Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Καθώς εισερχόμαστε στον 21ο αιώνα, με τις νέες προκλήσεις, με τους νέους επιστημονικούς ορίζοντες και τις νέες απειλές, ποιες είναι οι προτάσεις της ψυχαναλυτικής κοινότητας; Είναι η υποχώρηση στο παρελθόν και το αναμάσημα των επιτεύξεών της; Ή είναι η δημιουργική και συνθετική εργασία πάνω στις νέες ψυχοπαθολογίες, η επανεξέταση πλευρών της θεωρίας και της πρακτικής και η επανένταξή τους στο συλλογικό γίγνεσθαι (τόσο στο επιστημονικό πεδίο όσο και στο κοινωνικό); Το βιβλίο αυτό περιέχει κείμενα που θέτουν θεωρητικά και κλινικά προβλήματα, υπό το φως της νέας αυτής πραγμ...

Ο Σταύρος Μέντζος προσφέρει στον αναγνώστη μια πολύπλευρη προσέγγιση των υστερικών φαινομένων αναφερόμενος σε πολλές κλινικές περιπτώσεις. Τον απασχολούν τόσο η συχνότητα εμφάνισής τους, όσο και ο σχηματισμός των συμπτωμάτων, ο αμφιλεγόμενος υστερικός χαρακτήρας, το αμυντικό περιεχόμενο του υστερικού τρόπου επίλυσης της σύγκρουσης, το πρωτογενές και δευτερογενές όφελος του υστερικού, οι σχέσεις μεταξύ υστερικών και ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων. Αναφέρεται επίσης διεξοδικά σε συγκεκριμένες μορφές υστερικής επικοινωνίας και υστερικών σχέσεων, καθώς και στις θεραπευτικές ό...

Το σεμινάριο με θέμα "Από την ψυχαναλυτική θεωρία στις ψυχιατρικές πρακτικές", που οργανώνουν οι Γ. Αμπατζόγλου και Χ. Αποστολακέας στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, συμπληρώνει το 2003 τα 10 συνεχή χρόνια ύπαρξής του. Ο τόμος αυτός περιέχει τα κείμενα ή τις εισηγήσεις των προσκεκλημένων ομιλητών κατά την περίοδο 1999-2002, καθώς και κάποια προγενέστερα κείμενα που δεν είχαν περιληφθεί στην προηγούμενη έκδοση. Επίσης περιέχει ένα κείμενο εκτός σεμιναρίου, γραμμένο αντί επιλόγου για την παρούσα έκδοση, που αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στον εκλιπόντα Κορνήλιο Καστοριάδη.

Πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν, όταν ήταν παιδιά, να μάθουν να κρύβουν πολύ επιδέξια τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους προκειμένου να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των γονέων τους και να κερδίσουν την "αγάπη" τους. Ως ενήλικες μπορεί να κυνηγούν την επιτυχία, έχουν όμως ταυτόχρονα μια υποβόσκουσα αίσθηση ότι δεν αξίζουν τίποτα. Χωρίς ποτέ να τους έχει επιτραπεί να εκφράσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα, και έχοντας χάσει την επαφή με τον αληθινό τους εαυτό, εκδραματίζουν τα καταπιεσμένα σναισθήματά τους με επεισόδια κατάθλιψης ή καταναγκαστικής συμπεριφορ...

Το 1974 ο Ντιντιέ Ανζιέ δημοσίευσε στο περιοδικό Nouvelle Revue de Psychanalyse ένα άρθρο με τίτλο "Το Εγώ-δέρμα", του οποίου η επιρροή στον κόσμο των πανεπιστημιακών δασκάλων και όσων ασχολούνται με την κλινική πράξη υπήρξε έκτοτε καθοριστική. Το 1985 εκδόθηκε ένα βιβλίο με τον ίδιο τίτλο, όπου ο συγγραφέας παρουσίασε το σύνολο των ερευνών του και πρότεινε μαι θεωρητικοποίηση των λειτουργιών του Εγώ-δέρματος. Η παρούσα έκδοση είναι αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη. Το δέρμα είναι το περίβλημα του σώματος, όπως ακριβώς και το Εγώ τείνει να περιβάλλει το ψυχικό όργανο. Από αυ...

