Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στην περίπτωση της ελληνική ιστοριογραφίας, με αφετηρία τη μεγάλη σύνθεση του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου για την ενιαία και συνεχή ελληνική εθνική ιστορία και την τριμερή διάκρισή της (αρχαιότητα-Βυζάντιο-νεότεροι χρόνοι), τέθηκαν μια σειρά από ζητήματα, όπως η γένεση του ελληνικού έθνους και η ιστορική διαδρομή του, η ελληνική ταυτότητα στη χρονική εξέλιξη και η συνυφασμένη με αυτήν εννοιολόγηση των όρων που αποτελούν τον πυρήνα του παρόντος τόμου. Τα τελευταία χρόνια και πάλι στην Ελλάδα παρατηρείται ζωηρός αναστοχασμός σε ζητήματα ταυτοτήτων, ειδικότερα στη σύνδεσή του...

"... Η Φιλική Εταιρεία, στο ευρύτερο πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης, συνιστά ένα ιστορικό παράδειγμα πολλαπλών προσλήψεων. Ο μυστικός χαρακτήρας της δομής και της οργάνωσής της είναι αναμενόμενο να περιορίζει τις μαρτυρίες που έχουν φτάσει στα χέρια μας. Αν και απομνημονεύματα, ημερολόγια, αρχεία των πρωταγωνιστών, ιδιωτικά αρχεία, ιστορικά μελετήματα, εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για το θέμα, πολύ συχνά προσωπικές αντιπαραθέσεις αλλά και αντιζηλίες κοινωνικές και πολιτικές μεταξύ των πρωταγωνιστών της οργάνωσης οδηγούν σε ερμηνείες και παρερμηνείες. Μέσα από τις εισ...

Το 1986 η επιστημονική επιμελήτρια του τόμου Όλγα Κατσιαρδή-Hering εντόπισε στη Χαρτογραφική Συλλογή του Πολεμικού Αρχείου της Βιέννης στα Κρατικά Αρχεία της Αυστρίας σειρά ανέκδοτων, χειρόγραφων, πρωτότυπων, έγχρωμων χαρτών που χρονολογούνται από την εποχή της Β΄ Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685-1715). Οι χάρτες είχαν σχεδιαστεί από ειδικούς μηχανικούς της Γαληνοτάτης με σκοπό την καταγραφή, υπό μορφή καταστίχων-κτηματογραφήσεων, των πελοποννησιακών περιοχών που από το 1685 είχαν περιέλθει στην κυριαρχία της. Εντάσσονταν στο μεγάλο πρόγραμμα της Βενετίας να καταγράψει...

Στην Τεργέστη εντάχθηκαν, από τις αρχές του 18ου αιώνα, και οι Έλληνες έμποροι, ναυτικοί, ακολουθώντας αρχικά τα παραδοσιακά ναυτικά τους διαμετακομιστικά δρομολόγια και επιλέγοντας, στη συνέχεια, να την καταστήσουν δεύτερη πατρίδα τους. Οι συγκυρίες που δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για μια οργανωμένη, ακμάζουσα οικονομική διασπορά ήταν ορατές. Στην περίπτωση της Τεργέστης διήρκεσαν δύο αιώνες, σε αντίθεση με αντίστοιχα κέντρα στην Κεντρική Ευρώπη, στη Μαύρη Θάλασσα ή και στην Αίγυπτο. Οι Έλληνες της Τεργέστης, οδηγούμενοι από τις κρίσιμες ή επίκαιρες καταστάσεις των χ...

Η Ιστορία γράφεται μέσα από το εκάστοτε παρόν. Ρωσία και Μεσόγειος λοιπόν ή μήπως καλύτερα Μεσόγειος και Ρωσία; Μήπως η Ιστορία, όπως την κατέθεσαν οι εξαιρετικοί ειδικοί συνάδελφοι κατά τις μέρες του συνεδρίου, μπορεί να αρχίζει με τη Μεσόγειο να εισβάλλει στη Ρωσία; Με τη Μεσόγειο, τους λαούς της ανατολικής λεκάνης της, της Άσπρης Θάλασσας, να ανακαλύπτουν, να κατασκευάζουν ένα μυθικό τοπίο, που θα φιλοξενεί με τη λαλιά του ανθρωπολόγου έναν "άλλο" ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι; Ο Άξενος Πόντος (κατ' ευμενισμόν των θεών και του φόβου: Εύξεινος), ένας παράδεισος με το χρ...

