Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Thought, Culture, Action" is a synthesic selection of studies intending to investigate the genesis of values in Greek antiquity and to follow their development throughout their historical evolution up to their present aspect. Are values independent from Platonic ideas or are they ideas and values altogether, claiming their proper fulfillment? The question leads to a problematic that surpasses a mere alterative, to join the exploration of the real status of values according to their emergence. ΒΥ rejecting all types of subjectivisms and objectivisms, the Author adopts a sol...

Το κείμενο τούτο αποτελεί ανεπτυγμένη μορφή της ομιλίας μου στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (Μέγαρον-Plus). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Πρόθεσή μου ήταν και είναι να προχωρήσω σε συστηματικότερη κατανόηση του νεοελληνικού πνευματικού πολιτισμού υπό το πρίσμα της συμβολικής του χρόνου του, ώστε να φωτισθούν καλύτερα κάποιες συστατικές δυσχέρειες της παραγωγικής μας συνυπάρξεως με το σημερινό ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμικό περιβάλλον, παροξυστική φανέρωση των οποίων βιώνουμε οδυνηρά κατά την παρούσα κρίση.

Ο κινέζικος καζαμίας είναι ένα πολύ αξιόλογο έργο υπό την έννοια ότι αντιπροσωπεύει μια προσπάθεια για κωδικοποίηση όλης της γνώσης. Θα μπορούσε σαφώς να χαρακτηριστεί ως η πιο παλιά εγκυκλοπαίδεια στον κόσμο, γιατί εκδίδεται συνέχεια περίπου από το 2250 π.Χ. (ή έτσι τουλάχιστον επιθυμούν μερικοί ειδικοί να πιστεύουμε), όταν το πρωτότυπο συντάχθηκε σε τόμο από τους καλύτερους αστρολόγους και σοφούς της Κίνας, και κατ' εντολή του Αυτοκράτορα Γιάο ο οποίος διέβλεψε ότι θα ωφελούνταν όλοι, και ιδιώς οι αγρότες, αν οι εποχές του χρόνου ήταν καθορισμένες. Αναθεωρείται και επανεκ...

Το βιβλίο αυτό θα το καταλάβει ίσως μόνο όποιος έχει κιόλας κάνει ο ίδιος τις σκέψεις που εκφράζονται σε αυτό -ή τουλάχιστο παρόμοιες σκέψεις. Δεν πρόκειται λοιπόν για διδακτικό βιβλίο. Ο σκοπός του θα έχει πετύχει, αν προσφέρει ευχαρίστηση σε όποιον θα το διαβάσει και θα το καταλάβει. Το βιβλίο πραγματεύεται τα προβλήματα της φιλοσοφίας και δείχνει -όπως πιστεύω- πως αυτά τα προβλήματα δημιουργήθηκαν από την παρανόηση της λογικής της γλώσσας μας. Όλο το νόημα του βιβλίου θα μπορούσαμε να το συνοψίσουμε περίπου με τα ακόλουθα λόγια: Ό,τι μπορεί γενικά να ειπωθεί, μπορεί...

To "Tractatus Logico-Philosophicus" (Λογικο-Φιλοσοφική Πραγματεία) αποτελεί το μοναδικό φιλοσοφικό έργο που δημοσίευσε ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν ενόσω ήταν εν ζωή. Σήμερα θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά κείμενα του 20ού αιώνα, εγκαινιάζοντας μία νέα κατεύθυνση στη φιλοσοφία που αφορούσε στην ανάλυση της γλώσσας. Η "Λογικό-Φιλοσοφική Πραγματεία" αποτέλεσε τη "Βίβλο" του Κύκλου της Βιέννης καθώς και μία σημαντική επίδραση στη σχολή ανάλυσης του Κέμπριτζ στη δεκαετία του 1920 και του 1930. Ενέπνευσε το ρεύμα του λογικού θετικισμού που με τη σειρά του υπήρξε το...

