Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ένας από τους σύγχρονους επαναστάτες της σκέψης, έγινε γνωστός στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Έχει αρχίσει ήδη η δημοσίευση των κειμένων του περιοδικού "Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα" που εκδιδόταν από το 1949 ως το 1965 στη Γαλλία από τη θεωρητική ομάδα του Καστοριάδη. Η "Ουγγρική επανάσταση 1956" είναι ένα από τα πιο πρόσφατα κείμενα του μεγάλου στοχαστή. Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1976 στο περιοδικό "Τέλος" και το 1977 παρουσιάστηκε στη Γαλλία. Με αφορμή το γεγονός της εισβολής στην Ουγγαρία, ο Καστοριάδης κάνει στο βιβλίο αυτό, σημαντικές αναλύ...

Η μελέτη του Καρλ Κορς "Μαρξισμός και φιλοσοφία", που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της μαρξιστικής σκέψης, δημοσιεύτηκε στα 1923 ταυτόχρονα με το "Ιστορία και ταξική συνείδηση" του Γκέοργκ Λούκατς. Τα δύο βιβλία χτυπήθηκαν, αφορίστηκαν και καταδικάστηκαν από τη σοσιαλδημοκρατία και τον ορθόδοξο μαρξισμό. Ο Κορς όμως δεν υπέκυψε στις επιθέσεις και σε μια επόμενη έκδοση του κειμένου του (1930) έγραψε την "Αντικριτική", επεκτείνοντας την κριτική της μαρξιστικής σκέψης στην κριτική της επαναστατικής ιδεολογίας του λενινισμού. Σήμερα, ύστερα από τόσο χρόνια ιστορικών...

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται μερικά από τά άρθρα που έτυχε να δημοσιεύσω σε διάφορα έντυπα μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια. Παρά τη διαφορά τόνου -που εξηγείται από τις περιστάσεις, το κλίμα κάθε στιγμής και την υποκειμενική διάθεση- όλα αυτά τα κείμενα διέπονται από την ίδια κεντρική θέση: την ασυμφιλίωτη αντίθεση τόσο προς τον καπιταλιστικόν κόσμο όσο και προς αυτό που λέμε "σταλινισμό" και "γραφειοκρατία". [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται μερικά από τά άρθρα που έτυχε να δημοσιεύσω σε διάφορα έντυπα μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια. Παρά τη διαφορά τόνου -που εξηγείται από τις περιστάσεις, το κλίμα κάθε στιγμής και την υποκειμενική διάθεση- όλα αυτά τα κείμενα διέπονται από την ίδια κεντρική θέση: την ασυμφιλίωτη αντίθεση τόσο προς τον καπιταλιστικόν κόσμο όσο και προς αυτό που λέμε "σταλινισμό" και "γραφειοκρατία". [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει τη δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε το Κέντρο Μαρξιστικών Σπουδών το βράδυ της 2ας Απριλίου 1984 στο Θέατρο Βεάκη με γενικό θέμα: "Οι επιδράσεις του μαρξισμού στην ελληνική λογοτεχνία, από το 1920 έως το 1980". Το νόημα της δημοσίευσης σε τόμο αυτής της συζήτησης, που πιστεύουμε ότι έθεσε κάποιους όρους προσέγγισης στο αδιερεύνητο ουσιαστικά θέμα, δεν έχει άλλο σκοπό, παρά, γνωστοποιώντας το αντικείμενο της συζήτησης σε ευρύτερο κοινό, να αποτελέσει το έναυσμα για μια επεξεργασία του σε βάθος και πλάτος, ώστε, καταφεύγοντας σε χαρακτηριστικές λεπ...

Κατά την εποχή που ο Κάρολος Μαρξ ανέπτυσσε τη θεωρία του για την καπιταλιστική κοινωνία, σοσιαλιστικές και αναρχικές ιδέες σχετικά με την ερχόμενη απελευθερωμένη κοινωνία κυκλοφορούσαν ήδη ευρύτατα ανάμεσα στους αντιπολιτευόμενους εργάτες και διανοουμένους του καιρού του. Σοσιαλιστές και αναρχικοί υποστήριζαν συνήθως ιδεώδεις συλλήψεις για μια μελλοντική κοινωνική κατάσταση χωρίς εκμετάλλευση και χωρίς κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο. Ο Μαρξ, ο οποίος είχε μάθει το μάθημά του από τον Χέγκελ, ήταν βαθιά πεπεισμένος για τη ματαιότητα του αντιπολιτευτικού ιδεώδους, των ουτοπικ...

