Ζέη Άλκη 1923-2020
Zéi Álki
Η Άλκη (Αγγελική) Ζέη (15 Δεκεμβρίου 1923 - 27 Φεβρουαρίου 2020) γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ, παρακινούμενη από την Διδώ Σωτηρίου. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945. Το 1948, ύστερα από την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού στον Εμφύλιο, ο σύζυγός της διέφυγε στην Τασκένδη. Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά τη συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών, και αφού έμεινε για καιρό στην Ιταλία, το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκένδη. Το 1957 μετακόμισαν στη Μόσχα, όπου σπούδασε στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της Μόσχας και απέκτησε δύο παιδιά, την Ειρήνη που εργάζεται ως διερμηνέας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Πέτρο που είναι σκηνοθέτης του κινηματογράφου και εργάζεται στην Ελλάδα. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με την κήρυξη δικτατορίας -αυτή τη φορά για το Παρίσι- και να επιστρέψει οριστικά όταν έπεσε η απριλιανή χούντα. Όπως περιγράφει γλαφυρά στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της "Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2", ασχολήθηκε από μικρή με το γράψιμο ενώ στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει για το κουκλοθέατρο. Μαθήτρια ακόμα, έγραψε μια σειρά διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Νεανική Φωνή", περιοδικό για νέους που ανάμεσα στους συνεργάτες του συγκαταλεγόταν ο Τάσος Λιγνάδης και ο Μάριος Πλωρίτης. Κατά την παραμονή της στη Σοβιετική Ένωση, έγραψε διηγήματα που τα έστειλε στην Ελλάδα και δημοσιεύτηκαν στην "Επιθεώρηση Τέχνης" και αργότερα εκδόθηκαν σε βιβλίο με τίτλο "Αρβυλάκια και γόβες". Πρώτο της μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, ήταν το "Καπλάνι της βιτρίνας". Το "Καπλάνι" εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο Θεμέλιο και ύστερα από τον Κέδρο, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και έγινε η πρώτη της μεγάλη συγγραφική επιτυχία. Ακολούθησαν, όλα από τον Κέδρο, "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου", "Κοντά στις ράγες", "Ο θείος Πλάτων", "Μια Κυριακή του Απρίλη", "Τα παπούτσια του Αννίβα", "Η μωβ ομπρέλα", που αγαπήθηκαν από τα παιδιά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. "Το Καπλάνι της Βιτρίνας", "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου" και το "Κοντά στις ράγες" βραβεύτηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες με το Βραβείο Μίλντρεντ Μπάτσελντερ 1974,1974 και 1976, που δίνεται στο καλύτερο μεταφρασμένο παιδικό βιβλίο. Στον Κέδρο εξέδωσε το 1987 το πρώτο της μυθιστόρημα για ενηλίκους, την "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα", που επίσης αγαπήθηκε πολύ και πούλησε περισσότερα από 135.000 αντίτυπα. Μετέφρασε βιβλία από τα ιταλικά, τα γαλλικά και τα ρωσικά. Έγραψε επίσης δύο θεατρικά έργα για παιδιά, τον "Κεραμυδοτρέχαλο" και τον "Βασιλιά Ματία τον Πρώτο". Το 1992 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας, το 2002 με το βραβείο Giuseppe Acerbi (Καστέλ Γκοφρέντο, Ιταλία) για την "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα", το 2003 με το βραβείο Εφηβικού Βιβλίου του περιοδικού "Διαβάζω" για το βιβλίο της "Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της" και το 2010 με το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Το 2008 ήταν υποψήφια για το διεθνές βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Άστριντ Λίντνγκρεν. Το 2012 αναγορεύθηκε επίτιμη διδάκτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου και το 2015 επίτιμη διδάκτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών. Τα τελευταία βιβλία της, όλα με μεγάλη επιτυχία, ήταν "Ο ψεύτης παππούς" (2017), που έγινε σειρά στην τηλεόραση, "Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;" (2017), "Η βιβλιοθήκη της Άλκης Ζέη" (2018) και "Ένα παιδί από το πουθενά" (2019). Έφυγε από τη ζωή "πλήρης ημερών" το βράδυ της 27 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 96 ετών.
