Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

H ψυχανάλυση έχει κατακτήσει πολλά μετά την Ερμηνεία των ονείρων, όμως δεν θα ήταν τίποτα χωρίς αυτή την ορμητική βρυσομάνα δημιουργικών συλλήψεων, χωρίς αυτό το μνημειώδες συμβολικό τοπόσημο ενός ολόκληρου πνευματικού αιώνα, ενός ολόκληρου πολιτισμού. Η πασίγνωστη φράση του Φρόυντ ότι "το όνειρο είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο" δείχνει και τα ίχνη της προσπάθειάς του. Παράλληλα με την αποκρυπτογράφηση του ονείρου οδηγείται, αναπόφευκτα, στην ανακάλυψη των σημαντικών προταγμάτων της θεωρίας του, που κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους μέσα στις σελίδες τηςΤraumd...

Η παρούσα μελέτη ξεδιπλώνει σύντομα και με τη βοήθεια κλινικών παραδειγμάτων την πολυπλοκότητα της έννοιας του ψυχικού τραύματος και τις αναπάντεχες συνέπειές του τόσο στη ζωή του αναλυομένου όσο και στην ψυχαναλυτική διαδικασία. Δείχνει επίσης με πόση προσοχή και σοβαρότητα οφείλει ο αναλυτής να προσεγγίσει έναν ψυχικά τραυματισμένο άνθρωπο ο οποίος, ζώντας συχνά μέσα σε μια ομίχλη ισχύος, επιτυχίας και αυτοπεποίθησης, στο βάθος αισθάνεται μόνος και εύθραυστος.

Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, η διακήρυξη του θανάτου των ιδεολογιών θεμελιωνόταν στην κατάρρευση των μεγάλων μπλοκ της ολοκληρωτικής σκέψης που είχαν συγκροτηθεί από τα τέλη του 19ου αιώνα και οργάνωσαν τις μεγάλες καταστροφές του αιώνα που ακολούθησε. Όμως η ιδεολογία, ως ψυχική και συλλογική θέση, δεν πεθαίνει ποτέ. Το να διακηρύσσεται ο θάνατός της είναι σαν να αγνοείται το γεγονός ότι η ιδεολογία δεν ορίζεται μόνο από το περιεχόμενό της, αλλά από μια ιδιότυπη, επαναλαμβανόμενη και διαδιδόμενη ψυχο-νοητική θέση, η οποία μακράν του να έχει απολέσει κάτι από το σθένος...

Ο εμφύλιος πόλεμος παραβιάζει και διαστρέφει όλα εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την ατομική και κοινωνική ζωή. Οι δε επιπτώσεις του εμφυλίου στην εξωτερική και ενδοψυχική πραγματικότητα είναι καταλυτικές. Η αναζήτηση των συνεπειών του Εμφυλίου στην ελληνική κοινωνία, εβδομήντα χρόνια μετά, είναι δύσκολο εγχείρημα. Ακόμη περισσότερο όταν η ανακίνηση του θέματος επηρεάζεται από σύγχρονες εξελίξεις. Οι εμπειρίες των ψυχαναλυτών μέσω των συνειρμών των αναλυομένων τούς προσφέρουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν την αντίληψη που έχουν οι απόγονοι για τα βιώματα των προγόνων τους...

"Πάντως, θα ήταν πιο εύκολο αν, πού και πού, έλεγαν "Α, όχι! Α, όχι!"" Παλιά οι γυναίκες έλεγαν "όχι", τώρα λένε "ναι". Το πρόβλημα είναι πως η ελευθερία που κατέκτησαν εκείνες δε δημιουργεί συμμετρικά άνδρες ακόμα πιο ελεύθερους. Αυτό που έχασε σε θρίαμβο η ανδρική σεξουαλικότητα (ένδοξα ή άδοξα) το κέρδισε σε ανασφάλεια και σε ερωτηματικά. Ως εκ τούτου, (ξανα)έγινε ενδιαφέρουσα. Τώρα που επικρατεί η ισότητα των δύο φύλων, η ανδρική κυριαρχία έχει χάσει κάτι από την ησυχία της, η φαλλοκρατία έχει πέσει σε λήθαργο. Βασιζόμενος σε αφηγήσεις ανδρών που συνέλεξε από το ντιβ...

