Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...

Βρισκόμαστε στο 2005. Ο Χόρχε Σεμπρούν σκύβει ξανά στο παρελθόν του και καταπιάνεται με το έργο της ανάμνησης. Σε αυτό το κείμενο, που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, επανέρχεται σε γεγονότα που έχει ζήσει, και αφηγείται, όπως δεν το είχε κάνει ποτέ πριν, την εμπειρία του από τα βασανιστήρια. Μαρτυρία χωρίς δραματοποίηση, αφήγηση αποστασιοποιημένη και ταυτόχρονα συγκλονιστική, από την οποία αναδύεται μια μεστή φιλοσοφική αντίληψη. Ο Χόρχε Σεμπρούν συνεχίζει εδώ τον στοχασμό που είχε ξεκινήσει στα θεμελιώδη έργα του, όπως το "Μεγάλο ταξίδι" ή το "Γραφή ή ζωή", και γράφει για ύ...

Το καλοκαίρι του 2010 ο Χόρχε Σεμπρούν δίνει μια σειρά συνεντεύξεις στον Φρανκ Απρεντερίς, φίλο του εδώ και πολλά χρόνια, πάνω στις οποίες βασίστηκε κυρίως το τηλεοπτικό του πορτρέτο, στην εκπομπή "Αποτυπώματα" της γαλλικής τηλεόρασης. Οι συζητήσεις αυτές, που αποτελούν και το υλικό του ανά χείρας βιβλίου, αποδεικνύουν ότι οι απόψεις του σπουδαίου αυτού διανοητή για την ελευθερία, τη στράτευση, το ευρωπαϊκό ιδεώδες, μας αφορούν σήμερα περισσότερο από ποτέ. Με τρόπο εξομολογητικό και συνάμα σεμνό, ο Χόρχε Σεμπρούν επανέρχεται στο σύνολο του έργου του -τόσο του λογοτεχνικο...

Κισμόντο, επαρχία του Τολέδου, 1956. Στο κτήμα Λα Μαεστράνθα, είκοσι χρόνια μετά την έναρξη του ισπανικού Εμφυλίου, η οικογένεια Αβενδάνιο αποφασίζει να πραγματοποιήσει για τελευταία φορά την εξιλαστήρια τελετή κατά την οποία αναπαριστάται κάθε χρόνο ο φόνος του μικρού αδελφού από τους εξεγερμένους αγρότες. Ανάμεσα στους προσκεκλημένους βρίσκονται ένας Αμερικανός ιστορικός και ένας επιθεωρητής της Πολιτικο-Κοινωνικής Ταξιαρχίας. Για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, ενδιαφέρονται να ερευνήσουν την πρόσφατη ιστορία της οικογένειας, και κυρίως τις κρυφές σχέσεις της Μερθέδε...

Γιατί άλλο ένα βιβλίο για το Μπούχενβαλντ; "Τώρα έχω περισσότερα πράγματα να πω από πριν αρχίσω, γιατί η γραφή ζωντανεύει τη μνήμη", εξομολογείται ο ογδοντάχρονος πια Χόρχε Σεμπρούν σε μια συνέντευξή του στην El Pais στις 19 Μαΐου 2001. Στο βιβλίο αυτό εστιάζει στην αφήγηση ενός κεντρικού γεγονότος: ο "χρήσιμος" νεκρός είναι αυτός που προβλέπεται ότι θα δανείσει στον Ζεράρ το όνομά του για να ζήσει εκείνος με αυτό, ενώ το πτώμα του ίδιου -που θα βρει φυσικό θάνατο από εξάντληση- θα οδηγηθεί στο κρεματόριο με τον αριθμό του Ζεράρ... Η προβληματική της σχέσης του "εγώ" με τον...

Είκοσι λεπτά: πρώτα απ' όλα ένα ντους. Στη συνέχεια, γυμνή ακόμα, βάφτηκε διακριτικά. Μια φούστα, βεβαίως, μαύρες κάλτσες με ζαρτιέρες. Τα εργαλεία της δουλειάς μου, σκέφτηκε με τον κυνισμό που της επέτρεπε να κρατά τις αποστάσεις. Από τον εαυτό της, σε περίπτωση αποτυχίας. Απ' το τυφλό πάθος, σε κάθε περίπτωση. Μαύρες κάλτσες πάντως, με ζαρτιέρες, μικρό, λιτό εσώρουχο με δαντέλα. Διάλεξε μια φούστα στενή κατά μήκος, στους γοφούς, που άνοιγε προς τα κάτω. Μια εύθυμη φούστα, που να σηκώνεται εύκολα. Για το τέλος, εκλεπτυσμένα σανδάλια, με τακούνι και κορδόνια, που έδιναν...

