Καλούτσης Βαλέριος 1927-
Ο Βαλέριος Καλούτσης γεννήθηκε στα Χανιά το 1927 και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, με δάσκαλο τον Γιάννη Μόραλη, στο Saint Martin's School του Λονδίνου και στην Ecole des Beaux Arts του Παρισιού. Ήδη από τη δεκαετία του '50 έχει μια έντονη παρουσία στον ευρωπαϊκό χώρο, συνδυάζοντας την τεχνολογία με την καλλιτεχνική έκφραση και την αγωνία για τη διατύπωση ενός προσωπικού οράματος με τα πιο ρηξικέλευθα επιστημονικά δεδομένα. Το 1955 συμμετέχει σε μεγάλη ομαδική έκθεση στην Picadilly Gallery της Cork Street στο Λονδίνο. Το 1957 η πρώτη ατομική του έκθεση στο Παρίσι (Galerie 93, Faubourg) αποσπά εκτενείς αναφορές στον γαλλικό Τύπο. Το 1960 υπογράφει συμβόλαιο με τη Redfern Gallery στο Λονδίνο, όπου εκθέτει συνεχώς από το 1961 έως το 1968. Την ίδια εποχή ασχολούνται μαζί του κριτικοί κύρους όπως οι Julian Hall, Charles Spencer, Eric Newton, Edward Lucie-Smith, Conroy Maddox, Pierre Rouve, Jasia Reichardt, κ.ά., σε έντυπα όπως τα "Guardian", "Times", "Arts Review", το γαλλικό "Art" (με την υπογραφή του Michel Ragon), κ.ά. Τον Ιούλιο του 1962 το περιοδικό "The Studio" κυκλοφορεί με φωτογραφία του Καλούτση στο εξώφυλλο και μεγάλη συνέντευξή του στο εσωτερικό με τίτλο "Ego into Art". Το 1968 λαμβάνει μέρος στην ομαδική έκθεση που διοργανώνει ο Χρήστος Ιωακειμίδης στο Βερολίνο, με τίτλο "Avantgarde, Griechenland" (συμμετέχουν επίσης οι Δανιήλ, Λογοθέτης, Νίκος -Κεσσανλής-, Παύλος, Τάκις, Τσόκλης και Ξενάκης), και το 1969 στην "Expo '69" στο Μόντρεαλ, ενώ επεξεργάζεται μια σειρά από φωτοκινητικά και ηχοκινητικά έργα ("Kinoptics" και "Naturmatic"). Η αλλαγή της σταδιοδρομίας του Βαλέριου Καλούτση σημειώνεται όταν πεθαίνει ο ιδιοκτήτης της Redfern Gallery, το 1968, η γκαλερί κλείνει και ο Καλούτσης χάνει τον άνθρωπο που τον πίστευε και τον στήριζε. Το γεγονός αυτό θα σημάνει μια περίοδο μεγάλης εσωστρέφειας έως τη στιγμή που ο Καλούτσης θα αρχίσει να συνεργάζεται με τον "Δεσμό" του Μάνου Παυλίδη και της Έπης Πρωτονοταρίου (1973). Ταυτόχρονα, ο Καλούτσης συμμετέχει ανελλιπώς στη Fiac του Παρισιού από το 1974 έως το 1980. Από το 1990 ζει μόνιμα στα Χανιά, συνεχίζοντας να παράγει αδιάκοπα και συνεχίζοντας να εμπνέεται από τη γενέθλια γη. Παραδόξως ο Καλούτσης σήμερα δεν είναι τόσο γνωστός όσο θα του άξιζε. Τα τελευταία χρόνια μια σειρά παρουσιάσεις του έργου του (μεταξύ των οποίων η συμμετοχή στην ομαδική έκθεση του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, την αφιερωμένη στους καλλιτέχνες του "Δεσμού", το 1999, η αναδρομική έκθεση με τίτλο "Μεταλλαγές 1950-2000" στην αίθουσα "Το Μήλο Τεχνοχώρος", στην Αθήνα, το 2004, και κυρίως η αναδρομική έκθεση "Ανατροπές 1954-2004" στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, μεταξύ 7.11.2005 - 7.1.2006, σε επιμέλεια Μ. Στεφανίδη), επιχειρούν να αποκαταστήσουν, εν μέρει, την ιστορική αλήθεια και να του αποδώσουν τη θέση που του ανήκει στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της νεώτερης και νεωτερικής τέχνης στη χώρα μας.
