Θρήνοι

Λένε πως δεν υπάρχει καημός πιο αβάσταχτος από εκείνον του γονιού που χάνει το παιδί του. Κι ο ευπατρίδης Γιαν Κοχανόφσκι (1530-1584), ο μεγαλύτερος ποιητής όχι μονάχα της Πολωνίας αλλά και ολόκληρου του σλαβικού κόσμου ίσαμε τις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή μέχρι την εμφάνιση του Πούσκιν και του Μιτσκιέβιτς, τον βίωσε ως τα τρίσβαθα της. ψυχής του: σε διάστημα μόλις λίγων μηνών θρήνησε το χαμό των θυγατέρων του Ούρσουλας και Χάννας. Ο θάνατος της Ούρσουλας ιδιαίτερα, τον έσπρωξε στη σύνθεση των "Θρήνων", του πρώτου σπουδαίου μνημείου της πολωνικής λογοτεχνίας που γράφτηκε στη γλώσσα του τόπου αυτού -μέχρι τότε οι πιο πολλοί λόγιοι έγραφαν στα λατινικά- και ενός από τα σπαραχτικότερα κείμενα της παγκόσμιας γραμματείας που βγήκε ποτέ από την πένα ενός ανθρώπου της Αναγέννησης. [...] Οι "Θρήνοι" δεν είναι απλά ελεγεία για μια πεθαμένη θυγατέρα, αλλά ένα ελλειπτικό δράμα -κι όχι από τα πιο συνηθισμένα- με χαρακτήρα φιλοσοφικό. Στο ιδιοφυές συνταίριασμα αυτών των δύο από τον Κοχανόφσκι, της τραγικής εμπειρίας του πατέρα που χάνει την κόρη του και της φιλοσοφικής θεώρησης του κόσμου από έναν άνθρωπο της Αναγέννησης, οφείλουν οι "Θρήνοι" το σπουδαίο τους όνομα και την έντονη γοητεία που ασκούν εντός και εκτός πολωνικών συνόρων τους τελευταίους τέσσερις αιώνες. [...] (από την εισαγωγή του Δημήτρη Χουλιαράκη)