Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Συνοπτική, σαφής κι όμως εκπληκτικά περιεκτική, η συναρπαστική εισαγωγή του Άντονυ Κουίντον αποκαλύπτει -σε όλο τους το φάσμα- τα αξιόλογα επιτεύγματα του Χιούμ για το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, προς το οποίο επιθυμούσε πάντοτε ο ίδιος να απευθύνεται. Υπαιτιότητα, διορατικότητα, αντίληψη, ιστορία, θρησκεία, οικονομικά, αισθητική και ψυχολογία. Ο Χιούμ εξερεύνησε όλα αυτά τα πεδία συμβάλλοντας σημαντικά στο καθένα από αυτά. Και το έκανε, όπως αποκαλύπτει ο Κουίντον, με θέρμη και κέφι. Δεν υπήρξε μόνο ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της Βρετανίας, αλλά και ο πλέον αξιαγάπητος.

Ποιά είναι η πηγή της ανθρώπινης γνώσης και των ιδεών; Υπάρχουν διάφορα είδη γνώσης, που αποκτώνται με διαφορετικούς τρόπους; Ποια είναι η φύση της επιστήμης; Σε αυτό το βιβλίο το R.S. Woolhoouse εξετάζει τις απόψεις και τα επιχειρήματα αρκετών εκπροσώπων της φιλοσοφίας των νεότερων χρόνων -Bacon, Gassendi, Hobbeς, Locke, Berkley και Hume- που τείνουν να υπογραμμίσουν το ρόλο και τη σημασία που έχουν η εμπειρία και η παρατήρηση στις απαντήσεις που δίνονται σ' αυτά τα ερωτήματα. Εστιάζοντας τη συμβολή τους στη "νέα φιλοσοφία" της εποχής τους, με κυρίαρχο το ενδιαφέρον για τ...

Η παρούσα έκδοση είναι μια ανθολογία από τις σημαντικότερες εργασίες των φιλοσόφων που διαμόρφωσαν τον σύγχρονο εμπειρισμό, με κείμενα που δημοσιεύθηκαν από το 1929 μέχρι το 1986. Στα κείμενα της ανθολογίας αναδεικνύεται το ενδιαφέρον των σύγχρονων ερευνητών γύρω από τον χαρακτήρα του σύγχρονου εμπειρισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε με τη συμβολή του Κύκλου της Βιέννης και ύστερα από τις κριτικές αντιπαραθέσεις και τον έντονο διάλογο που ακολούθησαν από τους Schlick, Neurath, Carnap, Quine και Davidson. Έπειτα από τις ευρείας κλίμακας κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξ...

Στόχος μου στο βιβλίο αυτό είναι να ξεναγήσω τον αναγνώστη στην περιοχή του φιλοσοφικού στοχασμού που ασχολείται με το πρόβλημα της γνώσης. Στη διαδρομή που πρόκειται ν' ακολουθήσω αποφάσισα να ξεκινήσω από τα πιο γνωστά και οικεία μονοπάτια των δύο κλασικών φιλοσοφικών ρευμάτων, του Ορθολογισμού και του Εμπειρισμού. Στη συνέχεια, θα προχωρήσω στους πιο δύσβατους δρόμου του Πραγματισμού για μια περισσότερο αναλυτική και σε βάθος γνωριμία με ένα φιλοσοφικό ρεύμα πολύ νεώτερο, βέβαια, σε σχέση με τα προηγούμενα, πολύ πιο ώριμο όμως, όπως πιστεύω, και ταυτόχρονα μεστό προδρομι...

Στόχος του βιβλίου αυτού είναι να ξεναγήσει τον αναγνώστη στην περιοχή του φιλοσοφικού στοχασμού που ασχολείται με το πρόβλημα της γνώσης. Ξεκινάει, έτσι, μία πορεία από τα πιο γνωστά και οικεία μονοπάτια των δύο κλασικών φιλοσοφικών ρευμάτων, του Oρθολογισμού και του Eμπειρισμού. Στη συνέχεια προχωρεί στους πιο δύσβατους δρόμους του Πραγματισμού για μια περισσότερο αναλυτική και σε βάθος γνωριμία με ένα φιλοσοφικό ρεύμα πολύ νεότερο, βέβαια, σε σχέση με τα προηγούμενα, πολύ πιο ώριμο όμως και ταυτόχρονα μεστό προδρομικών ιδεών που καρποφόρησαν ιδιαίτερα στον εικοστό αι...

