Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα κείμενα που περιέχονται στον παρόντα συλλογικό τόμο προέρχονται από το εξαμηνιαίο σεμινάριο που διοργάνωσαν το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα "Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και Διαχείριση του Χώρου" του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-11, με τίτλο "Το Κέντρο της Πόλης ως (Νέο) Πολιτικό Διακύβευμα". Φιλοδοξία της έκδοσης αυτής είναι να συμβάλει στη συζήτηση για το κέντρο της Αθήνας αντιμετωπίζοντας κριτικά τον "προβληματικό" του χαρακτήρα, αναδεικνύοντας τα ευρύτερα πολιτικά και κοινωνικά διακυβεύματα...

«Σχίστε τις καρδιές σας και βάλτε μέσα το καθήκον», ζητούσαν οι μεγάλοι δάσκαλοι του Διαφωτισμού. Δικαιολογημένα ίσως από μια άποψη. Έχοντας αναλάβει το δύσκολο και ασφαλώς εποικοδομητικό έργο της εκλαΐκευσης των ηθικών αρχών, κάποιο δραστικό εγκόσμιο όργανο έπρεπε να βάλουν στη θέση των υπό αμφισβήτηση θείων εντολών και παρακαταθηκών. Η αυταπάρνηση, με λογικά ή ακόμα και με ωφελιμιστικά κριτήρια –«για το καλό της ομάδας», από την προκοπή της οποίας εξαρτούνταν και η προκοπή του ατόμου– απέκτησε έτσι εμβληματική αξία για τους νεωτερικούς αστούς. Ύστερα από ένα σύντομο και μ...

...Η καθημερινότητά μας είναι πολύ πιο παράξενη απ' όσο νομίζουμε και στηρίζεται σε εύθραυστα θεμέλια. Αυτό είναι το ανησυχητικό μήνυμα της εξελικτικής ιστορίας του ανθρώπινου είδους, που οφείλεται σε ένα εκπληκτικό πείραμα που εφαρμόστηκε μόλις δέκα χιλιάδες χρόνια πριν. Κανείς δεν θα μπορούσε να έχει προβλέψει αυτό το πείραμα παρατηρώντας τη μέχρι τότε εξέλιξή μας, ωστόσο επρόκειτο να αλλάξει για πάντα τον τρόπο ζωής στον πλανήτη μας... ...Περίπου μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων, ένα από τα πιο επιθετικά, ευέλικτα και ληστρικά είδη σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο...

Η μελέτη "Το Νεοελληνικό Παροικιακό φαινόμενο" γράφτηκε στο Κάϊρο της Αιγύπτου στα 1960. Κι από τότε ίσαμε σήμερα έμεινε σφαλιστή στο αρχείο του δημιουργού της. Το 1963, ο συγγραφέας έδωσε την πρώτη μαρτυρία για την ύπαρξή της, δημοσιεύοντας στο περιοδικό "Σύγχρονα Θέματα", το συνοπτικό άρθρο του "Σχετικά με τις Παροικίες". Ας μη νομίσει όμως κανείς πως η μελέτη ταλαιπωρήθηκε μέχρι να βρει το δρόμο που την οδήγησε στην έκδοσή της. Είναι συνήθεια, χούι αν θέλετε του συγγραφέα να αναζητήσει εκδότη για τις μελέτες του αρκετά ύστερα από τη συγγραφή τους. Όσο πιο αργά βλέπουν τ...

Στο "Παράδειγμα της σύγχρονης τέχνης" η Nathalie Heinich περιγράφει το εσωτερικό του κόσμου της σύγχρονης τέχνης. Με πλούσιο υλικό από τις απαρχές έως τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις της σύγχρονης τέχνης στον 21ο αιώνα, αναδεικνύει τις χαρακτηριστικές πρακτικές και νοοτροπίες που σπανίως γίνονται αντιληπτές αν και οριοθετούν αυτόν τον κόσμο. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι ποικίλα: πώς γίνεται κάποιος καλλιτέχνης της σύγχρονης τέχνης, ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν τα σημερινά μουσεία, ποια είναι η δύναμη της αγοράς της τέχνης, ποιες είναι και πώς εφαρμόζονται οι κρατικές πολ...

O Παναγιώτης Κονδύλης έφυγε από τη ζωή στίς 11.7.1998 συνεπεία ενός ατυχήματος, αφήνοντας έτσι ημιτελή την τρίτομη σύμφωνα με το σχέδιό του "Κοινωνική οντολογία", καθώς υπάρχει μόνο το κείμενο του πρώτου τόμου. Από το χειρόγραφο περίπου 900 σελίδων λείπουν γύρω στις 10 σελίδες του τελευταίου υποκεφαλαίου "Οι τυπικές παράμετροι της γλώσσας και η συγκεκριμενοποίηση του περιεχομένου τους από την κοινωνική σχέση", για το περιεχόμενο του οποίου υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις (σημειώσεις, αξιολογήσεις βιβλιογραφίας), αλλά η σχετική δημοσίευση πρέπει να γίνει χωριστά για να μην επιβρ...