Η Ιστορία γράφεται μέσα από το εκάστοτε παρόν. Ρωσία και Μεσόγειος λοιπόν ή μήπως καλύτερα Μεσόγειος και Ρωσία; Μήπως η Ιστορία, όπως την κατέθεσαν οι εξαιρετικοί ειδικοί συνάδελφοι κατά τις μέρες του συνεδρίου, μπορεί να αρχίζει με τη Μεσόγειο να εισβάλλει στη Ρωσία; Με τη Μεσόγειο, τους λαούς της ανατολικής λεκάνης της, της Άσπρης Θάλασσας, να ανακαλύπτουν, να κατασκευάζουν ένα μυθικό τοπίο, που θα φιλοξενεί με τη λαλιά του ανθρωπολόγου έναν "άλλο" ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι; Ο Άξενος Πόντος (κατ' ευμενισμόν των θεών και του φόβου: Εύξεινος), ένας παράδεισος με το χρ...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων. Το βιβλίο εξετάζει τον πολύμορφο αυτό οικονομικό κόσμο, διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο: τον κόσμο των κατακτημένων στις παραγωγικές του νησίδες, στην οικονομική του θέση μέσα στο εξουσιαστικό του σύστημα που επέβαλλε η κατάσταση, στη διασύνδεσή του με την ευρύτερη σφαίρα των ανταλλαγών και στη συνακόλουθη μερική ή βαθμιδωτή ενσωμάτωσή του σ' αυτή τόσο ως δημιουργού αξιών όσο και ως διαχει...

Η νεώτερη και η σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι στενά συνυφασμένη με το φαινόμενο της Διασποράς. Αναμφίβολα, μόνο αν λάβουμε υπόψη το ρόλο που διαδραμάτισαν οι απόδημοι Έλληνες, μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως τη δημιουργία και την ανάπτυξη του νεοελληνικού κράτους, καθώς και την οικονομική και κοινωνική ανέλιξη, αλλά και ιδεολογική συγκρότηση του Ελληνισμού εντός και εκτός συνόρων. Μετά τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους συχνά οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού έρχονταν αρωγοί προκειμένου να στηρίξουν την αρχική μικρή πατρίδα, προπάντων όταν αντιμετώπιζε κρίσιμα ε...

Η νεώτερη και η σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι στενά συνυφασμένη με το φαινόμενο της Διασποράς. Αναμφίβολα, μόνο αν λάβουμε υπόψη το ρόλο που διαδραμάτισαν οι απόδημοι Έλληνες, μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως τη δημιουργία και την ανάπτυξη του νεοελληνικού κράτους, καθώς και την οικονομική και κοινωνική ανέλιξη, αλλά και ιδεολογική συγκρότηση του Ελληνισμού εντός και εκτός συνόρων. Μετά τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους συχνά οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού έρχονταν αρωγοί προκειμένου να στηρίξουν την αρχική μικρή πατρίδα, προπάντων όταν αντιμετώπιζε κρίσιμα ε...

Η Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών συνεπής στις επιδιώξεις και στόχους της, να τιμά εξέχουσες προσωπικότητες για την προσφορά τους στα γράμματα και τις επιστήμες, αποφάσισε με την 23/30-1-92 πράξη της να τιμήσει τη μνήμη της Δέσποινας Θεμελή - Κατηφόρη, καθηγήτρια της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. [...] (απόσπασμα από τη σελίδα 19 του βιβλίου) Αναλυτικά περιέχονται οι εισηγήσεις: - Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, "Μνήμη Δέσποινας Θεμελή - Κατηφόρη" - Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Δέσποινα Θεμελή - Κατηφόρη (1931-1988)" - Όλγα Κατσιαρδή - Hering, "Η αρχόντισσα Δέσποινα Θεμελή - Κα...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Η Όλγα Κατσιαρδή-Hering, καθηγήτρια της ιστορίας του νέου ελληνισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρουσιάζει εδώ μια λησμονημένη πτυχή του ελληνικού εμπορίου στην Αδριατική: τη συμμετοχή των Ελλήνων στο εμπορικό πανηγύρι της Senigallia. Η Senigallia (Σινιγάλια), μια μικρή ιταλική πόλη στις εκβολές του ποταμού Misa, κοντά στην Αγκώνα, και η οποία ανήκε στο παρελθόν (μέχρι το 1871) στο παπικό κράτος, ήταν ένας κρίκος στα εμπορικά διαδίκτυα των Ελλήνων ανάμεσα στη Δύση και στο Levante. Η συγγραφέας εντάσσει τη μελέτη της: α) μέσα στο γενικότερο προβληματισμό για τον ρόλο των εμπο...