Το θέμα της "Πραγματείας" είναι η ανθρώπινη φύση και ο συγγραφέας της, στο πρώτο βιβλίο, "Για τη νόηση", παρομοιάζει τον ανθρώπινο νου με ένα εύθραυστο και γεμάτο ρωγμές σκάφος που πρέπει να ριχτεί "στην ανοικτή θάλασσα της ανθρώπινης φύσης" προκειμένου "να κάνει τον γύρο του κόσμου". Έχοντας επίγνωση και των δικών του αδυναμιών, ο Χιουμ διαπιστώνει ότι η φιλοσοφική κριτική, την οποία ασκεί στις νοητικές ικανότητές του, τον οδηγεί σε σύγχυση. Παρά την ανθρώπινη περιέργειά του για τις αιτιακές συνδέσεις ανάμεσα στα πράγματα και την αγάπη του στους αυστηρούς συλλογισμούς, η φ...

Ένα ανθρώπινο πνεύμα ή πρόσωπο δε γίνεται αντιληπτό με την αίσθηση χωρίς να είναι μια ιδέα· όταν επομένως βλέπουμε το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τις κινήσεις ενός ανθρώπου, συλλαμβάνουμε μόνο μερικές αισθήσεις ή ιδέες που αναδύθηκαν στη σκέψη μας. Αυτές, με το να εκτίθενται στη θέασή μας σε κατά περιπτώσεις διαφορετικές δέσμες, χρησιμεύουν στο να διακρίνουν μέσα μας την ύπαρξη δημιουργημένων και πεπερασμένων πνευμάτων, όπως εμείς οι ίδιοι. Από αυτό είναι σαφές πως δε βλέπουμε έναν άνθρωπο -αν με τον όρο άνθρωπος εννοείται ό,τι ζει, κινείται, αντιλαμβάνεται και σκέπτετα...

Ο αμερικανός φιλόσοφος Γουίλφριντ Σέλλαρς, με το βιβλίο του "Ο εμπειρισμός και η φιλοσοφία του νου", το οποίο είναι το κύριο έργο του, άλλαξε τη ροή της "αναλυτικής" φιλοσοφίας, δείχνοντας ότι δεν έχει νόημα να θεμελιώνουμε τη γνώση σε υποτιθέμενα "άμεσα αισθητηριακά δεδομένα", όπως ήθελε ο εμπειρισμός από τον Λοκ και τον Χιούμ μέχρι τον Ράσσελ και τον Έιερ. Τα δεδομένα των αισθήσεων δεν είναι ποτέ άμοιρα εννοιών, δεν είναι απροϋπόθετα. Εγγράφονται σε ένα εννοιακό πλαίσιο, το οποίο είναι, σε τελική ανάλυση, προϊόν της κοινωνίας. Η "εμπειρία" στην οποία πατά η γνώση, μετά το...

Η εργασία αυτή είναι καρπός ενός σεμιναρίου που άρχισα, πριν από κάποια χρόνια, με τους φοιτητές μου στο Μόναχο. Άλλες υποχρεώσεις δεν μου επέτρεψαν παρά μόλις τώρα να τη δω και πάλι και να της δώσω μια διαφορετική μορφή. Να την κάνω όσο το δυνατόν πιο προσιτή στο ευρύτερο κοινό και ιδιαίτερα σε όλους όσους αγαπούν το στοχασμό και, σε μια δύσκολη εποχή σαν τη δική μας, δεν εφησυχάζουν, αλλά σκέφτονται δημιουργικά. Η προσπάθεια συρρίκνωσης της φιλοσοφικής σκέψης από την τεχνολογία και τον μονοδιάστατο επιστημολογικό μοντερνισμό, η συχνά μονοσήμαντη αίσθηση της πραγματικότ...

Στη σημερινή εποχή αυτό το έργο του Χιουμ -το οποίο γιατί όχι έχει και πολιτικές προεκτάσεις- είναι επίκαιρο. Επιβάλλεται ο κόσμος μας να στηριχθεί στη συμπάθεια από άκρου εις άκρον της γης. Επιβάλλεται ο κόσμος μας να ακτινοβολεί την ευχαρίστηση μέσα από την ωραία επικοινωνία των ανθρώπων μεταξύ τους και με την ευνομούμενη κοινωνία. Η σχέση του ανθρώπου με το κράτος είναι ηθική σχέση και αυτό το άνοιγμα της ηθικής που καταφέρνει ο Βρετανός φιλόσοφος είναι σπουδαίο επίτευγμα. Το κράτος που πείθει τον πολίτη είναι ηθικό, ο πολίτης που προσφέρει στο κράτος είναι ηθικός. Ο πολ...