O Παναγιώτης Κονδύλης έφυγε από τη ζωή στίς 11.7.1998 συνεπεία ενός ατυχήματος, αφήνοντας έτσι ημιτελή την τρίτομη σύμφωνα με το σχέδιό του "Κοινωνική οντολογία", καθώς υπάρχει μόνο το κείμενο του πρώτου τόμου. Από το χειρόγραφο περίπου 900 σελίδων λείπουν γύρω στις 10 σελίδες του τελευταίου υποκεφαλαίου "Οι τυπικές παράμετροι της γλώσσας και η συγκεκριμενοποίηση του περιεχομένου τους από την κοινωνική σχέση", για το περιεχόμενο του οποίου υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις (σημειώσεις, αξιολογήσεις βιβλιογραφίας), αλλά η σχετική δημοσίευση πρέπει να γίνει χωριστά για να μην επιβρ...

Το βιβλίο έχει ένα διπλό προσανατολισμό. Πρώτον, εισάγει τους αναγνώστες στη γενεαλογία της κοινωνιολογικής θεωρίας, συνδέοντας την τελευταία τόσο με την φιλοσοφική ανθρωπολογία και τον ιστορικό υλισμό, όσο και με τα αποτελέσματα της διάχυσής της. Δεύτερον, ερευνά τις σχέσεις της κοινωνιολογικής θεωρίας με την πολιτική και τούτο στο μέτρο που η θεμελίωση της κοινωνικής αξίας -και των ανισοτήτων- συνιστά μια κατεξοχήν πολιτική αρμοδιότητα αυτής της θεωρίας. Αυτή η εργασία είναι απαραίτητη αν θέλει κανείς να κατανοήσει τις αντιλήψεις της κοινωνικής αξίας που κυριαρχούν σή...

Ο Φρόυντ εξέφρασε την ανησυχία του για την εξέλιξη των δυτικών κοινωνιών στο έργο του "Η δυσφορία στον πολιτισμό", και τον μιμήθηκαν πολλοί συγγραφείς, όπως ο Ράιχ, ο Φρομ, ο Μαρκούζε, ο Μίτσερλιχ. Το ζήτημα της δυσφορίας στις σύγχρονες δημοκρατίες το συναντούμε σταθερά στις εργασίες με θέμα την εξουσία, την κυριαρχία, την ενόρμηση του θανάτου, τους αγώνες για την αναγνώριση, και μας παρουσιάζει ορισμένες φορές τις πιο απειλητικές πτυχές της ψυχολογίας των ατόμων και των συλλογικών υποκειμένων. Ο Ευγένιος Ενρίκεζ και η Κλωντίν Χαρός αναζητούν εδώ τις ρίζες του κακού, της β...

Στο προκλητικό και πρωτότυπο αυτό έργο, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ μελετά το ζήτημα της ανθρώπινης δράσης σε έναν μεταμοντέρνο κόσμο. Από το ναυάγιο του "Τιτανικού" μέχρι τον "Σιωπηλό μάρτυρα" του Χίτσκοκ, από τις όπερες του Βάγκνερ μέχρι την επιστημονική φαντασία, από το "Alien" μέχρι τα εβραϊκά ανέκδοτα, η αιχμηρή ανάλυση του συγγραφέα διερευνά τις ιδεολογικές φαντασιώσεις πληρότητας και αποκλεισμού που συγκροτούν την ανθρώπινη κοινωνία. Συνδέοντας κομβικές ψυχαναλυτικές και φιλοσοφικές έννοιες με κοινωνικά φαινόμενα όπως ο ολοκληρωτισμός και ο ρατσισμό, το βιβλίο διερευνά την πολιτ...

Οι σχέσεις που δημιουργήθηκαν, κατά την περίοδο 1950-85, ανάμεσα στον αγροτικό χώρο και την κοινωνική συγκρότηση του αστεακού χώρου δεν μελετήθηκαν επαρκώς. Τούτο οφείλεται στο ότι ο αγροτικός χώρος θεωρήθηκε ομοιογενής και, έτσι, η αποδιάρθρωσή του συναρτήθηκε αποκλειστικά με εξωγενείς παράγοντες, όπως η οικονομική ανάπτυξη και η κρατική επέκταση. Ο συγγραφέας αμφισβητεί την ορθότητα αυτής της άποψης και, προωθώντας την υπόθεση της ετερογένειας του αγροτικού χώρου, εξετάζει εμπειρικά την περίπτωση της Βόρειας Ελλάδας. Η ετερογένεια του αγροτικού χώρου προέκυψε από τη δράση...