Η επιρροή του D. W. Winnicott (1896-1971), ψυχαναλυτή προερχόμενου από την παιδιατρική, ανανέωσε βαθιά την ψυχαναλυτική πρακτική και την κατανόηση της ανάπτυξης του παιδιού. Γοητευτική προσωπικότητα, περιέγραψε με αληθινή κλινική ευφυΐα τη γέννηση του ψυχισμού στο παιδί και την ανάπτυξή του με όρους ταυτόχρονα απλούς και προσωπικούς. Οι εξαιρετικά πρωτότυπες έννοιές του, που αναγνωρίζουν τις οφειλές τους στον Freud και στη Melanie Klein, διατρέχουν σήμερα την ψυχαναλυτική σκέψη, και η ανεξαρτησία του πνεύματός του τον τοποθετεί πέραν κάθε δογματισμού. Οι θεωρητικοποιήσεις τ...

Όταν με κάλεσαν να μιλήσω περί "Ψυχανάλυσης και πίστης", ένιωσα στην αρχή μια διάθεση να κάνω πίσω. Ο συσχετισμός των δύο όρων και των δύο τομέων που αυτοί δηλώνουν, μοιάζει να συνεπάγεται τη συμφιλίωση ή την αντίθεσή τους, ενώ η ψυχανάλυση αντλεί απεναντίας την επιστημολογική της αξία και την πρακτική της αποτελεσματικότητα με τη διακήρυξη της αυτονομίας της. [...] Ο αναλυτικός λόγος μιλάει για μια ανθρωπότητα που δέχεται να χάνει, για ν' αναγνωριστεί στην κατάσταση της καθαρής απώλειας και να ξεπληρώσει κατ' αυτό τον τρόπο τα χρέη της στον Παντοκράτορα, με σκοπό να συνάψ...

Η έκφραση "η νεκρή μητέρα" είναι μια μεταφορά. Δεν πρόκειται για τον πραγματικό θάνατο της μητέρας, αλλά για τη μητέρα με κατάθλιψη κατά το διάστημα που το παιδί της βρίσκεται στην κρίσιμη περίοδο της βρεφικής ηλικίας. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του παιδιού που ζει με μια "νεκρή" μητέρα; Ποιες ενδοψυχικές-υποκειμενικές και διαπροσωπικές-διυποκειμενικές διεργασίες συμβαίνουν; Υπάρχουν παραλλαγές ή αποχρώσεις στις διεργασίες αυτές που να οδηγούν σε ποικίλα αναπτυξιακά αποτελέσματα; Πώς αυτά τα αναπτυξιακά αποτελέσματα εκδηλώνονται στην ψυχοθεραπευτική διαδικα...

Ο Ζακ Λακάν δίδαξε τον Φρόιντ. Τον δίδαξε με τα βιβλία στο χέρι προωθώντας την επιστροφή στον Φρόιντ. Ναι, όλα αυτά είναι αλήθεια. Ίσως όμως δεν έχουμε δίκιο να υιοθετούμε μια νοοτροπία ιστορικού· να πιστεύουμε δηλαδή ότι υπήρχε κάτι στις απαρχές, που με το πέρασμα του χρόνου έγινε θολό, ξεχάστηκε. Τη δεκαετία του 1950 ο Λακάν δεν απέρριπτε αυτή την ιδέα, που τότε ήταν διαδεδομένη ("η παράδοση, λήθη των καταβολών"). Έκανε μια ιστορική παρουσίαση του ασυνειδήτου, υποστηρίζοντας ότι ήταν το λογοκριμένο κεφάλαιο της ιστορίας, ωσάν η ιστορία να ήταν ένα βιβλίο όπου έλειπε ένα κ...