Ποια είναι τα επιτελέσματα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού στην κλινική και στον σύγχρονο κοινωνικό δεσμό; Η συστηματοποίηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής σε παγκόσμια κλίμακα δημιουργεί παντού καταστάσεις αφόρητης και ανυπόφορης ύπαρξης, από όπου προκύπτουν αγώνες και προβληματισμοί. Διαπιστώνουμε ότι όσο λιγότερο ικανοποιητικά απαντά ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός στις βασικές ανθρώπινες ανάγκες, τόσο περισσότερο φαίνεται ανίκητος, παρ’ όλες τις αλλεπάλληλες κρίσεις. Πώς να ξανακτίσουμε έναν νέο τρόπο ζωής σε πείσμα του καπιταλιστικού λόγου; Μπορούμε να βασιστούμε στη...

Στην παρούσα μελέτη ξεδιπλώνονται μερικές από τις ιστορίες ανθρώπων που αντιμετωπίστηκαν από την ψυχαναλύτρια-συγγραφέα, το σύνολο των οποίων δίνει μια εικόνα της ψυχικής πολυπλοκότητας και του τρόπου με τον οποίο οι ασυνείδητες διεργασίες καθορίζουν εν πολλοίς -και εν αγνοία μας- τη ζωή. Στο τέλος συζητούνται ζητήματα που απαιτούν λεπτούς χειρισμούς και γνώση της δυσκολίας τους, όπως τα αρνητικά συναισθήματα των μητέρων προς τα παιδιά τους και η αυτοκτονικότητα.

Πρακτικά της Διημερίδας του Σωματείου "Το Μεγάλο μας Σπίτι". Το Μεγάλο μας Σπίτι άνοιξε τις πόρτες του το 2015 στην Αθήνα. Η ιστορική συγκυρία μέσα στην οποία γεννήθηκε ήταν αυτή μιας βαθιάς κοινωνικής και οικονομικής κρίσης με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα του κοινωνικού δεσμού. Πρόκειται για έναν χώρο όπου μια συλλογικότητα υποδέχεται το κάθε παιδί και τους γονείς του με σεβασμό απέναντι στον μοναδικό τους τρόπο να σχετίζονται, διευκολύνοντας τη μεταξύ τους συνάντηση. [...] Το Μεγάλο μας Σπίτι είναι μια συλλογικότητα που βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου συναντιέται...

Η ερμηνεία των ονείρων είναι κατά τον Φρόυντ η βασιλική οδός για την προσπέλαση του ασυνειδήτου. Όμως το όνειρο -τη θεωρία του οποίου συνέχισε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του να επεξεργάζεται ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης καθώς και άλλοι σημαίνοντες ψυχαναλυτές- είναι και ένα δίκτυο όπου σωματικές και ψυχικές διεγέρσεις, εικόνες, λέξεις, εμπειρίες σύγχρονες και διαχρονικές του ονειρευομένου βρίσκουν την εγγραφή τους σε πολλαπλά επίπεδα ψυχικής διεργασίας. Η Άννα Ποταμιάνου εξετάζει τις διαδικασίες οργάνωσης του ονείρου κατά την απρόσκοπτη όπως και τη διαταραγμένη ανέλιξη, φωτ...

Η πολιτική του ψυχαναλυτή πραγματώνεται κατ' ουσίαν στην καθοδήγηση της θεραπείας που αναλαμβάνει. Πρόκειται για "πολιτική" επειδή κινητοποιείται η "εξουσία" και δη η εξουσία του λόγου και της μεταβίβασης, δηλαδή η ισχύς της λίμπιντο και της απόλαυσης. Ο ψυχαναλυτής, ως θεματοφύλακας της εξουσίας, τη χρησιμοποιεί και τη χειρίζεται, όχι βέβαια προς ίδιον όφελος, αλλά "σύμφωνα με την επιθυμία του", τις πτυχές της οποίας ανέδειξε ο Λακάν μιλώντας για "επιθυμία του ψυχαναλυτή", και εξειδικεύοντας έτσι τον άνευ προηγουμένου χαρακτήρα της στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τα καυτ...

