Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με αφορμή μια θεωρία για τον έρωτα, ο Πλάτων συνέθεσε τον αισθαντικότερο και φιλοσοφικά πιο μεστό διάλογο της συγγραφικής του παραγωγής.

[...] Ο "Φαίδρος" είναι ένας διάλογος στον οποίο συμμετέχουν αποκλειστικά δύο πρόσωπα. Ο πρώτος ομιλητής και πρωταγωνιστής αυτού του διαλόγου είναι ο Σωκράτης. Ο δεύτερος, από τον οποίο έχει πάρει και το όνομά το, είναι ο νεαρός Φαίδρος, μαθητής του Σωκράτη, ο οποίος εμφανίζεται και στο Συμπόσιο, όπου απαγγέλλει το εγκώμιο προς τον Έρωτα. Πρόκειται για έναν ενθουσιώδη νέο, γεμάτο επιθυμία για μάθηση, ο οποίος αγαπά και θαυμάζει το Σωκράτη, αλλά ταυτόχρονα εντυπωσιάζεται από κάθε πνευματικό άνδρα και κάθε πνευματική κίνηση της εποχής του, χωρίς να είναι σε θέση να κρίνει την...

"Στον "Φαίδρο", ίσως τον αριστοτεχνικότερο και ασφαλώς έναν από τους σημαντικότερους πλατωνικούς διάλογους, περιγράφεται μια αυθόρμητη και αβίαστη φιλική συζήτηση ανάμεσα στον Σωκράτη και έναν γνώριμό του νεότερο συμπολίτη του, τον Φαίδρο· μια συζήτηση που με αφετηριακό και καταληκτικό σημείο θέματα και καταστάσεις των ρητορικών σχολών της Αθήνας του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. αναφέρεται ενδιαμέσως και σε σημαντικές πτυχές του πλατωνικού στοχασμού. Μπορούμε να πούμε ότι ο "Φαίδρος" σημαδεύει στο έργο του Πλάτωνα μια μεταβατική φάση από τα έξοχα λογοτεχνήματα της πρώιμης συ...

Ο Φαίδων ανήκει στην κατηγορία των λεγομένων αφηγηματικών διαλόγων του Πλάτωνος. Σ' αυτόν, ένας από τους φίλους του Σωκράτους διηγείται τα όσα συζητήθηκαν προ της θανατικής εκτελέσεως του μεγάλου δασκάλου μέσα στη φυλακή. Αυτός είναι ο Φαίδων, με το όνομα του οποίου τιτλοφορείται ο διάλογος.

[...] Έδωσαν στο Φαίδωνα τον υπότιτλο "περί ψυχής", μα στην πραγματικότητα το έργο αυτό πολύ απέχει από το να εκφράζει το σύνολο των απόψεων του Πλάτωνα για την ψυχή. Μάλιστα βασικές απόψεις του θέματος δε θίγονται καν στο "Φαίδωνα". Αν λοιπόν περιοριζόμουν στο να εκθέσω μόνο όσα υποστηρίζονται στο διάλογο αυτό, θα έδινα μια εντελώς αποσπασματική, ελλιπή και σε πολλά παραπλανητική εικόνα, εφόσον το φιλόσοφο τον απασχολούσαν διαρκώς η φύση, οι ιδιότητες και η τύχη της ψυχής, και οι σχετικές αντιλήψεις του διαφοροποιούνταν συνεχώς, από τη νεανική "Απολογία" και τον "Κρίτωνα"...

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο διάλογος "Φαίδων" του Πλάτωνα ουσιαστικά συναποτελεί, μαζί με τους διαλόγους "Σωκράτους απολογία" και "Κρίτων", μια τριλογία. Σε αυτή την περίπτωση, η "Απολογία" θα αντιπροσώπευε την πρώτη φάση του δράματος του αθηναίου σοφού Σωκράτη, μιας και αναφέρεται στη δίκη και στην καταδίκη του σε θάνατο. Ο Κρίτων θα περιείχε τη δεύτερη πράξη, καθώς περιγράφει την προσπάθεια του Κρίτωνα να πείσει το φίλο του και δάσκαλό του να δραπετεύσει από τη φυλακή, προκειμένου να σώσει τη ζωή του, πράγμα που εκείνος αρνείται. Τέλος, ο "Φαίδων" θα αποτελούσ...

