Μερακλής Μιχάλης Γ. 1932-
Meraklís Michális G.
Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, λαογράφος και φιλόλογος Μ. Γ. Μερακλής γεννήθηκε το 1932 στην Καλαμάτα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Γοτίγγης της Γερμανίας, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Το 1975 εξελέγη τακτικός καθηγητής λαογραφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του οποίου διετέλεσε και πρύτανης (1981-1982). Στο χρονικό διάστημα 1990-1999 δίδαξε το ίδιο αντικείμενο στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ύστερα από μετάκληση. Είναι προεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και χρημάτισε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων. Έχει εκδώσει βιβλία αναφερόμενα στη λαογραφία και τη (νεοελληνική κατεξοχήν) φιλολογία και έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα άρθρα σχετικά με τα δύο αυτά αντικείμενα.
Οδοιπορία του Γιώργου Θεοτοκά
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1986)
Ερμηνεύοντας με το εξαιρετικό λογοτεχνικό του έργο και την πολιτεία του, ο Γιώργος Θεοτοκάς τους καιρούς του, υπήρξε από καταγωγή, από την ιερή του ρίζα ελληνοκεντρικός κατ' εξοχήν συγγραφέας και στοχαστής και αναδείχτηκε στην στερνή περίοδο του επίγειου βίου του αληθινά και γνήσια θεοκεντρικός. Μέσα, στην αιθάλη των καιρών μας που σκεπάζει ολόκληρη τη νεοελληνική κοινωνία, και την υψηλή περιοχή των Γραμμάτων μας, ο Θεοτοκάς στέκεται φωτεινός εκφραστής των ιδανικών, των θέσεων και των προσδοκιών της μεγάλης Γενιάς του Τριάντα αλλά συγχρόνως και μάρτυρας της ευγένειας του...
Αέναον σήμα του Ανδρέα Κάλβου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1986)
Στου Ανδρέου Κάλβου το κρυσταλωμένο έργο βρίσκει στην γλώσσα μας την πιο εκπλήττουσα, περίλαμπρη εμφάνειά του το απερίγραπτο μυστήριο της Ποίησης. Έργο λιγοστό εκλεκτικής και μονήρους ύπαρξης, που έζησε τον νοητό της βίο κοντά στον βωμό της Πατρίδας, μέσα σε δάσος δαφνών, αναδύεται κάθε μέρα, όσο πιο ευαίσθητη και σοφή γίνεται η ψυχή μας μέσα στην ποίηση, υψηλότερο, μυστηριωδέστερο, ακήρατο - καθώς η αβέβαιη μορφή του ποιητή παραμένει επίμονα στο ημίφως, και μετά την σιωπή του θανάτου που ελευθέρωσε τις γλώσσες του έργου του. Έργο κρημνώδες, φανέρωση της αριστοκρατικό...
Μνημονάριον του Φώτη Κόντογλου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1985)
Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...
Επιστροφή στον Κωστή Παλαμά
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Κανένας άλλος ποιητής μέσα στον χώρο του Νεοελληνικού Πολιτισμού δεν υψώθηκε ως συμπέρασμα Ιστορίας, Ζωής, Ποίησης και Πείρας· μόνον ο Κωστής Παλαμάς. Στην υψηλή του μορφή και στο ευρύτατο έργο του, συναίρεσε με τρόπο δημιουργικό όλα όσα οι Έλληνες εβίωσαν κι έπαθαν πάνω στη γη πλάθοντας Ιστορία κι Ομορφιά. Για τούτο δίκαια του αναγνωρίστηκε η δάφνη του εθνικού Ποιητή. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Παλαμάς είδε να φυτρώνει ορμητικά η Νέα Ποίηση κι άκουσε τον ήχο της αξίνας που γκρέμιζε τα παλιά. Εκείνος δεν ήταν γκρεμιστής αλλά χτίστης. Δεν είχε έρθει ως άρνηση...
