμβητήρια, τα γυμναστήρια των σχολείων- είναι εξ ορισμού μοντέρνα και αποτελούν παραδειγματικό πεδίο εφαρμογής των ιδανικών του αθλητισμού στην εποχή της νεωτερικότητας. Το ενδιαφέρον μας για τα κτίρια αυτά συνδυάζει τη θεωρητική προσέγγιση του αθλητισμού και του σώματος με τα προβλήματα της τεκμηρί...
do.co.mo.mo.: Πού είναι το μοντέρνο;
Συλλογικό έργο
Futura (2006)
Δώδεκα αρχιτέκτονες και μία ιστορικός της τέχνης συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις γεωγραφικές συντεταγμένες και τα νοηματικά όρια της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τους συνδέει είναι ρητορικό και οδηγεί σε όλα συμπληρωματικά ερωτήματα για το σημείο συνάντησης του ιστορικού με το πνεύμα της προστασίας και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία. Η καλλιέργεια του προβληματισμού για την αρχιτεκτονική εκδοχή της νεωτερικότητας και τη μεταλλασσόμενη ερμηνεία της θα βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον 20ό αιώνα και να στηρίξουμε, στην αυτογνωσία αυτή, τ...
do.co.mo.mo.: Πού είναι το μοντέρνο;
Συλλογικό έργο
Futura (2006)
Δώδεκα αρχιτέκτονες και μία ιστορικός της τέχνης συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις γεωγραφικές συντεταγμένες και τα νοηματικά όρια της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τους συνδέει είναι ρητορικό και οδηγεί σε όλα συμπληρωματικά ερωτήματα για το σημείο συνάντησης του ιστορικού με το πνεύμα της προστασίας και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία. Η καλλιέργεια του προβληματισμού για την αρχιτεκτονική εκδοχή της νεωτερικότητας και τη μεταλλασσόμενη ερμηνεία της θα βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον 20ό αιώνα και να στηρίξουμε, στην αυτογνωσία αυτή, τ...
Gottfried Semper 1803-1879
Συλλογικό έργο
University Studio Press (2005)
Η έκδοση αυτή προέκυψε από ημερίδα που διοργανώθηκε στο Ινστιτούτο Goethe Αθηνών με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Gottfried Semper. Ο διάσημος αρχιτέκτονας του Βασιλικού Θεάτρου της Δρέσδης πραγματοποίησε στα νεανικά του χρόνια το υποχρεωτικό τότε αρχαιολογικό ταξίδι στην Ελλάδα, που σφράγισε την προσωπικότητά του. Οι συνέπειες της ελληνικής εμπειρίας στις αρχιτεκτονικές πεποιθήσεις του Semper, ο προδρομικός του ρόλος στην ανάπτυξη της νεωτερικότητας στην αρχιτεκτονική, τα ίχνη του έργου του στην Ελλάδα και η επιρροή των ιδεών του στην επίκαιρη ζωντανή αρχιτεκτονι...
The Parthenon
Μέλισσα (1994)
Αθηναϊκές κατοικίες του μοντέρνου κινήματος
Συλλογικό έργο
Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (2013)
Το βιβλίο περιλαμβάνει χαρακτηριστικά δείγματα της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πρωτεύουσας, τα οποία κτίστηκαν στη δεκαετία του 1930 και σώζονται, σποραδικά, στο κέντρο και τις συνοικίες. Η έκδοση αποτελεί ταυτόχρονα βιβλίο αναφοράς, με το φωτογραφικό υλικό και τα σχετικά διευκρινιστικά κείμενα, και οδηγό επίσκεψης σε χαρακτηριστικά δείγματα του μοντερνισμού στην Αθήνα.
Αλέξανδρος Πατσούρης
Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή (2000)
Για μια αρχιτεκτονική
Le Corbusier
Εκκρεμές (2004)
Το βιβλίο που δημοσίευσε ο Le Corbusier το 1923 ήταν μια ολοκληρωμένη έκφραση της νεωτερικότητας και αποτέλεσε πραγματικό σταθμό για την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα. Η ριζοσπαστική αναζήτηση του νέου πνεύματος απέρριπτε το ακαδημαϊκό παρελθόν, αλλά αυτό το νέο πνεύμα στηριζόταν προκλητικά στην επανερμηνεία του κλασικού ιδεώδους του Παρθενώνα μέσα σε ένα απρόσμενο περιβάλλον μηχανών (αεροπλάνα, αυτοκίνητα, πλοία). Αυτές οι ιδέες ξεπέρασαν το στενό πλαίσιο της εποχής τους και αποτέλεσαν πεδίο προβληματισμού για την πορεία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής μέχρι τις μέρες μας. Το...
