Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Koraís Adamántios
Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833). Ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στη Σμύρνη και η οικογένειά του καταγόταν από τη Χίο. Μεγάλωσε σε περιβάλλον λογίων και αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή επί διευθύνσεως του Ιερόθεου Δενδρινού. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εκμάθηση ευρωπαϊκών γλωσσών. Το 1772 έφυγε για το Άμστερνταμ, τυπικά για να εργαστεί στις επιχειρήσεις του εμπόρου Στάθη Θωμά, ουσιαστικά όμως για να διευρύνει τους πνευματικούς και κοινωνικούς του ορίζοντες. Δέκα χρόνια αργότερα κατόρθωσε παρά τις αρχικές αντιρρήσεις της οικογένειάς του να φύγει στο Μομπελιέ της Γαλλίας για σπουδές ιατρικής (τις οποίες ολοκλήρωσε το 1787, οπότε αναγορεύτηκε διδάκτωρ). Εκεί μυήθηκε στο πνεύμα του γαλλικού Διαφωτισμού και αφοσιώθηκε στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής γραμματείας. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση που αντιμετώπισε μετά το θάνατο των γονιών του ένα χρόνο αργότερα, τον ανάγκασε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μετάφραση. Από το 1788 και ως το τέλος της ζωής του έζησε στο Παρίσι και έζησε από κοντά τη Γαλλική Επανάσταση, τα γεγονότα της οποίας επηρέασαν καθοριστικά τη σκέψη του. Μέλος της Εταιρείας των Παρατηρητών του Ανθρώπου, ανέπτυξε φιλογαλλική δράση, μετέφρασε τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλα φιλελεύθερα νομικά και πολιτικά κείμενα. Το ενδιαφέρον του για την πολιτική κατάσταση στο νέο ελληνικό κράτος, αν και από απόσταση, τον συντρόφεψε ως τα τελευταία χρόνια του, οπότε τήρησε πολεμική στάση έναντι της διακυβέρνησης του Καποδίστρια. Παράλληλα ο Κοραής εξελίχθηκε σε κεντρική μορφή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, εμβαθύνοντας περισσότερο στις φιλολογικές και γλωσσολογικές μελέτες και διευρύνοντας τον κύκλο των γνωριμιών του με γάλλους και έλληνες ομογενείς. Στις αρχές του 19ου αιώνα οδηγήθηκε σταδιακά στη διαμόρφωση μιας θεωρίας για το νεοελληνικό γλωσσικό ζήτημα, γνωστής ως θεωρία της "μέσης οδού", η οποία αποτέλεσε σημείο αναφοράς και είχε ποικίλες επιπτώσεις στη μετέπειτα εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και γραμματείας. Αποτέλεσμα συνειδητής και εκ των έξω επέμβασης στη φυσική λειτουργία της γλώσσας, η "καθαρεύουσα" του Κοραή χαρακτηρίζεται θεμελιακά από τον τεχνητό χαρακτήρα της και ο ρόλος της στη λύση του μακρόχρονου ελληνικού γλωσσικού ζητήματος υπήρξε μάλλον ανασταλτικός παρά βοηθητικός. Στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αδαμάντιου Κοραή βλ. Δημήτρης Κεχαγιόγλου, "Αδαμάντιος Κοραής", στο "Η παλαιότερη πεζογραφία μας: Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο", τ. Β΄ 2, σελ. 80-96, Αθήνα: Σοκόλης, 1999. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Το κατά Κοράη άγιο φως
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Εκδόσεις iWrite.gr (2018)
Στην παρούσα μελέτη, ο δημοφιλέστερος Έλληνας Διαφωτιστής, Αδαμάντιος Κοραής, καταπιάνεται με τη θαυματοπλασία του "αγίου φωτός" της Ιερουσαλήμ. Συγγράφοντας το έργο του στα 1826, προσδιορίζει με θεολογικά κριτήρια την έννοια του θαύματος, τεκμηριώνει με αξιοθαύμαστο τρόπο το ομιχλώδες ιστορικό της εμφάνισης του "αγίου φωτός", αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις ποικίλες πολιτικές, θρησκειολογικές και ανθρωπολογικές πτυχές του ζητήματος. Η χώρα μας έχει στις μέρες μας ανάγκη, ενδεχομένως περισσότερο από ποτέ, τον ερχομό ενός νέου Διαφωτισμού. Ίσως γιατί οι κοινωνικές και πολι...
Το Εικοσιένα
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1993)
Σε καιρούς πνευματικού χαλασμού, καθώς οι σημερινοί, είναι δραματικά αναγκαίο και υπαρκτικά τραγικό να αναζητεί, κάθε λαός και κάθε άνθρωπος, τη σωτηρία του σε μια βαθύτερη αυτογνωσία, φροντίζοντας ν' απαλλάξει την αληθινή του ταυτότητα από μύθους και στολίσματα που της πρόσθεσαν τα βιωμένα χρόνια. Είναι δραματικά αναγκαίο, και νόμιμο, γιατί τέτοιο υψηλό αγώνισμα υποβάλλει η ίδια η εντελέχεια της Ιστορίας· και είναι υπαρκτικά τραγικό, γιατί χωρίς τέτοια συνειδητή κατάχτηση της ταυτότητας, οι άνθρωποι και τα έθνη χάνουν τον εαυτό τους, δεν υπάρχουν κατά τις προδιαγραφές τ...
