Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η σύνταξη χρονολογίου γεγονότων της περιόδου 1940-1944 ήταν ιδέα του αείμνηστου Παναγιώτη Κανελλόπουλου, ο οποίος ως πρόεδρος της Επιτροπής Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου της Ακαδημίας Αθηνών, εισηγήθηκε σχετικά στην Εφορευτική Επιτροπή του Κέντρου Έρευνας της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών το 1978. Δύο τόμοι του " Χρονολογίου" έχουν ήδη εκδοθεί βάσει της αρχειακής σειράς Foreign Office 371 του Βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών από τους Προκόπη Παπαστράτη και Μαρία Σπηλιωτοπούλου, ο πρώτος, και τη Μαρία Σπηλιωτοπούλου, ο δεύτερος. Το 1999 η Εφορευτική Επι...

[...] Η σχολική ιστορία θεωρείται απαραίτητο ότι πρέπει πια να αποδεσμευτεί από την παράδοση της βιβλιοκεντρικής και δασκαλοκεντρικής μετωπικής διδασκαλίας, την κυριαρχία της αφήγησης και την "τραπεζική" αντίληψη για την εκπαίδευση κατά τον Freire, το μονόλογο του δασκάλου και την κιμωλία, τα αδιέξοδα του μεταβιβαστικού υποδείγματος της γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό οι ιστορικές πηγές, των οποίων η έννοια έχει τροποποιηθεί ριζικά τις τελευταίες δεκαετίες υπό το πρίσμα των εξελίξεων στον τομέα της ιστοριογραφίας, έχουν να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο. Η παλιά θετικιστική αντίληψη για...

Οι μεγάλες διδαχές του προπάτορα της "ρεάλ πολιτίκ", βγαλμένες μέσα απο την Ιστορία του: για το κράτος και την εξουσία, για τον πόλεμο και την ειρήνη, για την ελευθερία και τη δημοκρατία, για την ανθρώπινη φύση. Σκέψεις εντυπωσιακά επίκαιρες, και διαχρονικά αποκαλυπτικές, από τον μεγαλύτερο ίσως πολιτικό συγγραφέα όλων των εποχών".

Με τη "Μνήµη Οδυσσέα" ο Francois Hartog επιχειρεί να σκιαγραφήσει µια πολιτισµική ιστορία µακράς διαρκείας. Επιλέγει ως ξεναγούς και σηµεία αναφοράς κάποιες µορφές «ταξιδιωτών», αρχίζοντας από τον Οδυσσέα, τον ήρωα που «πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω». Θα τον ακολουθήσουν κι άλλοι ταξιδιώτες πραγµατικοί ή φανταστικοί, που θα µας οδηγήσουν στην Αίγυπτο, στην καρδιά της Ελλάδας, στη Ρώµη και ολόγυρα στον κόσµο. Κανείς από αυτούς δεν ενδιαφέρεται πραγµατικά για τις ξένες σοφίες, µέσα στα συµφραζόµενά τους, στη γλώσσα που τις εκφράζουν. Το ταξίδι τους είναι κατ' εικόν...

Ο πόλεμος ήταν πάντοτε η κατάρα του πολιτισμού. Θα μπορούσε μάλιστα με μεγάλη ευκολία να είναι το τέλος του. Την ίδια στιγμή που οι άνθρωποι όλο και συχνότερα νιώθουν την καταστρεπτική απειλή του πολέμου, την ίδια στιγμή αισθάνονται αδύναμοι να τη σταματήσουν. Πώς θα ήταν άραγε ένας κόσμος χωρίς πόλεμο; Στην ερώτηση αυτή ο συγκεκριμένος τόμος μπορεί μόνο έμμεσα να απαντήσει και αυτό όταν πρόκειται, μιλώντας για πόλεμο, να εκθειάσει το αγαθό της ειρήνης. Κάνοντας χρήση ενός παράγωγου του πολιτισμού, που είναι ο κινηματογράφος, ειδικοί επιστήμονες, ιστορικοί, διεθνολόγοι, ισ...

Στο δοκίμιο αυτό επισημαίνονται τα γεγονότα και οι παράγοντες που προσδιόρισαν τη γένεση της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, στη συστηματική επιστημονική της θεώρηση, από τα μέσα κυρίως του 19ου αιώνα. Συγκεκριμένα, διερευνάται η μετάβαση από τη χρονογραφία ή την αποσπασματική αναφορά σε περιστάσεις ειδικού ενδιαφέροντος στον έγκυρο επιστημονικό λόγο. Η εξέλιξη αυτή θα ανταποκριθεί στο αίτημα για εθνική αυτογνωσία στους κόλπους του Ελληνισμού και θα συναφθεί με τα ευρύτερα διεθνή ιστοριογραφικά ρεύματα της εποχής. Έως τα τέλη του 19ου αιώνα, η διαδικασία αυτή θα έχει ολοκληρ...

