Wedekind Frank
Wedekind Frank
Ο Φρανκ Βέντεκιντ γεννήθηκε στο Ανόβερο στις 24 Ιουλίου 1864. Το 1877 σε ηλικία 13 ετών γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο "Μια σκηνή της Ανατολής" ("Eine Szene aus dem Orient"). Το 1879-80 γράφει το δεύτερό του έργο "Οι απελπισμένοι" ("Die Verzweifelten") και το 1882 "Το Συμπόσιο του Σωκράτη" ("Das Gastmahl bei Socrates"). Το 1884 παίρνει το μπακαλωρεά και αρχίζει σπουδές γερμανικής και γαλλικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο της Λωζάνης. Λίγο μετά, με την προτροπή του πατέρα του πηγαίνει στο Μόναχο να σπουδάσει νομικά. Εκεί συχνάζει στα θέατρα, στην όπερα και στις αίθουσες συναυλιών. Το 1886 γράφει τον "Ταχυζωγράφο" (Der Schnellmaler oder Kunst und Mammon"). Το έργο θα εκδοθεί το 1889 στη Ζυρίχη. Ο Βέντεκιντ αποφασίζει να αφιερωθεί στα γράμματα. Η απόφασή του να εγκαταλείψει τις σπουδές του, προκαλεί τη ρήξη με τον πατέρα του. Το 1887 αρχίζει τη συγγραφή μιας κωμωδίας σε στίχους, που θα μείνει ατελείωτη, "Το ξύπνημα της Ελίν" ("Elins Erweckung"). Το έργο προαναγγέλλει το "Ξύπνημα της άνοιξης" και τη "Λούλου". Συμφιλιώνεται με τον πατέρα του που του επιτρέπει να μείνει στη Ζυρίχη και να ασχολείται με τα γράμματα. Τον Οκτώβριο του 1888 πεθαίνει ο πατέρας του. Η κληρονομιά του επιτρέπει να ακολουθήσει μια καριέρα ανεξάρτητου συγγραφέα. Το 1889 γράφει το "Παιδιά και μπούφοι" ("Kinder und Narren"). Το 1890 αρχίζει να γράφει το "Ξύπνημα της Άνοιξης" το οποίο εκδίδεται ένα χρόνο μετά. Από το 1892 έως το 1894 διαμένει στο Παρίσι. Επειδή οι οικονομικοί του πόροι έχουν εξαντληθεί, προσλαμβάνεται ως γραμματέας από ένα Δανό γλύπτη. Γράφει το "Φάντασμα του ήλιου" ("Das Sonnenspectrum"), το "Κουτί της Πανδώρας" και την πρώτη εκδοχή του "Πνεύματος της γης" καθώς και το "Ελιξίριο του έρωτος" (Der Liebestrank"). Στο Μόναχο, το 1896-1897, συνεργάζεται, με μισή καρδιά και με το ψευδώνυμο Ιερόνυμος Κομπς, με την περίφημη εφημερίδα "Simplissimus". Ενώ σιγά σιγά είχε αρχίσει να κάνει ένα όνομα ως συγγραφέας, παρόλα αυτά δεν κατορθώνει να ανέβουν τα έργα του στο θέατρο. Το 1897 εκδίδει μια συλλογή από νουβέλες, ποιήματα και παντομίμες με τίτλο "Η πριγκίπισσα Ρουσάλκα" καθώς και "Οι νέοι άνθρωποι" ("Der junge Welt"), μια νέα εκδοχή του "Παιδιά και μπούφοι". Ο Βέντεκιντ ξαναβρίσκει αυτή την εποχή τη Φρίντα Στρίντμπεργκ που παίρνει το διαζύγιό της. Από τη σχέση τους γεννιέται ένα παιδί, ο Φρίντριχ Στρίντμπεργκ. Χάρη στο φίλο του Κουρτ Μάρτενς, το 1898, προσλαμβάνεται ως γενικός γραμματέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης στο θέατρο της Λειψίας που είχε ιδρυθεί από τον Καρλ Χάινε, το Ibsen-Theater. Εργάζεται εκεί με το ψευδώνυμο Χάινριχ Κάμερερ. Δίνεται η πρεμιέρα του "Πνεύματος της γης" στις 25 Φεβρουαρίου σε σκηνοθεσία του Καρλ Χάινε. Μετά τη διάλυση του θιάσου ο Βέντεκιντ προσλαμβάνεται ως δραματουργός, ηθοποιός και σκηνοθέτης στο Munchner Schauspielhaus που διηύθυνε ο Γκέοργκ Στόλμπεργκ. Η επανάληψη του "Πνεύματος της γης" είναι μια αποτυχία. Η "Simplissimus" κατάσχεται διότι έχει