Η τέχνη και ο τόπος: 52 σύγχρονοι Χανιώτες καλλιτέχνες
Κουνενάκη Πέγκυ
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2010)
[...] Στα έργα των πενήντα δύο καλλιτεχνών αντανακλώνται οι ανησυχίες μιας σύγχρονης τέχνης που επιμένει κυρίως στη ζωγραφική, η οποία ως σταθερή αξία συνεχίζει να έλκει και να προκαλεί. Αντανακλώνται επίσης κι όλα τα προτερήματα ή τα ελαττώματα της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, εκτός δύο ή τριών εξαιρέσεων. Δεν παύουν όμως όλα να είναι έργα ποιοτικά, ζωντανά και ευαίσθητα, που αποδεικνύουν και αναδεικνύουν την προσωπικότητα, τις αξίες και τις καλλιτεχνικές ιδιαιτερότητες όσων τα δημιούργησαν. Και το βασικότερο: δεν περιορίζονται στην εσωστρέφεια μιας εντοπιότητας. Γι' αυτό ί...
Τόπος: Αρχαιολογία του βλέμματος
Καββαθάς Διονύσης
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2007)
Ο διαρκώς αναπτυσσόμενος τεχνικός εξοπλισμός των αισθήσεων, και ιδιαίτερα εκείνος του μοντέρνου βλέμματος ο οποίος έχει οδηγήσει στην απώλεια της εμπιστοσύνης μας στις μορφές της υποτιθέμενης "φυσικής" αντίληψης, έχει μακράν ιστορία. Προϋποθέτει μετατοπίσεις που έχουν λάβει χώρα στην τάξη του δυτικού Λόγου τουλάχιστον τα τελευταία 200 χρόνια και οι οποίες κλονίζουν συθέμελα τον διαφανή τόπο της "αναγνωσιμότητας του κόσμου" (πρβλ. Hans Blumenberg, "Die Lesbarkeit der Welt", Frankfurt am Main, 1981), δηλαδή την απρόσκοπτη μετάφραση του ορατού κόσμου στη γραμμική τάξη των λέξε...
Βαλέριος Καλούτσης 1954-2004: Ανατροπές
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2005)
[...] Κι ερχόμαστε σήμερα στην αναδρομική έκθεση που διοργανώνει η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων για να αποτιμήσουμε με την όποια δυνατή νηφαλιότητα μιαν εργασία μισού ακριβώς αιώνα η οποία συμβολικά μπορεί να εκφράσει τα επιτεύγματα αλλά και το δράμα της νεωτερικής τέχνης στον τόπο μας. Να καταδείξει τα όρια των μεμονωμένων δημιουργών όταν αυτοί δρουν εκτός των προτεραιοτήτων του κυρίαρχου συστήματος αλλά και τις διεξόδους που μπορούν να βρουν όταν βρεθούν στα γεωγραφικά εκείνα σημεία όπου διαμορφώνεται η επίσημη ιστορία και συνακόλουθα η τέχνη. Το συνολικό έργο του Καλούτση...
Βαλέριος Καλούτσης 1954-2004: Ανατροπές
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2005)
[...] Κι ερχόμαστε σήμερα στην αναδρομική έκθεση που διοργανώνει η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων για να αποτιμήσουμε με την όποια δυνατή νηφαλιότητα μιαν εργασία μισού ακριβώς αιώνα η οποία συμβολικά μπορεί να εκφράσει τα επιτεύγματα αλλά και το δράμα της νεωτερικής τέχνης στον τόπο μας. Να καταδείξει τα όρια των μεμονωμένων δημιουργών όταν αυτοί δρουν εκτός των προτεραιοτήτων του κυρίαρχου συστήματος αλλά και τις διεξόδους που μπορούν να βρουν όταν βρεθούν στα γεωγραφικά εκείνα σημεία όπου διαμορφώνεται η επίσημη ιστορία και συνακόλουθα η τέχνη. Το συνολικό έργο του Καλούτση...