Τι πρέπει να κάμωσιν οι Γραικοί εις τας παρούσας περιστάσεις;
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Λαγουδέρα (2000)
Σημειώσεις εις το προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2018)
Πρόκειται για το σημαντικότερο πολιτικό έργο του Αδαμαντίου Κοραή, όπου αναδύονται οι αξίες του δημοκρατικού φιλελευθερισμού. Το κείμενο είχε εκδοθεί για πρώτη φορά το 1932, με το χειρόγραφο να έχει χαθεί. Ο πιο συγκροτημένος πολιτικός στοχαστής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού αναδεικνύει ως πρωταρχικά ζητούμενα της υπό οικοδόμηση ελληνικής πολιτείας την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα των θεσμών και τη δημιουργία ενός ευνοϊκού οργανωτικού πλαισίου για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη μιας παράδοσης πολιτικής ζωής και σκέψης που θα κατοχυρώνει και θα σέβεται τα δικαιώματα...
Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και η αυτοβιογραφία του
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1990)
Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.
Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1986)
Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.
Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1988)
Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.
Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1995)
Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.
Ομήρου Ιλιάδος ραψωδία
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ελεύθερη Σκέψις (2006)
Η σπάνια και πολύ σημαντική μελέτη πάνω στην Ιλιάδα του Ομήρου του μεγάλου διαφωτιστή και διδασκάλου του γένους τίθεται στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού ύστερα από δύο αιώνες.
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μοτίβο (2007)
[...] Ειδικά για τον "Παπατρέχα" δεν χρειάζονται σχόλια. Η διαπίστωση του έγκυρου ιστορικού της νεοελληνικής λογοτεχνίας, του Κ. Θ. Δημαρά, περιέχει στη συντομία της, όλη τη σημασία αυτού του αριστουργήματος: "Είναι τόση η τέχνη του Κοραή, τόση η ικανότητά του να εξάρει τα χαρακτηριστικά, να απομονώσει τα γελοία, να διαγράψει μέσα σε λίγες φράσεις τη μορφή και τη σκέψη των ανθρώπων, ώστε κατόρθωσε σε λίγες σελίδες να στήσει μια ζωντανή μορφή μέσα στη δημιουργική μας λογοτεχνία: τον "Παπατρέχα"." (από το εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου)
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Πελεκάνος (2012)
Ο Αδαμάντιος Κοραής στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο.
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Πελεκάνος (2015)
Ο Αδαμάντιος Κοραής στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο.
Μεταφραστικές υποθήκες Αδαμαντίου Κοραή: Επιστολή προς Αλέξανδρον Βασιλείου 1.5.1804
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2001)
Η επιστολή αναδημοσιεύεται από τον δεύτερο τόμο της εξάτομης "Αλληλογραφίας" του Αδαμαντίου Κοραή, που εξέδωσε μεταξύ των ετών 1964-1984 ο Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού, σε επιμέλεια Κ. Θ. Δημαρά, μετά από ευγενική παραχώρησή του.
Η αναγέννηση της Ελλάδας
Συλλογικό έργο
Νήσος (2018)
Ένα Υπόμνημα του Αδαμάντιου Κοραή στο Παρίσι το 1803, την εποχή που ο Ναπολέων ήταν ακόμα Ισόβιος Ύπατος, είναι η αφετηρία της διεθνοποίησης του Ελληνικού Ζητήματος τις δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, αλλά και η αφορμή για έναν νεαρό Γάλλο ευγενή, τον Σατωμπριάν, να επισκεφθεί την Ελλάδα, τρία χρόνια αργότερα, το 1806, να γοητευθεί από τη λάμψη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και να απογοητευθεί από τους σύγχρονους Έλληνες, που δεν έμοιαζαν σε τίποτα με τους αρχαίους προγόνους τους. Δέκα χρόνια αργότερα, το Ελληνικό Ζήτημα, έχοντας ευαισθητοποιήσει ακόμα περισσότερους...
Επιστολές προς το έθνος
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ροές (2010)
Από φρικτής ανομίας σχολείον εξεπηδήσαμεν όλοι, μολυσμένοι όλοι, άλλος πολύ, άλλος ολίγον με της φιλαρχίας και της πλεονεξίας την παράνομον βαφήν. Ελευθερωθέντες από Τούρκους, εζήσαμεν έως της παρούσης ώρας ως Τούρκοι, ή μάλλον υπερέβημεν και αυτούς τους Τούρκους... Η παρούσα μας κατάστασις είναι τοιαύτη, ώστε και άγγελος εξ ουρανού αν καταβή να μας βασιλεύση, κινδυνεύομεν να τον μεταμορφώσωμεν εις διάβολον... Η αδικία λαμβάνει μορφήν και πρόσωπον αναίσχυντου προδοσίας... Αδαμάντιος Κοραής