"Στην εποχή στην οποία δύει ο Νόμος που τιμωρεί και επιπλήττει αμείλικτα, το πρώτιστο καθήκον -το πιο υψηλό και το πιο δύσκολο- των γονιών είναι να έχουν πίστη στο ακατανόητο μυστικό του παιδιού τους και στη μαγεία του. Να μην απαιτούμε η ζωή του να διαβεί ξανά τα δικά μας ίχνη, και το ίδιο να συμμεριστεί τα δικά μας ενδιαφέροντα, να επαναλάβει τη δική μας ζωή. Ενάντια στην ιδεολογία του διαλόγου και της ενσυναίσθησης, θα πρέπει να θυμηθούμε την αναγκαιότητα διαφύλαξης του μυστικού του παιδιού. Αυτό σημαίνει να μην απαιτούμε ούτε να έχουμε τη φιλοδοξία της αμοιβαία...

Η ψυχανάλυση εξακολουθεί να ενοχλεί και να συναρπάζει ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης σκέψης γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Τα τελευταία χρόνια, η ενόχληση αναβλύζει από πλείστες πηγές. Φεμινιστές, φεμινίστριες, ομοφυλόφιλοι και λεσβίες συγγραφείς έχουν αμφισβητήσει την κανονιστική αρσενικότητα, την αρσενική προκατάληψη, την υποτίμηση της γυναίκας, την ομοφοβία και τον ετεροσεξισμό που απαντούν σε πολλά ψυχαναλυτικά κείμενα, καθώς και την ψυχαναλυτική κλινική πρακτική και πολιτική που εφαρμόζονται σε αυτά τα πεδία. Έχουν επίσης επικεντρωθεί στην υποτιθέμενη ουσιοκ...

Στο "Διάβασε την επιθυμία μου" η Tζόαν Kόπτζεκ σκηνοθετεί μία αναμέτρηση ανάμεσα στη θεωρία του Zακ Λακάν και στη θεωρία του Mισέλ Φουκώ, πρωταγωνιστών δύο δυναμικών, νεωτερικών επιστημονικών πεδίων -της ψυχανάλυσης και του ιστορικισμού. Κατά κανόνα, οι δρόμοι αυτών των τρόπων σκέψης διασταυρώνονται μόνο μέχρι το σημείο οι ιστορικιστές να κατηγορήσουν την ψυχανάλυση για αδιαφορία απέναντι στην ιστορία, αλλά εδώ η ψυχανάλυση, διαμέσου του Λακάν, περνάει στην επίθεση. Αρνούμενη να εκχωρήσει την ιστορία στους ιστορικιστές, η Kόπτζεκ επιχειρηματολογεί υπέρ της ανωτερότητας της...

Στο μελέτημα παρουσιάζονται ταυτίσεις διασήμων καλλιτεχνών οι οποίες, ανάλογα με την ποιότητα και την έντασή τους, είτε είχαν ευεργετική επίδραση στο ταλέντο των δημιουργών ή, αντίθετα, τους οδήγησαν στην ψυχική αστάθεια και την απομόνωση.

Απέναντι στο φροϋδικό ερώτημα "είναι δυνατόν ο πόνος και η αναζήτησή του να κυβερνούν την ψυχική ζωή;", η Μαρίλια Αiζενστάιν-Αβέρωφ προσεγγίζει την έννοια του μαζοχισμού, ως ιδρυτική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης και βασική συνιστώσα του ψυχικού οργάνου. Αν η αρχή της ευχαρίστησης με συνέπεια την ψυχική σεξουαλικότητα συνιστά θεμέλιο της ψυχανάλυσης, ο μαζοχισμός, επενδύοντας τη δυσαρέσκεια με συνέπεια την αναμονή, αποτελεί το απαραίτητο υλικό για τη διατήρηση της ζωής και της δημιουργικότητας. Η συγγραφέας στο παρόν βιβλίο μάς ταξιδεύει στην ανακάλυψη βασικών εμπειριώ...