Δικαίωμα στην πόλη
Lefebvre Henri 1901-1991
Κουκκίδα (2007)
[...] Το δικαίωμα στην πόλη δεν αποτελεί απλώς μια διατύπωση του αιτήματος για γενικευμένη προσβασιμότητα στα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρει η πόλη. Δεν αποτελεί μια αναδιατύπωση του αιτήματος της δίκαιης αναδιανομής, που μπορεί απότην έμφαση στο εισόδημα να μετατοπιστεί και σε μια διεκδίκηση του χώρου. Μια τέτοια προοπτική, παρότι μπορεί να εκφράζει συγκεκριμένους αγώνες στην πόλη που υπήρξαν και υπάρχουν, δεν αμφισβητεί τη θεμελιώδη ποσοτικοποίηση του χώρου στην οποία βασίζεται η αλλοτριωτική εξάπλωση του αστικού. Το δικαίωμα στην πόλη αναφέρεται σε μια διαφορετικ...
Δύο ταξίδια στον Le Corbusier
Συλλογικό έργο
Futura (2005)
Πριν από 40 χρόνια ο μεγάλος αρχιτέκτονας Le Corbusier έφυγε ήρεμος στα νερά της Μεσογείου με το πρόσωπα στραμμένα στον ήλιο, Νέοι 'Ελληνες αρχιτέκτονες ταξίδεψαν δύο φορές στο έργο του και αναζήτησαν το νόημα της αρχιτεκτονικής όπως το είχε κάνει εκείνος στο ταξίδι της Ανατολής, Σε άλλα στάθηκαν για λίγο απ' έξω, σε άλλα δούλεψαν για αρκετές ώρες, και σε άλλα έμειναν για μια ή για δύο μέρες, Το υλικό που έφεραν μαζί τους αναδεικνύει ακόμα και άγνωστες πτυχές του πλούσιου έργου του. Σαράντα χρόνια μετά από το θάνατό του ο Le Corbusier έχει την δύναμη να μας τραβά ξανά κοντά...
Δύο ταξίδια στον Le Corbusier
Συλλογικό έργο
Futura (2005)
Πριν από 40 χρόνια ο μεγάλος αρχιτέκτονας Le Corbusier έφυγε ήρεμος στα νερά της Μεσογείου με το πρόσωπα στραμμένα στον ήλιο, Νέοι 'Ελληνες αρχιτέκτονες ταξίδεψαν δύο φορές στο έργο του και αναζήτησαν το νόημα της αρχιτεκτονικής όπως το είχε κάνει εκείνος στο ταξίδι της Ανατολής, Σε άλλα στάθηκαν για λίγο απ' έξω, σε άλλα δούλεψαν για αρκετές ώρες, και σε άλλα έμειναν για μια ή για δύο μέρες, Το υλικό που έφεραν μαζί τους αναδεικνύει ακόμα και άγνωστες πτυχές του πλούσιου έργου του. Σαράντα χρόνια μετά από το θάνατό του ο Le Corbusier έχει την δύναμη να μας τραβά ξανά κοντά...
Επανακατοικήσεις
Συλλογικό έργο
Ποταμός (2017)
Στις "Επανακατοικήσεις" 18 αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες τοπίου, καλλιτέχνες και ανθρωπολόγοι παρουσιάζουν τις μελέτες αναδιαμόρφωσης εννέα χαρακτηριστικών κατοικημένων διαμερισμάτων του κέντρου της Αθήνας. Αφορμή για σκέψη και δημιουργία, οι "Επανακατοικήσεις" μπορεί να ενδιαφέρουν όλους εκείνους που θα ήθελαν να ζήσουν το σπίτι και την πόλη τους αλλιώς, ακόμα και διαθέτοντας τα ελάχιστα. Διαπλέκοντας τα πεδία της αρχιτεκτονικής, των τεχνών και της ανθρωπολογίας με άξονα το πολιτισμικό φαινόμενο της κατοίκησης το βιβλίο μπορεί να φανεί επίσης χρήσιμο σε αρχιτέκτονες και ερευν...