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώθηκαν τα πρακτικά της επιστημονικής διημερίδας που οργανώθηκε στις 7 και 8 Απριλίου 2005 με συνεργασία του Διδασκαλείου του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ. "Δημήτρης Γληνός" και της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛ.Ε.Ι.Ε.) με θέμα "Ζητήματα ιστορίας και ιστοριογραφίας της εκπαίδευσης" Με το συνέδριο και την έκδοση των πρακτικών ευελπιστούμε ότι συμβάλλουμε στη συζήτηση για τις ιστορικές σπουδές στη χώρα μας, ιδιαίτερα -σε ό,τι αφορά άμεσα- για την ιστοριογραφία της εκπαίδευσης στα πλαίσια του κλίματος ανανέ...

Το βιβλίο περιέχει την τελευταία εκδοχή του κειμένου έξι διαλέξεων όπως το άφησε ο συγγραφέας πριν το θάνατό του και αφού το είχε δουλέψει και μετά την εκφώνησή τους. Οι διαλέξεις έχουν όλες ως κεντρικό άξονα τη συσχέτιση της αρχαίας ιστοριογραφίας με τη σύγχρονή της ιουδαϊκή, τους λόγους της καθιέρωσης του Θουκυδίδη ως πρότυπο ιστορικής εγκυρότητας αντί για τον Ηρόδοτο, τις επιδράσεις του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού στην ιστοριογραφία, τη θέση του Τάκιτου στην ιστορική σκέψη κ.ά.

Περιέχονται τα κείμενα των εισηγήσεων: - Ιωάννης Κολιόπουλος, "Η ιστορία και οι χρήσεις της". - Μιλτιάδης Παπανικολάου, "Η εικονογράφηση των θρύλων και η ιστορία τους". - Βασίλης Κ. Γούναρης, "Παρατηρήσεις για τη διδασκαλία της νεότερης ιστορίας στην ελληνική εκπαίδευση". - Σπυρίδων Σφέτας, "Κριτική προσέγγιση του εναλλακτικού εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία της νεότερης ιστορίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης". - Βλάσης Βλασίδης, "Τα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας της FYROM". - Στράτος Δορδανάς, "Διδάσκοντας της ιστορία στα γερμανικά και στα γαλλικά σχολεία: το εγχε...

Ο καθορισμός της εθνικότητας χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: Στον υποκειμενικό και στον αντικειμενικό. Ενώ ο πρώτος πραγματεύεται την εθνικότητα ως μία διαδικασία μέσω της οποίας φυλές, φύλα ή εθνικά κράτη αυτοπροσδιορίζονται, προσδιορίζουν άλλες ομάδες καθώς και τα μεταξύ τους όρια, ο δεύτερος βασίζεται σε κριτήρια όπως τα φυσικά χαρακτηριστικά, τα οποία προκύπτουν από μία κοινή καταγωγή. Είναι επίσης αλήθεια ότι τα εθνικά στερεότυπα, τόσο τα αρχαία, όσο και τα σύγχρονα, μολονότι δεν αποκαλύπτουν σχεδόν τίποτα σχετικά με τις ομάδες που καθορίζουν, φανερώνουν αρκετά για την κο...

Στο βιβλίο αυτό ο J. H. Plumb διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η ανθρωπότητα, από τις απαρχές του ιστορικού χρόνου, διαμορφώνει το παρελθόν, έτσι ώστε να προσδίδει κύρος και να νομιμοποιεί τους θεσμούς της κυβέρνησης, τις κοινωνικές δομές και την ηθική. Το παρελθόν έχει χρησιμεύσει για τη διαμόρφωση αντιλήψεων περί ιστορικής μοίρας που ενισχύουν τους στόχους της κοινωνίας και μας συμφιλιώνουν με την τύχη μας στον κόσμο. Στο κλασικό αυτό κείμενο, που περιλαμβάνει μια Εισαγωγή του Niall Ferguson και έναν Πρόλογο του Simon Schama, o J. H. Plumb εξετάζει κριτικά τη δύναμη...

«Οι ιστορικοί, όπως κάθε επαγγελματική κοινότητα, χρησιμοποιούν ένα ιδιαίτερο λεξιλόγιο που αποτελείται από αναγνωριστικές λέξεις, τελετουργικούς όρους, τυποποιημένες εκφράσεις και έννοιες.» "Οι λέξεις του ιστορικού" είναι ένα εύχρηστο λεξικό όρων που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες και οι ερευνητές, χρήσιμο όχι μόνο για τους φοιτητές των κοινωνικών επιστημών και τους ιστορικούς, αλλά και για όποιον θέλει να έχει μια έγκυρη ενημέρωση για την επιστήμη της Ιστορίας και την εξέλιξη του ιστορικού λόγου. Στο Βιβλίο αυτό παρουσιάζονται με σαφήνεια, στο πλαίσιο του διεπιστημονικού δ...