Το πέρασμα του Μηνά Δημάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
To πέρασμα τον Μήνα Δημάκη από τον κόσμο αυτό ήταν ένα φως απεγνωσμένο που αναπήδησε από ταραγμένο σκοτάδι μιας εξαιρετικά προικισμένης ύπαρξης, ποιητή αυθεντικού και βαθιά πολιτισμένου ανθρώπου. Όσοι τον γνώρισαν και τον τίμησαν με φιλία κι αγάπη νιώθουν μια κηλίδα αίμα πάνω τους με την βίαιη έξοδό του από την ζωή. Όσοι δεν τον γνώρισαν, μπορούν να οικειωθούν το σοβαρό έργο του - το διαρκές αποτύπωμα της οντότητάς του, το απαύγασμα της μορφής του. Σ' αυτή την οικείωση ελπίζουμε να βοηθήσει η φιλόπονη ετούτη συλλογή μελετημάτων και κριτικών κειμένων, που βλέπει το φως με τ...
Μνημόσυνο του Αλεξ. Παπαδιαμάντη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1981)
Εκατόν τριάντα χρόνια από την γέννησή του και εβδομήντα από την κοίμησή του, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, περνώντας μέσα από τις θύελλες της ιστορικής ζωής του Νέου Ελληνισμού, φθάνει ως εμάς, αυτό το "σκοτεινό τρυγόνι" της Ελλάδας, κρατώντας στο ράμφος του χλωρό τον καρπό του πνεύματος, που είναι της αθανασίας της τέχνης ο αμάραντος βλαστός. Ορθός, πέρα από την λατρεία και την καταφρόνεση που συναλλάσσουν άκριτα οι Νεοέλληνες, έγινε -για όσους πειστεύουν ότι η δημιουργία αλλά και η λειτουργία της τέχνης εγγράφεται μέσα στην ιστορική αγωνία των λαών- το ακρόπρωρο του Νέου...
Επανεκτίμηση του Μ. Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1981)
Καθώς συμπληρώθηκαν είκοσι κιόλας χρόνια από την αδόκητη, πικρή θανή του Μ. Καραγάτση, η "Ευθύνη" αισθάνθηκε ως χρέος της να του προσφέρει ένα της "Τετράδιο". Η τιμητική αυτή πράξη του ανήκει δικαιωματικά. Πρώτο, γιατί ο Καραγάτσης υπήρξε ένα από τα εκθαμβωτικά ισχυρότερα ταλέντα της Γενιάς του Τριάντα. Δεύτερο, γιατί η υγιής και λεβέντικη εθνική του συνείδηση τον κράτησε όρθιο, ψηλά, σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές του σύντομου βίου του. Τρίτο, γιατί μέσα στην συμφωνία της Γενιάς του, ο Καραγάτσης κρατεί κι αναπέμπει έναν ξεχωριστό, εντελώς δικό του τόνο, γεγονός που καταδ...
Χαιρετισμός στον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1979)
Σε λίγο -το 1980- ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος συμπληρώνει εξήντα ολόκληρα χρόνια άγρυπνης πνευματικής παρουσίας μέσα στον νεοελληνικό πνευματικό χώρο. Στα 1920 έγινε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Μούσα", ύστερ' από εφηβικά δημοσιεύματα, κι από τότε ως σήμερα, στέκεται στη πρώτη γραμμή των συγγραφέων του τόπου μας. Η προσωπική αγωνία, η αγρύπνια της συνείδησής του και η υψηλή ευγένεια της ψυχής του συνταιριασμένα θαυμαστά μ 'ένα ισχυρότατο κι εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό τάλαντο, ανέδειξαν τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο όχι μονάχα ένα μεγάλο και γονιμότατο συγγραφέα ά...
Ξενάγηση στη Μαρία Π. Ράλλη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη
Από αυτό τον προμαχώνα όπου μας ανέβασε η ζωή, υπάκουοι στη μνήμη της καρδιάς, πλέκουμε στέφανα με λέξεις και τα ρίχνουμε στο πέλαγος του χρόνου για να τιμήσουμε τους άξιους φίλους που εχάσαμε, αλλά που δεν αποχωριστήκαμε. Συνθέττοντας τον τόμο αυτό, γνωρίζουμε πως καλούμε τους αναγνώστες του να γνωρίσουν μια σπάνια μορφή της νεοελληνικής κοινωνίας και να πιστοποιήσουν την εξαιρετική, την ιδιότυπη δύναμη του λογοτεχνικού της έργου. Η Μαρία Περ. Ράλλη, θαύμασμα και χαρά όσων την γνώρισαν, θα έμενε άγνωστη στους νεωτέρους, αν δεν επιχειρούσαμε αυτή την ξενάγηση στον χώρο ζ...