"Αυτή είναι και η αρχή της διανοητικής και συναισθηματικής περιπέτειας που καταγράφει αυτό το βιβλίο: η ανάγκη για μία εκ νέου κατανόηση του κόσμου με βάση τη λογική, αλλά και το συναίσθημα -μακριά από τις δεσμεύσεις του δυτικού κοσμοειδώλου. Για να συλλάβουμε την πραγματικότητα στην ολότητά της - ισχυρίζεται ο συγγραφέας - πρέπει να αποφύγουμε την ερμηνεία της βασιζόμενοι σε μεθόδους που έχουν μία ψεύτικη συνοχή και συνέπεια. Δεν πρέπει, δηλαδή, να αποκλείουμε εκ προοιμίου τίποτα στην προσπάθειά μας να επαναπροσδιοριστούμε στον κόσμο. Κι αυτό που χρειάζεται, είναι ένας νέο...

Ο Τόμας Μορ συνέλαβε την ιδέα ενός νησιού όπου δεν υπάρχουν διαφορές κοινωνικής τάξης ούτε χρήμα, όπου οι πολίτες εκλέγουν ελεύθερα τους εκπροσώπους τους, η παιδεία είναι λαϊκό και καθολικό δικαίωμα, και η θρησκεία, αντί όπλο στα χέρια των φανατικών, είναι πεδίο ανεκτικότητας και σεβασμού. Το εν λόγω ιδανικό νησί ο Άγγλος ουμανιστής το ονόμασε "Ουτοπία". Αυτή η λέξη έτυχε καλής υποδοχής και, με τον καιρό, πολλές γλώσσες την ενσωμάτωσαν στο λεξιλόγιό τους με την έννοια του "κάθε σχεδίου που λόγω του οπτιμισμού του φαντάζει εξαρχής ανέφικτο".

Με την "Ουτοπία" (1516), ο Thomas More δεν μας εισάγει απλώς σε έναν νέο κόσμο, αλλά μας προσφέρει μία νέα αντίληψη του χάσματος που υφίσταται ανάμεσα σε ό,τι θα έπρεπε να υπάρχει και σε ό,τι υπάρχει, στο επιθυμητό και στο υπαρκτό. Η "Ουτοπία" συνιστά μια καυστική και διεισδυτική ανάλυση των ελαττωμάτων της κοινωνίας μας, μία πρόταση για έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. "Η Νέα Ατλαντίς" (1627) του Francis Bacon προσφέρει μία εικόνα του προοδευτικού ρόλου που η επιστήμη είναι σε θέση να διαδραματίσει στη σύγχρονη κοινωνία. "Η Νήσος των Πάιν" (1668) του Henry Neville είναι ένας σ...

Το wabi sabi είναι η πεμπτουσία της ιαπωνικής αισθητικής. Αφορά την ωραιότητα πραγμάτων ατελών, εφήμερων και ελλειπτικών. Την ωραιότητα πραγμάτων σεμνών και ταπεινών. Την ωραιότητα πραγμάτων αντισυμβατικών.

Η ιεροποίηση της αποσπασματικότητας είναι το πρόδηλο περιεχόμενο της ιεροποίησης των κειμένων, της μεταμόρφωσής τους, δηλαδή, σε ιερά μικροσκοπικά αντικείμενα μέσω των οποίων το πάθος της συλλογής καθίσταται το κυρίαρχο πάθος της μικροσκοπικής ματιάς πάνω στον κόσμο, την ιστορία και την πρόζα του κόσμου. Αυτό είναι το πρόταγμα της μπενγιαμινικής παροξυσμικότητας για μια συλλογική θέαση τόσο της φιλοσοφίας όσο και της ιστορίας. Ένα ιδιόμορφο μείγμα μαρξισμού, ιουδαϊκού μυστικισμού και μοντερνισμού διαμορφώνει την εσωτερική δυναμική του έργου του Benjamin και συντελεί στην π...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

Η βιτγκενσταϊνική φιλοσοφία αποτελεί μία σύγχρονη πρόκληση για τον θεολογικό λόγο. Η ορθόδοξη θεολογία σε μία εποχή πληθώρας λόγων καλείται εκ της φύσεως και της αποστολής της να αρθρώσει τον δικό της λόγο σε θρήσκους και άθρησκους, ο οποίος οφείλει να δείξει ότι έχει τη δυνατότητα να διαλεχθεί και με τη φιλοσοφία του Wittgenstein, στην οποία η ανάλυση της γλώσσας για το νόημα των προτάσεων συνιστά τον κεντρικό άξονα της φιλοσοφικής του σκέψης. Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να αποτιμήσει την υποδοχή του Wittgenstein από τους νεοέλληνες θεολόγους προσπαθώντας να συμβάλει στον διά...

