Ταμπάκη Άννα
Tampáki Ánna
Η Άννα Ταμπάκη είναι καθηγήτρια θεατρολογίας - ιστορίας του θεάτρου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α. Γεννήθηκε στον Πειραιά. Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής "Jeanne d’Arc", πτυχιούχος Ελληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών, συνέχισε ως υπότροφος της Γαλλικής Kυβερνήσεως μεταπτυχιακές σπουδές σε γαλλικά πανεπιστήμια (Universite de Clermont II, νυν Universite Blaise Pascal, Universite Paris Sorbonne-Paris IV) και ειδικεύθηκε στους τομείς της γαλλικής, συγκριτικής, και νεοελληνικής φιλολογίας. Υπήρξε μαθήτρια του Κ. Θ. Δημαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης. Έτυχε επίσης υποτροφίας από το Ίδρυμα "Aλέξανδρος Σ. Ωνάσης". Eίναι διδάκτωρ της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι). Yπήρξε Eρευνήτρια στο Kέντρο, σήμερα Τμήμα Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύματος Eρευνών (1980-2000), όπου συμμετείχε σε πολλά ερευνητικά προγράμματα και σε διακρατικές συνεργασίες. Από το 2000 διατηρεί την ιδιότητα του Φιλοξενούμενου Eρευνητή και για την χρονική περίοδο 1997-2012 ήταν Ε.Υ. του ερευνητικού έργου "Nεοελληνικές Mεταφράσεις". Δίδαξε ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου (1995-2000) στο Tμήμα Θεατρικών Σπουδών του Παν/μίου Πατρών. Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο TΘΣ του Παν/μίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο Tμήμα. Από το 2007 είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και από το φθινόπωρο του 2009 ως τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε τη Διεύθυνσή του. Το 2015 εξελέγη Πρόεδρος του Τμήματος. Έχει συνεργαστεί με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) καταρχήν ως κριτική αναγνώστρια στην α? έκδοση της Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας (2 τ.), και από το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 συνεργάζεται ως Καθηγήτρια-Σύμβουλος στη θεματική ενότητα: Νεοελληνικό θέατρο (1600-1940) - Κινηματογράφος. Από το 2003 ως την Άνοιξη του 2009, υπήρξε μέλος της Προσωρινής Γενικής Συνέλευσης του TΘΣ (Σχολή Kαλών Tεχνών, Nαύπλιο) του Παν/μίου Πελοποννήσου. Aσχολείται με θέματα συγκριτικής φιλολογίας, με έμφαση στην ιστορία των ιδεών, στη μελέτη του μεταφραστικού φαινομένου και ειδικότερα στη συγκριτική δραματολογία και την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου με έμφαση στον 18ο και 19ο αιώνα. Τα τελευταία χρόνια, τα μελετητικά της ενδιαφέροντα αγκαλιάζουν και τον 20ό, με επίκεντρο ζητήματα πρόσληψης και θεατρικής μετάφρασης. Έχει δημοσιεύσει μόνη ή σε συνεργασία εικοσιτέσσερα (24) αυτοτελή βιβλία (μονογραφίες και συλλογικά έργα) και γύρω στις εκατόν πενήντα (150) εργασίες, βιβλιοκρισίες και δοκίμια σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Ο Ερανιστής, Ελληνικά, Σύγκριση / Comparaison, Παράβασις / Parabasis, Etudes Balkaniques, Revue des Etudes Sud-Est Europeennes, Synthesis, Neohelicon, Studies on Voltaire and the 18th century, Journal of Modern Greek Studies, κ.ά.), στον ημερήσιο τύπο και σε πολιτιστικά ένθετα (Το Βήμα, Η Καθημερινή, Ελευθεροτυπία).
Η νεοελληνική δραματουργία και οι δυτικές της επιδράσεις 18ος-19ος αι.
