Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιεχόμενα - Βέρα Παύλου: Εισαγωγικό σημείωμα - Sigmund Freud, "Χαρακτήρας και πρωκτικός ερωτισμός (1908)" - Sandor Ferenczi, "Η οντογένεση του ενδιαφέροντος για το χρήμα" - Alain Gibeault, "Συμβολική του χρήματος και ψυχανάλυση" - Marilia Aisenstein, "Ορισμένες σκέψεις για το χρήμα και τη μεταβιβαστική νεύρωση σε αναφορά με τον άνθρωπο με τα ποντίκια" - Pierre Sullivan, "Το νόημα του χρήματος: S. Freud, K. Marx, T. Bernhard"

Το θέμα πότε τελειώνει μια ψυχανάλυση, πώς τελειώνει, αν τελειώνει, τι εμποδίζει το τέλος της, αν πετυχαίνει τον σκοπό της, τη θεραπεία -την "απαλλαγή ενός ανθρώπου από τα νευρωτικά συμπτώματα, τις αναστολές και τις ανωμαλίες του χαρακτήρα"- και για ποιους λόγους τυχόν αποτυγχάνει, υπερβαίνει κατά πολύ το πεδίο της τεχνικής, γιατί για τον Φρόυντ ούτε οι χειρισμοί, ούτε οι όποιες ιδιαίτερες παρεμβάσεις αποτελούν αντικείμενο του "Περατή και μη περατή ανάλυση". Είτε πρόκειται για τη νόσηση, την ίαση ή εν τέλει την υγεία, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει σε μια υποσημείωση ο...

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Στο σύγγραμμα "Πέραν της Αρχής της Ηδονής" (Jenseits des Lustprinzips), που γράφτηκε το 1920, ο Φρόυντ συνδυάζει την ψυχανάλυση με τη φιλοσοφία και την εξελικτική βιολογία, αναγνωρίζοντας ως γενικό χαρακτηριστικό των ενορμήσεων την τάση να αποκαταστήσουν μία προγενέστερη κατά...

Το μικρό αυτό σε όγκο βιβλίο είναι το κατ’ εξοχήν βιβλίο του Φρόυντ που εισάγει μια νέα αρχή, και από πολλές απόψεις αποτελεί τομή στο οικοδόμημα της σκέψης του. Βρίθει από ιδέες, πολλές από τις οποίες ήταν νέες, ή τουλάχιστον νέα ήταν η συνύφανσή τους σε μια νέα σύνθεση. Το εξέχον χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι ουσιαστικά η καινοφανής σύμπλεξη της ψυχανάλυσης με την φιλοσοφία και την εξελικτική βιολογία. Έτσι το Πέραν της αρχής της ηδονής, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του Φρόυντ εκπροσωπεί την επιδίωξή του «να προσδιοριστούν σταθερά μερικές από τις σημαντικότερες ιδέε...

Mια νέα ιστορία της ψυχιατρικής και της ψυχανάλυσης; Αναμφίβολα. Κυρίως όμως μια διαφορετική ιστορία, γιατί αυτό το έργο διερευνά ξανά τόσο την ανθρώπινη όσο και την επιστημονική περιπέτεια αυτών των δύο πεδίων μέσω μιας πλούσιας εικονογράφησης, ελάχιστα γνωστής, κάποιες φορές ανέκδοτης, που μάλλον έχει αγνοηθεί από όσους συγγραφείς ασχολήθηκαν ως τώρα με το θέμα. Εντούτοις, από την εποχή του Μεσαίωνα, οι άρρωστοι και οι αρρώστιες, οι θεραπευτές και οι θεραπευτικές μέθοδοι, οι χώροι θεραπείας και η καθημερινή ζωή των νοσηλευόμενων δημιούργησαν μια δαψιλή εικονογραφία. Όμ...

Είχε διαπιστώσει πως όλα ανεξαίρετα τα άτομα τείνουν στην αναζήτηση της ηδονής, από τον εγωιστή στον οποίο η στάση αυτή είναι έκδηλη, αφού χρησιμοποιεί τους άλλους για την ικανοποίηση των επιθυμιών του, ως τον αλτρουιστή που βρίσκει τη δική του ικανοποίηση στην απάρνηση των παρορμήσεών του για χάρη του αγαπημένου προσώπου ή στο όνομα μιας αφηρημένης αρχής, όπως η τιμή και το καθήκον. Από ψυχολογική άποψη, φαινόταν τελικά σάμπως κι οι δυο ακραίες περιπτώσεις -τύποι, ο εγωιστής που χρησιμοποιεί τους ομοίους του κι ο αλτρουιστής που θυσιάζεται γι' αυτούς, να 'χαν τον ίδιο σκο...