O φανατισμός είναι ένα διαχρονικό ψυχολογικό και κοινωνιο-ψυχολογικό φαινόμενο, γιατί είναι πάντοτε επίκαιρο. Τροφοδοτείται από τις κρίσεις και ταυτόχρονα τις πριμοδοτεί. Στην ιστορική του διαδρομή ο φανατισμός απέδειξε ότι περισσότερο έβλαψε παρά ωφέλησε τόσο την αλήθεια, στο όνομα της οποίας έδρασε, όσο και την κοινωνία. Ο φανατισμός προϋποθέτει υποκείμενο και αντικείμενο έκφρασης. Το υποκείμενο ισχυρίζεται ότι βρίσκεται και υπηρετεί, κατά κανόνα αυτόκλητα, το χώρο του ιερού. Ο αντικείμενος του φανατικού αντιμετωπίζεται ως ανίερος, και γι' αυτό δαιμονοποιείται. Είναι...

Σε τι μπορεί να συνίσταται μια κοινωνία «φιλική προς το χρήστη», όπως την επαγγέλλονται τα κείμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που θέτει η παρούσα μελέτη. Η απάντηση προϋποθέτει ένα διπλό, επιστημολογικό και κοινωνιολογικό, πλαίσιο. Το πρώτο ορίζει τι είναι, ή τι θα μπορούσε να είναι, ο νέος "τρίτος κόσμος", εκείνος της "πραγματικής δυνητικότητας". Το δεύτερο αναφέρεται στην υπόθεση ότι οι νέες τεχνολογίες συγκροτούν ένα "γενικευμένο μέσο", βάσει του οποίου μεταβάλλεται ριζικά η καθημερινότητα μας. Η μεταβολή αυτή συνδέεται με την εμφάνιση νέω...

Ποια είναι η σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το σώμα του; Τι σημασία έχουν στη ζωή του θέματα, όπως η "ομορφιά", η "νεότητα", η "θηλυκότητα", η "αρρενωπότητα", το "αδύνατο και καλογυμνασμένο σώμα", η "σωματική συντήρηση"; Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση του σώματος και η δημόσια εικόνα του στη σύγχρονη κοινωνία του "φαίνεσθαι"; Πώς η αισθητική πλαστική χειρουργική συμβάλλει στη δημιουργία ενός επιθυμητού εαυτού; Πόσο έντονο έχει γίνει σήμερα το φλερτ με την ιδέα της αλλαγής του σώματός μας, της προσέγγισης του ιδεατού μας εαυτού, της πραγμάτωσης του προτύπου ομορφιάς που...

Η δυναμική είσοδος των Ελληνίδων στην αγορά εργασίας δεν σημαδεύτηκε αντίστοιχα από ίση αντιμετώπιση και μεταχείριση σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι γυναίκες εργαζόμενες στην Ελλάδα έρχονται αντιμέτωπες με τη "γυάλινη οροφή", με το αόρατο και αδιαπέραστο αυτό φράγμα, το οποίο συνδέεται με τις στερεοτυπικές αντιλήψεις όσον αφορά τις ικανότητές τους για υψηλές θέσεις και εμποδίζει την επαγγελματική εξίσωσή τους με τους άνδρες και συνεπώς την ανέλιξή τους. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πρωτότυπη έρευνα η οποία εστιάζεται στο χώρο της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα και τεκμηριώνει...

Η δυναμική είσοδος των Ελληνίδων στην αγορά εργασίας δεν σημαδεύτηκε αντίστοιχα από ίση αντιμετώπιση και μεταχείριση σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι γυναίκες εργαζόμενες στην Ελλάδα έρχονται αντιμέτωπες με τη "γυάλινη οροφή", με το αόρατο και αδιαπέραστο αυτό φράγμα, το οποίο συνδέεται με τις στεροτυπικές αντιλήψεις όσον αφορά τις ικανότητές τους για υψηλές θέσεις και εμποδίζει την επαγγελματική αξίωσή τους με τους άνδρες και συνεπώς την ανέλιξή τους. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πρωτότυπη έρευνα η οποία εστιάζεται στο χώρο της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα και τεκμηριώνει τις κ...

Ο όρος "κοινωνικό κεφάλαιο" αναφέρεται στους πόρους που μπορούν να κινητοποιηθούν από τη συμμετοχή σε ομάδες και δίκτυα, καθιστώντας δυνατή την επίτευξη των στόχων των μελών τους. Στις μέχρι τώρα μελέτες για το κοινωνικό κεφάλαιο έχει παραμεληθεί η παράμετρος "φύλο", γεγονός που ενισχύει τη διχοτομική αντίληψη της πραγματικότητας και προωθεί σεξιστικές αντιλήψεις για την κοινωνικότητα. Τα κείμενα του συλλογικού τόμου "Φύλο και κοινωνικό κεφάλαιο" πραγματεύονται τους τρόπους με τους οποίους το κοινωνικό φύλο επηρεάζει την παραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου. Μέσα από μια κ...