Ταμπάκη Άννα
Ergo (2002)
Απόρροια της μακρόχρονης ερευνητικής ενασχόλησης της συγγραφέως με ζητήματα που άπτονται της συγκριτικής ιστορίας των ιδεών και της παιδείας μας, οι μελέτες αυτές, βαλμένες σε θεματική και χρονολογική τάξη, αποτυπώνουν μια περιδιάβαση στον χώρο της νεοελληνικής σκέψης στον 18ο και 19ο αιώνα, με επίκεντρο πάντοτε το ζήτημα της αποκρυστάλλωσης της δραματουργικής αντίληψης και πράξης. Σκιαγραφούνται οι παλαιότερες μεταφραστικές απόπειρες, που εγγράφονται στο κίνημα του Διαφωτισμού, ανιχνεύονται δυτικές επιδράσεις και καταβολές των νεοελλήνων δραματουργών, καταδεικνύεται η ριζο...
Η φιλοσοφία επί σκηνής
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2019)
Η σκηνή μπορεί όντως να γίνει ο κοινός και κεντρικός τοπολογικός όρος τόσο της φιλοσοφίας, όσο και του θεάτρου, ένα ενδιάμεσο δυναμικό πεδίο της εφαρμοσμένης φιλοσοφίας και του στοχαστικού θεάτρου (λες και υπάρχει γνήσιο θέατρο που δεν στοχάζεται). Η ελληνική θεατρολογία δεν μπορεί πλέον να λησμονεί την ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που στρέφεται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προς το θέατρο από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, ούτε να παραβλέπει τις εξίσου ισχυρές τάσεις της σύγχρονης βιβλιογραφίας και της αντίστοιχης έρευνας κατά τις οποίες το θέατρο και η φιλοσοφ...
Θέατρο και δημοκρατία
Συλλογικό έργο
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (2018)
Έκδοση των Πρακτικών του Ε΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου, που έγινε τον Νοέμβριο 2014 στην Αθήνα από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α. και ήταν αφιερωμένο στον καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ. Περιλαμβάνονται 131 κείμενα, που καλύπτουν ένα ευρύτατο πεδίο εκφάνσεων του Θεάτρου και αντίστοιχων ερευνητικών αντικειμένων των Θεατρικών Σπουδών, με κοινό θεματικό άξονα τη σχέση του εκάστοτε θεατρικού φαινομένου με τη λειτουργία ή τη μη-λειτουργία ή τη δυσλειτουργία της δημοκρατίας.
Ιστορία και δραματολογία του ευρωπαϊκού θεάτρου
Συλλογικό έργο
Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (2015)
Το παρόν πανεπιστημιακό σύγγραμμα αποτελεί διδακτικό εγχειρίδιο και απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους φοιτητές και στις φοιτήτριες των Τμημάτων Θεατρικών Σπουδών που έχουν στο πρόγραμμα σπουδών τους είτε το μάθημα της Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Θεάτρου, είτε το μάθημα της Ευρωπαϊκής Δραματολογίας ή τη σύνθεση των δύο προαναφερθέντων ως Ιστορία και Δραματολογία του Ευρωπαϊκού θεάτρου. Το σύγγραμμα απευθύνεται επίσης σε διδάσκοντες και φοιτητές προγραμμάτων σπουδών ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, καθώς η δραματουργία συνεξετάζεται με τα άλλα είδη του λόγου. Ως εκ τούτου κάθε κεφάλαιο...
Ιστορία και θεωρία της μετάφρασης, 18ος αιώνας – Ο διαφωτισμός
Ταμπάκη Άννα
Καλλιγράφος (2018)
Η παρούσα μελέτη, προϊόν πολυετούς έρευνας, προσφέρει άφθονο υλικό για στοχασμό και αναστοχασμό αναφορικά με το πολυπρισματικό γεγονός (ιδεολογικό, πολιτισμικό και αισθητικό) που συνθέτει το μεταφραστικό ζήτημα στην περίοδο του Διαφωτισμού. Αποτυπώνονται τα γραμματειακά είδη και τα φαινόμενα σε όλο τους το εύρος (ιστορία, γεωγραφία, ανατολισμός, εγχειρίδια ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς/χρηστομάθειες, θετικές επιστήμες, λογοτεχνία, θέατρο, κ.ά.) και η ανάλυση εστιάζεται κάθε φορά σε ενδιαφέροντα και εύγλωττα παραδείγματα. Η περιήγηση εκτείνεται σε όλον τον 18ο αιώνα, εν...
Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2004)
Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...
Μαρτυρίες φοιτητικών χρόνων
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
Η συμπλήρωση των 75 χρόνων από την ίδρυση του Ελληνικού Ιδρύματος υπήρξε η αφορμή για να ανατρέξουμε στην ιστορία του και να αρχίσουμε να την καταγράφουμε χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη τις ζωντανές αφηγήσεις των ανθρώπων που είχαν ζήσει και είχαν "γράψει" ο καθένας την ιστορία, χρησιμοποιώντας την προσωπική του πένα. [...] Ελευθερία Φίλη
Μετάφραση και περιοδικός τύπος στον 19ο αιώνα
Συλλογικό έργο
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (2016)
Συμμετέχουν οι: Φίλιππος Παππάς, Μαρία Σεχοπούλου, Αριστέα Κομνηνέλλη, Κυριακή Αθανασιάσου, Γιώργος Ν. Βλαχάκης, Λάμπρος Βαρελάς, Σοφία Ντενίση, Χάρης Ξανθουδάκης, Σοφία Γκίνκο, Νίκος Φαλαγκάς, Αλέξανδρος Κατσιγιάννης, Αλεξία Αλτουβά, Ζωή Μαυρίδου, Κατερίνα Καρακάση, Κατερίνα Διακουμοπούλου, Γεώργιος Κοτελίδης, Evanghelia Stead.
Ο Βολταίρος και η υπόθεση Καλάς. Από την ιστορία στον μύθο
Lauriol Claude
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2006)
Η υπόθεση Καλάς συγκαταλέγεται στα γεγονότα που παραμένουν ως σήμερα ζωντανά στη συλλογική μνήμη των Γάλλων. Αυτήν την ανεξιχνίαστη ως σήμερα υπόθεση μισαλλαδοξίας και τη σύνδεσή της με την περίφημη "Πραγματεία περί ανοχής" (Traite sur la tolerance) του Βολταίρου προσεγγίζει με σφαιρικό τρόπο η παρούσα διάλεξη. Εκθέτει καταρχήν συστηματικά τα πραγματολογικά στοιχεία της υπόθεσης, τον θάνατο του νεαρού Μάρκου Αντωνίου Καλάς στο ισόγειο της οικογενειακής κατοικίας στην Τουλόυζη (που οφείλεται πιθανόν σε αυτοκτονία ή σε ανεξιχνίαστη δολοφονία), ο οποίος αποδόθηκε ανενδοίαστα...
Ο διαφωτισμός και η σημασία των διαβαθμίσεων
Delon Michel
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2004)
Στην όγδοη διάλεξη "Κ.Θ. Δημαράς", ομιλητής ήταν ο καθηγητής Michel Delon, καθηγητής γαλλικής και συγκριτικής φιλολογίας στη Σορβόννη. Επιφανής εκπρόσωπος της γαλλικής παιδείας και επιστήμης, ο Michel Delon, αντιπροσωπεύει σήμερα, με το ογκώδες και πολύπλευρο έργο του, μια από τις πλέον πρωτότυπες και ρηξικέλευθες φωνές στο πεδίο της ιστορίας των ιδεών του 18ου αιώνα. Βαθύς γνώστης των φιλοσοφικών τάσεων, των λογοτεχνικών ρευμάτων και των ίδιων των κειμένων, ο ομιλητής εστίασε την προσοχή του σε μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες πτυχές του διαφωτιστικού ρεύματος, που συνίστα...
