Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Tolstoj Lev Nikolaevic
Ο Λέων Τολστόι (1828-1910) είναι ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, γνωστός στο ευρύ κοινό πρωτίστου για τα έργα του "Πόλεμος και Ειρήνη" και "Άννα Καρένινα", που συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Η ζωή του Τολστόι χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αντιθέσες, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό, που έτυχε θαυμασμού από προσωπικότητες όπως ο Γκάντι και επισφραγίστηκε με τον αφορισμό της Ρωσικής Εκκλησίας. Η στροφή στην κοσμοθεωρία του άρχισε να συντελείται με την απογοήτευση που γεύτηκε πολεμώντας με τον ρώσικο στρατό σε διάφορα μέτωπα μέχρι το 1856, όταν και έγραφε τα πρώτα του έργα, αυτοβιογραφικά σε μεγάλο βαθμό. Ο πόλεμος γυμνός, χωρίς πατριωτικά πλουμίδια, σκιαγραφήθηκε στα "Διηγήματα της Σεβαστούπολης" (1855). Λίγο μετά ο Τολστόι αφοσιώθηκε στα κτήματα του, γράφοντας παράλληλα τους "Κοζάκους" (1863) και τον "Πολικούσκα" (1863), έκφραση της γοητείας που του ασκούσε ο χωριάτικος τρόπος ζωής και συνάμα της αποστροφής του για την αριστοκρατική τάξη πραγμάτων, της οποίας ο καθωσπρεπισμός στηλιτεύτηκε στην "Άννα Καρένινα" (1875-77). Στον "Πόλεμο και Ειρήνη" (1865-69), έργο που βασίστηκε σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα όπως τα επεξεργάστηκε η πολιτική σκέψη του Τολστόι, επιχειρήθηκε η ανατροπή της ιστορικής μυθοπλασίας, η αποκαθήλωση των ηγετικών μορφών και η ανάδειξη του ρόλου των απλών στρατιωτών. Στα τελευταία έργα του, όπως είναι "Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς"" (1886), "Η σονάτα του Κρόιτσερ" (1887-9), "Ο Διάβολος" (1889-90) και η "Ανάσταση" (1899), ο Τολστόι ανέλυσε πτυχές της γνήσιας χριστιανικής αρετής σε αντιδιαστολή με τον τυπικισμό, μια αρετή που εφάρμοσε ζώντας ασκητικά, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις της γυναίκας του και την αποστασιοποίηση του από το οργανωμένο κράτος και την επίσημη Εκκλησία. Πλήθη όμως ολόκληρα τον θεωρούσαν πρότυπο και προσπαθούσαν να τον γνωρίσουν από κοντά, στη δύση πλέον της ζωής του.
Πόλεμος και ειρήνη
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κάπα Εκδοτική (2019)
Από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το μυθιστόρημα του Λέοντος Τολστόι Πόλεμος και Ειρήνη περιγράφει τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην τσαρική Ρωσία ύστερα από τη γαλλική εισβολή και ταυτόχρονα αναδεικνύει τον αντίκτυπο της εποχής του Ναπολέοντα στην τσαρική αριστοκρατία. Ο Τολστόι, φωτίζοντας λεπτομερώς τη μετάβαση των ανθρώπων από τη φρίκη του πολέμου στη θαλπωρή της ειρήνης και από το φως του έρωτα στο σκοτάδι και την αποδοχή του θανάτου, εξυμνεί συναρπαστικά τη γενναιότητα, την ομορφιά και το απαράμιλλο, υψηλό φρόνημα ενός ολόκληρου λαού. Η πρωτότ...
Οι Κοζάκοι
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εκδόσεις Γκοβόστη (2019)
"Οι Κοζάκοι" δημοσιεύτηκαν το 1863 και είναι μια από τις ωραιότερες νουβέλες του Τολστόη, στην οποία υποστηρίζει την ανωτερότητα των πρωτόγονων ανθρώπων. Είναι η περίοδος που και ο ίδιος έχει αφιερώσει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στη γεωργία και την ευημερία της ιδιοκτησίας του. Ο ψυχικός κόσμος των ηρώων του Τολστόη δεν είναι κάτι το αυθύπαρκτο και αυτοανελισσόμενο, αλλά πλάθεται μέσω της αλληλεπίδρασης με τις γύρω συνθήκες, και το κοινωνικό περιβάλλον του κάθε ήρωα. Έτσι ολότελα διαφορετική είναι η ψυχολογία και ο ψυχικός κόσμος των κοζάκων, που ζουν ελεύθεροι από κάθε...
Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εντύποις (2019)
Η νουβέλα "Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς (1884-1886)" κατέχει κεντρική θέση στη δημιουργία του Τολστόι των χρόνων 1880-1890. Το θέμα της -η εξιστόρηση του τέλος ενός δικαστή- ο Τολστόι το καθορίζει σαν "περιγραφή του απλού θανάτου ενός απλού ανθρώπου". Το βασικό νόημα του έργου βρίσκεται στους συλλογισμούς που κάνει ο άρρωστος πάνω σ' όλη την περασμένη ζωή, καθώς και το συμπέρασμά του πως η "ευπρεπής, εύθυμη ευχάριστη ζωή" είναι χειρότερη κι' από τη φρίκη του θανάτου. Οι κοινωνικοί θεσμοί, που τυλίγουν σαν ιστός αράχνης τη ζωή του Ιβάν Ίλιτς με την υποκρισία και την ψευτιά, ξε...
Οικογενειακή ευτυχία
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Μεταίχμιο (2018)
Ένα αριστουργηµατικό πορτρέτο της συναισθηµατικής εξέλιξης µιας γυναίκας, η ανατοµία ενός γάµου, ένα κλασικό έργο του Τολστόι. Η δεκαεπτάχρονη Μάσα, µετά τον θάνατο των γονιών της, παντρεύεται τον Σεργκέι Μιχάηλιτς, τον φίλο του πατέρα της. Μεταξύ τους αναπτύσσεται µια τρυφερή σχέση που χαρίζει και στους δύο την ευτυχία, η ζωή τους όµως θ’ αλλάξει όταν αποφασίζουν να εγκατασταθούν για λίγο στην Πετρούπολη. Η Μάσα ξελογιάζεται από τη γοητεία των κοσµικών σαλονιών και ο γάµος της αρχίζει να ξεθωριάζει... "Ο συζυγικός βίος, µας λέει ο Τολστόι, ακόµα και αν θεµελιώνεται σ...
Ο μεγάλος λιμός (1891-1892)
Συλλογικό έργο
Εκάτη (2017)
Το βιβλίο αυτό είναι μια πρώτη απόπειρα για προσέγγιση του μεγάλου λιμού που έπληξε επί δύο χρόνια (1891-1892) τις παραβόλγιες περιοχές. Θύμα της κακής σοδειάς και των άλλων δεινών που αναφέρονται σε αυτό το βιβλίο ήταν ο λαός, δηλαδή το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού της Ρωσίας που δούλευε πάρα πολύ σκληρά και σε δύσκολες συνθήκες για να τα βγάλει πέρα. Στον λαό, κατά την τότε αντίληψη, ανήκαν μόνο τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, ήτοι οι πρώην δουλοπάροικοι που στην πλειοψηφία τους ήταν αγρότες. Οι ευγενείς, οι αριστοκράτες και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν πείνασαν και γι'...
Αβίαστη δράση
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2017)
Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα τριών μεγάλων συγγραφέων και στοχαστών: του Λέοντος Τολστόι, του Εμίλ Ζολά και του Αλέξανδρου Δουμά υιού. Ο Ρώσος κλασικός, θεωρώντας ότι ο προβληματισμός που αναπτύσσουν οι δύο Γάλλοι έχει άμεση συνάφεια με τη διδασκαλία του, παραθέτει στο άρθρο του "Αβίαστη δράση" την ομιλία που εκφώνησε ο Ζολά σε μια πανηγυρική συνέλευση φοιτητών, καθώς και την επιστολή-απάντηση του Δουμά. Κοινό θέμα και των τριών είναι η θέση και ο ρόλος που παίζουν οι μεταφυσικές ανησυχίες στη ζωή των ανθρώπων - αποτελούν απλώς μυστικιστικές δοξασίες, που σκοπό έχουν ν'...
