Από το παιχνίδι στο αθλητικό θέαμα

Η γέννηση ενός μύθου

Du jeu ancien au show sportif. La naissance d' un mythe

Ποτέ οι ήρωες της νεότερης Ολυμπιάδας δεν δοξάστηκαν τόσο πολύ. Αλλά και ποτέ δεν φάνηκαν τόσο εξαντλημένοι από τις υψηλές επιδόσεις, μεταμορφωμένοι σε μοντέλα της διαφήμισης. Για να εξηγήσει αυτό το παράδοξο και να κατανοήσει τη σημερινή κατάσταση του αθλητισμού, ο Ζωρζ Βιγκαρελλό επιστρατεύει την ιστορική σκέψη και εξετάζει την πορεία του από την αναγέννηση μέχρι τον 20ό αιώνα. Από το παλαιό «παιχνίδι», που παρουσιάζεται ως στοίχημα και πρόκληση, σε στιγμές κλεμμένες από τους κοινωνικούς χρόνους του μόχθου και της λατρείας, δεν απομένει σχεδόν τίποτα όταν μετασχηματίζεται σε θεσμοποιημένους αγώνες, πρώτα στην Αγγλία και λίγο αργότερα στη Γαλλία. Αποκτώντας την αυτονομία του, ο αθλητισμός γεννάει από τα τέλη του 19αιώνα ένα είδος "αντικοινωνίας", που διαμορφώνει τα αξιοκρατικά και δημοκρατικά της πρότυπα σαν ιδανικός καθρέφτης της πραγματικής. Δημιουργεί ένα μύθο που γίνεται τόσο πιο σημαντικός όσο χάνεται από τα υπόλοιπα πεδία της ζωής κάθε υπέρβαση και κάθε ιδεώδες. Ο αθλητισμός ανταποκρίνεται λαμπρά στις επιταγές της εικόνας, του θεάματος του ειδησεογραφικού γεγονότος. Όμως οι ίδιοι του οι στόχοι τον υποβάλλουν στις νέες πιέσεις που ασκούνται από το χρήμα και τα μαζικά μέσα, ευνοώντας το ντοπάρισμα, τη νοθεία και την κατάχρηση. Εξ ου και η ανάγκη για μια διαφορετική προσέγγιση της σχέσης του αθλητισμού με τη δημόσια εξουσία.