Μια μοναδική συλλογή με σπουδαία λόγια φιλοσόφων, ιστορικών, λογοτεχνών της Αρχαίας Ελλάδας, από το 800 π.Χ μέχρι το 200 μ.Χ., στα αρχαία ελληνικά και στα αγγλικά. Στο βιβλίο εκπροσωπούνται οι πέντε μεγάλες σχολές της ελληνικής σκέψης -Πλάτων, Αριστοτέλης, Στωικοί, Επικούρειοι και Σκεπτικιστές- που με τα λόγια τους προτείνουν ένα φωτεινό τρόπο ζωής. Ανθολογούνται αποφθέγματα των εξής συγγραφέων: Αιχύλος, Αίσωπος, Αλέξανδρος ο Μέγας, Αναξαγόρας, Αντισθένης, Αριστοτέλης, Αριστοφάνης, Βίας, Χείλων, Κλεόβουλος, Δημόκριτος, Δημοσθένης, Διογένης, Επίκουρος, Επίκτητος, Ευριπίδης,...

Στο βιβλίο αυτό επιλέγονται και ανασύρονται ορισμένα θέματα, κατά τη γνώμη μας κεντρικά για τη συνολική κατανόηση του πλατωνικού έργου. Ως οδηγητικό νήμα χρησιμοποιείται το παρεχόμενο από τον ίδιο τον Πλάτωνα, όπως αυτό σχηματοποιείται στους ύστερους διαλόγους του εκ των οποίων ο τελευταίος δεν πρόλαβε καν να γραφτεί: σοφιστής (Σοφιστής), πολιτικός (Πολιτικός), φιλόσοφος. πλατωνική φιλοσοφία αντιμετωπίζεται ως όλον, ως ένας ιστός με πολλά επιμέρους συμπλεκόμενα νήματα. Ο Πλάτων, σαν την αράχνη, έχει στήσει τον ιστό του και μας έχει παγιδεύσει στην τυραννική του γοητεία. Στη...

Η "Αβέστα", ένα από τα πρώτα βιβλία της Ανατολής που έγιναν γνωστά στους αρχαίους Έλληνες και στην Ευρώπη, περιέχει τη διδασκαλία του Ζαρατούστρα. Το βασικό χαρακτηριστικό της, ο δυαδισμός και η καθοδήγηση για την υπέρβασή του, έμειναν στη μνήμη της ανθρωπότητας με μοναδική καθαρότητα. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται μια συγκροτημένη, αντιπροσωπευτική ανθολόγηση της "Αβέστα".

Το υπέρτατο καθήκον του ανθρώπου μας λέει ο Σρι Σάτια Σάι Μπάμπα είναι να διάγει τη ζωή του έτσι ώστε να μην προκαλεί κακό ή πόνο σ' οποιαδήποτε ζωντανή ύπαρξη. Όπως το άρωμα δίνει αξία στο λουλούδι, έτσι και η αγάπη που αναβλύζει από μέσα του δίνει αξία στον άνθρωπο. Στο βιβλίο αυτό ο Σάι Μπάμπα περιγράφει όλους τους δρόμους της αγάπης που οδηγούν στην ένωση με το Θείο.

Αν μια λέξη θα μπορούσε να συνοψίσει την ουσία της ζωής και των διδασκαλιών του Μπαγκαβάν Σρι Σάτυα Σάι Μπάμπα, αυτή η λέξη θα ήταν η Αγάπη. Η ζωή του, το μήνυμά του, τα ιδανικά του και το ανθρωπιστικό του έργο, όλα μπορούν να συμπυκνωθούν σε μια λέξη - Αγάπη. "Αυτή η αγάπη, όμως", λέει, "είναι αγάπη χωρίς όρους, αγνή, ανιδιοτελής, που είναι επικεντρωμένη στον Θεό με απόλυτη εστίαση". Η ανιδιοτελής υπηρεσία είναι ίσως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για να βιωθεί και να εκδηλωθεί αυτή η θεϊκή Αγάπη. Η ανιδιοτελής υπηρεσία είναι αγάπη στην πράξη. Ο Σάτυα Σάι λέει ότι ο καλ...