Περί χρήματος
Συλλογικό έργο
Κοβάλτιο (2017)
Επτά σπουδαίες μορφές της παγκόσμιας διανόησης και τέχνης αναλύουν, αφορίζουν ή αποθεώνουν το χρήμα υπό μορφή πίστωσης, διεκδίκησης ή προνομίου. Ο Ακινάτης επανεξετάζει τις προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες η τοκογλυφία συνιστά αμάρτημα. Ο Αριστοτέλης, μέσα από την ψυχολογική και πρακτική ανάλυση περί διαχείρισης του χρήματος, αναδεικνύει την αρετή της γενναιοδωρίας. Ο Κότοκου αντικρίζει το χρήμα ως βακτήριο και προτείνει την κατάργησή του. Ο Μαρξ ανατέμνει τη δύναμη του χρήματος, "δεσμού όλων των δεσμών". Ο Μπωντλαίρ διακηρύσσει πως "ο κόσμος θα τελειώσει", αλλά το χρή...
Πολικούσκα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εμπειρία Εκδοτική (2017)
Σιγά σιγά έμπαιναν όλοι οι μουζίκοι που είχαν έρθει, όλοι οι εργάτες του εμπόρου, ακόμα και ξένος κόσμος. Μάντευαν περίπου τι είχε γίνει, μα κανένας δεν τολμούσε να διακόψει τον γέρο που μιλούσε με τόση επισημότητα. Ο Ιλία σηκώθηκε, μα σώπαινε, μην ξέροντας τι να πει. Τα χείλη του σιγότρεμαν από τη συγκίνηση. Ο Ντουτλόφ την απομάκρυνε με μια αργή και επιβλητική κίνηση του χεριού και συνέχισε. "Πολύ βαριά κουβέντα ξεστόμισες χτες. Με δαύτην ήταν σαν να μου έμπηξες δίκοπο μαχαίρι την καρδιά. Ο πατέρας σου, πεθαίνοντας, σε παρέδωσε στα χέρια μου και εγώ δεν σε ξεχώρισα α...
Αφέντης και δούλος
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κάπα Εκδοτική (2017)
Ο οδηγός είναι μόνος του, μονάχος τρέχει στον χιονιά, μόνος πηγαίνει με το έλκηθρο, μονάχος του στην ερημιά. Το εξαιρετικό διήγημα του Λέοντος Τολστόι "Αφέντης και δούλος" διασκευάζεται για το θέατρο από τον Γιώργο Νανούρη, για τις ανάγκες της παράστασης που ανέβηκε σε σκηνοθεσία του ίδιου, στο Νέο Θέατρο Βασιλάκου, στην Αθήνα, τον Φεβρουάριο του 2017.
Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εμπειρία Εκδοτική (2016)
Μια μυστηριώδης ασθένεια φέρνει τον Ιβάν Ιλίτς κοντά στο θάνατο. Καθώς το τέλος μοιάζει σιγά σιγά να πλησιάζει, ο επιφανής δικαστικός δεν μπορεί πια να κρύβεται πίσω απ' τις ψευδαισθήσεις που όριζαν τη ζωή του κι αναγκάζεται να τη δει κατάματα, με νηφαλιότητα και ειλικρίνεια. Αυτό που σταδιακά ανακαλύπτει είναι οδυνηρό - υπάρχει άραγε ακόμα χρόνος να το αλλάξει; Με το "Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς" ο μεγάλος Ρώσος κλασικός αποδεικνύει ότι είναι τεχνίτης και της μικρής φόρμας. Η νουβέλα αυτή, που αποτελεί το αδιαμφισβήτητο αριστούργημα της ύστερης δημιουργίας του, συγκινεί μέχρι...
Αφέντης και υπηρέτης
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2016)
Δύο άνδρες, ένας εύπορος έμπορος κι ο υπηρέτης του, στη διάρκεια ενός κοντινού ταξιδιού, χάνονται στις χιονισμένες εκτάσεις κάποιας ρωσικής επαρχίας. Αντιμέτωποι με τους κινδύνους που κρύβει η μανιασμένη φύση, ξεδιπλώνουν το χαρακτήρα τους κι αναλογίζονται τις επιλογές που έκαναν στη ζωή τους και που, σε μεγάλο βαθμό, καθορίζονται από την τάξη στην οποία ανήκουν. Ο Λέων Τολστόι, μέσα από το έργο "Αφέντης και υπηρέτης", καρπό της ύστερης δημιουργίας του, μας δίνει ένα διεισδυτικό ψυχογράφημα με αναπόφευκτες πολιτικές προεκτάσεις, το οποίο, χάρη στους διαυγείς συμβολισμούς το...