Σ΄ένα συνέδριο αφιερωμένο στη μνήμη του George Lichtheim αποτελεί ριψοκίνδυνο πράγματι εγχρείρημα να επιχειρήσει κανείς μιαν ανάλυση της σχέσης ανάμεσα στον Γκέοργκ Λούκατς και τη Σχολή της Φραγκφούρτης. Διότι κάνοντας κάτι τέτοιο είναι υποχρεωμένος να διατρέξει ένα μεγάλο μέρος του δρόμου εκείνου που με τόση άνεση διένυσε ο Lichtheim στην εργασία του "Από τον Μαρξ στον Χέγκελ", και αλλού. Αντί να προσπαθήσω να ανταγωνιστώ τη σφαιρικότητα και τη συνθετική δύναμη που διακρίνουν τα δοκίμια του βιβλίου αυτού καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Lichtheim προτίμησα να...

Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...

Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας τον Φεβρουάριο του 1945 ό,τι πιο ζωντανό υπήρχε στη χώρα, και ειδικά στη νεολαία η οποία έδωσε βαρύ φόρο αίματος στην αντίσταση κατά της ναζιστικής εισβολής και στη μετέπειτα σύγκρουση με τις δυνάμεις της βρετανικής κατοχής και το όργανό τους την Εθνική Κυβέρνηση, έμεινε έκθετο στο κλίμα της τρομοκρατίας που κλιμάκωνε η Δεξιά και η Ακροδεξιά. Η απειλή για τη ζωή τους ήταν άμεση- συλλήψεις βασανιστήρια, ταπεινώσεις, θανατικές καταδίκες και τρομοκρατικές επιθέσεις ήταν στην ημερήσια διάταξη. Ταυτόχρονα, οι πιο οξυδερκείς άρχιζαν να κατανοούν το ε...

Το "Δίκαιον" ως "σύστημα δεοντολογικών κανόνων" πολύ συχνά το προσβάλλουν είτε μεμονωμένα άτομα είτε οργανωμένες ομάδες, είτε ο ίδιος ο φορέας της εξουσίας. Σε ποιες περιπτώσεις η σύγκρουση με το Νόμο μπορεί να νοηθεί ως αμφισβήτηση του κύρους αυτού του "Δέοντος", και ως έμπρακτη κριτική των θεσμών και της κοινωνικής δομής, που αυτό ενσαρκώνει στη σφαίρα της "ιδεολογίας"; Ανιχνεύσεις γι' αυτό το θέμα επιχειρώ στο πρώτο μελέτημα που περιλαμβάνει αυτό το βιβλίο. Όταν το αντικειμενικό "σύστημα των δεοντολογικών κανόνων" έχει γίνει εσωτερικός Νόμος των ατόμων, χωρίς το...

[...] Τα κείμενα για την ποίηση του Χριστιανόπουλου καλύπτουν χρονική περίοδο, η οποία κατά τι υπερβαίνει το ήμισυ ενός αιώνα (1950-2002). Ανεξαρτήτως των κειμένων που επιλέξαμε, ένα ποσοτικό συμπέρασμα είναι δυνατόν να σκιαγραφηθεί: Με την πάροδο του χρόνου ο ουσιαστικός κριτικός λόγος υποκαθίσταται από έναν επιφανειακότερο δημοσιογραφίζοντα λόγο. Αξιόλογα κριτικά και φιλολογικά κείμενα γράφονται και σήμερα· "επιδερμικές" προσεγγίσεις επιχειρούνταν και στη δεκαετία του 1950, αλλά -ως γνωστόν- οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η σύνταξη ενός τόμου με κριτικά κείμεν...

[...] Σκοπός αυτής της εισαγωγής δεν είναι να συνοψίσει εκ των προτέρων εκείνα που μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει μέσα στο ίδιο το βιβλίο. Αυτό που θα ήθελα είναι άλλο, και έχει δύο όψεις. Πρώτον, να εντάξω το κείμενο του Μαξ Χορκχάιμερ σε μια ευρύτερη συζήτηση από την οποία φωτίζονται διάφορες πτυχές του, συζήτηση μέσα στον ίδιο τον κύκλο της Φραγκφούρτης αλλά και με έναν εξέχοντα θεωρητικό πρόγονό της τον οποίον ο συγγραφέας υπαινίσσεται, χωρίς να κατονομάζει, στην πρώτη κιόλας παράγραφο του δοκιμίου του: τον Καρλ Μαρξ. Δεύτερον, να διαβάσω αυτό το προφητικό από πολλές α...