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, στον "Πολιτικό" για τη φροντίδα της ψυχής είναι απαραίτητη η γνήσια, καθαρή επιστημονική γνώση, αλλά χρειάζεται, για την επιμέλεια των αμέτρητων ατομικών παραλλαγών, και η προσωπική τέχνη, κατά το παράδειγμα του υφαντουργού, ο οποίος ξέρει να διαπλέκει αρμονικά τις αντίρροπες τάσεις. Ο Φρόυντ λέει, το 1910, ότι η ψυχαναλυτική τεχνική δεν είναι ίδια για τη θεραπεία κάθε νεύρωσης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι για κάποιες ψυχικές δομές ή για ορισμένες φάσεις της θεραπείας είναι απαραίτητη μια πιο ενεργητική, ενισχυτική παρουσία εκ μέρους του ψυχαναλυτή, τ...

Το πρόβλημα της φύσης της νόσου ή παθολογικότητας εν γένει, και ειδικότερα αυτό της φύσης της ψυχικής νόσου ή ψυχοπαθολογικότητας, συνιστούν θεμελιώδη προβλήματα της Φιλοσοφίας της επιστημονικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής αντίστοιχα. Στο ανά χείρας βιβλίο επιχειρείται ακριβώς η συστηματική έκθεση και κριτική εξέταση των μειζόνων συγχρόνων φιλοσοφικών προσεγγίσεών τους. Στο πρώτο -γενικό- μέρος του έργου ο συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της φύσης της νόσου εν γένει, ενώ στο δεύτερο -ειδικό- μέρος το εξειδικεύει στο πρόβλημα της φύσης της ψυχικής νόσου.

Πόσο γόνιμη για τον στοχασμό είναι η ψυχαναλυτική θεωρία; Πέντε συγγραφείς προτείνουν ισάριθμες απαντήσεις, ο καθένας από διαφορετική σκοπιά. Στο βιβλίο συστεγάζονται ένας γλωσσολόγος, ένας θεωρητικός των εικαστικών τεχνών, ένας κριτικός λογοτεχνίας, ένας άνθρωπος του θεάτρου κι ένας ειδικός της κινεζικής ποίησης. Κοινός παρανομαστής η συνάντηση του καθενός με τη σκέψη του Ζακ Λακάν, συνάντηση που εξακολουθεί να τους επηρεάζει δημιουργικά. Αυτή η περιδιάβαση από τον Τζέιμς Τζόις στον Πολ Κλοντέλ, από τον Σοσύρ και τον Βιντγκενστάιν στον Λαοτσέ και τον Κομφούκιο, από το σι...

Το ανθρώπινο ζώο -ένα πλάσμα που μιλάει- δεν εντάσσεται στον κόσμο "κατά φύσιν", ούτε ταυτίζεται με το σώμα του. Η σημερινή αχαλίνωτη επέμβαση της επιστήμης στο ανθρώπινο σώμα -πλαστική χειρουργική, engineering ιστών και οργάνων- προϋποθέτει την καρτεσιανή αντίληψη που διαχωρίζει το υποκείμενο ως cogito από το σώμα-μηχανή. Παρομοίως, η ψυχανάλυση αναδύεται στο ρήγμα που χωρίζει το είναι και το σώμα: αφενός, το ομιλούν ον δεν είναι το σώμα του, αλλά έχει σώμα. Αφετέρου, το έμβιο σώμα δεν είναι ούτε το συμβολικό ούτε το φαντασιακό σώμα, αλλά το σώμα που προσβάλλεται από την α...

"Δεν μ' αρέσει να δουλεύω με ερωτεύμενους. Ίσως γιατί τους ζηλεύω -κι εγώ ο ίδιος λαχταράω να μαγευτώ. Ίσως πάλι γιατί ο έρωτας και η ψυχοθεραπεία είναι μεταξύ τους ασύμβατα. Ο καλός θεραπευτής πολεμάει το σκοτάδι και ζητάει το φως, ενώ ο έρωτας συντηρείται από το μυστήριο και καταρρέει μόλις αρχίσεις να τον εξετάζεις σχολαστικά. Κι εγώ σιχαίνομαι να γίνομαι ο δήμιος του έρωτα". Δέκα αληθινές ιστορίες ψυχοθεραπείας από τη κλινική εμπειρία του Ίρβιν Γιάλομ. Δέκα ανθρώπινες σχέσεις -δέκα θεραπευτικές περιπέτειες. Σ' αυτή τη σπάνια περιγραφή του αφοσιωμένου θεραπευτή την ώρα...