Ένα παιδί από το πουθενά
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2019)
"Με λένε Ίκαρο Λαμπρίδη και μένω στο Παγκράτι στην οδό Δικαιάρχου με την οικογένειά μου. Η οικογένειά μου είναι η θεία μου, η Ελένη-Ιοκάστη Καποδίστρια, το Αγόρι κι εγώ. Είμαι δέκα χρονών. Την ιστορία της οικογένειάς μου τη μαθαίνω κάθε Πέμπτη, όταν έρχονται οι φίλες της Ελένης-Ιοκάστης να παίξουν μπιρίμπα. Κάθονται στο καθιστικό γύρω από ένα στρογγυλό τραπέζι και παίζουν μιλώντας ασταμάτητα. Ακούω τη θεία μου να λέει στις φίλες της: «Από πού βρέθηκαν αυτά τα ξανθά μαλλιά; Κανείς στο σόι μας δεν είχε. Θαρρείς κι αυτό το παιδί ήρθε από το πουθενά». Ώρες ώρες το πιστεύω κι εγ...
Ένα παιδί από το πουθενά
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2019)
"Με λένε Ίκαρο Λαμπρίδη και μένω στο Παγκράτι στην οδό Δικαιάρχου με την οικογένειά μου. Η οικογένειά μου είναι η θεία μου, η Ελένη-Ιοκάστη Καποδίστρια, το Αγόρι κι εγώ. Είμαι δέκα χρονών. Την ιστορία της οικογένειάς μου τη μαθαίνω κάθε Πέμπτη, όταν έρχονται οι φίλες της Ελένης-Ιοκάστης να παίξουν μπιρίμπα. Κάθονται στο καθιστικό γύρω από ένα στρογγυλό τραπέζι και παίζουν μιλώντας ασταμάτητα. Ακούω τη θεία μου να λέει στις φίλες της: «Από πού βρέθηκαν αυτά τα ξανθά μαλλιά; Κανείς στο σόι μας δεν είχε. Θαρρείς κι αυτό το παιδί ήρθε από το πουθενά». Ώρες ώρες το πιστεύω κι εγ...
Η βιβλιοθήκη της Άλκης Ζέη
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2018)
Περιλαμβάνονται: 1. Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου 2. Η μωβ ομπρέλα 3. Κοντά στις ράγιες 4. Ο ψεύτης παππούς 5. Το καπλάνι της βιτρίνας 6. Ο θείος Πλάτων Αν διάλεξα να γράψω για παιδιά είναι γιατί θέλησα να αποτυπώσω όσα σηµαντικά έζησε η γενιά µου, που φοβάµαι µην ξεχαστούν όταν θα έχουµε φύγει εµείς. Το "Kαπλάνι της βιτρίνας" είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό και περιγράφει τα παιδικά µου χρόνια στη Σάµο. Έγραψα τον "Μεγάλο περίπατο του Πέτρου" για να µάθoυν τα παιδιά για την Κατοχή και την Αντίσταση. "Ο Θείος Πλάτων" είναι η ιστορία µε το πάνινο γαϊδουράκι, δ...
Ο μικρός πρίγκιπας
Saint - Exupéry Antoine de 1900-1944
Μεταίχμιο (2017)
Το ανθρωπάκι μου όμως δεν έμοιαζε χαμένο ούτε τρομαγμένο ούτε πεθαμένο από την κούραση, την πείνα και τη δίψα. Δεν έμοιαζε καθόλου με χαμένο παιδί μέσα στην έρημο, μίλια και μίλια μακριά από τον κόσμο. Όταν επιτέλους βρήκα τη λαλιά μου, κατάφερα να ψελλίσω: - Μα... τι γυρεύεις εδώ πέρα; Τότε μου ξανάπε λέξη λέξη σαν να μιλούσε για κάτι πολύ σοβαρό: - Σας παρακαλώ... ζωγράφισέ μου ένα προβατάκι...
Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2017)
Η Άλκη Ζέη μόνο ενδιαφέρουσες, ανατρεπτικές, με χιούμορ και ζωντάνια ιστορίες μπορεί να μας αφηγηθεί και μεις να κρεμόμαστε από τα χείλη της ή μάλλον από το μολύβι της για να τις διαβάσουμε. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από μια ερώτηση της εγγονής της...
Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2017)
Η Άλκη Ζέη μόνο ενδιαφέρουσες, ανατρεπτικές, με χιούμορ και ζωντάνια ιστορίες μπορεί να μας αφηγηθεί και μεις να κρεμόμαστε από τα χείλη της ή μάλλον από το μολύβι της για να τις διαβάσουμε. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από μια ερώτηση της εγγονής της...
