Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Αλέχο Καρπεντιέρ αναπλάθει με τον δικό του τρόπο και τις δικές του προσωπικές εικασίες, την αινιγματική μορφή του Χριστόφορου Κολόμβου, ανατρέχοντας στα λίγα κείμενα της εποχής για τον μεγάλο εξερευνητή, και στους μύθους που συνόδευσαν επί τέσσερις αιώνες την πολυτάραχη ζωή του. Ήταν ο Κολόμβος ήρωας ή απατεώνας; Πότε έλεγε την αλήθεια, και πότε κατασκεύαζε με δεξιοτεχνία τα ψέματά του, για την επιδίωξη του σκοπού του; Τον 19ο αιώνα, στο Βατικανό προσπάθησαν να τον αγιοποιήσουν. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, ο συγγραφέας επιχειρεί να αιτιολογήσει το σκεπτικό εκείνων των...

Εναλλάσσοντας ρεπορτάζ, προσωπογραφικές βινιέτες, συνεντεύξεις, οδοιπορικά και λαϊκές αφηγήσεις, με μια γραφή που τη διαποτίζει άλλοτε ο θυμός, η οδύνη, η ειρωνεία και άλλοτε το χιούμορ, ο Γκαλεάνο αποτίει φόρο τιμής στο κουράγιο και την αποφασιστικότητα εκείνων που δεν έπαψαν να πιστεύουν στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, και αγωνίστηκαν γι’ αυτήν. Οι "Mέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου" είναι ίσως το μοναδικό αυτοβιογραφικό βιβλίο του εμβληματικού Ουρουγουανού συγγραφέα, ένα είδος -συνομιλίας με τη μνήμη του- όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος.

Η τριλογία μου "Μνήμη της φωτιάς" γεννήθηκε από ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη. Διαβάζοντας τον μεγάλο Έλληνα ποιητή από την Αλεξάνδρεια, ένιωσα μια πρόκληση: γιατί να μη δω τον κόσμο μέσα από την κλειδαρότρυπα; Γιατί να μη γράψω για το παρελθόν, να μην αφηγηθώ τη μεγάλη Ιστορία, μέσα από τη μικρή ιστορία; Στο ποίημα του Καβάφη, η νίκη του Μάρκου Αντώνιου στην Ελλάδα περιγράφεται από έναν φτωχό μικροπωλητή, ανεβασμένο στο γαϊδουράκι του, που διαλαλεί την πραμάτεια του, και δεν τον ακούει κανείς. Σε μια από τις περιοδείες μου ως αφηγητής ιστοριών, βρέθηκα μια βραδιά στην...

Ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Εδουάρδο Γκαλεάνο, οι εκδόσεις Πάπυρος τιμούν τη μνήμη του μεγάλου Ουρουγουανού συγγραφέα παρουσιάζοντας, σε μετάφραση της Ισμήνης Κανσή, ένα από τα καλύτερα έργα του, "Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως". Πρόκειται για το λυρικότερο ίσως βιβλίο που έχει γραφεί για ένα άθλημα: εδώ ο Γκαλεάνο αξιοποιεί το λογοτεχνικό του χάρισμα όχι για να μιλήσει για επαναστάτες και δικτάτορες, για τον ιμπεριαλισμό και την καταπίεση, μα για να μιλήσει, ως γνήσιος Λατινοαμερικάνος, για το πάθος του, για το ποδόσφαιρο. Γράφει ουσιαστικά την ιστορία της κουλτούρας...

"Γυναίκες"... Το κύκνειο άσμα του μεγάλου Ουρουγουανού συγγραφέα Εδουάρδο Γκαλεάνο, ενός ποιητή της μνήμης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Απρίλη του 2015, είναι ένας ύμνος στη γυναίκα. Πρόκειται για μια ανθολογία που την επεξεργάστηκε ο ίδιος ο συγγραφέας -δεν πρόλαβε να τη δει τυπωμένη- με κείμενα επιλεγμένα από έργα του που καλύπτουν ένα χρονολογικό φάσμα σαράντα περίπου χρόνων λογοτεχνικής δημιουργίας, από το "Vagamundo" (1973), τη "Μνήμη της φωτιάς" (1982), το "Βιβλίο των εναγκαλισμών" (1989), "Οι λέξεις ταξιδεύουν" (1993), "Ένας κόσμος ανάποδα" (1998), ώς τους "Καθρέφτ...

Η "Ανάσταση του παπαγάλου" είναι μια μικρή ιστορία που πρωτοδημοσιεύτηκε από τον μεγάλο Ουρουγουανό συγγραφέα Εδουάρδο Γκαλεάνο στο βιβλίο του "Οι λέξεις ταξιδεύουν" (στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πάπυρος 2013). Με τον δικό του, μοναδικό τρόπο, να λέει πολλά με λίγα λόγια, ο Γκαλεάνο αφηγείται την ιστορία ενός παπαγάλου που πέφτει σε μια χύτρα και πεθαίνει, μα που ένας αγγειοπλάστης τον ανασταίνει, με υλικά το συναίσθημα, την αγάπη. Ο ταπεινός αγγειοπλάστης φτιάχνει εντέλει ένα πλάσμα πολύχρωμο, και η ιστορία του γίνεται ένας ύμνος στη ζωή, στην ανθρώπινη δημιουργικότητα, π...