Για τον Σαίξπηρ και το δράμα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ποικίλη Στοά (2016)
Αν ο Σαίξπηρ είναι όλα αυτά που ο Τολστόι απέδειξε ότι είναι, πώς γίνεται να τον θαυμάζουν όλοι; Προφανώς η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ένα είδος μαζικής ύπνωσης ή "επιδημικής υποβολής". Τζώρτζ Όργουελ Η εξίσωση μοιάζει απλή: πάντα όταν μια λογοτεχνική αυθεντία λοιδορείται από μια άλλη έχουμε ένα λογοτεχνικό γεγονός. Το κείμενο του Τολστόι "Για τον Σαίξπηρ και το δράμα" δεν ήταν ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο που αμφισβητούσε τον Άγγλο βάρδο, θεωρείται όμως από τα σπουδαιότερα. Πριν από τον Τολστόι, τον Σαίξπηρ είχαν επικρίνει αυστηρότατα και άλλοι. Ανάμεσά τους...
Άννα Καρένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εκδόσεις Γκοβόστη (2016)
Μια τεράστια τοιχογραφία της ρωσικής κοινωνίας του 19ου αιώνα και μια από τις ωραιότερες ερωτικές ιστορίες που γράφτηκαν ποτέ. Δίκαια κατακτά περίοπτη θέση στην παγκόσμια σειρά του κλασικού μυθιστορήματος. O Τολστόη μάς παροτρύνει: Σκάψε βαθύτερα. Προσπάθησε σκληρότερα. Στόχευσε υψηλότερα. Δώσε μεγαλύτερη προσοχή στον κόσμο γύρω σου και θα δεις πως είναι σαν μια τεράστια ορχήστρα, μια μεγάλη μουσική συμφωνία από μοναδικές μελωδίες, αναλογίες και διαφορετικότητες που εμφανίζονται ξανά και ξανά, και που κάποτε τις παρατηρούμε, αλλά αυτές υπάρχουν στο υποσυνείδητό μας ακό...
Άννα Καρένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κάπα Εκδοτική (2016)
Έργο εμβληματικό της ρώσικης και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, η Άννα Καρένινα αρθρώνεται με άξονα την αφήγηση παράλληλων ερωτικών ιστοριών. Το πάθος και η διαχείρισή του θέτουν το πλαίσιο και λειτουργούν ως το προνομιακό πεδίο για τη μυθιστορηματικώ τω τρόπω απεικόνιση της Ρωσίας στο τέλος του 19ου αιώνα. Μια απεικόνιση που ενσωματώνει με εντελή ευθικρισία και ακρίβεια πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές ανακατατάξεις, τρόπους και σχέσεις κάθε είδους. Ανακατασκευάζοντας το μυθιστορηματικό υλικό, ο Αντώνης και ο Κωνσταντίνος Κούφαλης συνθέτουν την δική τους αναπαράσταση το...
Η σονάτα του Κρόυτσερ
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2015)
Η "Σονάτα του Κρόυτσερ", ίσως το πιο αμφιλεγόμενο έργο του Λέοντα Τολστόι, ανήκει στην ύστερη φάση της λογοτεχνικής του πορείας, γραμμένο την εποχή που ο Ρώσος κλασικός έχει ξεπεράσει τη βαθιά κρίση που επηρέασε κάθε πτυχή της ζωής του, έχει αποκηρύξει την πρότερη δημιουργία του κι έχει επαναπροσδιορίσει τον συγγραφικό του ρόλο. Στη φιλοσοφική αυτή νουβέλα, ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στην ψυχογραφική ανάλυση, την κοινωνική κριτική και τη λογοτεχνική αφήγηση, φωτίζοντας τις πολύπλευρες διαστάσεις ενός φαινομενικά απλού εγκλήματος. Στο βαγόνι ενός τρένου, σ' ένα ιδανικό...
