Από τον λαό των νομιμοφρόνων στο έθνος των εθνικοφρόνων

Η συντηρητική σκέψη στην Ελλάδα 1922-1967

Η συντηρητική σκέψη στην Ελλάδα, παρά το προφανές ειδικό της βάρος στην πολυκύμαντη ιστορία της χώρας, έχει ελάχιστα μελετηθεί. Στο νέο της βιβλίο η Δέσποινα Παπαδημητρίου συμπληρώνει με τον καλύτερο τρόπο αυτό το κενό· αναλύει και παρουσιάζει τις συντεταγμένες της συντηρητικής σκέψης από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Στηριγμένο σε πρωτογενές υλικό του αθηναϊκού τύπου της περιόδου 1922-1967 το βιβλίο παρακολουθεί τα περιεχόμενα και τις μεταλλάξεις της σκέψης που νομιμοποίησε τις ηγεμονικές πολιτικές ολόκληρης της περιόδου. Πιο συγκεκριμένα, με ενάργεια και σαφήνεια η Παπαδημητρίου δείχνει το πώς οι «νομιμόφρονες» αντιβενιζελικοί κατάφεραν μέσα από την καταγγελία του βενιζελικού έθνους να κατασκευάσουν την έννοια του «λαού των νομιμοφρόνων». Έννοια η οποία παρά το γεγονός ότι αντιπαραβαλλόταν με το ιδεολόγημα των «πραγματικών Ελλήνων» που εμφανίζεται τις παραμονές της Μεταξικής Δικτατορίας αποτέλεσε τη γέφυρα με την εθνικοφροσύνη και τον αντικομμουνισμό του μετεμφυλιακού κράτους. Η Παπαδημητρίου με διεισδυτικότητα αποκαλύπτει τις αντινομίες του «έθνους των εθνικοφρόνων», οι οποίες δεν εμπόδισαν την οικοδόμηση μιας ιδιότυπης ταυτότητας «δεξιού», η οποία όμως κατάφερε να συμπλεύσει με το σύστημα αξιών της Δύσης. Με τεκμηρίωση που εντυπωσιάζει αλλά δεν κουράζει, το βιβλίο περιλαμβάνει 16 σελίδες με φωτογραφίες χαρακτηριστικών ντοκουμέντων, έναν εξαντλητικό κατάλογο πηγών, μαρτυριών και βιβλιογραφίας, καθώς και πλήρη ευρετήρια (θεματικά και ονομάτων).