Η ερμηνεία κατέχει θεμελιακό ρόλο στην ψυχανάλυση. Αποτελεί ένα σημείο-κλειδί το οποίο συμπυκνώνει την εργασία του ψυχαναλυτή, τη θεωρητική του κατάρτιση, τις δυνατότητες τεχνικής που κατέχει, τη μέθοδο που ακολουθεί αλλά και τις ποιότητές του ως υποκειμένου. Βασικός στόχος της είναι να ανοίξει δρόμους ώστε ο αναλυόμενος να αποκτήσει πρόσβαση στις συγκρούσεις και τις επιθυμίες που ορίζουν τη ζωή του. Πασχίζει να άρει την απώθηση και να ανασύρει απόκρυφα συναισθήματα και ασυνείδητες πτυχές των λεγομένων και των πράξεών του, αναδεικνύοντας έτσι τις ιδιαίτερες όψεις της ψυχι...

Σκοπεύω να συζητήσω τη νεανική γυναικεία σεξουαλική παραβατικότητα από τη σκοπιά μιας ψυχαναλυτικά προσανατολισμένης κοινωνικής επιστήμης. Η αγχογόνος φύση αυτού του προβλήματος έχει τόσο βαθιά επηρεάσει τις σύγχρονες θεωρητικές και θεραπευτικές προοπτικές που η πρώτη μας δουλειά θα πρέπει να είναι να υποβάλουμε σε αυστηρή εξέταση τον "επιστημονικό" ορισμό και τη θεραπεία τέτοιων κοριτσιών από τη σκοπιά μιας Wissenssoziologie της ψυχιατρικής - δηλαδή, από τη σκοπιά εκείνης της εν μέρει ιστορικής κι εν μέρει κοινωνιολογικής επιστήμης που θέλει να εξηγήσει και να καταλάβει τι...

Το βιβλίο αυτό προτείνει στο ελληνικό κοινό, πρωτίστως των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας, αλλά και σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό που ενδιαφέρεται για την ψυχανάλυση, τον αυτισμό και τις ψυχαναλυτικές θεραπείες, μια πρώτη γνωριμία με το ελάχιστα γνωστό στην Ελλάδα, αλλά ιδιαίτερα πλούσιο έργο της Genevieve Haag. Κεντρικό άξονα της ελληνικής εκδοτικής πρωτοβουλίας αποτελεί το σημαντικό της άρθρο σχετικά με την κλίμακα κλινικού εντοπισμού των εξελικτικών σταδίων του παιδικού αυτισμού κατά τη διάρκεια της θεραπείας, το οποίο πλαισιώνεται θεωρητικά από δύο ακόμη κείμενα...

Ο τίτλος του τόμου αυτού -από το φερώνυμο δοκίμιο που περιέχει- δεν παραπέμπει σε μια ουμανιστικής εμπνεύσεως ψυχοπαιδαγωγική ούτε σε μια καταγγελία της κακοποίησης των παιδιών. Για τη φροϋδική αντίληψη, απεναντίας, το ξύλο μέσα στη διανθρώπινη συνάντηση γίνεται ένα μέσο για να κυλήσει η τριχοειδής ροή της επιθυμίας. Το ξύλο βγαίνει από τον "παράδεισο" της ηδονής ή από την "κόλαση" του ασυνειδήτου, και γίνεται η πανούργα εκείνη βελόνα που, ξετυλίγοντας το κουβάρι των σαδομαζοχιστικών φαντασιώσεων, θα πλέξει το αίτημα της αγάπης ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς. Οπότε δεν...