Πόλεμος και ειρήνη
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εκδόσεις Γκοβόστη (2015)
Κανένα ντοκουμέντο, ιστορικό ή καλλιτεχνικό, δε μας δίνει τόσο ζωντανά και τόσο ανάγλυφα τη ζωή, το χαρακτήρα και την ψυχολογία του Ρώσου και του ρωσικού λαού της προεπαναστατικής εποχής, όσο το έργο του Λ. Τολστόη Πόλεμος και Ειρήνη. Η βαθιά και αναλυτική αυτή ανατομία της ατομικής και ομαδικής ψυχής κάνει το βιβλίο να ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο οποιουδήποτε γεωγραφικού πλάτους και οποιασδήποτε εποχής. Έργο που υψώνεται επιβλητικό ορόσημο ζωής και αξεπέραστο πρότυπο τέχνης. Ένας απέραντος πίνακας της παγκόσμιας ψυχής, όπου αποτυπώνονται οι τιτανικές συγκρούσεις, τα πάθη, οι μ...
Η ανάσταση
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κέδρος (2015)
Ρωσία, τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Μια πόρνη, η Κατερίνα Μάσλοβα, κατηγορείται για φόνο. Στη δίκη της παρίσταται ως ένορκος ο πρίγκιπας Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Νεχλιούντοφ. Ήταν αυτός που, νεαρή ακόμη, την είχε αποπλανήσει και την είχε εγκαταλείψει έγκυο στο παιδί τους, τον μικρό Μίτιενκα. Η κατηγορούμενη καταδικάζεται σε τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία. Ο Νεχλιούντοφ, κατατρεγμένος από τις Ερινύες, ακολουθεί την Κατερνίνα στην εξορία και στο μαρτύριό της. Η τραγική ιστορία της Κατερίνας Μάσλοβα δίνει την ευκαιρία στον Τολστόι να εξαπολύσει τα φαρμακερά βέλη...
Περί τρέλας
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2014)
Λίγους μήνες προτού πεθάνει, διαισθανόμενος το τέλος, ο Λέων Τολστόι γράφει ένα άρθρο για την τρέλα που διέπει τη ζωή μας. Με το θάρρος που πάντα τον διακρίνει, με την ειλικρίνεια ενός ανθρώπου που έχει βιώσει την τρέλα και με την ένταση που προσδίδει στο λόγο η εγγύτητα του θανάτου, ο μεγάλος κλασικός στρέφει τη διεισδυτική ματιά του στον παραλογισμό που χαρακτηρίζει τις επιλογές μας, αναζητά τα αίτιά του, εξετάζει το ρόλο της εκκλησίας και της επιστήμης, αμφισβητεί ανοιχτά την "πρόοδο", αποκηρύσσει τη βίαιη αντίσταση και μας δίνει ένα κείμενο που μοιάζει να γράφηκε χθες κ...
Γράμμα στον άνθρωπο
Συλλογικό έργο
Αρχέτυπο (2014)
Το 1908, φτάνει στα χέρια του νεαρού Γκάντι, μια επιστολή του μεγάλου Τολστόι, στην οποία ο σπουδαίος συγγραφέας αναλύει μοναδικά το φοβερό πρόβλημα της βίας και τις αιτίες του και προτείνει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε αυτό να εξαλειφτεί. Μερικά χρόνια μετά, το 1931, βλέποντας τις φλόγες του πολέμου να πλησιάζουν, ο Αϊνστάιν στέλνει μια επιστολή στον Φρόιντ, τον οποίο θαυμάζει απεριόριστα για το έργο του, και τον παρακαλεί να απαντήσει στο καυτό ερώτημα: "Υπάρχει κάποιος τρόπος να ελευθερώσουμε το ανθρώπινο είδος από τον τρόμο του πολέμου;" Ο Φρόιντ ανταποκρίνεται μ...
Γιατί;
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Γαβριηλίδης (2014)
H καρδιά της Αλμπίνα πήγαινε να σπάσει, έτρεμε από την ελπίδα και τον ενθουσιασμό. Επιθυμώντας να μοιραστεί τα συναισθήματά της, πού και πού χαμογελούσε αχνά, έδειχνε στη Λουντβίκα, με το κεφάλι, πότε τη φαρδιά πλάτη του κοζάκου που καθόταν στον πάγκο μπροστά και πότε τον πάτο της άμαξας. Η Λουντβίκα κοιτούσε ακίνητη μπροστά της, με ύφος σοβαρό- μόνο πού και πού σούφρωνε τα χείλη της. Η μέρα ήταν φωτεινή. Παντού τριγύρω απλωνόταν η απέραντη έρημη στέπα, η οποία λαμπύριζε από τα σπάρτα που ασήμιζαν κάτω από τις πρωινές ακτίνες του ήλιου.