Είναι η ψυχή αθάνατη; Με το ερώτημα αυτό έρχεται αντιμέτωπος ο αναγνώστης του πλατωνικού διαλόγου "Φαίδων", ένας αναγνώστης με διάθεση και προσδοκία να εντοπίσει μια πειστική απάντηση στις σελίδες του φιλοσοφικού κειμένου. Η ερμητική απάντηση του Πλάτωνος πλαισιώνεται με μιαν εξέχουσα σκηνοθετική πρόταση: Η τελευταία ημέρα της ζωής του Σωκράτη, οι φίλοι και μαθητές μέσα στο δεσμωτήριο, η οικογένειά του, η ώρα που θα πιει το κώνειο -μόλις σκοτεινιάσει-, η τελευταία φράση του, αλλά και ο κύκλος των Πυθαγορείων. Οι τελευταίοι δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν από τον "Περί ψυχής...

Ο "Φαίδων" ανήκει στην κατηγορία των λεγοµένων "αφηγηµατικών" διαλόγων του Πλάτωνος. Σ' αυτόν, ένας από τους φίλους του Σωκράτους διηγείται τα όσα συζητήθηκαν προ της θανατικής εκτελέσεως του µεγάλου δασκάλου µέσα στην φυλακή. Αυτός είναι ο Φαίδων, µε το όνοµα του οποίου τιτλοφορείται ο διάλογος. Η αφήγησις γίνεται στον Φλιούντα, η επιλογή του οποίου δεν είναι τυχαία. Από αυτήν, κατά τον Παυσανία (ΙΙ. 13) καταγόταν ο πρόγονος του Πυθαγόρου Ίππασος και για τον λόγο αυτό ο τόπος αυτός είχε καθιερωθή για την συγκέντρωσι των Πυθαγορείων, οι οποίοι πρώτοι εξέτασαν τα σχετικά...

Ένα ιστορικό ντοκουμέντο, που φωτίζει πτυχές της φαινομενολογικής φιλοσοφίας, η οποία εξακολουθεί να προσδιορίζει μεγάλο μέρος της σύγχρονης φιλοσοφικής σκέψης. Τα κείμενα που προτείνονται εδώ ως ορισμοί της φαινομενολογίας αναδεικνύουν την εσωτερική ένταση της σχέσης δύο μεγάλων φιλοσόφων του 20ού αιώνα. Ο Husserl, επιχειρώντας να χαρτογραφήσει και να κάνει προσιτή την εσωτερική διαδρομή του στοχασμού του, ενδιαφέρεται να καταδείξει πως η υπερβατολογική φαινομενολογία του υπερβαίνει τις παραδοσιακές οντολογικές και γνωσιολογικές διαμάχες. Ο Heidegger, από την άλλη, δράττετ...

Το αδιαπέραστο του σώματός μου, ο ενδότερος χαρακτήρας του, του ανήκει λοιπόν εξαιτίας της ποιότητάς του ως απόλυτου μεσίτη. Αλλ’ είναι φανερό ότι το σώμα μου, με αυτήν την έννοια, είμαι εγώ ο ίδιος και αυτό γιατί δε μπορώ να διακριθώ από αυτό, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση να πάψω να το θεωρώ απόλυτο μεσίτη... Η αλήθεια είναι ότι δε δέχεται κανένας να πεθάνει γενικά για την ωραιότητα ή αόριστα για την ελευθερία αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε... Η ελπίδα είναι το ίδιο των αόπλων όντων, είναι το όπλο των αόπλων ή, σωστότερα, είναι το αντίθετο ενός όπλου και σ’ αυτό ακριβώς...

"Το αισθάνεσθαι είναι αυτή η ζωτική επικοινωνία με τον κόσμο, η οποία μας τον καθιστά παρόντα ως οικείο τόπο της ζωής μας". "Μάλλον με το έργο τέχνης μπορεί να συγκριθεί το σώμα παρά με το αντικείμενο φυσικής τάξης". "Ο κόσμος δεν είναι εκείνο που σκέφτομαι αλλά εκείνο που ζω, είμαι ανοιχτός στον κόσμο, επικοινωνώ αναμφίβολα μαζί του, αλλά δεν τον κατέχω, είναι ανεξάντλητος". "Το αισθάνεσθαι είναι αυτή η ζωτική επικοινωνία με τον κόσμο, η οποία μας τον καθιστά παρόντα ως οικείο τόπο της ζωής μας. Σ’ εκείνο οφείλουν την πυκνότητά τους το αντιληπτό αντικείμενο και το αντιλ...

Η "Φαινομενολογία του νου" (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν από 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρόλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πώς αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. O Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ' αυτήν αιτιολογεί την υιοθέτησή της. Μόνο...