Ραυτόπουλος Δημήτρης 1924- κριτικός λογοτεχνίας

Raftópoulos Dimítris

Ο κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος και δημοσιογράφος Δημήτρης Ραυτόπουλος γεννήθηκε στον Πειραιά το 1924. Παρακολούθησε μαθήματα στην Ecole Pratique des Hautes Etudes του Παρισιού. Από τα εφηβικά του χρόνια αναμίχθηκε στις κινήσεις της πολιτικής νεολαίας της Αριστεράς. Υπήρξε συντάκτης της εφημερίδας "Ελεύθερη Ελλάδα" (1946-1947) και παράλληλα αρθρογραφούσε στο περιοδικό της ΕΠΟΝ "Νέα Γενιά" (1944-1945). Μετά τη χαλάρωση των μετεμφυλιακών μέτρων εργάστηκε στις εφημερίδες "Η Αυγή" (1952-1967), "Ελεύθερος", "Ώρα" (1955-1956). Μαζί με τον Κ. Κουλουφάκο, τον Τ. Πατρίκιο, τον Κ. Πορφύρη, κ.α. σχημάτισαν τη συντακτική ομάδα του περιοδικού "Επιθεώρηση Τέχνης". Κατά την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974), ο Ραυτόπουλος διέφυγε στη Γαλλία. Εκεί εργάστηκε ως συντάκτης στο "Λεξικό Robert" και συμμετείχε στο αφιέρωμα του περιοδικού "Temps Modernes" για την Ελλάδα (1969), συνθέτοντας μία ανθολογία κειμένων από διωχθέντες συγγραφείς. Ιδιαίτερα διαπλαστική για τις πολιτικές θέσεις του και για τη μετέπειτα ιδεολογική εξέλιξή του ήταν η φιλική σχέση του με τον Άρη Αλεξάνδρου, αποτέλεσμα της οποίας ήταν οι οξύτατες αντιδογματικές θέσεις του. Μετά τη μεταπολίτευση ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού "Ηριδανός", το οποίο με τα αφιερώματά του πραγματοποίησε ανοίγματα προς νέες τάσεις της λογοτεχνίας. Παράλληλα, έγραφε επιφυλλίδες στην "Αυγή" (1977-1980) και αργότερα εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα "Απογευματινή" (1976-1981). Αποτελεί ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Εξέδωσε τα κριτικά έργα: "Οι ιδέες και τα έργα" (1965), "Τέχνη και εξουσία" (1985), "Κρίσιμη λογοτεχνία" (1986), "Σημεία στίξεως" (1987), "Άρης Αλεξάνδρου: ο εξόριστος" (1996), "Αναθεώρηση Τέχνης: η Επιθεώρηση Τέχνης και οι άνθρωποί της" (2006). Ο Ραυτόπουλος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μαρξιστικής κριτικής στη μεταπολεμική περίοδο. Με τα κείμενά του στην "Επιθεώρηση Τέχνης", αναδείχθηκε σε έναν από τους δυναμικότερους και σημαντικότερους νέους βιβλιοκριτικούς και μελετητές της μεταπολεμικής περιόδου. Παρά τις ακραίες, λόγω των πολιτικών συγκυριών, απόψεις του, απέφυγε συστηματικά τον δογματισμό. Υπήρξε διεισδυτικός, οξυδερκής, αιχμηρός στις τοποθετήσεις του και συχνά τολμούσε ρωμαλέα διατύπωση. Σταδιακά η ματιά του πλουτίστηκε από ένα ποιητικό φρόνημα. Το 1997 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο δοκιμίου-κριτικής για το έργο του "Άρης Αλεξάνδρου: ο εξόριστος". Το 2008 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (προσφωνήθηκε από τον πρόεδρο του τμήματος, καθηγητή Αντώνη Ρεγκάκο, και την αναπληρώτρια καθηγήτρια νεοελληνικής φιλολογίας, Μαίρη Μικέ). Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο "Διδώ Σωτηρίου" της Εταιρείας Συγγραφέων για το σύνολο του έργου του. Το 2013 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων. Το 2017 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.