Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Koumantaréas Ménis
Ο Μένης Κουμανταρέας (1931-2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός", σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.ekebi.gr. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014.
Τα μηχανάκια
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2019)
Τέσσερις έφηβοι τη δεκαετία του ’50, τέσσερις ιστορίες: Ο Αναστάσης παίζει "μηχανάκια" για να ξεφύγει από τον κλοιό της οικογένειας, της γειτονιάς και της ασυνεννοησίας των φίλων· ο Χαράλαμπος στο "Λουτρό" γίνεται υποχείριο μιας αδηφάγας μητρικής στοργής· ο Κίτσος ανθίζει και μαραίνεται μέσα στο τέλμα της "Επαρχίας Λοκρίδος"· τέλος, ο Δημητρούλης, ασουλούπωτος φαντάρος στη "Δόξα του σκαπανέα", είναι το αιώνιο θύμα της στρατοκρατίας. Με τα "Μηχανάκια" ο Μένης Κουμανταρέας έκανε το 1962 την πρώτη του εμφάνιση στην ελληνική πεζογραφία.
Ο ωραίος λοχαγός
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2018)
Η πορεία ενός νεαρού αξιωματικού από τους σκοτεινούς διαδρόμους του στρατιωτικού παρακράτους στους φωτεινούς διαδρόμους του Συμβουλίου της Επικρατείας για να βρει τη δικαίωσή του. Μια περίεργη σχέση φιλίας ενώνει τον νεαρό Λοχαγό με τον ηλικιωμένο δικαστή του. Μια περιπέτεια στηριγμένη σε πραγματικά περιστατικά, που από προσωπική περίπτωση καταλήγει συλλογική, τραυματίζοντας τα δημοκρατικά ιδεώδη της χώρας αλλά και την ίδια την έννοια της ομορφιάς. "Ο ωραίος Λοχαγός" κινείται στην τροχιά της "Βιοτεχνίας Υαλικών", της "Κυρίας Κούλας", του "Κουρείου" και αποτελεί, νομίζω...
Χωρίς μαγνητόφωνο
Παπασπύρου Σταυρούλα
Πόλις (2018)
Πορτρέτα και συνεντεύξεις σημαντικών ελλήνων συγγραφέων από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 ώς τις μέρες μας. Ένα ταξίδι στις μεταμορφώσεις της Ελλάδας κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, μέσα από τα έργα, τη δημόσια στάση και το λόγο δημιουργών. Μιλούν οι Χρήστος Βακαλόπουλος, Θανάσης Βαλτινός, Βασίλης Βασιλικός, Ρέα Γαλανάκη, Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Μιχάλης Γκανάς, Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Σωτήρης Δημητρίου, Μάρω Δούκα, Ζυράννα Ζατέλη, Άλκη Ζέη, Νίκος Θέμελης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Μένης Κουμανταρέας, Ηλίας Μαγκλίνης, Πέτρος Μάρκαρης, Δημήτρης Νόλλας, Γιάννης...
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας
Ραπτόπουλος Βαγγέλης
Γαβριηλίδης (2018)
39 κείμενα και συνεντεύξεις, 82 Νεοέλληνες λογοτέχνες
Η κυρία Κούλα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2017)
Πώς γίνεται να γνωριστούν δυο άγνωστοι μέσα στον Ηλεκτρικό; Πώς γίνεται να ερωτευθούν; Όταν μάλιστα η μία είναι γυναίκα ώριμη, συντηρητική, κι ο άλλος νέος, τρελούτσικος φοιτητής; Τι είναι αυτό που τους ενώνει στη διαδρομή από Θησείο ως Κηφισιά, με ενδιάμεσες στάσεις το Μοναστηράκι, όπου ανεβαίνει η Κούλα, και τον Άγιο Νικόλαο, όπου διατηρεί γκαρσονιέρα ο Μίμης; Και πώς τάχα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συμβαίνει να χωρίσουν ξαφνικά, όπως ξαφνικά γνωρίστηκαν; "Αυτή όλη κι όλη είναι η ιστορία που μας αφηγείται ο Μ. Κ. - σφραγισμένη, ωστόσο, από εκείνη τη δωρεά που μεταμορφών...
