Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αυτός ο τόμος παρουσιάζει την γνώση στο γίγνεσθαί της. Η Φαινομενολογία του πνεύματος πρόκειται να αντικαταστήσει τις ψυχολογικές εξηγήσεις ή ακόμη τις αφηρημένες έρευνες για την θεμελίωση της γνώσης. Αυτή εξετάζει την προκαταρκτική διαδικασία που οδηγεί στην επιστήμη από μια άποψη, η οποία την καθιστά μια νέα, ενδιαφέρουσα επιστήμη, την πρώτη επιστήμη της Φιλοσοφίας. Εμπεριέχει τις διάφορες μορφές του πνεύματος ως εσωτερικούς σταθμούς της πορείας, μέσω της οποίας αυτό γίνεται καθαρή γνώση ή απόλυτο πνεύμα. Ο πλούτος των εμφανίσεων του πνεύματος, που εκ πρώτης όψεως παρουσι...

Στο έργο μου "Φαινομενολογία του πνεύματος" που κατά την έκδοσή του χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο μέρος του συστήματος της επιστήμης, υιοθέτησα τη μέθοδο να ξεκινήσω από την πρώτη, απλούστατη εμφάνιση του πνεύματος, από την άμεση συνείδηση, και να αναπτύξω τη διαλεκτική αυτής της ίδιας ως το επίπεδο της φιλοσοφικής επιστήμης, η αναγκαιότητα του οποίου καταδείχνεται μέσα από τούτη την πρόοδο.

Η "Φαινομενολογία του νου" (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν από 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρόλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πώς αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. O Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ' αυτήν αιτιολογεί την υιοθέτησή της. Μόνο...

"Η ταυτότητα των αντιθέτων (θα ήταν πιο σωστό, να λέγαμε η "ενότητά" τους -αν και η διαφορά ανάμεσα στους όρους ταυτότητα και ενότητα δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική εδώ. Με μια ορισμένη έννοια, και οι δύο είναι σωστοί) είναι η αναγνώριση (ανακάλυψη) των αντιφατικών, αλληλοαποκλειόμενων, αντίθετων τάσεων σε όλα τα φαινόμενα και προτσές της φύσης (συμπεριλαμβανομένων της σκέψης και της κοινωνίας). Ο όρος για τη γνώση όλων των προτσές του κόσμου στην "αυτοκίνησή" τους, στην αυθόρμητη ανάπτυξή τους, στην πραγματική ζωή τους, είναι η γνώση τους ως ενότητα αντιθέτων". Έτσι όρισε...

Το βιβλίο αυτό ασχολείται με ορισμένα βασικά θέματα διαλεκτικής της φύσης. Αλλά τι είναι φύση; Υπάρχει ανεξάρτητα από μας ή μήπως δεν είναι παρά το σύνολο του περιεχομένου των αισθητηρίων μας; Υπάρχει έστω κι αν εμείς δεν υπάρχουμε ή είναι ίσως ένα όνειρο στο νου μας που, με τη σειρά του, είναι απειροστό μόριο κάποιου άπειρου Νου; Μήπως η φύση τελικά δεν είναι άλλο από κάποιο φευγαλέο όνειρο στη σκέψη του Δημιουργού; Αλλά κι αν η φύση υπήρχε πριν από τους ανθρώπους, κι αν θα υπάρχει μετά την ενδεχόμενη εξαφάνισή τους, έχουμε το δικαίωμα να ισχυριστούμε πως η ίδια είναι αιτί...

Μπροστά στη βάρβαρη πραγματικότητα, η επιστήμη και η φιλοσοφία μπορούν να αποτελέσουν καταφύγιο. Έναν προσωπικό χώρο γαλήνης και πνευματικής έξαρσης. Ωστόσο, πρέπει να είναι κανείς ακρωτηριασμένος ατομιστής, για να αναζητήσει κάποιο προσωπικό καταφύγιο σε μια εποχή η οποία εγκυμονεί πλανητικές καταστροφές αλλά, παρ' όλα όσα συνέβησαν, δημιουργεί και τις "αντικειμενικές" επί του παρόντος δυνατότητες για υπέρβαση της σημερινής βαρβαρότητας. Στόχος του βιβλίου είναι να αναδείξει συγκεκριμένα την ενότητα των επιστημών με τη φιλοσοφία, η οποία μεταβάλλεται ιστορικά και συνυπάρχ...

Φαινομενολόγος αλλά και διαλεκτικός υπαρξιστής αλλά και μαρξιστής, ο συγγραφέας ορίζει την φιλοσοφία ως περιγραφή της αρχικής επαφής μας με τον κόσμο, δηλαδή ως ανάλυση της αντίληψης. Ξεκινώντας από εδώ, όπου δεν έχουν διαχωρισθεί το σώμα και το πνεύμα, κατακτά μια οπτική γωνία υπό την οποία παύουν να χωρίζονται η γλώσσα ως εκφορά και ως νόημα, η οικονομία και η πολιτική, η εμπειρία και η επιστήμη, το φαινόμενο και το ον στην πολιτική στράτευση και την πολιτική εξουσία. Στη συλλογή φιλοσοφικών δοκιμίων "Σημεία" δοκιμάζει το θεωρητικό αυτό εργαλείο σε διάφορα πεδία: ζωγραφι...

