Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Tolstoj Lev Nikolaevic
Ο Λέων Τολστόι (1828-1910) είναι ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, γνωστός στο ευρύ κοινό πρωτίστου για τα έργα του "Πόλεμος και Ειρήνη" και "Άννα Καρένινα", που συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Η ζωή του Τολστόι χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αντιθέσες, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό, που έτυχε θαυμασμού από προσωπικότητες όπως ο Γκάντι και επισφραγίστηκε με τον αφορισμό της Ρωσικής Εκκλησίας. Η στροφή στην κοσμοθεωρία του άρχισε να συντελείται με την απογοήτευση που γεύτηκε πολεμώντας με τον ρώσικο στρατό σε διάφορα μέτωπα μέχρι το 1856, όταν και έγραφε τα πρώτα του έργα, αυτοβιογραφικά σε μεγάλο βαθμό. Ο πόλεμος γυμνός, χωρίς πατριωτικά πλουμίδια, σκιαγραφήθηκε στα "Διηγήματα της Σεβαστούπολης" (1855). Λίγο μετά ο Τολστόι αφοσιώθηκε στα κτήματα του, γράφοντας παράλληλα τους "Κοζάκους" (1863) και τον "Πολικούσκα" (1863), έκφραση της γοητείας που του ασκούσε ο χωριάτικος τρόπος ζωής και συνάμα της αποστροφής του για την αριστοκρατική τάξη πραγμάτων, της οποίας ο καθωσπρεπισμός στηλιτεύτηκε στην "Άννα Καρένινα" (1875-77). Στον "Πόλεμο και Ειρήνη" (1865-69), έργο που βασίστηκε σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα όπως τα επεξεργάστηκε η πολιτική σκέψη του Τολστόι, επιχειρήθηκε η ανατροπή της ιστορικής μυθοπλασίας, η αποκαθήλωση των ηγετικών μορφών και η ανάδειξη του ρόλου των απλών στρατιωτών. Στα τελευταία έργα του, όπως είναι "Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς"" (1886), "Η σονάτα του Κρόιτσερ" (1887-9), "Ο Διάβολος" (1889-90) και η "Ανάσταση" (1899), ο Τολστόι ανέλυσε πτυχές της γνήσιας χριστιανικής αρετής σε αντιδιαστολή με τον τυπικισμό, μια αρετή που εφάρμοσε ζώντας ασκητικά, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις της γυναίκας του και την αποστασιοποίηση του από το οργανωμένο κράτος και την επίσημη Εκκλησία. Πλήθη όμως ολόκληρα τον θεωρούσαν πρότυπο και προσπαθούσαν να τον γνωρίσουν από κοντά, στη δύση πλέον της ζωής του.
Η ανάσταση
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κέδρος (2015)
Ρωσία, τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Μια πόρνη, η Κατερίνα Μάσλοβα, κατηγορείται για φόνο. Στη δίκη της παρίσταται ως ένορκος ο πρίγκιπας Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Νεχλιούντοφ. Ήταν αυτός που, νεαρή ακόμη, την είχε αποπλανήσει και την είχε εγκαταλείψει έγκυο στο παιδί τους, τον μικρό Μίτιενκα. Η κατηγορούμενη καταδικάζεται σε τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία. Ο Νεχλιούντοφ, κατατρεγμένος από τις Ερινύες, ακολουθεί την Κατερνίνα στην εξορία και στο μαρτύριό της. Η τραγική ιστορία της Κατερίνας Μάσλοβα δίνει την ευκαιρία στον Τολστόι να εξαπολύσει τα φαρμακερά βέλη...
Έτσι πεθαίνει ο έρωτας
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2003)
Στη Μόσχα του 1850, ο νεαρός Σεργκέι Ίβιν, ένα όμορφο παλικάρι με αγνή ψυχή, ανέγγιχτη ακόμα από τύψεις για λανθασμένες επιλογές, ζει γεμάτος όνειρα και ευγενή αισθήματα, μέσα στους κόλπους της υψηλής κοινωνίας. Ο μέντοράς του, ο πρίγκιπας Κορνακώφ, δεν παύει ούτε στιγμή να διακωμωδεί την αγνότητα του προστατευόμενού του. Από την πρώτη στιγμή της γέννησης του έρωτα μέχρι το τέλος, ο Τολστόι περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τα πάθη της ψυχής που προσαράζουν στ' αβαθή της καθημερινότητας.