Η "Εισαγωγή στην τεχνική της ανάλυσης του παιδιού" είναι το σημαντικότερο έργο της Anna Freud και θεμελιώδες για την ψυχαναλυτική συνεργασία με παιδιά, νέους και γονείς. Καταθέτει βασικές θέσεις: για τη βαθιά ψυχοθεραπεία μέσω του παιχνιδιού, για τη σχέση θεραπείας και οικογενειακού περιβάλλοντος του παιδιού, για το ρόλο των θεραπευτών και της μεταβίβασης. Πρόκειται για κείμενα με καθαρότητα νοημάτων και υψηλής επιστημονικής αξίας παρά την αφοπλιστική απλότητά τους. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και μια Εισαγωγή για τη ζωή και το έργο της Anna Freud από το συνεργάτη της, Prof....

... To ανά χείρας έργο του Σκύννερ εμπεριέχει τη σκιαγράφηση των βασικών αρχών και εννοιών της Ομαδικοαναλυτικής προσέγγισης, τις μεθόδους και τεχνικές που χρησιμοποιούνται, καθώς και ένα κλινικό παράδειγμα που φωτίζει τη διεργασία των αλλαγών στην οικογένεια, γραμμένο μάλιστα "in vivo", αφού η θεραπεία εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της συγγραφής του παρόντος πονήματος. Τέλος, παρουσιάζει τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης του μελλοντικού θεραπευτού οικογένειας στην Ομαδικοαναλυτική προσέγγιση.

Ασχολούμενος με την ανάπτυξη και την εξέλιξη των συναισθηματικών εμπειριών του ανθρώπου, οι οποίες είναι δύσκολο έτσι και αλλιώς να εκφραστούν απλά, ο Ντόναλντ Βίννικοτ συχνά χρησιμοποιεί μια ιδιόρυθμη δική του γλώσσα.

Οι κρίσιμες έννοιες της ψυχανάλυσης είναι ο ευνουχισμός, η διάκλειση, ο ναρκισσισμός, ο φαλλός, το υπερεγώ, η ταύτιση, η μετουσίωση. Το βιβλίο αυτό στοχεύει στο να αποτελέσει ένα ευμεταχείριστο εργαλείο για τη δουλειά του κλινικού και ένα άνοιγμα προς την ψυχανάλυση για τον αναγνώστη που δεν είναι αναλυτής - ψυχολόγο, γιατρό, δικαστή, παιδαγωγό, νοσηλευτή. Είναι επίσης μια πρωτότυπη συμβολή στην ψυχαναλυτική σκέψη.

Το βιβλίο αυτό είναι ένα σύντομο ταξίδι στην ιστορία της κλινικής ή, με άλλα λόγια, στην προϊστορία της ψυχανάλυσης. Από τον Πινέλ στον Σαρκό, από τον Μεσμέρ στον Φρόυντ και τον Λακάν, διαγράφονται η αιωνιότητα της μελαγχολίας και η έκφραση της υστερίας. Χάρη στα εργαλεία με τα οποία μας εφοδίασαν οι Φουκώ και Κανγκιλέμ, μπορεί να σκιαγραφηθεί η επιστημολογική τομή μεταξύ της ψυχιατρικής κλινικής και της ψυχαναλυτικής κλινικής. Διότι να αναλύει κανείς σήμερα τις μορφές της μεταβίβασης σημαίνει να πραγματεύεται διαφορετικά τη σχέση που έχει το "ομιλ-όν" υποκείμενο με το φύ...