Ένα ξεχαρβαλωμένο τραπέζι, μερικοί τυπογραφικοί χαρακτήρες από ξύλο ή μολύβι, ένα πιεστήριο σαν εκείνο που ίσως χρησιμοποιούσε και ο Γουτεμβέργιος: είναι το εργαστήρι του Χοσέ Φρανσίσκο Μπόρχες στο χωριό Μπεσέρος της βορειοανατολικής Βραζιλίας, στην ενδοχώρα. Μυρωδιά από μελάνι και ξύλο. Τα δεμάτια οι ξύλινες πλάκες περιμένουν τη σειρά τους, ενώ τα φρέσκα χαρακτικά, που μόλις έχουν πάρει μορφή, στεγνώνουν κρεμασμένα στα σύρματα. Πάω στο εργαστήρι του για να του προτείνω να συνεργαστούμε. Του εξηγώ το σχέδιό μου: εικόνες δικές του, τα χαρακτικά του, και λέξεις δικές μου....

Και οι μέρες άρχισαν να περπατούν. / Και μας δημιούργησαν. /Και γεννηθήκαμε εμείς, τα παιδιά τους,/ είμαστε τα παιδιά των ημερών, / που πορευόμαστε / εξερευνώντας τη ζωή. Αυτό το ποίημα των Μάγια αποτελεί την προμετωπίδα, αλλά και το πλαίσιο αναφοράς, του τελευταίου βιβλίου του μεγάλου Ουρουγουανού συγγραφέα Εδουάρδο Γκαλεάνο. Εμείς, οι άνθρωποι, σε όλες τις εποχές της ιστορίας, σε όλα τα σημεία του χάρτη, είμαστε παιδιά των ημερών, παιδιά του χρόνου, είμαστε φτιαγμένοι από ζωντανή ύλη μα και από ιστορίες, από τα γεγονότα του παρελθόντος και του παρόντος. Και κάθε μέ...

"O αιώνας του ανέμου" είναι το τελευταίο μέρος της εμβληματικής τριλογίας του Εδουάρδο Γκαλεάνο "Μνήμη της φωτιάς", ενός επικού εγχειρήματος, με όπλο την ιστορία και τη λογοτεχνία, να ανακτηθεί και να αποκατασταθεί η κατακερματισμένη μνήμη της Λατινικής Αμερικής αλλά και της αμερικανικής ηπείρου γενικότερα. Ο αιώνας του ανέμου είναι ο 20ός αιώνας, που στο βιβλίο αρχίζει το έτος 1900 στο άσημο χωριουδάκι Σαν Χοσέ ντε Γκράσια του Μεξικού, όπου οι κάτοικοί του προετοιμάζονται για το τέλος του κόσμου. Το τέλος όμως δεν θα 'ρθει· η ζωή συνεχίζεται... Στο παλίμψηστο της μνήμης...

"Δεν ξέρω πού γεννήθηκα, /μήτε ποιος είμαι. Δεν ξέρω από πού έρχομαι, μήτε πού πάω. 'Ενα κλαδί είμαι, από πεσμένο δέντρο, αλλά δεν ξέρω το μέρος που έπεσε. Πού βρίσκονται οι ρίζες μου; Ποιανού δέντρου κλωνάρι είμαι;" Με αυτό το λαϊκό τραγούδι από την Κολομβία αρχίζει το δεύτερο μέρος της "Μνήμης της φωτιάς", της επικής τριλογίας του Εδουάρδο Γκαλεάνο, ο οποίος αποδύεται σε ένα ταξίδι στην ιστορία με στόχο "να συμβάλει στη διάσωση της λεηλατημένης μνήμης ολόκληρης της Αμερικής, αλλά κυρίως της Λατινικής Αμερικής, γης αγαπημένης και περιφρονημένης". Μέσα από τετρακόσιες κα...

Ο Πασκουάλ Ντουάρτε και η οικογένειά του είναι τα τραγικά θύματα μιας κοινωνικοπολιτικής δομής που αγνοεί τον ίδιο τον άνθρωπο, που τον αφήνει στην τύχη του και στην τύχη ενός ανύπαρκτου Θεού ο οποίος, παρ' όλα αυτά, δεσπόζει μες στο μυαλό του και κατατρέχει την κάθε του πράξη. Ο Θεός συγχέεται με τη μοίρα: ό,τι είναι γραφτό να γίνει θα συμβεί, και γι' αυτό δεν είναι κανένας υπεύθυνος. Μόνο που τελικά αυτός που θα πληρώσει είναι ο ίδιος ο Πασκάλ Ντουάρτε και η οικογένειά του. Όταν, στα 1942, εκδόθηκε "Η οικογένεια του Πασκουάλ Ντουάρτε", μια νέα ώθηση δόθηκε στην ισπα...

