Τομαζάνη Δέσποινα
Tomazáni Déspoina
Γεννήθηκε στη Χίο, με καταγωγή από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας και τα Κοτύωρα (Ordou). Σπούδασε θέατρο στη Αθήνα, κινηματογράφο και θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, χορό και παντομίμα στην Ακαδημία μπαλέτου της Στοκχόλμης. Έπαιξε στον σουηδικό, ελληνικό και γαλλικό κινηματογράφο, στο ελληνικό και γαλλικό θέατρο. Στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μεσογειακών χωρών βραβεύτηκε με το βραβείο ερμηνείας πρώτου γυναικείου ρόλου για την ταινία "L' ombre de la terre" του Tajeb Louichi. Στο θέατρο ερμήνευσε μεταξύ άλλων, την "Περσεφόνη" σε σκηνοθεσία Ζακ Λακαριέρ και τη "Φαίδρα" του Γιάννη Ρίτσου σε σκηνοθεσία της ίδιας. Στη Γαλλία πρωταγωνίστησε στο έργο "La fiancee de l' eau" του Ταχάρ μπεν Ζελλούν. Μετέφρασε και έπαιξε το "Χιροσίμα Αγάπη μου" της Μαργκερίτ Ντυράς σε δική της σκηνοθεσία. Έχει γράψει ποίηση, θέατρο, διήγημα, μυθιστόρημα. Τα έργα της μεταφράστηκαν στα γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά, αγγλικά και ιταλικά. Έγραψε στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" στη στήλη "Πινακωτή - Πινακωτή" και στην "Μακεδονία" στο περιοδικό "Επιλογές".
Το αμίλητο νερό
Τομαζάνη Δέσποινα
Γαβριηλίδης (2017)
Aυτή η διήγηση είναι ένα ταξίδι στη χώρα των παιδικών χρόνων. Αλλά ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλά παιδικά χρόνια, αυτά που βιώθηκαν πραγματικά και κοιμούνται για πάντα μέσα στη σιωπή των περασμένων, και τα άλλα, τα παιδικά χρόνια αυτού του βιβλίου, αυτά που ξανάρχονται στη μνήμη μετά από πολλά χρόνια. Η συγγραφέας το ξέρει. Γνωρίζει ότι η μνήμη είναι σαν μια παλάμη, σαν μια αόρατη κρισάρα που κοσκινίζει την ανάμνηση και αποθέτει μέσα στο παρόν μας τα ψήγματα και τα κρύσταλλα της άλλης φοράς. Εδώ η μνήμη και η γραφή είναι από τρυφερότητα και διαύγεια. Τα κουφάρια των καραβιών σ...
Εκτός δικτύου
Τομαζάνη Δέσποινα
Γαβριηλίδης (2013)
Και μόνο για το κείμενο με τίτλο "Ο ούτις και το ούτι" θα πρέπει να διαβάσει κανείς το καινούργιο βιβλίο της Δέσποινας Τομαζάνη. Είναι ένα κείμενο τρυφερό, ακριβό, μοναδικό. "Το φεγγάρι θα παίξει ούτι στις 28 Νοεμβρίου εδώ στη Χίο". Τι καφενέδες, τι πρόσωπα, τι Αυγονυμούσηδες, τι όργανα που ανασαίνουν και γι’ αυτό δεν πεθαίνουν, όργανα ευαίσθητα, από ζωντανή ύλη! Αμ το άλλο, με το δεκάχρονο αγόρι που ερωτεύεται τη δασκάλα του και αφού της εξομολογείται τον έρωτά του, της αραδιάζει τα προσόντα του και ξαφνικά, την ώρα που φεύγει από τη σχολική αίθουσα, γυρίζει και της λέει α...