δημοσιεύσει δυο ποιήματα του Βέντεκιντ όπου σατιρίζει τον αυτοκράτορα Γουλιέλμο τον 2ο. Ο συγγραφέας και ο εκδότης καταδιώκονται για έγκλημα καθοσιώσεως (κατά του βασιλιά). Ο Βέντεκιντ διαφεύγει στη Ζυρίχη, κατόπιν στο Παρίσι. Αρχίζει να γράφει τον "Μαρκήσιο φον Κηθ". Τον Ιούνιο του 1899 επιστρέφει στη Λειψία και παραδίδεται στις αρχές. Φυλακίζεται από το Σεπτέμβριο του 1899 έως το Φεβρουάριο του 1900. Το Δεκέμβριο του 1899, δίνεται η πρεμιέρα του "Τραγουδιστή της όπερας" στο Βερολίνο. Το Σεπτέμβριο του 1900 δίνεται η πρεμιέρα του "Ελιξίριου του έρωτα" στο Pfauentheater της Ζυρίχης. Συνδέεται με την Χίλντεγκαρντ Τσέλνερ με την οποία αποκτά το 1903 το δεύτερο γιο του Φρανκ. Ο "Μαρκήσιος φον Κηθ" ανεβαίνει στο Βερολίνο. Το έργο δεν έχει καμιά επιτυχία. Δίνεται η πρεμιέρα του "C' est la vie" το 1902 στο Schauspielhaus του Μονάχου που είναι η επανάληψη του "Μαρκήσιου φον Κηθ" με τον ίδιο τον Βέντεκιντ στο βασικό ρόλο. Το Δεκέμβρη του 1902 ανεβαίνει από το Kleines Theater του Μαξ Ράινχαρτ το "Πνεύμα της γης". Το 1903 γράφει το "Χιντάλλα", πρώτη γραφή του έργου του Καρλ Χέτμαν. Το 1901 δημοσιεύει με τον τίτλο "Mine-Haha" τα τρία πρώτα κεφάλαια ενός ημιτελούς μυθιστορήματος που είχε αρχίσει να γράφει από το 1895. Την 1η Μαΐου 1906 ο Βέντεκιντ παντρεύεται την εικοσάχρονη Τίλλυ Νέβες. Την 2 Μαΐου παίζουν μαζί στη Νυρεμβέργη το "Μακάβριο χορό" που αμέσως απαγορεύτηκε. Το "Ξύπνημα της άνοιξης" παίζεται στο Kammerspiele και γνωρίζει τεράστια επιτυχία. Το 1908 γράφει το "Oaha". Η "σάτιρα της σάτιρας" που η πρεμιέρα του θα δοθεί πολύ αργότερα, το 1911. Ο εκδότης Άλμπερτ Λάνγκεν αναγνωρίζει τον εαυτό του στο βασικό ρόλο του έργου και τα χαλάει με τον συγγραφέα. Ο Γκέοργκ Μύλλερ παίρνει τα δικαιώματα των έργων του. Δίνεται η πρεμιέρα των "Νέων ανθρώπων" στο Munchner Schauspielhaus. Από το 1909 έως το 1912 παίζει ως ηθοποιός στα δικά του έργα αλλά έχει όλο και μεγαλύτερα προβλήματα με τη λογοκρισία. Γράφει τη "Φιλοσοφική λίθο" το 1909, πρεμιέρα το 1913, τον "Πύργο του Βέτερστάιν" το 1910, που κόβεται από τη λογοκρισία και τη "Φραντσέσκα" το 1911, πρεμιέρα το 1912. Γεννιέται στις 6 Αυγούστου του 1911 η κόρη του Καντίντγια που θα γίνει ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας. Ο Βέντεκιντ γράφει και δημοσιεύει το "Σαμψών ή ντροπή και ζήλεια", πρεμιέρα το 1914 και το "Μπίσμαρκ" το 1915. Το 1916 δίνεται στο Μόναχο η πρεμιέρα του "Ταχυζωγράφου". Γράφει επίσης τη νέα εκδοχή του "Oaha" με τίτλο "Τιλ ο κατεργάρης". Το 1917 δημοσιεύονται στο Berliner Tageblatt αποσπάσματα από τον "Ηρακλή" του. Στη Ζυρίχη δίνεται η πρεμιέρα του "Πύργου του Βέτερστάιν" στο Pfauentheater. Ο Βέντεκιντ υποφέρει από τις συνέπειες ενός κακοεγχειρισμένου σκωληκοειδίτη από το 1914 και πρέπει να του γίνει νέα χειρουργική επέμβαση. Το ζευγάρι δεν τα πάει καλά και η Τίλλυ ζητάει διαζύγιο και κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Ο Βέντεκιντ πεθαίνει στις 9 Μαρτίου 1918 μετά την εγχείριση. Η ταφή του στο Μόναχο προκαλεί σύγχυση, κυρίως λόγω της απρόβλεπτης προσέλευσης του κόσμου.
