Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μεγάλος έρωτας του Νίτσε, ερωμένη του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μαθήτρια του Φρόυντ, η Λου Αντρέας - Σαλομέ (1861-1937) υπήρξε μια πραγματική γυναίκα... του καιρού μας. Η ευαισθησία, η εξυπνάδα, η αμεσότητα, το πάθος της, την καθιστούσαν ακαταμάχητη όσο ζούσε, και διαποτίζουν όλα τα κείμενά της. "Η ανθρώπινη φύση της γυναίκας" (1899) αποτελεί μια παθιασμένη εξομολόγηση και ταυτόχρονα μια θερμή συνηγορία υπέρ του έρωτα, ιδωμένου από τη σκοπιά της γυναίκας.

Το "Λειτουργία και πεδίο της ομιλίας και της γλώσσας στην ψυχανάλυση" είναι το εναρκτήριο κείμενο του λακανισμού. Με αυτό ο Λακάν έγινε ο Λακάν. Μέχρι το θάνατό του συνέχισε να λέει: "Είμαι καταρχάς εκείνος που εκφώνησε την Ομιλία της Ρώμης". Πώς να χαρακτηρίσουμε την προσπάθεια του Λακάν σε αυτό το κείμενο; Στοχεύει στα θεμέλια της ψυχανάλυσης. Δεν κάνει μια μερική πολεμική, στο τάδε ή το δείνα σημείο της κλινικής. Θέτει υπό αμφισβήτηση και την ίδια τη σύλληψη αυτού που δρα στην ψυχανάλυση και, ταυτόχρονα, τα ίδια της τα θεμέλια. Προσφέρει έναν νέο ορισμό του ασυνειδήτου...

Το "Γράμμα Α" περιέχει μια επιλογή από κείμενα ομιλιών των τελευταίων είκοσι χρόνων. Δεν απευθύνεται σε "ειδικούς" γιατί δεν εννοώ την ψυχοθεραπεία ως επιστημονική μέθοδο. Η θεραπεία, όπως την εννοώ, δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από μια συνάντηση. Ο θεραπευτής θεραπεύει, δηλαδή, σύμφωνα με την αρχαία χρήση της λέξης, υπηρετεί αυτήν τούτη την συνάντηση, ώστε ίσως να γίνει κάποτε μεστή κι ανοιχτή, λιτή και εγκάρδια, δεσμευτική και ελεύθερη. Προσφέρεται, την προετοιμάζει, την φροντίζει σαν χέρι απλωμένο μέσα σ' έναν δαίδαλο άγνοιας και παρανοήσεων όπου κυ...

Η σαγήνη είναι το όργανο που ο Διονύσιος Σολωμός θα χρησιμοποιήσει για να πραγματοποιήσει την επανάληψη του δικού του τραύματος, του "αγεφύρωτου αποχωρισμού" απο την μητέρα του, από τη γλώσσα του, από την πατρίδα του. Θα γίνει η σύμμαχός του που θα τον οδηγήσει σε μονοπάτια όπου θα νιώσει την απόλυτη ηδονή καθώς θα διηγηθεί σκοτεινά συναισθήματα που αγγίζουν το θάνατο. Το ζοφερό ακολουθεί τη μορφή της γυναίκας που είναι τυλιγμένη με λατρεία, που μέσα στο όνειρο είναι δεμένη με το θάνατο. Για τον Σολωμό ο θάνατος συντροφεύει τον έρωτα... Η Ευτυχία Καλλιτεράκη, με ένα κείμ...

Η Αννύ Κορντιέ, νευροψυχίατρος και ψυχαναλύτρια, παραθέτει με γλαφυρό τρόπο τα περιστατικά νεαρών ασθενών της σ' αυτό το βιβλίο-οδηγό για γονείς και εκπαιδευτικούς προκειμένου να μην επαναλαμβάνουν τα λάθη τους. Ταυτόχρονα μας βοηθάει να συνειδητοποιήσουμε πως ο "παράδεισος" της παιδικής ηλικίας που φυλάει στη μνήμη του ο ενήλικας, απέχει παρασάγγας από αυτόν τον παράδοξο κόσμο τον κατοικημένο από τόσο τρομακτικά όντα που μπορεί με ένα τους βλέμμα να σε πνίξουν με την αγάπη τους ή να σε εξαφανίσουν από αδιαφορία. "Πώς να επιζήσεις; Πώς να αμυνθείς απέναντι σε αυτούς τους γ...

