Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένα διάλογος της κοινωνιολογίας με τη λογοτεχνία, με αφορμή το "Διπλό βιβλίο" του Δημήτρη Χατζή, που στοχεύει σε μια κριτική διερεύνηση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας.

Αναχωρώντας από τα οικεία γοητεύομαι από την πιθανότητα να μην είναι ο εαυτός μου, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, τίποτα περισσότερο από μία σειρά αγκιστρώσεων· να πιάνεται από κάπου για λίγο και μη μπορώντας να μείνει εκεί, να ξεκολλάει χωρίς να αισθάνεται πώς τον διώχνουν... Να τριγυρίζεις χωρίς λόγο, να τρυπώνεις σε άβατα και να βγαίνεις με το κεφάλι σου να γυρίζει, να είσαι κάποιος που δεν ξέρει πώς να φερθεί -όταν τον πάνε π.χ. σ' ένα καφενείο με ναργιλέδες στο Κάιρο ή όταν βρεθεί για πρώτη φορά σ' ένα καπηλειό της Γλασκώβης γεμάτο μεθυσμένους εργάτες- και που έκπληκτ...

Όλα στην Ελλάδα είναι "ζωντανά", επινοούνται κάθε στιγμή και ο αυτοσχεδιασμός εξακολουθεί να επικρατεί -ένα χρόνο πριν από τη νέα χιλιετία- των προγραμματικών κινήσεων. Πού πάει λοιπόν η τόση ενεργητικότητα; Από ποιες προσδοκίες πηγάζει; Και γιατί δυσκολεύεται να δημιουργήσει κάτι σταθερό που να διαρκεί πέραν των όσων συμβαίνουν από σκηνή σε σκηνή, από μέρα σε μέρα; Αυτά τα ερωτήματα με απασχολούσαν τότε, τα ίδια με απασχολούν και σήμερα, μ΄ ένα τρόπο όμως διαφορετικό. Τότε πίστευα πως το να ξέρουν οι άνθρωποι να συμβιώνουν είναι κυρίως ζήτημα κοινωνικής οργάνωσης και ρυθ...

Τα κρούσματα πολλαπλασιάζονται ραγδαία. Άνθρωποι μουγκοί κραδαίνοντας πτυχία θα αναγκάζονται να χρησιμοποιούν αντί για τη γλώσσα τα χέρια τους για να δηλώσουν -επιτιθέμενοι κατά πραγματικών ή φανταστικών αντιπάλων- πως κι αυτοί υπάρχουν. Πολύ πιθανόν να αναπτυχθεί ένα "ηροστράτειο σύνδρομο". Κάποιοι -όπως εκείνος ο δοξομανής της αρχαίας Εφέσου- θα θέλουν να καταστρέφουν μνημεία και έργα του πολιτισμού για να μνημονευτούν μαζί τους, θαμμένοι κάτω από τα ερείπια. Ένας νέος άγριος "ηρωισμός" θα γεννηθεί -γεννήθηκε κιόλας- που δεν θα ζητά ήταν να χτίσει τίποτα, ούτε να υπερασπι...

Τα αρχιτεκτονικά αντικείμενα, όλο και πιο επιτηδευμένα και συγχρόνως αυτιστικά, δεν συγκροτούν πλέον το μέλλον της αρχιτεκτονικής, η οποία εξαρτάται κατ ουσίαν από την πόλη και την ικανότητά της να ανανεώνεται, να εξαπλώνεται, να δημιουργεί συσχετισμούς. Αντί να παρουσιάσουμε μεμονωμένα έργα, δείχνουμε μια πόλη: την Αθήνα. Όχι την αρχαία Αθήνα, την οποία φωτογραφίζουν εκατομμύρια τουρίστες απ' όλο τον κόσμο, αλλά τη σύγχρονη Αθήνα, που εξαπλώνεται από το Φάληρο έως την Κηφισιά, από το Κερατσίνι έως τη Βουλιαγμένη· αυτή την αστικοποίηση που κανείς δεν θέλει να βλέπει, ούτε...