Με το "Μνήμη της Φωτιάς", ο Εδουάρδο Γκαλεάνο "ξαναγράφει" την ιστορία της Λατινικής Αμερικής, βασιζόμενος σε μύθους, προφητείες και πραγματικά γεγονότα. Στην "Αρχή", τον πρώτο τόμο της τριλογίας, καταγράφεται η ιστορία της Λατινικής Αμερικής από την προκολομβιανή εποχή ώς τις αρχές του 18ου αιώνα. Το ταξίδι του Κολόμβου οδήγησε στον βάναυσο αποικισμού της Νέας Γης με "πρωταγωνιστές" τους κατακτητές, τους εκτελεστές της Ιεράς Εξέτασης, τους Πορτογάλους, Ισπανούς, Άγγλους και Ολλανδούς δουλέμπορους, και "κομπάρσους" τον ντόπιο πληθυσμό, τους Ινδιάνους, τα θύματα των εμπόρ...

Για να μπορέσει ο σύγχρονος άνθρωπος να συνειδητοποιήσει την πολυμορφία και τις δυνατότητες του κόσμου του, πρέπει να ανακτήσει τη συλλογική μνήμη· το σήμερα είναι καθρέφτης του χτες, και για να το συλλάβεις στην ολότητά του πρέπει να αποτινάξεις τα στερεότυπα και τις μονοσήμαντες ερμηνείες του παρελθόντος. Αυτό είναι το κλειδί της σκέψης και της γραφής του Εδουάρδο Γκαλεάνο. Η ιστορία γράφεται από τους νικητές, λέει η γνωστή ρήση, όμως ο Γκαλεάνο έχει θέσει ως προγραμματικό στόχο της συγγραφικής του πορείας να γράψει την ιστορία που δεν πρόλαβαν να γράψουν οι ηττημένοι, οι...

Ο Χούλιο Κορτάσαρ είναι ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής, μυθιστοριογράφος που ανανέωσε τις αφηγηματικές τεχνικές του 20ού αιώνα και δεξιοτέχνης του φανταστικού διηγήματος. Μαζί με τους Γκαμπριελ Γκαρσία Μαρκές, Μάριο Βάργκας Γιόσα, Κάρλος Φουέντες, ανήκει στη γενιά των συγγραφέων που δημιούργησαν την έκρηξη, το λεγόμενο "Boom", της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας στη δεκαετία του '60. Στη συλλογή αυτή περιλαμβάνονται δεκαεννέα διηγήματα, που έγραψε ο Κορτάσαρ σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Δεκαεννέα ιστορίες στις οποίες το φανταστικό γλιστρά...

Στην Ισπανία του 16ου αιώνα, ένας ντελάλης στοΤολέδο, ο Λαθαρίγιο ντε Τόρμες, εξιστορεί σ' ένα γράμμα πώς κατάφερε από μικρό παιδί να επιβιώσει παρά τη φτώχια και τους άσπλαχνους αφέντες του, και γιατί ανέχεται να μοιράζεται τη γυναίκα του με τον αρχιπρεσβύτερο της ενορίας. Ο αφηγητής είναι ένα παιδί του δρόμου που διηγείται τα βάσανά του και τις πονηριές που σκαρώνει για να μην πεθάνει από την πείνα. Μέχρι που τέλος, έχοντας πάρει σκληρά μαθήματα από τη ζωή, μαθαίνει το συμφέρον του και καταλήγει κυνικός και υποκριτής σαν όλους. Ο Λαθαρίγιο είναι πανέξυπνος, με διαβολεμένο...

Ο Σεζάν έχει θέση "κλειδί" στη εξέλιξη της τέχνης τον 20ο αιώνα. Tο έργο του καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ό,τι επρόκειτο να συμβεί και η απήχησή του φτάνει ως τις μέρες μας. H σύνδεσή του με τους ιμπρεσιονιστές είναι τόσο στενή που δύσκολα θα τον ξεχωρίζαμε απ’ αυτούς, όμως προχώρησε πιο πέρα, για να υπερασπιστεί με πείσμα -συχνά και με δύστροπη εμμονή- και, τελικά, να επικυρώσει τον δικό του τρόπο να "βλέπει" και να αποδίδει ζωγραφικά τον κόσμο. Ό,τι υπάρχει, ό,τι βλέπουμε, δεν είναι ανεξάρτητο, όλα δομούνται οργανικά: αυτή η ιδέα δεσπόζει στο έργο του. "O Σεζάν", γράφει ο...