"Η υλιστική διαλεκτική βρίσκεται υπό τον ανοικτό ορίζοντα της ιστορίας, την οποία κατανοεί. Έτσι αποτίει φόρο τιμής στην ανθρώπινη ελευθερία, που είναι το μέγιστο μέλημά της." (Herbert Marcuse) "Ας μην ξεχνούμε ότι η κυριαρχία και η εκμετάλλευση δεν διαιωνίζονται μόνο στους θεσμούς της ταξικής κοινωνίας, αλλά και στα χαραγμένα από την ταξική κοινωνία ένστικτα, τις ορμές και τις επιδιώξεις· όσα οι άνθρωποι, δηλαδή οι καθοδηγούμενοι και διοικούμενοι άνθρωποι, αγαπούν, μισούν, επιδιώκουν, βρίσκουν ωραία και διασκεδαστικά κ.ο.κ. Η ταξική κοινωνία δεν χαράσσει μόνον την υ...

Εκείνο που μετατρέπει τη μαρξιστική κριτική σε δόγμα και την εμποδίζει να είναι αυτο-κριτική είναι η βεβαιότητα του ότι κρίνεται η ιστορία εν ονόματι της Ιστορίας, ότι δε λέγεται τίποτε το όποιο να μη λέει η ίδια, ότι εκφέρεται για το παρόν μία ετυμηγορία εγγεγραμμένη στο ίδιο το παρόν, ότι εκφράζονται σε λέξεις και σε ιδέες σχέσεις που προϋπάρχουν αυτούσιες μέσα στα πράγματα, κοντολογής ο υλισμός. Είναι επομένως αδύνατο να κοπεί ο κομουνισμός στα δύο, να του δοθεί δίκηο σε ό,τι αρνείται και άδικο σε ό,τι θέτει: γιατί συγκεκριμένα ο τρόπος με τον όποιο θέτει είναι ήδη παρών...

Με τη μορφή πολεμικής σε δύο εκχυδαϊστές της διαλεκτικής, τους Τζ. Χίλι και Θ. Θωμαδάκη, ο συγγραφέας εξετάζει στο παρόν τα ζητήματα της κρίσης του μαρξισμού. Εντοπίζει τη βάση της στις ιδεαλιστικές παραχαράξεις της μαρξιστικής διαλεκτικής, τοποθετεί τα τωρινά προβλήματα του μαρξισμού στο φόντο των πολιτικών και ιδεολογικών εξελίξεων των τελευταίων δεκαετιών και δείχνει την επιβεβαίωση της διαλεκτικής από τη σύγχρονη φυσική επιστήμη. Στο βιβλίο γίνεται εκτενής αναφορά στο Υλισμός και Εμπειριοκριτικισμός του Λένιν και σχολιάζονται οι νεώτερες επιστημονικές θεωρίες, όπως η κ...

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ορισμένες κρίσιμες στιγμές μιας αντίληψης που εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Στόχος είναι η μελέτη ενός προβλήματος τόσο αρχαίου όσο και η φιλοσοφία, και τόσο επίκαιρου όσο τα πιο πρόσφατα δεδομένα των φυσικών επιστημών. Στην αφετηρία, οι προσωκρατικοί: οι μεγάλοι στοχαστές, οι οποίοι, στην αυγή της ιστορίας, διατύπωσαν τα θεμελιώδη ερωτήματα της φιλοσοφίας. Κατόπιν, η φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Με ένα άλμα φθάνουμε στη νεότερη διαλεκτική, στον Χέγκελ. Στη συνέχεια αναλύονται οι απόπειρες για συγκρότηση μιας διαλεκτικής της Φύσης από τον Μαρξ...

Ο Άρτουρ Σοπενχάουερ, ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους, έγραψε τον 19ο αιώνα ένα οξύ, οργισμένο, ανατρεπτικό και ταυτόχρονα σοφό, γλαφυρό και με υποδόριο χιούμορ δοκίμιο (που εκδόθηκε μετά θάνατον] υπό τον εύγλωττο τίτλο "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο", που αυτοσυστήνεται ως εγχειρίδιο επικράτησης έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου σε μια αντιπαράθεση. "Εριστική διαλεκτική" έγραψε ο ίδιος ο Σοπενχάουερ, συγκαλύπτοντας έτσι κάθε ειρωνικό τόνο, "είναι η τέχνη του να λογομαχεί κανείς - και να λογομαχεί με τέτοιο τρόπο ώστε να υπερασπίζεται επαρκώς τις θέσεις του, είτε έχει...