Όταν τα πράγματα έρχονται ανάποδα, χρειάζεται κάτι καίριο να ειπωθεί για να μπορούμε να σταθούμε όρθιοι αντίκρυ τους. Πώς όμως είναι δυνατόν να νοηθεί και να χαρακτηρισθεί το γεγονός του πόνου; Για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό συγκροτήθηκε κάποτε ένας λόγος συμπαραστάτης, στη διάθεση εκείνων που ξαφνικά αποσβολώνονται από τα απρόοπτα. Παραμυθητικά αποφθέγματα και επιχειρήματα από την ομηρική εποχή, τους ρωμαϊκούς χρόνους, τον όψιμο Μεσαίωνα μέχρι και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα συνδυάστηκαν για να υπενθυμίσουν τα αναπόφευκτα και να προσφέρουν διεξόδους. Βαθμιαί...

Μερικές φορές αρκεί ν’ ακουστεί μια λέξη και τότε η ζωή ξεκολλάει από εκεί που βρίσκεται. Το όνομα ενός παλιού έρωτα ή μιας προσδοκίας που μόλις γεννιέται. Ίσως και κάτι άλλο ακόμα που μπορεί να σπρώξει ορισμένους να τριγυρίζουν στους δρόμους, ψάχνοντας, ανοίγοντας πόρτες στα τυφλά όπου πίσω τους δεν ξέρουν αν υπάρχει μέρα ή νύχτα, ένα χαμόγελο ή ένα τρίξιμο δοντιών. Στις σελίδες αυτές ο αναγνώστης θα βρει γυναίκες και άνδρες που ξαφνικά βλέπουν τον κόσμο να αλλάζει πρόσωπο. Μόνο και μόνο επειδή βγήκαν από το στόμα τους ή άγγιξαν τ’ αυτιά τους κάποιοι ψίθυροι.

Tρεις ιστορίες και ισάριθμα αινίγματα που δεν μπορούν να τα λύσουν οι ήρωες μόνοι τους. Γυναίκες και άνδρες που έχουν ζήσει μαζί, έχουν δεθεί και ξεδεθεί και δεν ξέρουν ακόμη αν ζουν με τη συνήθεια, την προσμονή ή τις παραισθήσεις. Ώσπου έρχεται κάτι απ' Έξω και ρίχνει το αλλόκοτο φως του στο Mέσα.

Σκοπός της έκδοσης αυτού του τόμου είναι η έντυπη και επεξεργασμένη παρουσίαση των ομιλιών του πρώτου Φιλοσοφικού Καφενείου που οργανώθηκε το 2005 από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών με γενικό θέμα τον σύγχρονο πολιτισμό. Από θεματικής πλευράς τα εννιά κείμενα του παρόντος τόμου διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Σε αυτά που αναφέρονται γενικά στον σύγχρονο δυτικό και ελληνικό πολιτισμό, και σ' εκείνα που επικεντρώνονται σε επί μέρους τομείς της σύγχρονης κουλτούρας και συγκεκριμένα στην καθημερινότητα, στη μεγαλούπολη, στο σώμα, στους διανοούμεν...