Σαράντα χρόνια μετά την έκδοση του κλασικού βιβλίου του Ε.Η. Carr "Τι είναι ιστορία;" οι συγγραφείς του τόμου θέτουν ξανά το ερώτημα γύρω από τη φύση της επιστήμης της ιστορίας, την ιδιαίτερη ανάπτυξη των κλάδων της και τις κατευθύνσεις της ιστορικής έρευνας υπό τις σημερινές συνθήκες. «Αν κανείς ήθελε να δώσει ένα ανάλογο του "Τι είναι ιστορία;" του Carr για τον πρώιμο 21ο αιώνα, αυτό θα ήταν οπωσδήποτε το βιβλίο του Cannadine". David Armitage «Το "Τι είναι ιστορία σήμερα;" αποτελεί μια επίκαιρη επισκόπηση των ιστορικών συζητήσεων σήμερα και μια εμπεριστατωμένη...

Σήμερα, μετά τις συχνές διαμάχες για την ιστορία, είναι καιρός να συζητήσουμε πώς το παρελθόν γίνεται, μετασχηματίζεται, μετατρέπεται σε ιστορία. Πώς από τα άπειρα συμβάντα του παρελθόντος καταλήγουμε σε ιστορίες με νόημα; Γιατί μεταβάλλεται η ιστορία; Γιατί παθιαζόμαστε για γεγονότα μακρινά, για πράξεις ανθρώπων που ποτέ δεν γνωρίσαμε; Η μετατροπή του παρελθόντος σε ιστορία δεν γινόταν με τον ίδιο τρόπο σε κάθε εποχή και δεν είναι όμοια σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Πώς μια κοινωνία χειρίζεται τις σχέσεις της με τον χρόνο και ποια θέση δίνει στην ιστορία στο πολ...

Στο ερώτημα "πώς οργανώνονται οι κοινωνικές σχέσεις στη μεσαιωνική Δύση;" το βιβλίο αυτό αναζητά απαντήσεις τόσο στις βαθύτερες υλικές δομές (δημογραφικές, οικονομικές, τεχνολογικές κλπ.) όσο και στις νοητικές στάσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων όπως ανιχνεύονται στην ιδεολογία, το θρησκευτικό δόγμα, τις θρησκευτικές πρακτικές και τις δικαιικές συνήθειες. Επιπλέον, χάρη στην ιστορική ανθρωπολογία, το ενδιαφέρον της έρευνας στρέφεται στον γάμο, τη σεξουαλικότητα και τη θρησκεία. Ο Μεσαίωνας είναι και "ξένη χώρα" και προοίμιο της νεότερης εποχής. Ο Μεσαίωνας δεν έχει...

Τις πολιτισμικές προσφορές του κλασικού ελληνικού πολιτισμού κανείς δεν αμφισβητεί, ούτε το γεγονός ότι υπήρξε πηγή πολιτισμικών στοιχείων για την Ευρώπη. Ότι όμως ανεδύθη εκ του μηδενός, ως εκ θαύματος, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί ιστορική αλήθεια. Δεν οικοδομήθηκε επί νεολιθικού εδάφους. Η πηγή του ελληνικού πολιτισμού ήταν η Ανατολή, νοτιο-δυτική Ασία και Αίγυπτος, και αυτό δεν μειώνει τα δικά του επιτεύγματα, ενώ αποτελούσε κοινή αντίληψη επί αιώνες, μέχρι τη διάδοση του κινήματος του Ρομαντισμού στο τέλος του 18ου και την αρχή του 19ου αιώνα, μέσω του οποίου η γερμαν...

Εξοικειώθηκα με το ιστορικό γίγνεσθαι, καλλιέργησα τους τρόπους για να το διηγούμαι, έγινα παραμυθάς, αλλά δεν ξέρω να κατασκευάζω παραμύθια. Τα λέω όπως τα έζησα, επειδή έμαθα να ακούω τους άλλους. Κι έμαθα να σέβομαι τις πολλαπλές ερμηνείες, τις διαφορετικές προσεγγίσεις, τις αντιφατικές εξιστορήσεις· να εξετάζω όλες τις όψεις, καθώς αποκαλύπτονται ακολουθώντας δικούς τους ρυθμούς - με πλήρη συνείδηση ότι οι βεβαιότητες είναι ανατρέψιμες ανά πάσα στιγμή κι ότι τα ενδεχόμενα καιροφυλακτούν στη στροφή του δρόμου. Συνήθισα να πετιέμαι από τον ένα χώρο στον άλλο, να κάνω συνδ...

This collective volume includes the texts: - Lila Antonopoulou, "Foreword" - Lila Antonopoulou, "Comprehending the World: The Life and Work of Eric Hobsbawm" - Aldo Agosti, "Itinerari di marxismo nel mondo non Europeo" - Alekos Alavanos, ""Real Human Beings and the Barbarians": A Brief Study on Herodotus' Views on the Language of 'Us' and the 'Other'" - Helene Antoniadis-Bibicou, "Temoignage" - Spiros I. Asdrachas, "Questions d'histoire, questions de sources" - Zacharias Demathas, "Capitalistic Development and Land Ownership: The Impact of Small-Scale Land Ownership...