"Κατά τo τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα, πολλές ουτοπικές κοινωνικές φιλοσοφίες τέθηκαν σε εφαρμογή και πάλι, και απετέλεσαν αντικείμενο διαπρύσιων κηρυγμάτων· ο μαρξισμός αναβίωσε και άνθισε σε μια ποικιλία μορφών που σχεδόν μας αφήνει άναυδους· η ψυχανάλυση απέκτησε νέο θεωρητικό προσανατολισμό με το έργο τού Lacan και των οπαδών του· ο Ηabermas και άλλα μέλη της Σχολής της Φρανκφούρτης συνέχισαν να σκέφτονται τις παραλληλίες ανάμεσα στις θεωρίες τού Marx και του Freud· το γυναικείο κίνημα προσέθεσε στη συζήτηση μια ολόκληρη σειρά από παραγνωρισμένες έως τότε ιδέες και...

Τα δοκίμια αυτού του τόμου δεν είναι γραμμένα από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Στόχος τους δεν είναι η εικονογράφηση ή η στήριξη κάποιας ιστορικής ή πολιτικής θεωρίας, δόγματος ή ιδεολογίας. Ο Μπερλίν γράφει για φυσιογνωμίες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, όπως ο Μαρξ, ο Ντισραέλι, ο Σορέλ κ.ά και για θέματα τόσο απομακρυσμένα φαινομενικά μεταξύ τους όσο ο εθνικισμός και η γνωσιοθεωρία. Ο χαρακτήρας των εν λόγω δοκιμίων είναι καθαρά διερευνητικός, αφού εγείρουν περισσότερα ερωτήματα απ' όσα διατείνονται ότι εξηγούν. Τα δοκίμιά του πλέουν κόντρα στο ρεύμα με δύο τρόπους. Εί...

Από τα κείμενα του Ντέιβιντ Χιουμ, τα οποία επιλέγει να παρουσιάσει αυτή η έκδοση για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι αυτοβιογραφίες του. Το πρώτο, "Ένα είδος ιστορίας της ζωής μου" ("A Kind of History of My Life"), ο Χιουμ το συντάσσει με τη μορφή επιστολής, την άνοιξη του 1734, καθ' οδόν προς το Μπρίστολ, με υποψήφιο αποδέκτη κάποιον ανώνυμο γιατρό, πιθανώς τον John Arbuthnot, για να ζητήσει συμβουλές σχετικά με την "ασθένεια του πεπαιδευμένου" από την οποία είχε προσβληθεί. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, γύρω στον Απρίλιο του 1776, λίγο...

Η απόρριψη της εκκλησιαστικής αυθεντίας, που είναι το αρνητικό χαρακτηριστικό της νεότερης εποχής, αρχίζει νωρίτερα απ' το θετικό χαρακτηριστικό, που είναι η αποδοχή της αυθεντίας της επιστήμης της επιστήμης. Το κύρος της επιστήμης εκφράζεται μόνο σ' ό,τι φαίνεται να έχει, εν χρόνω, επιστημονικά διακριβωθεί.. Η θεωρητική επιστήμη αποτελεί μια προσπάθεια κατανοήσεως του κόσμου. Η πρακτική επιστήμη είναι μια προσπάθεια μεταβολής του κόσμου. Ανάμεσα στους δυο αυτούς πόλους, ο Ράσσελ κινείται με εκπληκτική άνεση και πνευματική χάρη αποδίδοντας με ανάγλυφο τρόπο την αναγκαιότητ...

Το "Δοκίμιο για μια νέα θεωρία της όρασης" (1709) αποτελεί το πρώτο φιλοσοφικό και το επιτυχέστερο εκδοτικά στην εποχή του έργο του Τζωρτζ Μπέρκλεϋ. Τοποθετημένο με σημερινά κριτήρια στο μεταίχμιο ανάμεσα στη φιλοσοφία και την ψυχολογία της αντίληψης, ο Ιρλανδός συγγραφέας επιχειρεί να προσδιορίσει τη φύση και τον μηχανισμό της όρασης, εστιάζοντας στην αντίληψη του βάθους, του μεγέθους των αντικειμένων και στο πρόβλημα της ανεστραμμένης εικόνας στον αμφιβληστροειδή του ματιού. Συνδιαλεγόμενος και αντιπαρατιθέμενος με άλλες θεωρίες και φιλοσόφους, όπως τον Ρενέ Ντεκάρτ και τ...