Εκποίηση
Τομαζάνη Δέσποινα
Γαβριηλίδης (2011)
Η ποίηση, απ' όσο γνωρίζω, μισεί τον κατά προσέγγιση λόγο. Μέλημα της είναι η ακρίβεια. Με ένα νυστέρι επιχειρεί να χειρουργήσει το αόρατο, να ονομάσει το άφατο, να ενσαρκώσει το άυλο. Και το ερώτημα είναι: Παραμένει στην ποίηση η θάλασσα θάλασσα και το βουνό βουνό; Το νερό νερό; Τέλος, τα ονόματα επιστρέφουν τα πράγματα; Εξακολουθούν να τα εικονίζουν αναλλοίωτα, να τα προβάλλουν αναγνωρίσιμα στη νόηση μας; Ή μήπως η περίτεχνη προσπάθεια να ειπωθεί το ανείπωτο ιχνογραφεί δαιδάλους σε αμμώδη επιφάνεια, λαβυρίνθους και γρίφους που μόνο ο ποιητής γνωρίζει; Με αυτά τα...
Ο δρόμος για την Ομόνοια
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Οι γιατροί δε διακινδυνεύουν να βγάλουν τη σφαίρα από το κεφάλι του Τόμι και αυτός δεν μπορεί να το πάρει απόφαση. Τον ενοχλεί. Δεν μπορεί να καταλάβει γιατί βρέθηκε εκείνο το βράδυ στο δρόμο του Καζάκου. Γιατί δεν έτρεξε όταν είδε το όπλο να τον σημαδεύει στο κεφάλι. Και ο Θεός τι έκανε; Γιατί τον άφησε απροστάτευτο; Γιατί τον άφησε να έρθει στην Αθήνα; Γιατί δε τον έσπρωξε να φύγει μια ώρα αρχύτερα για το Λονδίνο, αφού εκεί ήθελε από την αρχή να πάει; Τώρα όλα μπερδεύτηκαν. Όλα σταμάτησαν. Και τα όνειρα και τα σχέδια. Ακόμη και η ηλικία του σταμάτησε στη νύχτα που τον πυ...
Εκτός δικτύου
Τομαζάνη Δέσποινα
Άλφα Πι (2004)
[...] Στο "Εκτός δικτύου" η Τομαζάνη δεν γράφει απλώς. Αισθάνεται βαθειά. Κι αυτό που αισθάνεται, το εκφράζει κάθε στιγμή, μ' έναν αναστεναγμό, μ' ένα γέλιο, με μια γκριμάτσα οργής. Συνομιλεί, συνεχώς, με υπέροχα πράγματα, που σχεδόν τα 'χουμε ξεχάσει, χαίρεται ένα λιμάνι, ένα βράχο, μια δύση, πετιέται στη Χίο των παιδικών της χρόνων, διεκδικεί τα καριοφίλια του πεθαμένου θείου της, που τα οικειοποιήθηκε ο άπληστος γείτονας, έχει στο βλέμμα της ένα σωρό πουλιά, μυρμήγκια, ποντίκια των θεάτρων, σπίτια με ανοιχτά πορτοπαράθυρα, γυναίκες ερωτευμένες, με το κορμί τους γεμάτο τα...
Θηλυκό νόμισμα
Τομαζάνη Δέσποινα
Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)
Τη νύχτα που αλλάζει ο αιώνας, η Ιωάννα προσκαλεί τους εραστές της ζωής της σε δείπνο. Έρχονται στο σπίτι με το περιβόλι, όπου ζει με άλλες γυναίκες. Το συμπόσιο ετοιμάζεται με μεγάλη φροντίδα. Το ίδιο κι ένα θέαμα στο χαμάμ με θέμα τον έρωτα στο βυθό. Τι είναι το περιβόλι με τις γυναίκες; Ένας παράνομος οίκος έρωτα, ένας τόπος περισυλλογής μέσα στη φύση ή ένας θηλυκός παράδεισος; Γεγονότα απροσδόκητα, διασταυρώσεις πεπρωμένων υφαίνουν αλλά και ανατρέπουν το σκηνικό και τη δράση των καλεσμένων αυτής της συνάντησης. Με τι πληρώνεται ο χρόνος; Ο "αναμενόμενος έρωτας", απρόσκλ...
