Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

- Γενική επισκόπηση της Κοινωνιολογίας του Δικαίου - Η συγκρότηση του διεπιστημονικού πεδίου της κοινωνιολογίας του δικαίου - Το διευρυμένο αντικείμενο μελέτης μιας ρεαλιστικής νομικής επιστήμης - Οι σχέσεις δικαίου και κοινωνικού περιβάλλοντος από τη σκοπιά της κοινωνιολογίας

Είναι γνωστή η επιστημονική διαμάχη μεταξύ του Η.L.A. Hart και του Ronald Dworkin ως προς το πρόβλημα της εννοίας του δικαίου. Η δεύτερη έκδοση της γνωστής μελέτης του Hart "The Concept of Law" που εκδόθηκε το 1994, δύο χρόνια μετά το θάνατό του, περιλαμβάνει με την μορφή Επιλόγου (Postscript) τις απαντήσεις του Hart στην κριτική που άσκησε στη θεωρία του ο Dworkin. Την επιμέλεια έκδοσης των ημιτελών αυτών απαντήσεων του Hart, είχαν οι Penelope Bulloch και Joseph Raz στην προαναφερθείσα έκδοση: Η.L.A. Hart "The Concept of Law", Oxford, Clarendon Law Series, Second Edition,...

Το παρόν σύγγραμμα "Φιλοσοφία του δικαίου - Αρχαιοελληνική και νεωτέρα" του Ι. Καρεκλά κινείται επί πέντε βασικών αξόνων. Πρώτον, αναδεικνύει την άρρηκτη διασύνδεση Φιλοσοφίας του Δικαίου, Ηθικής Φιλοσοφίας και Πολιτικής Φιλοσοφίας. Δεύτερον, παρουσιάζει επαρκώς τις δύο μεγάλες σχολές σκέψης της Φιλοσοφίας του Δικαίου, το φυσικό δίκαιο και το νομικό θετικισμό. Τρίτον, διεξέρχεται αναλυτικά την αρχαία ελληνική και τη νεωτέρα φιλοσοφία του δικαίου. Τέταρτον, αποδεικνύει και καταδεικνύει ότι η Φιλοσοφία του Δικαίου υπεισέρχεται σε όλους σχεδόν τους κλάδους της Νομικής Επιστήμ...

"Το Δίκαιο είναι καθρέφτης της κοινωνίας" Αυτή η αδιαμφισβήτητη σήμερα αλήθεια της Κοινωνιολογίας του Δικαίου, καταγεγραμμένη από την εμπνευσμένη πένα του Lawrence M. Friedman, φάνταζε αιρετική και επικίνδυνη κατά τις απαρχές της μοντέρνας νομικής σκέψης των Η.Π.Α. Το Αμερικανικό Δίκαιο της "Εποχής της Προόδου", εγκλωβισμένο στις φορμαλιστικές του δικονομικές αγκυλώσεις και σε μια καταχρηστική αποθέωση της ατομικότητας, αδυνατούσε να ανταπεξέλθει με επιτυχία στην αποστολή του ως θεμελιώδους σημασίας κοινωνικού θεσμού. Ο Nathan Roscoe Pound υπήρξε ο "πατέρας" της Αμερικανι...

Ο Ronald Dworkin (1931 - 2013) υπήρξε ο σπουδαιότερος φιλόσοφος του δικαίου των τελευταίων 50 χρόνων και ένας από τους κορυφαίους ηθικούς και πολιτικούς φιλοσόφους της εποχής μας. Το βιβλίο του "Η επικράτεια της ζωής" αποτελεί τη σημαντικότερη σύγχρονη συμβολή στη διευθέτηση ενός δυσεπίλυτου νομοθετικού προβλήματος: του πώς οφείλει ο νομοθέτης, σεβόμενος το σύνταγμα, να ρυθμίσει τα ζητήματα των αμβλώσεων και της ευθανασίας. Στο βιβλίο του αυτό ο Dworkin κατόρθωσε να συμπυκνώσει με τρόπο ανυπέρβλητο την περιώνυμη κριτική του κατά του νομικού θετικισμού, τη θεωρία του για...

Η μονογραφία αυτή διερευνά μια νέα προσέγγιση στην Κοινωνιολογία του Δικαίου, βασισμένη στην έννοια της "συνεργατικής ορθολογικότητας". Η συνεργατική ορθολογικότητα διαφοροποιείται από την παραδοσιακή εργαλειακη ορθολογικότητα, προτείνοντας για τη λήψη αποφάσεων τρεις προϋποθέσεις: την ποικιλότητα, την αλληλεξάρτηση και τον αυθεντικό διάλογο. Εφαρμόζοντας συνεργατικά ορθολογικές διαδικασίες, τα μέλη μιας ομάδας (π.χ. ενός διοικητικού συμβουλίου ή μιας κοινότητας) μπορούν να υιοθετήσουν νέους τρόπους συνεργασίας, ώστε να αντιμετωπίσουν από κοινού πολύπλοκες και ραγδαία μεταβ...