Ο ελληνικός τύπος 1784 έως σήμερα. Ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2005)
Προϊόν της ανταπόκρισης των συνεργατών του προγράμματος "Η εγκυκλοπαίδεια του ελληνικού τύπο, 1784-1996", αλλά και πολύ ευρύτερου κύκλου ειδικών, ο ογκώδης αυτός τόμος των πρακτικών αποδεικνύει το μεγάλο ενδιαφέρον για το θέμα "τύπος" και συνάμα το ευρύ πεδίο που καλύπτει και έχει ακόμα να καλύψει η σχετική έρευνα. Στόχος του συνεδρίου υπήρξε να διευρύνει τη συζήτηση και να απαντήσει στα ερωτήματα που θέτει η δημιουργία της πρώτης προσπάθειας να συνταχθεί μια εγκυκλοπαίδεια, στη διττή μορφή της. Δηλαδή μια εργασία σε έντυπη μορφή με επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά δείγματα για...
Ο επιτήδειος ευγενής δον Κισότης της Μάντσας
Cervantes Saavedra Miguel de 1547-1616
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2007)
[...] Το κείμενο της πρώτης γνωστής, χειρόγραφης ελληνικής μετάφρασης του Δον Κιχότη δεν σώθηκε σε αυτόγραφο (-ους) μάρτυρα (-ες). Επομένως, η έκδοσή μας, δεν μπορεί παρά να είναι φιλολογική (θα ήταν αμιγώς κριτική, αν διαθέταμε περισσότερους από έναν μάρτυρες για κάθε τμήμα του κειμένου). Παράλληλα, όμως, η έκδοσή μας είναι και χρηστική (απευθύνεται, δηλαδή, στο σύγχρονό μας αναγνωστικό κοινό και προσπαθεί να ανταποκριθεί στην πιο άμεση ζήτησή του -τη γνωριμία του με το ίδιο το κείμενο): άρα επιλέγει μορφή που να ανταποκρίνεται καλύτερα στα σύγχρονά μας ορθογραφικά και γρ...
Ο Μολιέρος στην φαναριώτικη παιδεία
Ταμπάκη Άννα
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (1988)
Mονογραφία που περιέχει εκτενή εισαγωγική μελέτη, την έκδοση τριών χειρογράφων μεταφράσεων του 18ου αιώνα, Σχόλια και Γλωσσάρι. Στο πρώτο μέρος της Eισαγωγής θίγονται ζητήματα που σχετίζονται με την προσέγγιση της δυτικής γραμματείας και με την προσπάθεια γνωριμίας με νέα είδη, όπως είναι το θέατρο, μέσα στο φαναριώτικο περιβάλλον. Eπίσης αναλύεται ο πολυσήμαντος ρόλος που κατέχει η μετάφραση και η θέση της χειρόγραφης παραγωγής στον 18ο αιώνα. Tο δεύτερο μέρος της Eισαγωγής ασχολείται με την υποδοχή του Mολιέρου στη φαναριώτικη παιδεία. Διατυπώνεται με επιχειρήματα η υπόθε...
Ο Πειραιάς και το Δημοτικό Θέατρο
Συλλογικό έργο
Τσαμαντάκη (2008)
Περιέχονται οι εισηγήσεις: Πρώτη ενότητα: Πειραιάς - Ιστορία και πολιτισμός - Γεώργιος Σταϊνχάουερ, "Η ανασκαφή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά" - Βάσιας Τσοκόπουλος, "Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ως σύμβολο της πόλης" - Νικόλαος Ντόριζας, "Τα κτίρια του Πειραιά ως σύμβολο της πόλης" - Άννα Ταμπάκη, "Θεατρικός χώρος και αστική κοινωνία στον 19ο αιώνα" - Κατερίνα Μπρεντάνου, "Από τη Μάντρα της Τερψιθέας "εις τας μαρμαροτεύκτους Αιθούσας" του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά" - Χρυσόθεμις Σταματοπούλου - Βασιλάκου, "Ο Δημήτρης Ροντήρης στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά: 1957-1959"...