Το βιβλίο αυτό είναι η διήγηση της ανακάλυψης της εφηβείας και της εξορίας, των μυστηρίων του Παρισιού, του κόσμου, της θηλυκότητας. Επίσης, μάλλον κυρίως, της οικειοποίησης της γαλλικής γλώσσας. Η εμπειρία του Μπούχενβαλντ δεν παίζει κανένα ρόλο, δεν προσθέτει καμιά σκιά. Ούτε και κανένα φως. Να γιατί, γράφοντας το "Αντίο, φως της νιότης...", μου φάνηκε ότι ξαναβρήκα μια χαμένη ελευθερία, θαρρείς και ξέφευγα από τη σειρά των τυχαίων και των επιλογών που τελικά είχαν συνθέσει για μένα ένα είδος πεπρωμένου. Μια βιογραφία, αν προτιμάτε κάτι λιγότερο πομπώδες. Ακόμη κι αν τ...

Ο συγγραφέας άφησε να κυλήσουν δεκαεφτά χρόνια πριν αφηγηθεί αυτή την ιστορία. Τον χειμώνα του 1943 η Γκεστάπο συνέλαβε τον αφηγητή, που είταν τότε δεκαοχτώ χρονών και χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ζεράρ. Αφού τον κράτησε στη φυλακή της Κομπιένης, τον έστειλε ανατολικά: εκατόν είκοσι άνθρωποι, όρθιοι σ' ένα βαγόνι για ζώα, θα περάσουν πέντε εφιαλτικά μερόνυχτα ώσπου να φθάσουν στο τέρμα του ταξιδιού, ένα στρατόπεδο κοντά στη Βαϊμάρη. Τη διαδρομή διακόπτουν αδιάλειπτα αναφορές στο πολυτάραχο παρελθόν του Ζεράρ και σ' ένα μέλλον που ο αφηγητής βιώνει προκαταβολικά κατά τη διάρκ...

Απρίλιος 1981. Πέντε άτομα μαζεύονται για σαββατοκύριακο σε ένα σπίτι, στη Φρεντέζ της Γαλλίας. Δύο γυναίκες, τρεις άντρες: τρεις γενιές. Πέντε πρόσωπα με κοινό χαρακτηριστικό την ευρωπαϊκή τους καταγωγή· οι σχέσεις μεταξύ τους μπλεγμένες και ασαφείς. Η προδοσία στον έρωτα και στη φιλία που ξεκινάει από την ίδια τη μοναξιά, ή οδηγεί το άτομο στην απομόνωσή του. Οι άντρες έχουν ζήσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τη βαρβαρότητα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου· οι γυναίκες καλούνται να γνωρίσουν τον απόηχό της. Τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, τα κρεματόρια, η φρίκη του θανάτου· ταυτόχρ...

Η ανά χείρας έκδοση, κατ' αρχάς, ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να λειτουργήσει ως ένα εισαγωγικό εγχειρίδιο στον κινηματογράφο του Κώστα Γαβρά. Η πολιτική θεματολογία των ταινιών του, ωστόσο, και ο τρόπος με τον οποίο τις υποδέχθηκε κάθε φορά η κριτική, επέβαλλε να προσεγγίσουμε ταυτόχρονα με τις ταινίες και το πολιτικό κλίμα της εποχής που γυρίστηκαν, όχι "αγιογραφικά" αλλά όπως τουλάχιστον αυτό καθρεφτίστηκε στα κριτικά σημειώματα γι' αυτές. Έτσι εξηγείται, π.χ., η παρουσία κειμένων όπως αυτό της Σιμόν ντε Μποβουάρ, που μόνο παρεμπιπτόντως αναφέρεται στις ταινίες του Γαβρά, α...