Δεν ξεπερνούσαν τα τριάντα άτομα οι ψυχίατροι και ψυχολόγοι που παρακολούθησαν στο Παρίσι, στα μέσα της δεκαετίας του '50, το σεμινάριο για τις ψυχώσεις του Ζακ Λακάν. Σήμερα το μελετούν χιλιάδες αναγνώστες, σε πολλές γλώσσες. Το τρίτο σεμινάριο είναι διάβημα μεγάλης επιστημολογικής αξίας: συντελείται σε αυτό η μετάβαση από τη φαινομενολογική θεώρηση των ψυχωτικών εκδηλώσεων, η οποία χαρακτηρίζει τις διάφορες ψυχιατρικές ή ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις, στη δομική θεώρηση, σύμφωνα με την οποία η ψύχωση αποτελεί πρωτίστως διαφορετική σχέση με τη γλώσσα, με το σημαίνον. Όπως διδ...

Ο Sigmund Freud από πολύ νωρίς θεώρησε πως η ψυχανάλυση μπορεί να φωτίσει το χώρο της παιδαγωγικής όχι μ’ έναν θεωρητικό τρόπο αλλά μέσα από τη συνάντηση δύο πεδίων πράξης. Έθεσε λοιπόν τις βάσεις για τη δημιουργία μιας νέας κατεύθυνσης, της Ψυχαναλυτικής Παιδαγωγικής. Μετά τον Freud, ψυχαναλυτές και παιδαγωγοί μπήκαν στη διαδικασία αναζήτησης των θεωρητικών και πρακτικών εργαλείων που θα δώσουν τη δυνατότητα να εκπαιδεύσουμε και να διδάξουμε αναγνωρίζοντας τις ασυνείδητες διαστάσεις του υποκειμένου. Η Mireille Cifali, καθηγήτρια των επιστημών της αγωγής στη Γενεύη, και η F...

Κέντρο του ενδιαφέροντος του βιβλίου είναι η ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του ατόμου, η σχέση με το πρωταρχικό αντικείμενο μητέρα και τον πατέρα ως εκπρόσωπο του κόσμου. Η παρουσίαση των απόψεων του συγγραφέα γίνεται με παράλληλο συνεχή κριτικό σχολιασμό των εγκυρότερων ψυχαναλυτικών θεωριών και κατά συνέπεια το βιβλίο αποτελεί μια καλή εισαγωγή σε ψυχαναλυτικές εργασίες άγνωστες στις χώρα μας κυρίως λόγω ελλείψεως μεταφράσεων.

Η τοποθέτηση στο πεδίο της ψυχανάλυσης, δηλαδή η αναγνώριση του ασυνειδήτου και η παραδοχή των επιπτώσεών του, συνεπάγεται παράλληλα την αναγνώριση της ευρύτητας του πεδίου έρευνας της ψυχανάλυσης. Η "Ψυχανάλυση", έτσι όπως ορίσθηκε από τον Φρόυντ, δεν περιορίζεται στο πεδίο της όποιας αμιγούς τυπικής κλινικής άσκησης. Στοχεύει το Άγνωστο, το Άλλο, όπου αυτό βρίσκεται τόσο στο ατομικό όσο και στο συλλογικό επίπεδο, στα συμπτώματα της παθολογίας αλλά και σε κάθε ανθρώπινο έργο. Η έρευνα στο πεδίο της ψυχανάλυσης δεν δεσμεύεται μόνο από την ευρύτητα του πεδίου, αλλά και από τ...

... ένα υποκείμενο δεν μπορεί να θέλει επιτέλους αυτό που επιθυμεί. Η επιθυμία, ως προς την εκδοχή της ζωής, του έρωτα, είναι οιδιπόδεια επιθυμία και αυτό είναι αναμφισβήτητο... Η ανάλυση βεβαίως αλλάζει τη σχέση με την επιθυμία αλλά όχι και τη δομή της. Και τι θα ήταν μια επιθυμία κυρίως ερωτική, που δεν θα όφειλε τίποτα στο Οιδιπόδειο; Τι θα μπορούσε να θεμελιώσει τους καθορισμούς της; Η αξία; Η ομορφιά; Και ποιος θα τους θεσπίσει; Στην άλλη εκδοχή της, η επιθυμία είναι επιθυμία θανάτου, και εδώ, όπως και στον έρωτα, είναι καλύτερα το υποκείμενο να συνεχίζει να μην θέλει...

