Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μολονότι υπό μία έννοια ο τίτλος είναι παραπλανητικός λόγω της μονομέρειάς του, το "Περί βεβαιότητος" έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως έργο πάνω στη γνωσιολογία, έργο το οποίο εγκαινιάζει νέες γραμμές σκέψης πάνω στις έννοιες της γνώσης, της αμφιβολίας και της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων. Αλλά και ανεξάρτητα από τη συμβολή του στην άρθρωση γνωσιοθεωρητικών θέσεων, το βιβλίο αποτελεί σαφώς το τρίτο αριστούργημα του Βίττγκενσταϊν (μετά το "Τρακτάτους" και τις "Φιλοσοφικές έρευνες"), επεκτείνοντας και διευρύνοντας τους βιττγκενσταϊνικούς στοχασμούς πάνω στη γλώσσα, τη λογική κα...

Ποια είναι η δύναμη και τα όρια του ανθρώπινου νου; Είναι αλήθεια ότι οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και τα συναισθήματά μας επηρεάζουν τη σωματική μας υγεία; Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας έτσι ώστε να θεραπεύει το σώμα μας; Τρέφουν αυταπάτες όσοι στρέφονται στην εναλλακτική ιατρική ή έχουν όντως ανακαλύψει κάτι; Και πότε οι ισχυρισμοί των ολιστικών θεραπευτών γίνονται υπερβολικοί; Κι αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει η συγγραφέας σε αυτό το συναρπαστικό βιβλίο... Παρόλο που στις μέρες μας η κυριαρχία της συμ...

Σε αυτό το βιβλίο, ο κορυφαίος νευρολόγος Jay Lombard εξερευνά τους πνευματικούς γρίφους που μας βασανίζουν: Υπάρχει στ’ αλήθεια Θεός; Έχει η ζωή μας έχει κάποιον σκοπό; Ποιο είναι το νόημα της ύπαρξής μας; Είμαστε ελεύθεροι; Τι συμβαίνει όταν φεύγουμε από τη ζωή; Αυτά τα μεταφυσικά ερωτήματα αποτελούν εφαλτήριο για την έρευνα του εγκεφάλου με σκοπό την αναζήτηση της έδρας της ψυχής. Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, ο τρόπος που εμείς και ο εγκέφαλός μας ερμηνεύουμε ό,τι συμβαίνει γύρω μας μπορεί να μας οδηγήσει σε μια βαθύτερη και περισσότερο ικανοποιητική πίστη η οποία στηρ...

Στο Tractatus Logico-Philosophicus, ο Wittgenstein εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και τον κόσμο και διατυπώνει τη λεγόμενη "θεωρία της εικόνας των προτάσεων". Σε γενικές γραμμές αυτή η "θεωρία" υποστηρίζει ότι τα στοιχεία της γλώσσας, δηλαδή τα ονόματα, αντιστοιχούν σε μέρη της πραγματικότητας, δηλαδή σε αντικείμενα. Για να συμβαίνει αυτό, είναι απαραίτητο, για τον Wittgenstein, να δημιουργήσει μίαν αντίληψη για τη δομή του κόσμου. Ολόκληρη η ορολογία αυτής της ιδέας βασίζεται πάνω στον γερμανικό όρο "Gegenstand" ("αντικείμενο") ο οποίος αφήνεται τελικά ασαφής με σκόπ...

Στο βιβλίο αυτό ο Πλούταρχος μας επιφυλάσσει μία τεράστια και αναπάντεχη έκπληξη. Μας παραδίδει την ολοκληρωμένη μέθοδο διδασκαλίας του Επίκουρου, όπως την έχει διατυπώσει ο ίδιος, αντιγράφοντας τα δικά του λόγια, μέσα από τα δικά του βιβλία, που σήμερα θεωρούνται χαμένα. Αναφέρεται στην εξήγηση της μυστηριακής ρήσης "Λάβε βιώσας" για να μας αποδείξει ότι πρόκειται για έναν χρησμό του Απόλλωνα που συνδέεται με το "Γνώθι σαυτόν" και όπως κάθε χρησμός μπορεί να έχει δύο σημασίες, γύρω από τις οποίες περιστρέφεται ολόκληρο το νόημα της ζωή μας. Τί σημαίνει λοιπόν Λάθε Βι...

Κεντρικό αντικείμενο για τον στοχασμό του πρώιμου Νίτσε, όπως φανερώνουν τα κύρια συγγράμματα της περιόδου αυτής, αποτελεί η αρχαία ελληνική τραγωδία. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή του "αρχαίου μουσικού δράματος" ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού. Η αττική τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, αποτελούσε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής, γεννήθηκε δε από τον συγκερασμό δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του "απολλώ...