Αυτό το μικρό σε έκταση αλλά πυκνό σε σημασίες δοκίμιο σηματοδοτεί μια μεγάλη στροφή στο έργο του Φρόυντ. Γραμμένο λίγο μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και επηρεασμένο, ενδεχομένως, από τις δυνάμεις καταστροφής που αυτός αποδέσμευσε, θα εγκαταλείψει την καθιερωμένη μέχρι τότε ψυχαναλυτική αντίληψη ότι τα ψυχικά φαινόμενα κυριαρχούνται από την παντοδυναμία της αρχής της ευχαρίστησης, εισάγοντας μια έννοια περισσότερο πρωτόγονη, περισσότερο καθοριστική, περισσότερο ζοφερή, την ενόρμηση του θανάτου. Ο Φρόυντ μελετά φαινόμενα όπως αυτό της ψυχαναγκαστικής επανάληψης κ...

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, στον "Πολιτικό" για τη φροντίδα της ψυχής είναι απαραίτητη η γνήσια, καθαρή επιστημονική γνώση, αλλά χρειάζεται, για την επιμέλεια των αμέτρητων ατομικών παραλλαγών, και η προσωπική τέχνη, κατά το παράδειγμα του υφαντουργού, ο οποίος ξέρει να διαπλέκει αρμονικά τις αντίρροπες τάσεις. Ο Φρόυντ λέει, το 1910, ότι η ψυχαναλυτική τεχνική δεν είναι ίδια για τη θεραπεία κάθε νεύρωσης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι για κάποιες ψυχικές δομές ή για ορισμένες φάσεις της θεραπείας είναι απαραίτητη μια πιο ενεργητική, ενισχυτική παρουσία εκ μέρους του ψυχαναλυτή, τ...

Το βιβλίο αυτό εισάγει τον αναγνώστη στη σκέψη του Lacan, συνδέοντας με ευρηματικό, πρωτότυπο και σαφή τρόπο τόσο τη θεωρία όσο και την πράξη του μεγάλου Γάλλου ψυχαναλυτή. Απευθύνεται όχι μόνο στους ειδήμονες αλλά και στον αναγνώστη που προσεγγίζει για πρώτη φορά τη σκέψη του Lacan. Μέσα από κλινικά παραδείγματα και διάλογο, με ύφος ζωντανό, οι πέντε παραδόσεις εισάγουν στην ουσία της λακανικής θεωρίας και σε κομβικές έννοιες της λακανικής ψυχανάλυσης: ασυνείδητο, απόλαυση, αντικείμενο a, φαντασίωση, σώμα. Οι "Πέντε παραδόσεις" ακολουθούνται από τη διάλεξη που έκανε ο J...

Για τον Καντ, ο μελαγχολικός συνδέεται με την απουσία της παράστασης, την αδυναμία να την παραστήσουμε, μολονότι μπορούμε να τη σκεφτούμε. Στον Φρόιντ, δεν μπορούμε καν να τη σκεφτούμε. Ο καντιανός μελαγχολικός, ο μπωντλερικός αναρρωνύων, η φροϋδική διατύπωσή του στο Πένθος και μελαγχολία συνδέονται σε ένα πράγμα: η σχέση με την παράσταση είναι προβληματική, δεν μπορεί, πλέον, να στοιβάζεται στην adequatio rei et intellectus. Η νεωτερικότητα βρίσκεται μπροστά σε μία λευκή παράσταση και το φόβο που απορρέει από αυτή. Σε αυτή τη μεγάλη παράδοση διατηρείται, ακόμα, ο πυρήνας τ...

