Μνήμη και λήθη του ισπανικού εμφυλίου

Δημοκρατία, δικτατορία και διαχείριση του παρελθόνος

Memoria y olvido de la Guerra civil espaňola

Η Paloma Aguilar Fernandez αναλύει υποδειγματικά τη συγκρότηση και τη μεταλλαγή της συλλογικής μνήμης του ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936-1939) καθώς και τον ρόλο που αυτή διαδραμάτισε στον εκδημοκρατισμό της Ισπανίας μετά το 1975. Η συγγραφέας χρησιμοποιεί μεγάλο εύρος πηγών (ταινίες επικαίρων, σχολικά βιβλία, εφημερίδες, ιστορικές μελέτες, αυτοβιογραφίες, επίσημα έγγραφα, νομοθετικά κείμενα και μνημεία) για να αναλύσει την εξέλιξη του επίσημου λόγου για τον ισπανικό Eμφύλιο. Με τον τρόπο αυτό, αναδεικνύει τις συνθήκες που οδήγησαν στην πολιτική επιλογή της εθνικής συμφιλίωσης με βάση τη λήθη, το ξεπέρασμα της επιλεκτικής μνήμης και την έμπρακτη συναίνεση επάνω στην οποία χτίστηκε η Ισπανική Δημοκρατία. Πρόκειται για ένα βιβλίο που διακρίνεται για την στέρεα τεκμηρίωσή του παρά τις εγγενείς δυσκολίες που παρουσιάζει ένα τέτοιο θέμα. Το βιβλίο της Paloma Aguilar Fernandez δεν προσφέρει μόνο μια πρωτοποριακή μελέτη του προβλήματος της συλλογικής μνήμης ενός τραυματικού πολιτικού γεγονότος. Αποτελεί επίσης πρόκληση για μια σύγκριση με την αντίστοιχη ελληνική εμπειρία, που παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες αλλά και σημαντικές διαφορές σε σχέση με την ισπανική.