Ο ψεύτης παππούς
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2017)
Ο δεκάχρονος Αντώνης και ο παππούς του ο Μάριος περνούν όλα σχεδόν τα απογεύματα μαζί. Ο παππούς, συνταξιούχος ηθοποιός, του διηγείται πολλές και απίθανες ιστορίες από όλα όσα έχει ζήσει. Ο Αντώνης όμως δεν τον πιστεύει, γιατί τις περισσότερες φορές οι ιστορίες που του αφηγείται ο "ψεύτης παππούς" τού φαίνονται υπερβολικές και απίστευτες. Για τη γιαγιά όμως ο παππούς δε λέει κουβέντα. Ένα οικογενειακό μυστικό θα έρθει σιγά σιγά στο φως κι έτσι ο Αντώνης θα ωριμάσει και θα καταλάβει τελικά την αλήθεια του "ψεύτη παππού".
Ο ψεύτης παππούς
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2017)
"Να δούμε τι δικαιολογία θα βρει πάλι συλλογίστηκε ο Αντώνης. Πως ήταν μεγάλος ψεύτης ο παππούς, το ήξερε. Σαν τον βαρόνο Μινχάουζεν. Ο Μινχάουζεν είχε γίνει διάσημος σ’ όλο τον κόσμο για τις ψευτιές του. Ο παππούς όμως ούτε βαρόνος ήταν, ούτε θα γινόταν γνωστός στα πέρατα της γης για τα ψέματά του. Το περίεργο βέβαια ήταν πως οι ιστορίες που σκαρφιζόταν έβγαιναν πολλές φορές αληθινές". Ο δεκάχρονος Αντώνης και ο παππούς του ο Μάριος περνούν όλα σχεδόν τα απογεύματα μαζί. Ο παππούς, συνταξιούχος ηθοποιός, του διηγείται πολλές και απίθανες ιστορίες από όλα όσα έχει ζήσει....
Η συνισταμένη των ανοησιών της υφηλίου
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2016)
Το βιβλίο βασίζεται στη συζήτηση της Άλκης Ζέη με τον Θανάση Νιάρχο που πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά στις 4 Απριλίου του 2016. Η Άλκη Ζέη μιλάει για τη ζωή και το έργο της, για τις συναντήσεις της με σπουδαίες προσωπικότητες, καθώς και για τη στάση της απέναντι στις προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας. Η έκδοση διανθίζεται από φωτογραφικό υλικό.
Γατοκουβέντες
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2015)
Μια μικρή ιστορία για έναν μεγάλο γάτο, δυο μικρά παιδιά, μια παχουλή γιαγιά και έναν μεγάλο καύσωνα, από την αγαπημένη Άλκη Ζέη.
Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2014)
Τότε ήρθαν και κάθισαν στο κρεβάτι της ο γάτος, παρέα με τον Βλαντιμίρ, τον μπλε γάτο της κυρίας Όλγας, ο Μεγάλος Άσπρος Κούνελος κι ο Λαπίθης με το κεφάλι του στους ώμους. Ένας ψίθυρος έφτασε στ' αυτιά της, κι ύστερα ακούστηκε ξεκάθαρη μια γλυκιά φωνή. Ήτανε η άλλη Αλίκη, από τη Χώρα των Θαυμάτων. Στεκόταν στο κάτω μέρος του κρεβατιού, με το δικό της το βιβλίο ανοιχτό, και διάβαζε: "Αλίκη, πάρε μια ιστορία παιδική και μ' απαλό χεράκι άσ' την εκεί που δένουν των παιδιών τα όνειρα, στο μυστικό της μνήμης δεματάκι."
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2014)
"Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε. Μας προλάβαιναν άλλα. Πόλεμος, Δεκέμβρης, εμφύλιος, δικτατορία. Όλο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται. Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή. Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή! Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε..." (απόσπασμα από το βιβλίο) Με αιφνιδιαστικά καθαρό βλέμμα και κρυστάλλινη διαύγεια, η Ελένη, η γήινη αρραβωνιαστικιά του καπετάνιου Αχιλλέα, που έφτασε στα πέρατα της γης, ως την Τασκένδη, για να σμίξει μαζί του, ανακαλεί το παρελθόν της. Πετράδι πετράδι συνθέτει το ψηφιδωτό της σημαντικότερης...
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2013)
"Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε. Μας προλάβαιναν άλλα. Πόλεμος, Δεκέμβρης, εμφύλιος, δικτατορία. Όλο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται. Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή. Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή! Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε..." (απόσπασμα από το βιβλίο) Με αιφνιδιαστικά καθαρό βλέμμα και κρυστάλλινη διαύγεια, η Ελένη, η γήινη αρραβωνιαστικιά του καπετάνιου Αχιλλέα, που έφτασε στα πέρατα της γης, ως την Τασκένδη, για να σμίξει μαζί του, ανακαλεί το παρελθόν της. Πετράδι πετράδι συνθέτει το ψηφιδωτό της σημαντικότερης...