Έχοντας φτάσει στην κορυφή της καριέρας της, μια γυναίκα ώριμη, καταξιωμένη καλλιτέχνιδα, νιώθει ξαφνικά την ανάγκη να απαλλαγεί από τον εαυτό της και να αφοσιωθεί σε μιαν άλλη ύπαρξη. Τη μεταστροφή αυτή την προκαλεί η συνάντησή της μ' έναν φοιτητή πολύ νεότερό της. Στα μάτια της γυναίκας ο νεαρός άγνωστος παρουσιάζεται σαν ένα πλάσμα πληγωμένο που, για να μη χαθεί, τα χρειάζεται όλα: την υλική υποστήριξη, την καθοδήγηση, τις ερωτικές φροντίδες. Τι κρύβεται όμως πίσω από την παραίτησή του και την τάση προς την αυτοκαταστροφή, που είναι και η πηγή της γοητείας του; Η ηρω...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Ιωάννης Μεταξάς, "Διατρέχοντας το είδος" - Γιάγκος Ανδρεάδης, "Φιλαvθρωπία/απαvθρωπία" - Θεόδωρος Ζιάκας, "Ληστές και θύματα. Ήτοι λόγος περί φιλανθρωπίας" - Μάριος Μπέγζος, "Κράτος: η βυζαντινή "φιλανθρωπία"" - Ιωάννα Τσιβάκου, "Η οργάνωση της φιλανθρωπίας ή η φιλανθρωπία της οργάνωσης" - Αντώνης Παπαδημητρίου, "Φιλανθρωπίας γένη και είδη" - Γιάνης Βαρουφάκης, "Κατά της φιλαvθρωπίας" - Βάσω Κιντή, "Φιλανθρωπία και ανθρωπισμός" - Στέφανος Πεσμαζόγλου, "Εικόνα και η ρητορική του ανθρωπισμού" - Βασίλης Καραποστόλης, "Αρωγή χωρίς εγγυήσ...

Υπάρχει κάποια σκοτεινή ικανοποίηση στο να αυτοκαταστρέφεται ένα άτομο ή ένας λαός, εφόσον πιστεύει ότι δεν έχει άλλα μέσα για να αποδείξει ότι είναι κύριος της τύχης του. Μας το είπαν αυτό οι φιλόσοφοι και οι ψυχολόγοι και μας το έδειξαν επίσης συχνά με τον τρόπο τους οι νεοέλληνες. Αλλά δεν λείπουν και τα αντίβαρα στην τάση της αυτοκαταστροφής. Αυτά διερευνώνται εδώ. Παρουσιάζονται ορισμένα ιστορικά πρόσωπα (οπλαρχηγοί του '21, εθνικοί ευεργέτες, πολιτικοί, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης) που μπόρεσαν παρά τις πικρίες και τις αντιφάσεις τους να γίνουν για τη χώρα του...

Στον τιμητικό αυτόν τόμο για τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά περιλαμβάνονται τριάντα τέσσερα κείμενα-δωρήματα πνεύματος και καρδιάς επιφανών συναδέλφων, φίλων αλλά και μαθητών του, για να τιμηθεί ο κοινωνικός επιστήμονας, ο διανοούμενος, ο καθηγητής, ο άνθρωπος Κωνσταντίνος Τσουκαλάς. Τα κείμενα αντανακλούν την ποικιλία, σπουδαιότητα και απήχηση του έργου του στην Ελλάδα. Εντάσσονται σε θεματικές ενότητες οι οποίες απορρέουν από το πολυετές έργο του και αφορούν ζητήματα που σχετίζονται με τη δημοκρατία, την παγκοσμιοποίηση, τον πόλεμο και την ειρήνη, τα είδωλα πολιτισμού, το λόγο,...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: Η σημασία του ΟΧΙ σήμερα - Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Το πνεύμα του πατριωτικού πολέμου" - Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, "Στις παραποιήσεις, ας αντιτάσσουμε το δικό μας 'όχι'" - Κώστας Ιορδανίδης, "Η αντισυμβατικότητα του Μεταξά" - Νίκος Ε. Καραπιδάκης, "Για την 28η Οκτωβρίου. Σήμερα" - Βασίλης Καραποστόλης, "Εξιλέωση με ένα 'ΟΧΙ'" - Ηλίας Μαγκλίνης, "Οι λέξεις και οι νεκροί" - Παντελής Μπουκάλας, "Το έπος και οι ανορθογραφίες" - Νίκος Γ. Ξυδάκης, "Το αντιστασιακό πνεύμα τότε και τώρα" - Μαρίνα Πετράκη, "Το έπος του '40, εβδομήντα χρόνια μετά" - Ke...