Λούλου
Wedekind Frank
Κάπα Εκδοτική (2019)
Η γυναίκα με τα αναρίθμητα προσωπεία: κορίτσι και πόρνη, σύζυγος και ερωμένη, άγγελος και διάβολος. Η Λούλου ως αινιγματικό, κορυφαίο σύμβολο της γυναικείας υπόστασης θα αποτελέσει το απόλυτο αντικείμενο του πόθου αντρών και γυναικών και θα περάσει με απαράμιλλη διάθεση και δημιουργικότητα από τις ζωές όσων ανθρώπων συναντήσει στον δρόμο της, φέρνοντας τον έρωτα, την ηδονή, τον αισθησιασμό αλλά και την καταστροφή. Η Κάπα Εκδοτική προσφέρει στο αναγνωστικό και θεατρόφιλο κοινό ένα εμβληματικό έργο του ευρωπαϊκού θεάτρου, ένα κείμενο που, γραμμένο έναν αιώνα πριν, γνώρισε...
Το πνεύμα της Γης
Wedekind Frank
Δωδώνη (2019)
Στη "Λούλου του Πνεύματος της γης" θέλησα να δώσω ένα υπέροχο δείγμα γυναίκας, ένα πλάσμα προικισμένο πλούσια από τη φύση, ένα πλάσμα το οποίο ακόμα κι αν βγήκε από ένα ποταμάκι, ανθίζει ανάμεσα σε άντρες που μπρος τους υπερέχει με το παραπάνω -με την καλή βέβαια έννοια της κληρονομικότητας. Κάτω από την κυριαρχία του μίζερου και μικροαστικού γερμανικού νατουραλισμού, το υπέροχο πλάσμα που είχα φανταστεί έγινε ό,τι χειρότερο, και για χρόνια ολόκληρα, με θεωρούσαν ανελέητο διερευνητή του θηλυκού γένους, μανιασμένο ηθικολόγο και μισογύνη που εξορκίζει τον δαίμονα. Είχα πάντα...
Το ξύπνημα της άνοιξης
Wedekind Frank
Κάπα Εκδοτική (2018)
Τέλη του 19ου αιώνα. Τρεις έφηβοι, ο Μέλχιορ, ο Μόριτς και η Βέντλα, βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα στον συντηρητισμό της εποχής τους: οι σχολικές επιδόσεις, οι απόμακροι γονείς και η παντοδύναμη θρησκεία συμπιέζουν τον ζωτικό τους χώρο και καταπιέζουν τις σεξουαλικές τους ορμές. Με όπλο τον εφηβικό τους παρορμητισμό οι τρεις νέοι θα εξεγερθούν ενάντια στον κόσμο στον οποίο γεννήθηκαν και θα έρθουν αντιμέτωποι με τον θάνατο, δίνοντας την ευκαιρία στον Βέντεκιντ να συνθέσει έναν ύμνο της θέλησης για ζωή. Το "Ξύπνημα της άνοιξης" αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά έρ...
Το ξύπνημα της άνοιξης
Wedekind Frank
Νεφέλη (2008)
Tο μεταξωτό της φόρεμα είχε βαθύ άνοιγμα μπρος και πίσω. Πίσω ως κάτω στη μέση και μπροστά μέχρι αναισθησίας. - Κομπιναιζόν αποκλείεται να φορούσε... Αυτό είναι κάτι που ίσως θα μπορούσε να με κρατήσει εδώ. - Περισσότερο από περιέργεια. - Πρέπει να είναι μια αλλόκοτη αίσθηση -σαν να σε παρασύρουν αφρισμένα ρεύματα. - Δεν θα πω σε κανέναν πως επιστρέφω στην ανυπαρξία άπρακτος. Θα κάνω σαν να έχω δοκιμάσει τα πάντα... Είναι εξευτελιστικό να είσαι άνθρωπος, και να μην έχεις δοκιμάσει το πιο ανθρώπινο πράγμα. - Έρχεστε από την Αίγυπτο, αξιότιμε κύριε, και δεν έχετε δει τις πυρα...