Το καπλάνι της βιτρίνας
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2013)
Πενήντα χρόνια (1963-2013) από την πρώτη έκδοσή του. Νέα επετειακή συλλεκτική έκδοση σε 3.000 αντίτυπα, υπογεγραμμένα από τη συγγραφέα. ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ’ ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους "αρχαίους" του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ’ όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται...
Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2013)
Μνήμη και πολλή αγάπη χρειάστηκε για να γράψω την ιστορία της ζωής μου. Στο μυθιστόρημα μπορείς να λες ό,τι φαντάζεσαι, να κινείς τους ήρωές σου όπως θέλεις, να τους βάζεις να λένε ό,τι σκέφτεσαι εσύ. Όταν όμως τα πρόσωπα είναι αληθινά, δεν γίνεται ούτε τοσοδά να λαθέψεις, μια και κανείς τους δεν μπορεί πια να σε επιβεβαιώσει ή να σε διαψεύσει. Ευτυχώς που υπάρχει η αδελφή μου και η μνήμη της είναι αλάνθαστη και η ζωή της μπλέκεται με τη δική μου. Μόλις διάβασε αυτά που έγραψα μου είπε: "Έτσι ζήσαμε, έτσι ήταν αυτοί που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε". "Τώρα" της λέω, "που ξαναθυμ...
Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2013)
Μνήμη και πολλή αγάπη χρειάστηκε για να γράψω την ιστορία της ζωής μου. Στο μυθιστόρημα μπορείς να λες ό,τι φαντάζεσαι, να κινείς τους ήρωές σου όπως θέλεις, να τους βάζεις να λένε ό,τι σκέφτεσαι εσύ. Όταν όμως τα πρόσωπα είναι αληθινά, δεν γίνεται ούτε τοσοδά να λαθέψεις, μια και κανείς τους δεν μπορεί πια να σε επιβεβαιώσει ή να σε διαψεύσει. Ευτυχώς που υπάρχει η αδελφή μου και η μνήμη της είναι αλάνθαστη και η ζωή της μπλέκεται με τη δική μου. Μόλις διάβασε αυτά που έγραψα μου είπε: "Έτσι ζήσαμε, έτσι ήταν αυτοί που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε". "Τώρα" της λέω, "που ξαναθυμ...
Τα παπούτσια του Αννίβα
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2011)
Ο Μάνος που τρελαίνεται για μπάλα ονειρεύεται να τον πάρουν στη δυνατή ομάδα, μα χρειάζεται παπούτσια ΑΝΤΙΝΤΑΣ και δεν έχει. Θα του αγοράσουν οι γονείς του; Ο μπαμπάς και ο παππούς του αναλαμβάνουν να τον κάνουν ξεφτέρι χωρίς τα παπούτσια του Αννίβα, όπως τα λέει ο παππούς και γελάνε όλοι.
Μια Κυριακή του Απρίλη
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2011)
Ο Μάνος ελπίζει σήμερα που είναι Κυριακή και μάλιστα έχει και λιακάδα να γίνει κάτι αλλιώτικο. Καθώς περνάει η μέρα και έρχεται το βράδυ χωρίς να γίνει κάτι συνταρακτικό, μάλλον απογοητεύεται. Όμως, η φαντασία, τα όνειρά μας και τα πράγματα που μας αρέσουν περισσότερο μπορούν να κάνουν όλες τις Κυριακές του Απρίλη διασκεδαστικές.
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
Ζέη Άλκη 1925-
Μεταίχμιο (2011)
"Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε. Μας προλάβαιναν άλλα. Πόλεμος, Δεκέμβρης, Εμφύλιος, Δικτατορία. Όλο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται. Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή. Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή! Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε..." (απόσπασμα από το βιβλίο) "Με αιφνιδιαστικά καθαρό βλέμμα και κρυστάλλινη διαύγεια, η Ελένη, η γήινη αρραβωνιαστικιά του καπετάνιου Αχιλλέα, που έφτασε στα πέρατα της γης, ως την Τασκένδη, για να σμίξει μαζί του, ανακαλεί το παρελθόν της. Πετράδι πετράδι συνθέτει το ψηφιδωτό της σημαντικότερης...
Το καπλάνι της βιτρίνας
Ζέη Άλκη 1923-2020
Μεταίχμιο (2011)
ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ' ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους "αρχαίους" του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ' όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται ο ξάδερφός τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα. Το καπλάνι -όπως το λένε στο νησί-, ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένο μ...