Ο διάσημος μύθος της Ουτοπίας, που γράφτηκε από τον Τόμας Μορ στις αρχές του 16ου αιώνα και έκτοτε δεν έχει πάψει να γοητεύει και προκαλεί το ενδιαφέρον, καταπιάνεται με το αιώνιο φιλοσοφικό ζήτημα της ιδανικής πολιτείας. Ο Μορ ενσωματώνει στο όραμά του για την ιδεώδη κοινωνία στοιχεία από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον στωικισμό και τον επικουρισμό, και μιλάει για κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, ανεξιθρησκία, κρατική πρόνοια και μέριμνα για όλους τους πολίτες, με σκοπό την κατάκτηση της ευτυχίας μέσω της επίτευξης κοινωνικής ειρήνης και δικαιοσύνης. Ένα κείμενο που ε...

Η αλλαγή του θεματικού προσανατολισμού που συντελείται στο ύστερο έργο του J. Habermas, κατά τη δεκαετία του '80, καθιστά την επικοινωνιακή ορθολογικότητα καθολικό κριτήριο για την κατανόηση της κοινωνικής πράξης και αποδυναμώνει την ισχύ της κριτικής ορθολογικότητας σηματοδοτώντας την επιστροφή της κριτικής θεωρίας του στο πεδίο της παραδοσιακής θεωρίας της ορθολογικότητας. M' αυτή τη θεωρητική επιλογή ο J. Habermas απομακρύνεται από τις επιστημολογικές και γνωσιοθεωρητικές αντιλήψεις του πρώιμου έργου του, της δεκαετίας του '60 και επιδίδεται στη διερεύνηση των "καθολικ...

Η ύπαρξή μας καθορίζεται από τους θεσμούς που μας περιβάλλουν. Περίπου όπως οι Αρχαίοι Αθηναίοι μοίραζαν τη ζωή τους ανάμεσα στην Αγορά και το Δήμο. Η Αγορά δεν εξαντλείται στο πεδίο των οικονομικών συναλλαγών. Ταυτίζεται με την ιδιωτική κοινωνία, συνιστά το άθροισμα των οριζόντιων θεσμών στους οποίους οι άνθρωποι συμμετέχουν ελεύθερα: το παζάρι, ένας πολιτιστικός σύλλογος, η κοινωνία της πληροφορίας. Ο Δήμος περιλαμβάνει τους μη συναινετικούς θεσμούς -Βουλή, Κυβέρνηση, Διοίκηση, Δικαστήρια, όργανα της ΕΕ- οι οποίοι δρουν κυριαρχικά, λαμβάνοντας αποφάσεις που μας επιβάλλοντ...

Το βιβλίο του Roger Scruton "Τρελοί, τσαρλατάνοι, ταραχοποιοί" αποτελεί μια συντριπτική κριτική της σύγχρονης αριστερής σκέψης. Εξετάζοντας τους συγγραφείς της Νέας Αριστεράς που κυριάρχησαν στον φιλοσοφικό δημόσιο διάλογο για πάνω από πενήντα χρόνια -Χομπσμπάουμ, Τόμσον και Μίλιμπαντ· Σαρτρ, Φουκώ και Ντελέζ· Αντόρνο, Λούκατς και Χάμπερμας· Γκράμσι, Μπαντιού και Ζίζεκ- ο Scruton επικρίνει τις ιδέες τους, αφού πρώτα επιχειρεί να εξηγήσει το έργο τους. Σε όλους τους παραπάνω διανοητές, υποστηρίζει ο Scruton, η κενή ρητορική υπερισχύει της προσεκτικής ανάλυσης, και η χυδαία α...

Τι ακριβώς κάνει ένας μαθηματικός και ποιος ο σκοπός της δουλειάς του; Κοιτάζοντας πέρα από τις συμβατικές απαντήσεις -που συχνά αναφέρονται στην αλήθεια, την ομορφιά και σε κάποιες από τις πρακτικές εφαρμογές της επιστήμης των Μαθηματικών-, το βιβλίο προσφέρει ένα πλούσιο πανόραμα των αξιών, των ελπίδων και των φόβων που έχουν οι μαθηματικοί στον 21ο αιώνα, συγκεντρώνοντας πλούσιο υλικό από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων επιστημονικών δημοσιεύσεων και αναφορών στην ποπ κουλτούρα.Βάσει των εμπειριών του και των προσωπικών του εμμονών καθώς και των σκέψεων που δ...

Ο υπαρξιακός στοχασμός του Gabriel Marcel (1889-1973) ο οποίος αναδύθηκε από προσωπικές εμπειρίες και χωρίς εξαρτήσεις από τρέχουσες ιδέες και ρεύματα, προκαλεί δημιουργικά και ειρηνικά τη φιλοσοφική και γενικότερα τη διανθρώπινη συνείδηση επειδή, χωρίς να καταλήγει σε κλειστό σύστημα ιδεών, αγγίζει ακρώρειες του ανθρωπίνως υπάρχειν, επειδή ιχνεύει όριά του τα οποία δεν έχουν ηλικία, ούτε συγκεκριμένη υπηκοότητα. Σε αυτές τις λυτρωτικά πυρίκαυστες ζώνες του υπάρχειν στον κόσμο δοκιμάζεται ο γνήσιος φιλοσοφικός στοχασμός τον οποίο προσπαθεί να αναδείξει η παρούσα μελέτη.