Μέλος αντιστασιακής οργάνωσης στην κατεχόμενη Γαλλία, ο Χόρχε Σεμπρούν συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο, εκτοπίζεται στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μπούχενβαλντ, γίνεται ηγετικό στέλεχος των κρατουμένων Ισπανών και απελευθερώνεται στις 11 Απριλίου 1945, όταν τα στρατεύματα του Πάττον καταλαμβάνουν το Μπούχενβαλντ. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαπέντε χρόνια για ν' αποδεχτεί τη ζωή, όπως μας δείχνουν οι έμμονες ιδέες του, που επαναλαμβάνονται συνέχεια, όπως τα μουσικά θέματα μιας εφιαλτικής ραψωδίας. Ο φοιτητής του λυκείου Henri-IV, ο νεαρός ποιητής που γνώριζε ήδη όλους τους δια...

"Θα υπάρχουν στιγμές συναρπαστικές. Όπως και μέρες ζαβές, άχαρες. Θα αποκτήσεις φίλους, αληθινούς και κάλπικους. Όπως θα αποκτήσεις και εχθρούς κάθε λογής -είναι αναπόφευκτο. Μην περιμένεις να σου κάνουν δώρα. Έτσι είναι φτιαγμένη αυτή η κοινωνία. Την συνταράζουν ακόμη επαρχιωτισμοί. κοινωνικές μνησικακίες, αρχαϊκές νοοτροπίες και συμπεριφορές. Τη μέρα όμως που, κατά τη διάρκεια του πρώτου επίσημου ταξιδιού σου, θα δεις τον επικεφαλής της πολιτειακής φρουράς να στέκεται κλαρίνο μπροστά στον Φεδερίκο Σάντσεθ, τη μέρα εκείνη θα συνειδητοποιήσεις πόσα πράγματα άλλαξαν σ' αυτή...

Απ' όλα τα μέλη της αριστερίστικης οργάνωσης "Προλεταριακή πρωτοπορία", ο Ελί Σίλμπερμπεργκ είναι ο μόνος που δεν πέτυχε κοινωνικά. Οι υπόλοιποι κατάφεραν τελικά να επιβληθούν σ' αυτή την κοινωνία που αρχικά ήθελαν να καταστρέψουν. Έδωσαν τη μάχη αυτή με πάθος ισότιμο μ' εκείνο που είχαν επιδείξει είκοσι χρόνια νωρίτερα επιδιώκοντας την αλλαγή. Απέκτησαν εξουσία και χρήμα. Απ' όλους αυτούς λοιπόν ο Ελί Σίλμπερμπεργκ είναι ο λιγότερο επιφανής· για την ακρίβεια είναι ο λιγότερο επιφανής από τους τέσσερις που έχουν απομείνει. Γιατί ο πέμπτος της οργάνωσης έχει πεθάνει. Τον έλε...

Στην κουβέντα τους υπήρχαν και στιγμές σιωπής, ένα ανάλαφρο πέπλο εύθραυστης σιωπής, ένα λεπτό στρώμα σιωπής που έμοιαζαν να τη ζουν δίχως να δυσφορούν, ανάλαφρα, με κάποια ευχαρίστηση θα 'λεγες. Τα φλιτζάνια του καφέ ήταν αδειανά, τα ποτήρια του νερού μισογεμάτα· γύρω τους κανείς. Είχαν μπει σε τούτη την πορώδη πυκνότητα της σιωπής, ανέμελα, δίχως σκοπιμότητα, καθώς μπαίνεις στη δροσιά του ίσκιου των δέντρων σ' ένα δρόμο με ήλιο. Δεν ήταν παρά ένα πολύ μικρό σύννεφο σιωπής, απρόσμενο, που δεν σήμαινε τίποτα.

Ο συγγραφέας άφησε να κυλήσουν δεκαεφτά χρόνια πριν αφηγηθεί αυτή την ιστορία. Τον χειμώνα του 1943 η Γκεστάπο συνέλαβε τον αφηγητή, που είταν τότε δεκαοχτώ χρονών και χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ζεράρ. Αφού τον κράτησε στη φυλακή της Κομπιένης, τον έστειλε ανατολικά: εκατόν είκοσι άνθρωποι, όρθιοι σ' ένα βαγόνι για ζώα, θα περάσουν πέντε εφιαλτικά μερόνυχτα ώσπου να φθάσουν στο τέρμα του ταξιδιού, ένα στρατόπεδο κοντά στη Βαϊμάρη. Τη διαδρομή διακόπτουν αδιάλειπτα αναφορές στο πολυτάραχο παρελθόν του Ζεράρ και σ' ένα μέλλον που ο αφηγητής βιώνει προκαταβολικά κατά τη διάρκ...