Βιοτεχνία υαλικών
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2016)
Η ιστορία της Μπέμπας και του Βλάση Ταντή, που διατηρούν ένα μαγαζί με γυαλικά. Εκείνη θεληματική κι ανήσυχη με τους άλλους άντρες. Εκείνος καταθλιπτικός κι αιώνια ερωτευμένος με τη γυναίκα του. Τους πλαισιώνουν ο Βάσος και ο Σπύρος, δύο φίλοι κωμικοτραγικοί. Μια ιστορία χαμένων ιδεολογιών και ξοφλημένων ονείρων στη μεταπολεμική Ελλάδα. Βιβλίο-σταθμός στην πορεία του συγγραφέα. Μένει πάντα κλασικό στη συνείδηση των αναγνωστών.
Το δικό μας Πάσχα
Συλλογικό έργο
Νάρκισσος (2016)
Πασχαλινά κείμενα και αφηγήσεις, από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας. Στο "Δικό μας Πάσχα" επιλέχθηκαν πενήντα πέντε διηγήματα, κυρίως, από σαράντα έξι σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς και δημιουργούς, με σκοπό τη συνύπαρξη και συνήχηση διαφορετικών φωνών σε ένα πανοραμικό γιορταστικό πεδίο. Στο σπίτι της πόλης, στο πατρικό του χωριού, στην εξοχική πλατεία, παντού όπου γιορτάζεται το χαρμόσυνο Πάσχα, σμίγουν αγαπημένα πρόσωπα γύρω από το παραδοσιακό τραπέζι, μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα αναστάσιμης χαράς και ελπιδοφόρας προσμονής, σε πλήρη αρμονία με την αναγεννημένη α...
Η σειρήνα της ερήμου
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2015)
"Νεότερος είχα προγραμματίσει ένα ταξίδι στη Βόρεια Αφρική με συναδέλφους και φίλους. Επρόκειτο ν’ αρχίσουμε από το Μαρόκο πηγαίνοντας προς ανατολάς, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη, καταλήγοντας στην Αίγυπτο. Κάθε χώρα είχε τη μυθολογία της, από τον Πολ Μπόουλς, τον Αλμπέρ Καμύ ως τους Καβάφη, Ντάρρελ και Τσίρκα. [...] Ένας μηνίσκος στο αριστερό μου γόνατο έγινε η αιτία να ακυρώσω το ταξίδι. Κυκλοφορούσα με μπαστούνι, την ίδια στιγμή που οι άλλοι ταξίδευαν. Περίμενα με ανυπομονησία τους παρ’ ολίγο συνταξιδιώτες μου για ν’ ακούσω από το στόμα τους τα όσα είχα χάσει ο ίδιος. Οποία α...
Νεανική αλληλογραφία 1954 - 1960
Βασιλικός Βασίλης 1934-
Τόπος (2014)
Ως σπάνιο ντοκουμέντο μπορεί να χαρακτηριστεί η Νεανική αλληλογραφία του Βασίλη Βασιλικού και του Μένη Κουμανταρέα, όπως αναπτύχθηκε ανάμεσά τους από το 1954 έως το 1960. Γράμματα εξομολογητικά, τρυφερά, γεμάτα από την επιθυμία ενός μέλλοντος δημιουργικού, που θα τους αναδείξει ως συγγραφείς, αλλά και θα στερεώσει τη φιλία τους που την αισθάνονται ήδη πολύτιμη. Γράμματα ενδεικτικά όχι μόνο των ενδιαφερόντων των αλληλογράφων, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής. Πρόκειται για τη βασανισμένη για την Ελλάδα δεκαετία του ’50, όταν ακόμη και ένα απλό ταξίδι από μια πόλη σε άλλη χρ...