Λίγες επιστημονικές προσωπικότητες σημάδεψαν τον 20ο αιώνα όσο ο Hans Kelsen. Το πολυσχιδές έργο του είχε μεν ως επίκεντρο τη νομική επιστήμη, την οποία ανανέωσε σε πολλά επίπεδα (θεωρητικό, διεθνές, ιδεολογικό) αλλά επεκτείνεται σε φιλοσοφικές και κοινωνιολογικές μελέτες, στις οποίες περιλαμβάνεται εντυπωσιακή γνώση και της αρχαιοελληνικής σκέψης. Ο Kelsen υπήρξε ένα καθολικό και διαχρονικά σημαντικό πνεύμα. Ήταν, όπως προφανώς ελέχθη, φιλόσοφος με την αρχαιοελληνική ονομασία της λέξης και εξ αντικείμενου φιλέλλην. Η πολύπλευρη δράση του υπέρ της δημοκρατίας και της ειρήνη...

Κυκλοφόρησε, μεταφρασμένο για πρώτη φορά στα ελληνικά, το έργο του Ιμμάνουελ Καντ (1724-1804), "Μεταφυσική των ηθών", με μετάφραση, σημειώσεις και επιλεγόμενα του Κώστα Ανδρουλιδάκη. Η "Μεταφυσική των ηθών" (1797), το τρίτο κύριο ηθικό έργο του Καντ έπειτα από τη "Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών" (1785) και την "Κριτική του πρακτικού Λόγου" (1788), αποτελείται από δύο μέρη: τη "Θεωρία του δικαίου" και τη "Θεωρία της αρετής". Περιλαμβάνει τη φιλοσοφία του δικαίου, την πολιτική θεωρία και την ηθική, και μάλιστα το ειδικό μέρος της ή την εφαρμοσμένη ηθική. Το βιβλίο πραγμ...

Νομιμοποιείται η ανυπακοή σε ένα καθεστώς δημοκρατικό; Τα φαινόμενα αντίστασης και ανυπακοής παραπέμπουν στην επιθυμία των ανθρώπων να ζήσουν διαφορετικά, να διεκδικήσουν το άγνωστο τμήμα της πραγματικότητας που λείπει πάντα για την ολοκλήρωση της ατομικής και συλλογικής τους υπόστασης. Στη μετανεωτερική εποχή, την εποχή υπέρβασης του κατεστημένου και της παράδοσης, η αντίσταση και η ανυπακοή αναζητούν μια μη περιγράψιμη και επομένως μια πιο ρεαλιστική ίσως ουτοπία. Ή, για να εκφραστούμε διαφορετικά, σε μια περίοδο γενικευμένης αμφιβολίας απέναντι στους αντιπροσωπευτικού...

Ανάμεσα στους παράγοντες που εξηγούν τις βαρύτατες επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία ξεχωρίζουν συγκεκριμένες θεσμικές συνθήκες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η μελέτη επιχειρεί να ρίξει φως σε αυτές τις συνθήκες, θέτοντας ως ευρύτερο ερμηνευτικό πλαίσιο τη θεωρία των Acemoglou και Robinson για τις καταβολές της ευημερίας και της φτώχειας. Κατά την κρίσιμη καμπή των ετών 2010-2014, ο φαύλος κύκλος ανάμεσα στις θεσμικές παθογένειες και τα στοιχεία κλειστότητας της ελληνικής οικονομίας πέρασε σε χειρότερο αναβαθμό: κατάρρευση της πολιτι...

Αντλώντας επιχειρήματα από τις αρχές δικαιοσύνης που διέπουν το σύγχρονο δίκαιο και σχετικές ιδέες, ιδίως από την καντιανή φιλοσοφία του δικαίου, ο Φίλιππος Βασιλογιάννης παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό μια πρωτότυπη, ισορροπημένη και συνεκτική υπεράσπιση της ατομικής ιδιοκτησίας και των σχετικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που συνεπάγεται η καθιέρωσή της.

Οι άνθρωποι είναι άραγε κοινωνικά όντα, σαν τις μέλισσες (όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης), ή συμπεριφέρονται ο ένας προς τον άλλο όπως οι λύκοι (όπως δέχεται ο Χομπς); Προηγείται λογικά η κοινωνία, η οργανωμένη κοινότητα, και έπονται οι νόμοι που διαφυλάσσουν την ειρήνη, ή προϋποτίθεται ο νόμος, το κοινωνικό συμβόλαιο, αφού πριν την καθιέρωσή του συναντώνται μόνο διαμάχες και συγκρούσεις; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από τον τίτλο και διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου. Αλήθεια, πόσο ενδιαφέρονται οι σημερινοί ενεργοί πολίτες για την Αθηναϊκή δημοκρατία; Κάποιοι απορρίπτο...

