Tractatus Logico - Philosophicus

Το βιβλίο αυτό θα το καταλάβει ίσως μόνο όποιος έχει κιόλας κάνει ο ίδιος τις σκέψεις που εκφράζονται σε αυτό -ή τουλάχιστο παρόμοιες σκέψεις. Δεν πρόκειται λοιπόν για διδακτικό βιβλίο. Ο σκοπός του θα έχει πετύχει, αν προσφέρει ευχαρίστηση σε όποιον θα το διαβάσει και θα το καταλάβει. Το βιβλίο πραγματεύεται τα προβλήματα της φιλοσοφίας και δείχνει -όπως πιστεύω- πως αυτά τα προβλήματα δημιουργήθηκαν από την παρανόηση της λογικής της γλώσσας μας. Όλο το νόημα του βιβλίου θα μπορούσαμε να το συνοψίσουμε περίπου με τα ακόλουθα λόγια: Ό,τι μπορεί γενικά να ειπωθεί, μπορεί να ειπωθεί με σαφήνεια και για όσα δε μπορεί να μιλάει κανείς, για αυτά πρέπει να σωπαίνει. Το βιβλίο θέλει λοιπόν να βάλει ένα όριο στη σκέψη, ή μάλλον -όχι στη σκέψη, αλλά στην έκφραση των σκέψεων: Γιατί για να βάλουμε στη σκέψη ένα όριο, θα έπρεπε να μπορούμε να σκεφτόμαστε και τις δύο πλευρές αυτού του ορίου (θα έπρεπε δηλαδή να μπορούμε να σκεφτόμαστε αυτό που δε μπορεί να σκεφτεί κανείς). Έτσι το όριο δε θα μπορεί να μπει παρά μόνο μέσα στη γλώσσα και ό,τι βρίσκετια πέρα από το όριο θα είναι απλώς α-νοησία. Δε θέλω να κρίνω κατά πόσο οι προσπάθειές μου συνταυτίζονται με τις προσπάθειες άλλων φιλόσοφων. Και μάλιστα αυτό που έχω γράψει εδώ δεν έχει, στις λεπτομέρειές του, απαίτηση να προσφέρει τίποτα νέο· για τούτο και δεν αναφέρω πηγές, επειδή μου είναι αδιάφορο αν αυτό που έχω σκεφτεί το έχει κιόλας σκεφτεί πριν από μένα κάποιος άλλος. Θέλω μόνο να αναφέρω πως την παρακίνηση για τις σκέψεις μου τη χρωστάω κατά ένα μεγάλο μέρος στα περισπούδαστα έργα του Frege και στα δημοσιεύματα του φίλου μου Bertrand Russell. (Πρόλογος του συγγραφέα) Η ελληνική μετάφραση (με τη συνεργασία των Ζήσιμου Λορεντζάτου και Γιώργου Βαμβαλή) του "Tractatus Logico-Philosophicus" του Ludwig Wittgenstein δημοσιεύτηκε, σε πρώτη έκδοση, στο περιοδικό "Δευκαλίων", τεύχος 7/8, 1971. Για τη δεύτερη έκδοση, στη σειρά "Φιλοσοφία-Πηγές" των Εκδόσεων Παπαζήση, μου ανατέθηκε από το Κέντρο Φιλοσοφικών Ερευνών η αναθεώρηση της μετάφρασης, εργασία που εντάχθηκε στα προγράμματα του Κέντρου. Για τη δεύτερη αυτή έκδοση καταβλήθηκε προσπάθεια να διορθωθούν τα λάθη και οι ασάφειες της πρώτης -λάθη μεταφραστικά, δηλαδή ουσίας, και λάθη ή ασάφειες διατύπωσης. Οι αρχές που ακολούθησα είναι: πιστότητα στο κείμενο, ακρίβεια και σαφήνεια στην απόδοση, οικονομία στη διατύπωση. Για τη μετάφραση -στην πρώτη έκδοση είχαν χρησιμοποιηθεί το γερμανικό πρωτότυπο στην έκδοση Suhrkamp, Frankfurt am Main (L. Wittgenstein, "Schriften 1", 1960. Πρώτη δημοσίευση με τον τίτλο "Logisch - philosophische Abhandlung" στο περιοδικό "Annalen der Naturphilosophie", 1921) και η αγγλική μετάφραση των D. F. Pears και B. F. McGuiness (Routledge & Kegan Paul, London, 1963) -έλαβα συμπληρωματικά υπόψη τη γαλλική μετάφραση του P. Klossowski (Gallimard, Paris, 1961) και την έκδοση από τους B. F. McGuiness, T. Nyberg και G. H. von Wright ενός χειρόγραφου του Tractatus (facsimile + μεταγραφή + αγγλική μετάφραση), με τίτλο "Prototractatus-An Early Version of Tractatus Logico - Philosophicus" (Routledge & Kegan Paul, London, 1971). Στη δεύτερη αυτή έκδοση κρίθηκε χρήσιμο να περιληφθεί, δίπλα στην παρουσίαση του Ζήσιμου Λορεντζάτου της πρώτης έκδοσης, και η κλασική εισαγωγή του Bertrand Russell του 1922 (μετάφραση του Νίκου Γιανναδάκη). [...] (από το σημείωμα του μεταφραστή, Θανάση Κιτσόπουλου)