Στo βιβλίο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η μέθοδος της ψυχαναλυτικής παρατήρησης βρέφους και οι πολ­λαπλές εφαρμογές της μέσα από θεωρητικά κείμενα και κλινικά παραδείγματα. Πρόκειται για τη μέθοδο που εισήγαγε η ψυχαναλύτρια Esther Bick στην εκπαίδευση παιδοψυχοθεραπευτών το 1948 και είχε τεράστια επίδραση στην εκπαίδευση ψυχαναλυτών και ψυχοθεραπευτών παγκοσμίως, καθώς και στην ψυχαναλυτική σκέψη και έρευνα. Η συστηματική παρατήρηση του βρέφους αποτελεί μια μοναδική εμπειρία βιωματικής κατανόησης της ανάπτυξης των πρω­ταρχικών σχέσεων και της οργάνωσης...

Ο Ζαν-Μπερτράν Πονταλίς (βραβείο Μεντισίς για το δοκίμιο, 2006) είναι σίγουρα πιο διάσημος ως ψυχαναλυτής από ό,τι ως συγγραφέας. Πολλοί αναγνώστες του νόμιζαν μάλιστα ότι πρόκειται για δυο διαφορετικά πρόσωπα με κοινό επώνυμο, τόσο πολύ δυσκολεύονταν να ταυτίσουν τον συγγραφέα του "Λεξιλογίου της Ψυχανάλυσης" με τον συγγραφέα των έξοχων λογοτεχνικών βιβλίων. Τα "Παράθυρα" είναι ένα βιβλίο που συνδυάζει το χάρισμα της ψυχαναλυτικής ματιάς με το χάρισμα της αληθινής γραφής. Εμπιστεύεται την "ονειρευόμενη σκέψη" περισσότερο από ό,τι τον κυριαρχημένο λόγο. Ξεκινάει με έναν ύμ...

Οι συνειδητές επιλογές των ανθρώπων επηρεάζονται βαθύτατα από τις παιδικές εμπειρίες, επιθυμίες, φόβους και φαντασιώσεις. Ο Jean Piaget, ένα από τα εξαιρετικά παραγωγικά πνεύματα του εικοστού αιώνα, σημάδεψε ολόκληρες γενιές ψυχολόγων, παιδαγωγών και επιστημονολόγων. Η συγγραφέας του βιβλίου παρουσιάζει την αναπτυξιακή ψυχολογική θεωρία της Σχολής της Γενεύης, καθώς και τη θεωρία της γενετικής επιστημολογίας, που ίδρυσε ο Piaget. Αναζητά, επίσης και τα προσωπικά κίνητρα που οδήγησαν τον Piaget να περιορίσει την έρευνά του στη γνωστική ανάπτυξη, παραμελώντας την κοινωνική-συ...

Με ποιο τρόπο μπορεί η ψυχανάλυση να φωτίσει το έργο του εκπαιδευτικού; Αποστολή του δασκάλου είναι να μεταδίδει ήδη υπάρχουσες γνώσεις στην κατεύθυνση ενός οργανωμένου μέλλοντος. Η στάση ακρόασης του αναλυτή επιτρέπει την ανάδυση μιας ασυνείδητης γνώσης και διασώζει το άνοιγμα στο μέλλον, μέσα από την επιστροφή του παρελθόντος. Εγχειρήματα φαινομενικά σε αντιπαράθεση τέμνονται σε βασικά τους σημεία. Η μεταβίβαση στο πρόσωπο του δασκάλου φέρνει στην επιφάνεια τις σχέσεις του υποκειμένου με τον άλλο. Οι αντιμεταβιβαστικές κινήσεις του δασκάλου απαντούν εν αγνοία του. Αγάπη,...

Η έννοια "αντικείμενο" συνοδεύει το ψυχαναλυτικό εγχείρημα από τη γέννησή του. Συναρτάται με τις ενορμητικές τροχιές, συνδέεται άμεσα με τα συναισθήματα και τις μεταλλαγές της ψυχοσεξουαλικής πορείας, ενώ αποτελεί σημείο συνάντησης και αντιπαράθεσης με την παραδοσιακή σύλληψη αυτής της έννοιας από τη φιλοσοφία και τη γνωσιακή ψυχολογία. Η "σχέση με το αντικείμενο" αποτελεί ένα προνομιούχο πεδίο όπου αναδεικνύονται οι πολυδαίδαλες διαδρομές της ανθρωποποίησης και της υποκειμενοποίησης και δοκιμάζονται θεωρητικές υποθέσεις και θεραπευτικές στρατηγικές. Ωστόσο ο ακριβής ορ...