Το πρώτο τρίμηνο του 1973 ο Μισέλ Φουκώ θα εκφωνήσει στο Κολλέγιο της Γαλλίας αυτές τις δεκατρείς παραδόσεις σχετικά με την "τιμωρητική κοινωνία", εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι σχέσεις δικαιοσύνης και αλήθειας που διέπουν το νεωτερικό ποινικό δίκαιο και διερευνώντας αυτό που τις συνδέει με την ανάδυση ενός καινούριου τιμωρητικού καθεστώτος που διέπει ακόμη τη σύγχρονη κοινωνία. Toύτη η σειρά μαθημάτων, η οποία υποτίθεται ότι ήταν προπαρασκευαστική του Επιτήρηση και τιμωρία, έργου που θα δημοσιευτεί το 1975, ανελίσσεται εντελώς διαφορετικά απ’ αυτό, πρ...

Τί είναι το δίκαιο και πώς οι δικαστές αντλούν από αυτό τις κρίσεις που εκφέρουν, οφείλοντας μάλιστα να τις αιτιολογήσουν ως σύννομες; Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, οι απαντήσεις που δίνονται συνήθως στο ερώτημα αυτό χαρακτηρίζονται από μία υπεραπλούστευση που δεν συνάδει με την κρισιμότητά του. Κατά την κρατούσα άποψη, το δίκαιο είναι ένα σύνολο κανόνων αρμοδίως τεθειμένων, ο κάθε κανόνας αποτελεί μία γενικού χαρακτήρα γλωσσική πρόταση και η αιτιολόγηση της δικανικής κρίσης γίνεται μέσω ενός απαγωγικού συλλογισμού, δηλαδή μιάς λογικής μετάβασης από το γενικό στο ατομικό, μ...

Η παρούσα μελέτη εστιάζει την προσοχή της στην πολλαπλή συνεισφορά του Jurgen Habermas σε ζητήματα σχετικά με τη νομιμοποίηση των σύγχρονων πολιτικών συστημάτων. Η έννοια της πολιτικής νομιμοποίησης συνιστά ένα από τα πιο κεντρικά θέματα του κλάδου της πολιτικής κοινωνιολογίας. Στο έργο του Habermas είναι διάχυτες οι κοινωνιολογικές αναλύσεις που επιχειρούν να συγκροτήσουν τους όρους ενός δημοκρατικού κράτους δικαίου. Αρχικώς, η μελέτη του για τις κρίσεις νομιμοποίησης σε συνθήκες ύστερου καπιταλισμού αναδεικνύει με μοντέρνους όρους τα προβλήματα που ταλανίζουν τις καπιταλι...

Το ερώτημα "τι είναι δίκαιο;", που περιέχεται στον τίτλο του βιβλίου, είναι πολύ παλαιό. Απασχολεί τους θεωρητικούς και τους φιλοσόφους του δικαίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα ερώτημα ανάλογο με εκείνο που απηύθυνε στο Πραιτώριο ο Πόντιος Πιλάτος προς τον Ιησού Χριστό: "Τι εστίν αλήθεια;" Ωστόσο, με το παρόν βιβλίο δεν επιδιώκεται η συνέχιση της αναζήτησης μιας απάντησης, η οποία ίσως και να μην υπάρχει. Ο σκοπός του συγγραφέα εδώ είναι πολύ πιο απλός: Συνίσταται στην προσπάθεια να φέρει το δίκαιο και τη νομική επιστήμη π...

Το παρόν βιβλίο είναι η πρώτη μονογραφία της Σειράς "Μελέτες Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας του Δικαίου". Πραγματεύεται την φιλοσοφία την οποίαν παρέδωσε στην οικουμένη ο Μέγιστος Αριστοτέλης. Στόχος είναι, πρώτον, να καταδειχθεί η άρρηκτη διασύνδεση που υφίσταται μεταξύ Φιλοσοφίας του Δικαίου, Πολιτικής Φιλοσοφίας και Ηθικής Φιλοσοφίας. Δεύτερον, να αναλυθούν τα συγκεκριμένα έργα της Νομικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας του φιλοσόφου, κατεξοχήν τα Πολιτικά, τα Ηθικά Νικομάχεια και σποραδικώς η Ρητορική, όπου δει. Τρίτον, να αναδειχθούν κάποια ειδικά θέματα που αναλύονται στα Αρι...