Ο Ρουσσώ απαντά στον Βολταίρο
Starobinski Jean 1920-
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2002)
Ο σκηνοθέτης, ο ηθοποιός Λευτέρης Βογιατζής
Συλλογικό έργο
Κάπα Εκδοτική (2020)
Στο βιβλίο που επιμελήθηκαν η Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ Άννα Ταμπάκη και η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ Αλεξία Αλτουβά καταθέτουν τις εμπειρίες τους κορυφαίοι καλλιτέχνες του θεάτρου (σκηνοθέτες, ηθοποιοί, μουσικοί, σκηνογράφοι, μεταφραστές) που συμπορεύτηκαν με τον Λευτέρη Βογιατζή, ή επηρεάστηκαν από την τέχνη του, και φιλοξενούνται ποικίλες επιστημονικές προσεγγίσεις διακεκριμένων εκπροσώπων του ακαδημαϊκού χώρου. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται 43 συμβολές και μαρτυρίες από τους Λυδία Κονιόρδου, Ελένη Καραμαλέγκου, Ε...
Περί νεοελληνικού διαφωτισμού
Ταμπάκη Άννα
Ergo (2004)
Συλλογή μελετημάτων, στα οποία με εμφανή συγκριτική οπτική, σκιαγραφούνται πτυχές του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Προσεγγίζονται στοχαστές, συγγραφείς και παιδαγωγοί, μείζονες και ελάσσονες, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Ρήγας, ο Δημήτριος Δάρβαρης μα και ζητήματα που οριοθετούν την ελληνική εκδοχή του Διαφωτισμού, όπως τα βιβλία ηθικής, στα οποία αποκρυσταλλώνεται η αναζήτηση των νέων εννοιών πολιτικής αρετής και κοινωνικής συμπεριφοράς, η πρόσληψη της λογοτεχνίας, ο περιοδικός Τύπος ως παράγοντας διαπολιτισμικότητας, το θέατρο ως όχημα ιδεολογικής και πολιτικής χειραφέτησης....
Ρήγα Βελεστινλή: Άπαντα τα σωζόμενα
Ρήγας Βελεστινλής 1757-1798
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2003)
[...] Η παρούσα έκδοση δεν είναι αποσπασματική, όπως η αντίστοιχη του Λέανδρου Βρανούση ("Βασιλική Βιβλιοθήκη", αρ. 10, Αθήνα, 1953, και Ρήγας στην σειρά "Άπαντα των νεοελλήνων κλασσικών", Αθ. 1968), όπου παρουσιάζονται επιλεκτικά ορισμένα μέρη από τα τρία πρώτα κεφάλαια, που αντιστοιχούν στην μεταφραστική εργασία του Γ. Βεντότη. Περιέχει ολόκληρο το πρώτο τμήμα του έργου, την μετάφραση δηλαδή που είχε ξεκινήσει ο Γεώργιος Βεντότης, και ακολουθούν τα κεφάλαια στην απόδοση του Ρήγα. Ακολουθείται πιστά η διάταξη της έκδοσης του 1797, σε αντιβολή με την έκδοση του Βρανούση. [....
Ρήγας Βελεστινλής
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2007)
Τα περιεχόμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ιστορικά" της Ελευθεροτυπίας και της περιοδικής έκδοσης "Υπερεία" της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα. Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Δημήτριος Καραμπερόπουλος. "Ο βίος και το έργο του" - Νικόλαος Πανταζόπουλος, "Θρύλος και πραγματικότητα γύρω από τον Ρήγα" - Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, "Ο δάσκαλος του Ρήγα" - Λέανδρος Βρανούσης, "Άγνωστα νεανικά χειρόγραφα του Ρήγα" - Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου, "Ο Ρήγας και τα ανθρώπινα δικαιώματα" - Βασιλική Δ. Πα...