Το ανά χείρας βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη: (α)μία ανάγνωση των λεγόμενων κοινωνιολογικών έργων του Φρόυντ και (β) μία ανάλυση των μορφών της εξουσίας στις νεοτερικές κοινωνίες. Κοινωνιολόγοι και ψυχαναλυτές θεωρούν ότι τα έργα του Φρόυντ που μελετούν την κοινωνική ζωή ("Τοτέμ και ταμπού", "Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ", "Το τέλος μιάς αυταπάτης", "Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό", "Ο άνδρας Μωυσής και η μονοθεϊστική θρησκεία") δεν ανήκουν στο κυρίως έργο του. Ο Ενρίκεζ διαφωνεί και προχωρεί σε λεπτομερή και μεθοδική εξέταση των παραπάνω κειμένων, που καθιστά...

Τα Σεμινάρια του Ζακ Λακάν (1953-1979) κατέχουν μια σημαντική θέση στην ιστορία του ψυχαναλυτικού κινήματος όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Μουσταφά Σαφουάν, από τους πιο στενούς μαθητές του Γάλλου στοχαστή, συνοψίζει τα δέκα πρώτα Σεμινάρια που παρέδωσε ο Λακάν στο νοσοκομείο της Αγίας Άννας, το διάστημα 1953-1963, παρουσιάζοντας τους τόμους εκείνους που εκδόθηκαν με επιμέλεια του Ζακ Αλέν Μιλέρ, στον οποίο ο Λακάν ανέθεσε την ευθύνη για τη μεταγραφή της προφορικής του διδασκαλίας. Με μια σημαντική τροποποίηση, βασική συνθήκη κάθε απόπειρας κατανόηση...

Όταν ο Βιντσέντζο Περούτζα έκλεψε τη Μόνα Λίζα από το Λούβρο το 1911, χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να δουν το χώρο τον οποίο καταλάμβανε κάποτε ο πίνακας του Ντα Βίντσι. Τι ήταν αυτό που έσπρωχνε τα πλήθη να καρφώνουν το βλέμμα τους στον άδειο τοίχο που είχε αφήσει πίσω του ο εξαφανισμένος πίνακας; Άλλωστε, πολλοί από αυτούς δεν τον είχαν δει ποτέ. Τέτοια φαινόμενα, όπως υποστηρίζει ο ψυχαναλυτής και συγγραφέας Darian Leader, μας επιτρέπουν να διακρίνουμε στη σχέση μας με τις εικαστικές τέχνες, και την εικόνα γενικότερα, μια έκφραση της ανθρώπινης επιθυμίας: κάποιος αναζητά...

Tελευταίο γραπτό του μεγάλου Άγγλου ψυχαναλυτή Nτόναλντ Γουντς Oυίννικοτ (1896-1971) λίγο πριν από το θάνατό του, στο οποίο υπενθυμίζει με τρόπο περιληπτικό και συμπυκνωμένο μερικές από τις βασικές του θέσεις, για να αναπτύξει την υπόθεση του φόβου κατάρρευσης. Tο κείμενο του Oυίννικοτ -πέρα ασφαλώς από τον ανεξάντλητο κλινικό του πλούτο- μπορεί να διαβαστεί ως η προσπάθεια ενός διανοουμένου να μιλήσει για το έργο του. Έργο υπό μορφή διαθήκης. «Oι κλινικές μου εμπειρίες με οδήγησαν τελευταία, πιστεύω, σε μια νέα κατανόηση του τι σημαίνει φόβος κατάρρευσης. »O σκοπός μο...

Τα χρόνια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου αποδείχθηκαν από τα πιο παραγωγικά στη ζωή του Φρόυντ, και ειδικά το 1915 είναι η χρονιά που έγραψε μερικά από τα πλέον βαθυστόχαστα κείμενά του. Είναι τα λεγόμενα "Μεταψυχολογικά κείμενα του 1915", με τα οποία ο Φρόυντ πραγματοποίησε το παλαιό σχέδιό του να δώσει το όνομα "μεταψυχολογία" στην ψυχολογία που οδηγεί πέρα από τη συνείδηση και θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της το ασυνείδητο. Ουσιαστικά ήταν όμως η εισαγωγή ενός νέου τρόπου θεώρησης, μια περιγραφή του συνόλου της ψυχικής λειτουργίας με τρεις νέες συνιστώσες...