Ο θησαυρός του χρόνου
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2014)
... Τον περισσότερο καιρό πίνοντας και κουτσοπίνοντας άκουγα με δέκα αυτιά αυτές τις ιστορίες που, είτε γνήσιες είτε πλαστές, είχαν ένα ενδιαφέρον για μένα, που ζητούσα να ξεφύγω από τη δική μου ιστορία. Μία μόνο προϋπόθεση έθετα: αυτός που τις έλεγε να ξέρει να τις αφηγείται, να σε μεταφέρει αλλού και να σου εξάπτει τη φαντασία. Τότε με έκαναν να θέλω να πω κι εγώ μια ιστορία. Μα εγώ, βλέπεις, προτιμώ να τις γράφω... Ένα μυθιστόρημα για την απώλεια. Την απώλεια όχι μόνο ενός ανθρώπου, αλλά και την απουσία που αυτή συνεπάγεται. Μια αφήγηση ανάμεσα στην παραίσθηση και...
15 βγαίνουν με κόκκινο
Συλλογικό έργο
Τόπος (2014)
Η ιδέα: Η συνέργεια του "105,5 ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ" και των εκδόσεων ΤΟΠΟΣ στοχεύει, με μεσολαβητή το δοκιμασμένο κριτήριο πέντε γνωστών και συνάμα διαφορετικών στις προτιμήσεις τους πεζογράφων, να υποστηρίξει μερικές από τις πιο ελπιδοφόρες φωνές στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία. Τα κείμενα: Δικαιώνουν την επιλογή και κυρίως προσφέρουν μια απολαυστική πέρα για πέρα αξιανάγνωστη λογοτεχνία, που ακυρώνει τις συχνές επιφυλάξεις για μια ανθολογία. Οι φωνές: Ο ανήσυχος αναγνώστης, σε όλες αυτές τις -διαφορετικών τάσεων- φωνές, θα αναγνωρίσει ως κοινό στοιχείο την αυθεντικότητα, τ...
Ο θησαυρός του χρόνου
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2014)
... Τον περισσότερο καιρό πίνοντας και κουτσοπίνοντας άκουγα με δέκα αυτιά αυτές τις ιστορίες που, είτε γνήσιες είτε πλαστές, είχαν ένα ενδιαφέρον για μένα, που ζητούσα να ξεφύγω από τη δική μου ιστορία. Μία μόνο προϋπόθεση έθετα: αυτός που τις έλεγε να ξέρει να τις αφηγείται, να σε μεταφέρει αλλού και να σου εξάπτει τη φαντασία. Τότε με έκαναν να θέλω να πω κι εγώ μια ιστορία. Μα εγώ, βλέπεις, προτιμώ να τις γράφω... Ένα μυθιστόρημα για την απώλεια. Την απώλεια όχι μόνο ενός ανθρώπου, αλλά και την απουσία που αυτή συνεπάγεται. Μια αφήγηση ανάμεσα στην παραίσθηση και...
Σεραφείμ και Χερουβείμ
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2014)
Επετειακή επανέκδοση των "Σεραφείμ και Χερουβείμ", βιβλίο που σημάδεψε τη δεκαετία του '80. Ένα βιβλίο που ανασταίνει τη γειτονιά του συγγραφέα αμέσως μετά τον πόλεμο, σε μια εποχή που, παρ' όλα τα τραύματά της, είναι ακόμα ανυποψίαστη. Τα δέκα διηγήματα, που μοιάζουν κεφάλαια από ένα μυθιστόρημα, εικονογραφούν δέκα έλληνες ζωγράφοι (Θανάσης Μακρής, Αντιγόνη Πασίδη, Απόστολος Χαντζαράς, Αλέκος Φασιανός, Εδουάρδος Σακαγιάν, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Βασίλης Σπεράντζας, Χρόνης Μπότσογλου Μαριλένα Ζαμπούρα) και ο Μένης Κουμανταρέας. Ο πίνακας που κοσμεί το εξώφυλλο είναι του Αχ...
Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των Θαυμάτων
Carroll Lewis 1832-1898
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
Η "Αλίκη" δεν είναι ένα βιβλίο για παιδιά. Η Χώρα των Θαυµάτων (ή του Παραδόξου) στην ουσία είναι η χώρα όπου βασιλεύει το nonsense. Όρος αµετάφραστος στα ελληνικά, όπου η πλησιέστερη απόδοση θα µπορούσε να είναι: το παράλογο ή το παρανοϊκό. Η "Αλίκη" είναι ένα βιβλίο περί παιδιών, και µάλιστα κοριτσιών άνηβων κατά προτίµηση. "Αγαπώ όλα τα παιδιά, εκτός από τ' αγόρια" γράφει σ' ένα του γράµµα ο συγγραφέας. Ίσως γι' αυτό µεταµορφώνει ένα αρσενικό µωρό σε γουρουνάκι στο έκτο κεφάλαιο του βιβλίου. Επιστρατεύοντας την ιδιότητά του ως µαθηµατικού και το ταλέντο του ως παραµυθ...
Ημερολόγιο: Παιδιά του κόσμου
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Γκοβόστη (2013)
Ένα ημερολόγιο ντοκουμέντο για τις τέσσερις εποχές του χρόνου και για τις άπειρες εποχές της παιδικής ηλικίας. Ένα ημερολόγιο, του οποίου η κάθε εβδομάδα είναι ανεξίτηλα σημειωμένη με την αλησμόνητη μορφή ενός παιδιού.
Θάνατος στο Βαλπαραΐζο
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
Πώς ένας εξόριστος ετοιμοθάνατος κομμουνιστής ηγέτης περνά τις τελευταίες ημέρες του στη μακρινή Χιλή ανάμεσα σε μια εταίρα που τον σαγηνεύει, σ' έναν ψευτοδόκτορα που τον υπονομεύει και έναν Έλληνα γιατρό που επιστρατεύεται για την περίσταση. Ένα υπαρξιακό δράμα που εξελίσσεται σε πολιτικό θρίλερ μέσα σ' ένα σκηνικό τρόμου και γοητείας στο Βαλπαραΐζο.
Η φανέλα με το εννιά
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2012)
Οι εκδόσεις Κέδρος τιμούν τη συμπλήρωση πενήντα ετών από την πρώτη εμφάνιση του Μένη Κουμανταρέα στα ελληνικά γράμματα με τη συλλεκτική επανέκδοση του κλασικού πια μυθιστορήματος "Η φανέλα με το εννιά". Ο Βασίλης Σερέτης - αυτός που αργότερα ονόμασαν Μπιλ - φεύγει μια ζωή κυνηγημένος από τη μια πόλη στην άλλη, αφήνοντας πίσω του ομάδες και προπονητές. Ατίθασος, άπιστος, εγωιστής. Τις μέρες αλωνίζει τα γήπεδα και τα βράδια, όταν δεν κουρνιάζει στα μπαρ, στρώνει πασιέντσες. Ένας άνθρωπος μέσα στο πλήθος και γι' αυτό μοναχικός. Γήπεδα, ξενοδοχεία, δρόμοι ξετυλίγονται με φόν...
Βιοτεχνία υαλικών
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2012)
"Πώς ένας συγγραφέας, στα χρόνια της χούντας (στην τελευταία σελίδα δηλώνονται τα χρόνια συγγραφής 1971-74), [...] παραιτείται από το υλικό πολιτικής επικαιρότητας και μας δίνει ένα έργο όπου η νόθα ζωή, μαζί με την εφταετία που υπάρχει σαν φόντο όλου του μύθου, φτάνει σε ένα μόνιμο μεταφυσικό ξάφνιασμα, πώς, τέλος, με αυτό το υλικό και με αυτή τη μέθοδο έγραψε ένα βιβλίο που μας ποτίζει με μια αίσθηση της ζωής που δεν μας εγκαταλείπει αφού τελειώσουμε την ανάγνωση, είναι κάτι που δεν μπορώ να περιγράψω σαφέστερα γιατί η μοναδική εμπειρία της ανάγνωσης του βιβλίου δεν έχει...
Καθώς ψυχορραγώ
Faulkner William 1897-1962
Κέδρος (2011)
Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του - τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι - μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρωμιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα. Το έργο αυτό ο Φώκνερ το έγραψε νέος (το 1929), δουλεύοντας νυχτοφύλακας, ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί, μέσα σε έξι βδομάδες. Σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της αμε...