Η κεντρική Ελλάδα τον 15ο αιώνα

Το ανέκδοτο οθωμανικό κατάστιχο του 1485

Μετά από αρκετά χρόνια είμαστε σε θέση να δημοσιεύσουμε το ανέκδοτο συνοπτικό κατάστιχο για την κεντρική Ελλάδα, που συντάχθηκε το 1485. Οι δυσκολίες δεν προκλήθηκαν τόσο από τα είδη γραφής όσο από την ταυτοποίηση των τοπωνυμίων που περιέχει, αφού πολλά από αυτά διαλύθηκαν στο διάβα του χρόνου και άλλα τόσα άλλαξαν ονομασία. Για όσους ασχολήθηκαν, έστω και ελάχιστα, με οθωμανικό υλικό γίνονται κατανοητά τα προβλήματα ως προς την ανάγνωση και ταυτοποίηση τοπωνυμίων, αφού στα οθωμανικά τα φωνήεντα δεν είναι πάντοτε γραπτά. Το «ε» ουδέποτε γράφεται. Επιπλέον στην τουρκική δεν υπάρχουν τα σύμφωνα "δ" και "θ". Συμπληρωματικές δυσχέρειες προβάλλουν από το πώς ο γραφέας αντιλήφθηκε τα ηχητικά ερεθίσματα, εντελώς ξένα στα ακούσματά του, και από το πώς τα απέδωσε, αναλόγως των γραμματικών ικανοτήτων του. Όλα τα πιο πάνω είναι και ο λόγος που αρκετά τοπωνύμια έμειναν αταύτιστα. Παρά τις συνεχείς και μακροχρόνιες προσπάθειές μας, δεν κατορθώσαμε να τα εντοπίσουμε. Γι' αυτό ζητούμε την κατανόηση του αναγνώστη. Ευχόμαστε στο μέλλον κάποιοι να μπορέσουν να τα ταυτίσουν. Θα χαρούμε μαζί τους. Απευθύνουμε και γραπτώς τις ευχαριστίες μας σε όσους μας βοήθησαν. Ιδιαίτερες όμως ευχαριστίες εκφράζουμε προς την Εθνική βιβλιοθήκη Σόφιας άγιοι "Κύριλλος και Μεθόδιος" και ειδικότερα στη διεύθυνση του Ανατολικού Τμήματος της Βιβλιοθήκης για την παραχώρηση του κατάστιχου και την άδεια έκδοσής του. Το ίδιο ευγνώμονες είμαστε και στον Εκδοτικό Οίκο Αντ. Σταμούλη για την καλοσύνη του να συμπεριλάβει το έργο μας στις εκδόσεις του. (Γιώργος Σαλακίδης - Ιωάννης Θεοχαρίδης, από τον πρόλογο της έκδοσης)