Γράμμα στον άνθρωπο
Συλλογικό έργο
Αρχέτυπο (2014)
Το 1908, φτάνει στα χέρια του νεαρού Γκάντι, μια επιστολή του μεγάλου Τολστόι, στην οποία ο σπουδαίος συγγραφέας αναλύει μοναδικά το φοβερό πρόβλημα της βίας και τις αιτίες του και προτείνει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε αυτό να εξαλειφτεί. Μερικά χρόνια μετά, το 1931, βλέποντας τις φλόγες του πολέμου να πλησιάζουν, ο Αϊνστάιν στέλνει μια επιστολή στον Φρόιντ, τον οποίο θαυμάζει απεριόριστα για το έργο του, και τον παρακαλεί να απαντήσει στο καυτό ερώτημα: "Υπάρχει κάποιος τρόπος να ελευθερώσουμε το ανθρώπινο είδος από τον τρόμο του πολέμου;" Ο Φρόιντ ανταποκρίνεται μ...
Γιατί;
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Γαβριηλίδης (2014)
H καρδιά της Αλμπίνα πήγαινε να σπάσει, έτρεμε από την ελπίδα και τον ενθουσιασμό. Επιθυμώντας να μοιραστεί τα συναισθήματά της, πού και πού χαμογελούσε αχνά, έδειχνε στη Λουντβίκα, με το κεφάλι, πότε τη φαρδιά πλάτη του κοζάκου που καθόταν στον πάγκο μπροστά και πότε τον πάτο της άμαξας. Η Λουντβίκα κοιτούσε ακίνητη μπροστά της, με ύφος σοβαρό- μόνο πού και πού σούφρωνε τα χείλη της. Η μέρα ήταν φωτεινή. Παντού τριγύρω απλωνόταν η απέραντη έρημη στέπα, η οποία λαμπύριζε από τα σπάρτα που ασήμιζαν κάτω από τις πρωινές ακτίνες του ήλιου.
Γιατί οι άνθρωποι κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)
"Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τη χρήση του οινοπνεύματος, του καπνού, της μορφίνης, των διαφόρων μορφών οπίου και άλλων ναρκωτικών;... Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν οι άνθρωποι δε ζούσαν σε τόσο μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στη συνείδησή τους και στις πράξεις τους". Μέσα από την αφήγηση της ιστορίας ενός πραγματικού ταλέντου, το οποίο πνίγεται από το οινόπνευμα, ο Τολστόι θέλει να ανάγει το ζήτημα στο επίπεδο της προσωπικής ηθικής. Στο κείμενό του απαντούν οι Ζολά, Δουμάς υιός, Ντωντέ και Σαρκό, απαντήσεις που συνεισφέρουν κι αυτές σε μια ωφέλιμη πολεμική.
Για τον Σαίξπηρ και το δράμα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ποικίλη Στοά (2016)
Αν ο Σαίξπηρ είναι όλα αυτά που ο Τολστόι απέδειξε ότι είναι, πώς γίνεται να τον θαυμάζουν όλοι; Προφανώς η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ένα είδος μαζικής ύπνωσης ή "επιδημικής υποβολής". Τζώρτζ Όργουελ Η εξίσωση μοιάζει απλή: πάντα όταν μια λογοτεχνική αυθεντία λοιδορείται από μια άλλη έχουμε ένα λογοτεχνικό γεγονός. Το κείμενο του Τολστόι "Για τον Σαίξπηρ και το δράμα" δεν ήταν ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο που αμφισβητούσε τον Άγγλο βάρδο, θεωρείται όμως από τα σπουδαιότερα. Πριν από τον Τολστόι, τον Σαίξπηρ είχαν επικρίνει αυστηρότατα και άλλοι. Ανάμεσά τους...
Αφέντης και υπηρέτης
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ροές (2016)
Δύο άνδρες, ένας εύπορος έμπορος κι ο υπηρέτης του, στη διάρκεια ενός κοντινού ταξιδιού, χάνονται στις χιονισμένες εκτάσεις κάποιας ρωσικής επαρχίας. Αντιμέτωποι με τους κινδύνους που κρύβει η μανιασμένη φύση, ξεδιπλώνουν το χαρακτήρα τους κι αναλογίζονται τις επιλογές που έκαναν στη ζωή τους και που, σε μεγάλο βαθμό, καθορίζονται από την τάξη στην οποία ανήκουν. Ο Λέων Τολστόι, μέσα από το έργο "Αφέντης και υπηρέτης", καρπό της ύστερης δημιουργίας του, μας δίνει ένα διεισδυτικό ψυχογράφημα με αναπόφευκτες πολιτικές προεκτάσεις, το οποίο, χάρη στους διαυγείς συμβολισμούς το...
Αφέντης και δούλος
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Κάπα Εκδοτική (2017)
Ο οδηγός είναι μόνος του, μονάχος τρέχει στον χιονιά, μόνος πηγαίνει με το έλκηθρο, μονάχος του στην ερημιά. Το εξαιρετικό διήγημα του Λέοντος Τολστόι "Αφέντης και δούλος" διασκευάζεται για το θέατρο από τον Γιώργο Νανούρη, για τις ανάγκες της παράστασης που ανέβηκε σε σκηνοθεσία του ίδιου, στο Νέο Θέατρο Βασιλάκου, στην Αθήνα, τον Φεβρουάριο του 2017.
Από τι ζουν οι άνθρωποι
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Μαΐστρος (2006)
Η Ματριόνα κατάλαβε αμέσως ότι ο σύζυγός της μύριζε οινόπνευμα. "Ορίστε, γλεντοκόπαγε", σκέφτηκε. Κι όταν είδε πως ήταν χωρίς πανωφόρι -φορούσε μόνο το χιτώνιο- χωρίς δέμα και στεκόταν εκεί βουβός και ντροπιασμένος, η καρδιά της πήγε να σπάσει από την απογοήτευση. "Τα ήπιε τα λεφτά", σκέφτηκε, "και τα γλέντησε με κάποιον άχρηστο παρέα, τον οποίο μου τον κουβάλησε και στο σπίτι".
Άννα Καριένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
"Την αγάπη προς τη γυναίκα, ο Λιέβιν όχι μονάχα δε μπορούσε να τη φανταστεί χωρίς τον γάμο, μα καθώς σκεφτόταν τα ζητήματα αυτά, πρωτύτερα φανταζόταν την οικογένεια και μετά πια τη γυναίκα, που θα του έδινε την οικογένεια. Και οι αντιλήψεις του για τον γάμο, γι' αυτό τον λόγο, δεν έμοιαζαν καθόλου με τις αντιλήψεις της πλειονότητας των γνωριμιών του, για τους οποίους ο γάμος ήταν μία από τις πολλές και διάφορες κοινές, βιοτικές υποθέσεις. Για τον Λιέβιν ήταν η κυριότερη υπόθεση της ζωής του, που από αυτήν εξαρτιόταν όλη της η ευτυχία. Και τώρα έπρεπε να παραιτηθεί από κάθε...
Άννα Καριένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
"Μέσα στην απεραντοσύνη του χρόνου, μέσα στην απεραντοσύνη της ύλης, μέσα στην απεραντοσύνη του χώρου, ξεχωρίζει μία φουσκίτσα, ένας οργανισμός, και η φουσκίτσα αυτή επιβιώνει για λίγο και μετά σκάει, και η φουσκίτσα αυτή είμαι εγώ". Αυτό ήταν μια βασανιστική ψευτιά, όμως ήταν το μοναδικό, το τελευταίο συμπέρασμα αιώνων μόχθου της ανθρώπινης σκέψης προς την κατεύθυνση αυτή. Ήταν εκείνη η τελευταία δοξασία, που πάνω σ' αυτή στηρίζονταν, σ' όλους σχεδόν τους κλάδους, όλες οι αναζητήσεις της ανθρώπινης σκέψης. Ήταν η επικρατέστερη άποψη, κι ο Λιέβιν, βλέποντάς την σαν πιο ξ...
Άννα Καρένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Εκδόσεις Καστανιώτη (1994)
Ήμασταν στα 1872. Ήταν μια πολύ περίεργη στιγμή της ζωής μου. Είχα πάψει πια να 'μαι νέος, είχα απορρίψει την παλιά μου ζωή, την άσκοπα σπαταλημένη σε διασκεδάσεις, κι ήθελα να ζήσω αληθινά. Πώς όμως; Δεν είχα πίστη, δεν είχα αγαπήσει κι αγαπηθεί αληθινά... Τότε την είδα για πρώτη φορά από μακριά. Λέγαν πως ήταν η ομορφότερη γυναίκα της Πετρούπολης. Εμένα μου φάνηκε πως κουβάλαγε πάνω της κάτι Μεγάλο, Μοιραίο. Με κοιτάξε και μου φάνηκε πως έψαχνε ό,τι κι εγώ: το Απόλυτο. Άρχισα να τη σκέφτομαι συχνά. Σαν ένα πρόσωπο που μπορούσα να του μιλώ όταν κανείς δε με καταλάβαινε. Σα...
Άννα Καρένινα
Tolstoj Lev Nikolaevic 1828-1910
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (1993)
Η Άννα Καρένινα είναι η άτυχη ηρωίδα της πιο σπαραχτικής ερωτικής τραγωδίας. Ποιος τη γνώρισε και δεν τη συμπάθησε σα φίλη του, σαν αδερφή του, σαν ένα πολύ αγαπητό του πρόσωπο; Ποιος θα τη γνωρίσει και δε θα χαρεί στις χαρές της και δε θα λυπηθεί στις λύπες της; Ποιος δε θα ήθελε να τη γλυτώσει τη στερνή στιγμή μπροστά στον ψυχρό τροχό του μοιραίου τραίνου που σύντριψε το περήφανο, το αγγελικό κεφάλι της; Ποιος δε θα κλάψει για τη σκληρή μοίρα της, για τον άδικο χαμό της από μια παρεξήγηση, και ποιος δε θα τα βάλει με τον Τολστόη γιατί σκότωσε την ηρωίδα του μ' ένα τόσο σκ...