Το κουτί της Πανδώρας
Wedekind Frank
Δωδώνη (2008)
Το "Κουτί της Πανδώρας" ξεκινά με την απελευθέρωση της Λούλου, την οποία κατορθώνουν οι πιστοί ερωτικοί της σκλάβοι με επικεφαλής την κόμισσα Γκέσβιτς, μια λεσβία που την ακολουθεί σαν σκιά της ή σαν το διάβολο. Στο τέλος του έργου η Γκέσβιτς εγκαταλείπει το ρόλο του διαβόλου και παίρνει το ρόλο της μετανοούσας, προκαλεί την κάθαρση μέσω της θυσίας και μεσιτεύει υπέρ του αμαρτωλού. Το δίπτυχο της Λούλου φανερώνει την απόρριψη του νατουραλισμού, υπέρ ενός εξπρεσιονισμού που καθιστά τα θεατρικά πρόσωπα περισσότερο τύπους παρά ατομικότητες, με περιγράμματα που φτάνουν...
Το πνεύμα της γης
Wedekind Frank
Δωδώνη (2004)
Η Λούλου στο "Πνεύμα της γης" είναι μια δύναμη που δεν έχει συνείδηση της φύσης της και ο τίτλος που δίνει ο Βέντεκιντ στο έργο του, όπως και στο "Κουτί της Πανδώρας", το επόμενό του δράμα, που αποτελεί τη συνέχεια του "Πνεύματος της γης", μαρτυρεί τις πνευματικές ανησυχίες του δημιουργού. Η δύναμή του συνίσταται στο να παρουσιάσει μιαν αλήθεια ωμή, η οποία, κάτω από το κάλυμμα μιας επιφανειακής αστικής ηθικής, σκάει με μεγαλύτερη ένταση. Όπως ο Νίτσε και ο Στρίντμπεργκ, ο Βέντεκιντ με μια τρομερή διαύγεια βλέπει στον έρωτα έναν αγώνα επιβολής δυνάμεως. Κι αλίμονο στους νικ...
Ο διαφθορέας και άλλα διηγήματα
Wedekind Frank
Ολκός (2004)
Φρανκ Βέντεκιντ (1864-1918), ο γερμανός θεατρικός συγγραφέας γνωστός από τα δράματα της Λούλου ("Το πνεύμα της Γης" και "Το κουτί της Πανδώρας"), υπήρξε επίσης σημαντικός ποιητής και πεζογράφος. Η βαθιά γνώση του της γυναικείας ψυχής αποκαλύπτεται στα πέντε αυτά διηγήματα, κομψά και ειρωνικά σκίτσα της κοινωνίας της εποχής του όπου γίνεται λόγος για την απελευθέρωση του έρωτα και την απομυθοποίησή του ενώ ξεσκεπάζεται η σεμνοτυφία και η ανάπηρη ηθική της αυτοκρατορικής Γερμανίας των αρχών του 20ού αιώνα. "Μπορεί οι αναγνώστες να σταυροκοπιούνται μπροστά στον αφηγητή" λέει...
Λούλου
Wedekind Frank
Οδός Πανός (1993)
H "Λούλου" είναι προϊόν εκλεκτών ζυμώσεων, ας πούμε ένα άστρο παλιγγενεσίας, όπως το σύμπαν για την Καμπάλα και η νεωτέρα Ελλάς για τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. [...] Συνιστώσες της "Λούλου" υπήρξαν "Το πνεύμα της Γης" και το "Κουτί της Πανδώρας", δύο θεατρικά έργα του Βέντεκιντ που προηγήθηκαν και που η ύστερη συγχώνευσή τους απ' τον ίδιο τον συγγραφέα γέννησε τούτο το περίφημο κράμα. Η πρεμιέρα του "Πνεύματος της Γης" δόθηκε στη Λειψία το 1898 ενώ του "Κουτιού της Πανδώρας" στη Νυρεμβέργη το 1904. Στα 1905 ο Άλμπαν Μπεργκ παρακολούθησε μια ιδιωτική παράσταση του δεύ...