Εξ αιτίας του αινίγματος
Τομαζάνη Δέσποινα
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Με τη συλλογή "Εξ αιτίας του αινίγματος" η Δέσποινα Τομαζάνη συγκεντρώνει ποιήματα από το 1968 μέχρι σήμερα. Η συλλογή αυτή θα μπορούσε να είναι ένα ημερολόγιο ποιημάτων, καθώς σηματοδοτεί περάσματα από την μια χώρα στην άλλη και περάσματα ζωής από τον έναν έρωτα στον άλλον. "Είναι και ένα προσωπικό εορτολόγιο, με την έννοια ότι η ποίηση είναι η γιορτή της στιγμής που δέχεται να βαπτισθεί στην ροή ενός άχρονου χρόνου, χαρίζοντας σαν μαρτυρία του μυστηρίου το ποίημα. Τι είναι αυτό που επιχειρεί ο ποιητής; Να εκφράσει το άφατον, πράγμα που μόνο με την σιωπή συμπίπτει. Το θάμβ...
Το αμίλητο νερό
Τομαζάνη Δέσποινα
Εκδόσεις Καστανιώτη (1997)
Αυτή η διήγηση είναι ένα ταξίδι στη χώρα των παιδικών χρόνων. Αλλά ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλά παιδικά χρόνια, αυτά που βιώθηκαν πραγματικά και κοιμούνται για πάντα μέσα στη σιωπή των περασμένων, και τα άλλα, τα παιδικά χρόνια αυτού του βιβλίου, αυτά που ξανάρχονται στη μνήμη μετά από πολλά χρόνια. Η συγγραφέας το ξέρει. Γνωρίζει ότι η μνήμη είναι σαν μία παλάμη, σαν μία αόρατη κρισάρα που κοσκινίζει την ανάμνηση και αποθέτει μέσα στο παρόν μας τα ψήγματα και τα κρύσταλλα της άλλης φοράς. Εδώ η μνήμη και η γραφή είναι φτιαγμένα από τρυφερότητα και διαύγεια. Τα κουφάρια των κ...
Φωτιά μέσα στο νερό
Τομαζάνη Δέσποινα
Εκδόσεις Καστανιώτη (1989)
Η "Φωτιά μέσα στο νερό" είναι η πάλη για την ισορροπία δύο στοιχείων που είναι η ίδια η Ζωή. Η δυαδικότητα και η ένωση. Το παράδοξο της Ζωής. Το ιερό μυστήριο. Με το βιβλίο αυτό η Δέσποινα Τομαζάνη συνεχίζει σε μυθιστορηματική αφήγηση την εξομολόγηση που άρχισε με το Αμίλητο νερό. Η Εφηβεία σαν Έρωτας, σαν πρώτη μύηση στην ένωση, στο θάνατο, στη φτώχεια, στη λιτότητα, στην εξατομίκευση: τη μύηση στη ζωή του ορισμένου χρόνου, στον πλούτο, στην Ποίηση. Είναι ακόμα μια κατάθεση-διαμαρτυρία για την παιδεία και μια πάλη με το γίγαντα του πένθους για το χαμένο παράδεισο. Λόγος γρ...
Το καφενείο των ψεμάτων
Τομαζάνη Δέσποινα
Εκδόσεις Καστανιώτη (1989)
Με τη συλλογή αυτών των 12 διηγημάτων, η Δέσποινα Τομαζάνη μας παρέχει τη δυνατότητα να διακρίνουμε το στίγμα της. Κείμενα ώριμα, πικρά αλλά και τρυφερά, αποπνέοντας υπαρξιακή αγωνία και ερωτισμό, υφαίνουν, με ευαισθησία και γνώση της ανθρώπινης ψυχής, τις ιστορίες των ηρώων της, πάντα ανόμοιων όσο και οικείων, ανθρώπων που, δίχως ν' αγγίζουν τα όρια, έρχονται αντιμέτωποι με τον πιο δυσκολομάχητο αντίπαλο: τον ίδιο τους τον εαυτό. Μέσα από τα ερμητικά κελιά ενός μοναστηριού -που πολιορκούνται από πάθη και οπτασίες ανέφικτες- ως το χαμηλοφωτισμένο διάκοσμο ενός νησιώτικου μπ...