Ξένος Αλέκος 1912-1995
Ο Αλέκος Ξένος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1912. Ορφανός από μικρή ηλικία, από δύο ετών, και από τους δύο γονείς, ήρθε σε επαφή με τη μουσική μέσω του λαϊκού τραγουδιστή Σπύρου Μορούλια. Οργανωμένα όμως γνώρισε τον χώρο με τον αρχιμουσικό Ιωάννη Πήλικα. Ξεκίνησε ως τρομπονίστας συμμετέχοντας στις ορχήστρες μελοδραματικών θιάσων που επισκέπτονταν τη Ζάκυνθο. Όταν έφθασε στην ηλικία των 20 ετών κατατάχθηκε στη Μουσική Φρουρά Αθηνών. Την ίδια εποχή γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών (μελέτησε τρομπόνι) όπου και σπούδασε θεωρητικά με τους Δ. Μητρόπουλο, Φ. Οικονομίδη και Γ. Σκλάβο. Από το 1936 υπήρξε ενεργή η συμμετοχή του σε συνδικαλιστικούς αγώνες και στην ίδρυση της ΚΟΑ. Το 1941 εντάσσεται στο ΕΑΜ και ορίζεται γραμματέας στην Αχτίδα Διανοουμένων - Καλλιτεχνών του ΚΚΕ. Σε όλη τη διάρκεια της κατοχής συμμετέχει ενεργά στην αντίσταση, συμβάλλει στη δημιουργία ΕΑΜίτικων μουσικών ομάδων και στην έκδοση της παράνομης εφημερίδας του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου "Ο Μουσικός". Συλλαμβάνεται δυο φορές, αλλά ξεφεύγει. Μελοποίησε πολλά αντιστασιακά τραγούδια με πιο χαρακτηριστικό αυτό του "Καπετάν Άρη - Μικρό Χωριό". Το 1947 απολύθηκε από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και το 1950 από την Ορχήστρα του ΕΙΡ, λόγω των πολιτικών του απόψεων. (Είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στο σαμποτάζ της μεγάλης γιορτής που ετοίμαζαν οι Γερμανοί το 1943 στο θέατρο Ολύμπια για την άνοδο του Γ¨ Ράιχ έτσι έχασε τη θέση του στην Κρατική Ορχήστρα και πέρασε στην παρανομία). Συνέγραψε το συμφωνικό του ποίημα "Ο Διγενής δεν πέθανε", έργο εμπνευσμένο από την θυσία του Νίκου Μπελογιάννη. Η πρώτη εκτέλεση του έργου έγινε από τη Συμφωνική Ορχήστρα του ΕΙΡ (1952), σε διεύθυνση Ανδρέα Παρίδη. Ο ίδιος αρχιμουσικός το διηύθυνε στο Λένινγκραντ (1958), όπου απέσπασε ενθουσιώδη σχόλια. Το 1963 έγραψε τον "Σπάρτακο" και το 1964 το "Κύπρος - Ελλάδα μας", για να τιμήσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, τις θυσίες των ανθρώπων του νησιού. Μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν μέλος του ΚΚΕ και στρατευμένος στο λαϊκό κίνημα. Ο Αλέκος Ξένος πέθανε στην Αθήνα το 1995.Το 2003 εκδόθηκε ο κατάλογος έργων του Αλέκου Ξένου, εκπονημένος από το συνθέτη Διονύση Μπουκουβάλα, στο τεύχος 18 του περιοδικού Μουσικολογία.Το 2014 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία και το αρχείο του Αλέκου Ξένου σε επιμέλεια του μουσικολόγου Αλέξανδρου Χαρκιολάκη (βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη).