Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Καθεμία από τις τρεις διαλέξεις του παρόντος τόμου είναι μια επιχείρηση κομάντος. Ο Λακάν προσγειώνεται μπροστά σε τυχαία ακροατήρια. Έχει μία ώρα για να τους πει ποιος είναι και τι κάνει. Ευαισθητοποιεί το ακροατήριό του στην ακόλουθη αντίθεση: α) Το ασυνείδητο είναι αποδεκτό, δεν εντυπωσιάζει πλέον κανέναν, όμως αυτό είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας. Την ψυχανάλυση τη συνηθίσαμε, αλλά τη συνηθίσαμε όπως μια θεραπεία της μόδας που υπηρετούν "διαλαλήματα" που την ανάγουν σε κάτι ήδη γνωστό. β) Εντούτοις, η ψυχανάλυση εισάγει σε μια ασύγκριτη εμπειρία. Το φροϋδικό ασυνείδητο ε...

Από το 1975 ο Αντρέ Γκριν, με μια ανακοίνωση που έκανε στο Διεθνές Συνέδριο Ψυχανάλυσης και η οποία άφησε εποχή, έδειξε πως η ψυχανάλυση, τόσο στη θεωρία της όσο και στην πρακτική της, δεν μπορούσε πλέον να αρκεστεί στα φροϋδικά "μοντέλα" που δεν επιτρέπουν, τελικά, να κατανοήσουμε τις περιπτώσεις που έχουν ονομαστεί οριακές. Οι περιπτώσεις αυτές τοποθετούνται μεταξύ των κλασικών νευρώσεων και των αποδεδειγμένων ψυχώσεων: στα σύνορα. Δεν μπορούν να περιοριστούν σε μια νοσογραφική κατηγορία, διότι το "όριο" αποδεικνύει επίσης ότι η εύθραυστη γραμμή που χωρίζει το έξω από το...

"Να το πάλι το καταραμένο πρόβλημα του μαζοχισμού!" αναφωνεί μέσα από την καρδιά του ο Ferenczi το 1931, μια εποχή που η ψυχανάλυση έχοντας φτάσει σε μια ωριμότητα είχε όλο τον ελεύθερο χρόνο να σκεφτεί τις δυσκολίες της. Μαζοχισμός... να γιατί η θεωρία μπορεί να κλονιστεί και η γλώσσα που μπορεί να πει να πάντα, να αρχίσει να λέει ό,τι να 'ναι, όπως για παράδειγμα ηδονή της δυσαρέσκειας. Και η πρακτική μπορεί να πέσει εξίσου στην αναπόφευκτη παγίδα όταν η οδύνη (η ψυχική) γίνεται επιδιωκόμενος στόχος αντί να είναι η κινητήριος δύναμη της εξέλιξης της θεραπείας. Περιλ...

Σε μια εποχή όπου καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες εκρηκτικών καταστάσεων και συγκρούσεων, συχνά βίαιων, η ανάλυση της συμπεριφοράς ατόμων και ομάδων μέσα από τις θεωρίες της Ομαδικής Ανάλυσης μας βοηθά να αντιληφθούμε ότι οι ασυνείδητες δυνάμεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά του ατόμου, αλλά και στην εκδήλωση δραματικών γεγονότων, φαινομένων καταστολής ή παράλογης ομαδικής συμπεριφοράς. Σε αυτό το σημαντικό και εμπεριστατωμένο βιβλίο, η συγγραφέας ανακινεί και επεξεργάζεται τα πλέον καίρια ερωτήματα που διέπουν τις συλλογικές δυνάμεις και νοηματοδοτούν τα φαινόμεν...

Τι είναι η σκέψη; Τι είναι τα όνειρα; Τι είναι η ψυχική νόσος; Οι σκέψεις και τα όνειρα μας οδηγούν σε όσα κάνουμε ή μήπως είναι άγνωστοι οι παράγοντες που δίνουν μορφή στη συμπεριφορά μας; Εάν οι πράξεις ενός ατόμου είναι ελλιπείς ή ενοχλητικές, η αιτία βρίσκεται στην ψυχική του κατάσταση, στο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ή στον εγκέφαλό του; Πώς λειτουργεί ο τελευταίος; Τέτοια ερωτήματα, που αφορούν τον εγκέφαλο, τις παθήσεις και την υγεία του, έχουν γοητεύσει τους στοχαστές και τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, από την αρχή της καταγεγραμμένης ιστορίας μέχρι σήμερα....

Οι ψυχαναλυτές σπανίως αισθάνονται την ανάγκη να επιδοθούν σε αισθητικές αναδιφήσεις, και τούτο ακόμα κι αν δεν περιορίσουμε την αισθητική στη θεωρία για το ωραίο, αλλά την ορίσουμε ως θεωρία για τις ιδιότητες του αισθάνεσθαι. Ο ψυχαναλυτής ασχολείται με άλλες περιοχές του ψυχικού βίου κι ελάχιστα τον απασχολούν οι απροσδιόριστες και εξατμισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον αποτελούν το αντικείμενο της αισθητικής. Ωστόσο, υπάρχουν περιστάσεις που του επιβάλλουν να στρέψει το ενδιαφέρον του σε ένα συγκεκριμένο πεδίο της αισθητικής, ξεκομμένο κάπ...

Η ψυχανάλυση έχει πλέον πεθάνει, ή µήπως πρέπει να ερµηνεύσουµε τις συχνές επιθέσεις που δέχεται για τα θεωρητικά της "σφάλµατα" και τις κλινικές της "απάτες" ως ενδείξεις για την ανθεκτικότητά της; Σε αυτό το δοκίμιο ο Slavoj Zizek υπερασπίζεται µε πάθος τον Λακάν και αποδεικνύει ότι η ψυχανάλυση εξακολουθεί να είναι ηθικά επίκαιρη. Παραδοσιακά, η ψυχανάλυση υποτίθεται ότι έδινε στον ασθενή τη δυνατότητα να υπερβεί τα εμπόδια που περιόριζαν την πρόσβαση στη "φυσιολογική" σεξουαλική απόλαυση. Σήμερα, όμως, βομβαρδιζόμαστε συνεχώς και από παντού µε διαφορετικές εκδοχές τη...

Το θέμα πότε τελειώνει μια ψυχανάλυση, πώς τελειώνει, αν τελειώνει, τι εμποδίζει το τέλος της, αν πετυχαίνει τον σκοπό της, τη θεραπεία -την "απαλλαγή ενός ανθρώπου από τα νευρωτικά συμπτώματα, τις αναστολές και τις ανωμαλίες του χαρακτήρα"- και για ποιους λόγους τυχόν αποτυγχάνει, υπερβαίνει κατά πολύ το πεδίο της τεχνικής, γιατί για τον Φρόυντ ούτε οι χειρισμοί, ούτε οι όποιες ιδιαίτερες παρεμβάσεις αποτελούν αντικείμενο του "Περατή και μη περατή ανάλυση". Είτε πρόκειται για τη νόσηση, την ίαση ή εν τέλει την υγεία, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει σε μια υποσημείωση ο...

Το Όνομα του Πατρός, τι μεγάλη επιτυχία! Είναι κάτι που μιλάει σε όλους. Η πατρότητα δεν είναι τόσο προφανές φυσικό δεδομένο, είναι πρωτίστως γεγονός πολιτισμικό. "Το Όνομα του Πατρός", λέει ο Λακάν, "δημιουργεί τη λειτουργία του πατέρα". Τότε όμως, από πού πηγάζει ο πληθυντικός του τίτλου μας; Δεν είναι παγανιστικός, βρίσκεται στη Βίβλο. Εκείνος που μιλάει μέσα από τη φλεγόμενη βάτο, αυτοπροσδιορίζεται λέγοντας πως δεν έχει μονάχα ένα Όνομα. Ας καταλάβουμε: ο Πατέρας δεν έχει κύριο όνομα. Δεν συνιστά μορφή, συνιστά λειτουργία. Ο Πατέρας έχει τόσα Ονόματα όσα είναι και...

Δεκάδες λόγια, απροετοίμαστα, ανεπιτήδευτα, παιδεμένα· μικρά κατορθώματα της ομιλίας, διακριτικά μνημεία αξιοπρέπειας μες στην αντιξοότητα, που αναδύθηκαν φευγαλέα, αποκαλύπτοντας μορφές σημαδιακές στη μαγική σκηνή της ψυχανάλυσης. Όπως ειπώθηκαν εκεί κι ακούστηκαν, έτσι διαβάζονται· με ημερωμένη συγκίνηση, με σεβασμό, με το κεφάλι γερμένο λίγο πλάι και με το βλέμμα να φεύγει κάθε τόσο πάνω πλάγια ή λοξά και κάτω - προς το διαλογισμό ή τη μνήμη. Ψιχία ψυχής, μουσική ξεχασμένη κι αντίδωρο γόνιμο, που σώζουν ό,τι πιο πολύτιμα ανθρώπινο μες στη φτηνή χλιδή των ημερών μας. Π...

"Θα σας τη διατυπώσω, τέλος, κατά λέξη, γιατί είναι η μοναδική φράση του Λακάν που θα αναφέρω αυτή τη βραδιά στην οποία περιλαμβάνεται, κατά τη γνώμη μου, ο όρος της σχιζοφρένειας. Όλα τα άλλα αποτελούν μια πολύμοχθη κατασκευή στηριγμένη στον Φρόυντ και σε άλλα κείμενα του Λακάν. Αξίζει λοιπόν να σας τη διαβάσω: "...δεν υπάρχει έμφυλη σχέση, καθότι υπάρχει ένα ζώο που έχει ως κατοικία τη γλώσσα και, εφόσον κατοικεί αυτήν, αυτή αποκτά επίσης λειτουργία οργάνου το οποίο εξ-ιστάμενο μ' αυτό τον τρόπο το καθορίζει με τη λειτουργία του, και μάλιστα πριν αυτήν τη λειτουργία την α...

Το βιβλίο παρουσιάζει τις απόψεις του Σίγκμουντ Φρόυντ για την υστερία και τη γυναικεία σεξουαλικότητα. Στέκεται ιδιαίτερα στη διαμάχη μεταξύ ψυχαναλυτών και ψυχαναλυτριών της εποχής του γύρω από το ζήτημα της θηλυκότητας και επιχειρεί να συνδέσει το λόγο της ψυχανάλυσης με το λόγο του φεμινιστικού κινήματος στην Αυστρία και τη Γερμανία. Ταυτόχρονα καταγράφει τις ιστορίες ζωής ορισμένων από τις γυναίκες που ασχολήθηκαν με την ψυχανάλυση είτε ως θεραπεύτριες, είτε ως ασθενείς, είτε και με τις δύο αυτές ιδιότητες. Οι ιστορίες αυτές χρησιμοποιούνται για να φωτίσουν τα θέματ...

Το σημαντικότερο βιβλίο της Τζούντιθ Μπάτλερ, μιας από τις σπουδαιότερες φιλοσόφους της εποχής μας που έχει συμβάλει καθοριστικά στα πεδία της θεωρίας φύλου, της πολιτικής φιλοσοφίας και της ψυχαναλυτικής θεωρίας, είναι το πρώτο της που μεταφράζεται στα ελληνικά. Αυτό το πρωτοποριακό βιβλίο, ορόσημο στη σύγχρονη κοινωνική σκέψη, μελετά τις κοινωνικές και πολιτισμικές διαδικασίες που ορίζουν και περι-ορίζουν τα σώματα που έχουν σημασία, δηλαδή σημαίνουσα υλικότητα. - Μέσα από ποιους περιορισμούς υλοποιείται το φύλο του σώματος; - Πώς οι νόρμες του φύλου συγκροτούν την υ...

Είναι τελικά καταδικασμένοι οι σύζυγοι να ζουν χωρίς συναισθηματική και σεξουαλική ικανοποίηση; Ήταν η επιλογή για τον γάμο τους λανθασμένη ή μήπως κάποιοι άλλοι παράγοντες, που σχετίζονται με την αλληλεπίδρασή τους, τον οδήγησαν στον μαρασμό; Είναι οι δυσκολίες τους αναστρέψιμες μέσα από τη θεραπεία ζεύγους; Τα ζευγάρια, που όλο και περισσότερο έρχονται αντιμέτωπα με τα εγγενή διλήμματα της σχέσης τους, απευθύνονται στον ψυχοθεραπευτή, προσπαθώντας να διερευνήσουν τους λόγους που ο παλιός ενθουσιασμός έχει δώσει τη θέση του σε παράπονα, θυμό, οδύνη, ρουτίνα και αδιέξοδο. Τ...

Πέραν της αρχής της ευχαρίστησης: θα προτείνω μία επιλεκτική ανάγνωση του, που ξεδιαλέγει, που εγκαθιστά διακρίσεις. Όχι χωρίς να ξαναπεράσουμε, σύμφωνα με μία παιδαγωγική στην οποία δεν θα έπρεπε να προσκολληθούμε τυφλά, από πολυπερπατημένα μονοπάτια, θα ήθελα να δώσω προς ανάγνωση τη μη θεσική δομή του Πέραν..., την αθεσική λειτουργία του εντέλει, ας πούμε καλύτερα αυτό που το αποσπά από την απαίτηση της τελικής αρχής, και μάλιστα απλά της αρχής. Διακρίνω αλλού το εναπομένον από την αρχή. Πώς να έχουμε πρόσβαση στο εναπομένον του Πέραν...; Πώς πρέπει να προχωρήσει αυτό...

Η κυριολεκτική έννοια της σανσκριτικής λέξης μάνταλα σημαίνει "κύκλος", αλλά στην ανατολική θρησκευτική παράδοση έχει καθιερωθεί ως όρος που υποδηλώνει κυκλικές ιερές εικόνες, ζωγραφισμένες ή χαραγμένες στην άμμο, που χρησιμοποιούνται ως μέσα διαλογισμού ή ως προστατευτικά σύμβολα, κυρίως στο Θιβετανικό Βουδισμό. Στην ουσία πρόκειται για ένα παγκόσμιο σύμβολο, το οποίο απαντάται από την αρχαιότητα σε διάφορους πολιτισμούς της γης, με πιο ισχυρό παράδειγμα τους μαγικούς κύκλους που χάραζαν στην άμμο οι Ινδιάνοι της Β. Αμερικής. Στην ψυχολογική επιστήμη εισήχθησαν από τ...

Αν οι άνδρες φοβούνται τις γυναίκες, και ίσως τις φθονούν κιόλας, σε κάθε περίπτωση κυριαρχούν πάνω τους, πάντοτε παραθέτοντας ικανούς λόγους, αλλά χωρίς να ξέρουν πολύ καλά το γιατί. Πιστεύουν ότι το γνωρίζουν κάπως, το ομολογούν ενίοτε, το αρνούνται σχεδόν πάντα. Στην πραγματικότητα, οι άνδρες φοβούνται τις γυναίκες επειδή εκείνες ενσαρκώνουν, κατά τη γνώμη τους, την άγρια ζωώδη σεξουαλικότητα, το θάνατο (αλλά και τη ζωή και τις "αληθινές" αξίες), τις φοβούνται επειδή φοβούνται ότι δε θα καταφέρουν να τις ικανοποιήσουν (κι εκείνες θα τους εκδικηθούν γι' αυτό). Φοβούμενοι...

Αλλά και το απωθημένο κυλάει μαζί με το Αυτό, και είναι μόνο ένα κομμάτι του. Το απωθημένο χωρίζεται αυστηρά από το Εγώ μέσω των αντιστάσεών του, αλλά μπορεί να επικοινωνεί με το Εγώ μέσω του Αυτό. Αναγνωρίζουμε αμέσως ότι όλες οι ειδικές καταστάσεις που μέχρι τώρα έχουμε περιγράψει υποκινούμενοι από την παθολογία συνδέονται μόνο με το επιφανειακό επίπεδο -το μοναδικό που μας είναι γνωστό- της ψυχικής συσκευής. Από αυτές τις σχέσεις θα μπορούσαμε να σχηματίσουμε ένα σχέδιο, οι γραμμές του οποίου εξυπηρετούν απλώς μια αναπαράσταση, δεν αξιώνουν κάποια συγκεκριμένη ερμηνεία.....