Το αντικείμενο μελέτης της φιλοσοφικής λογικής είναι, πράγματι, δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια, αν μέρει επειδή υπεισέρχεται σε πολλές άλλες περιοχές της φιλοσοφίας, όπως η μεταφυσική, η γνωσιολογία, η φιλοσοφία του νου και η φιλοσοφία της γλώσσας και εν μέρει επειδή είναι άμεσα προφανές τι συνδέει όλα τα πεδία με τα οποία οι φιλόσοφοι παραδοσιακά ασχολούνταν υπό τον τίτλο φιλοσοφική λογική.

Τα κείµενα που συγκεντρώνονται εδώ θέλουν να είναι κείµενα θεωρητικά και συνάµα πολιτικά. Συστήνουν µια στόχευση η οποία επιδιώκει να αναδείξει και να υπογραµµίσει τη σταθερότητα της κοµµουνιστικής προοπτικής, τα στοιχεία της που αντέχουν στον χρόνο και την καθιστούν πολιτικά µαχητή ακόµη και σε συνθήκες εξαιρετικά δυσµενείς, όπως αυτές που ζούµε σήµερα. Αιτούµενο είναι η εδραίωση µιας εννοιολογικής πειθαρχίας, στηριγµένης τόσο επιστηµονικά όσο και φιλοσοφικά, που να µπορεί να υπερβαίνει συγκυρίες και να αφοµοιώνει διευρύνσεις, τροποποιήσεις ή εννοιολογικές αλλαγές, χ...

Εάν τη στιγμή που ο/η φιλόσοφος αναρωτιέται «Τί είναι τέχνη;», η τέχνη έχει ήδη μετακινηθεί ώστε να διαφύγει από τον πιθανό ορισμό, αυτός δεν είναι λόγος να σωπαίνει η φιλοσοφία αλλά, αντίθετα, λόγος διαμόρφωσης ενός πεδίου αμφίδρομης αναζήτησης και διάδρασης, ενός συνεχούς διαλόγου μεταξύ καλλιτεχνών και θεωρητικών, ενός ανοιχτού δημιουργικού χώρου και για τις δυο πλευρές. [...] Το σημείο εκκίνησης είναι ο συσχετισμός μιας καλλιτεχνικής έκφανσης με ένα κεντρικό πρόβλημα της φιλοσοφίας εν γένει, όπως το ζήτημα της ταυτότητας και της ετερότητας, η διάκριση των αισθήσεων και...

Ο "Τρόπος" ή "Δρόμος" που οδηγεί στην Αλήθεια, θεωρήθηκε από τον Λάο Τσε, τον "Σοφό Γέροντα" της μακρινής Κίνας, ως μία διαδικασία εσωτερικού "εξαγνισμού" ή "κάθαρσης" που αποτελεί περισσότερο προϊόν "αφαίρεσης" και όχι "πρόσθεσης": "Προσθέτοντας κάτι μέρα με την ημέρα, μπορώ να γνωρίσω πολλά στους δρόμους της μάθησης. Αφαιρώντας κάτι μέρα με την ημέρα, μπορώ να κατανοήσω τα πάντα, στους δρόμους του Τάο. Αφαιρώντας και λιγοστεύοντας, μέχρι να φτάσω στην τέλεια ηρεμία. Κι όταν φτάσω στην τέλεια ηρεμία, όλα μοιάζουν να γίνονται σαν από μόνα τους. Με την αταραξία κερδίζω τον κ...

Με τον Πλάτωνα, από την αρχαιότητα ως και σήμερα, έχουν ασχοληθεί όλοι οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι και συγγραφείς της ανθρωπότητας και έχουν γραφτεί για το έργο και την προσωπικότητά του αμέτρητοι τόμοι. Γι' αυτό είναι τρομερά δύσκολο και παρακινδυνευμένο για έναν μη ειδικό να ασχοληθεί και κυρίως να γράψει για τη φιλοσοφία και την παιδαγωγική του Πλάτωνα. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου σε αγγλικό πανεπιστήμιο, είχα παρακολουθήσει μαθήματα και αρκετές διαλέξεις για τον Πλάτωνα και την πλατωνική φιλοσοφία. Αυτό ήταν κυρίως το έναυσμα που με παρώθησε ν' αρχίσω να σκέφτομαι σοβ...

Το ερώτημα που θέτω, και στο οποίο προσπαθώ να απαντήσω, είναι: γιατί ο λόγος που διατυπώνουν οι επιμέρους θρησκείες, αντί να φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους και να τους ενώνει, πολύ απέχει από το να αποτελεί παράγοντα ειρήνης; Είχα ήδη από την παιδική μου ηλικία πάθος με τις γλώσσες, πάθος το οποίο διατήρησα σε όλη τη μακρά πορεία μου στο πεδίο της γλωσσολογίας. Παράλληλα, ωστόσο, δεν έπαψε ποτέ να με απασχολεί το ερώτημα από που πηγάζει η ανάγκη των ανθρώπων να πιστεύουν σε θεούς ή θεό; Αυτό το διαχρονικό ερώτημα είναι που με ώθησε να διατυπώσω εδώ ορισμένες σκέψεις γι...