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος, γιατρός, ψυχολόγος είναι ο πατέρας της ψυχανάλυσης. Αναγνωρίζεται από όλους ως ένας από τους πιο βαθυστόχαστους αναλυτές, στον εικοστό αιώνα, που άσκησαν σημαντική επιρροή στην ιατρική επιστήμη. Τον πρώτο καιρό συνεργάστηκε στενά με τον Joseph Breuer, και ανέπτυξε τη θεωρία ότι ο εγκέφαλος είναι ένας πολυσύνθετος μηχανισμός, η δομική έρευνα του οποίου αποτελεί τον κύριο τομέα της Ψυχολογίας. Διατύπωσε και προσδιόρισε την έννοια του ασυνείδητου, της παιδικής σεξουαλικότητας, της απώθησης – υποστήριξε επίσης, ότι οι νοητικές λειτουργίες του εγ...

Η Μέριλιν Μονρόε δε γνώρισε τη στοργή στην παιδική της ηλικία. Δεν μπόρεσε να αποδράσει. Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, αντιθέτως, μπόρεσε να ξαναζωντανέψει. Το συναίσθημα είναι μια ανάγκη τόσο ζωτική, που, όταν κανείς το στερείται, μένει προσκολλημένος έντονα σε κάθε γεγονός που ξανανάβει μια σπίθα ζωής μέσα του, όποιο κι αν είναι το αντίτιμο. Όσοι αρνούνται να μείνουν αιχμάλωτοι μιας τραυματικής ρήξης οφείλουν να απαλλαγούν από αυτή για να επανέλθουν στη ζωή. Την καθιστούν μάλιστα εργαλείο για να αποσπάσουν ευτυχία. Καλογραμμένο και με συνοχή, το βιβλίο αυτό δίνει απαντήσει...

Στην ανά χείρας συλλογή άρθρων πραγματοποιείται μια ανθολόγηση προσωπικών αναφορών, η οποία διέπεται από την εκ των υστέρων διαδικασία, όπου το πρόθεμα ψυχο-(ανάλεκτα) υποδηλώνει τη διαδρομή του συγγραφέα στα ποικίλα πεδία που η επιθυμία του συνάντησε τη συγκυρία καθορίζοντας έτσι μια προσωπική διαδρομή. Σε αυτά τα πεδία αναφέρονται κατά κύριο λόγο άρθρα, τα οποία πραγματεύονται ποικίλα θέματα της ψυχαναλυτικής θεωρίας και πρακτικής, με ιδιαίτερο τονισμό στις σχέσεις της Ψυχανάλυσης με την ιστορία και την κοινωνία. Ο κεντρικός άξονας αυτού του προβληματισμού καταγράφει ποικ...

Η θεμελιώδης έννοια στην ψυχανάλυση για την ερμηνεία της τέχνης είναι η μετουσίωση. Η μετουσίωση, με βάση τη θεωρία των ενορμήσεων του Φρόυντ, συνδέεται με τη διοχέτευση της σεξουαλικότητας, μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας, σε έναν κοινωνικά αναγνωρισμένο σκοπό. Είναι δυνατή όμως η ανάγνωση του ασυνειδήτου στο έργο τέχνης και ιδιαίτερα στο λογοτεχνικό κείμενο; Στο ψυχαναλυτικό βλέμμα διαγράφεται μια τομή αναφορικά με την ερμηνεία της τέχνης. Η τομή αυτή συνίσταται στη μετάβαση από τις φροϋδικές καταβολές και την ανίχνευση της παθολογίας στο έργο τέχνης, όπου η μετουσίωσ...

Ο συγγραφέας, ο οποίος έχει παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τη λακανική διδασκαλία, προτίθεται να δείξει ότι "στον Λακάν υπάρχει σκέψη". Καθώς μια σκέψη διατυπώνεται σε προτάσεις, θα εκθέσει ορισμένες από τις κεντρικές προτάσεις του Λακάν, θα προσδιορίσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια την πορεία της λακανικής σκέψης και την πρόοδό της, καθώς και τις συνδέσεις του λακανικού πεδίου με επιμέρους μαθήσεις: την κοινωνική θεωρία, τη γλωσσολογία, τα μαθηματικά, την ποιητική, την τέχνη. Με τις συνδέσεις αυτές οι ψυχαναλυτικοί όροι αποκτούν μια μεγαλύτερη εμβέλεια.