Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η Πόλις των πόλεων σβήνει και ακολουθούν φρικιαστικές σκηνές, ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη όλων. Οι πέντε Έλληνες ιστορικοί καταγράφουν λεπτό προς λεπτό τις διπλωματικές και πολιτικές εξελίξεις, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την επικρατούσα ατμόσφαιρα στα δύο στρατόπεδα. Ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο μεταφέρει συγκλονιστικά τις ύστατες στιγμές μιας μεγάλης Αυτοκρατορίας. Η περήφανη και ένδοξη Κωνσταντινούπολη λυγίζει και θρηνείται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Έλληνες και ξένοι αποχαιρετούν το πρότυπο του κάλλους, της εφημερίας και της δόξας, το...

Η παρούσα έκδοση, 555 έτη από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, στοχαστικά και ευλαβικά αφιερώνεται στην ιερή και αιώνια μνήμη των Ελληνίδων και των Ελλήνων της Ιωνίας και του Εύξεινου Πόντου, που πότισαν με το μαρτυρικό αίμα τους την αθάνατη δρυ τού γένους μας. Α.Τ.

"Η Πόλις των πόλεων σβήνει και ακολουθούν φρικιαστικές σκηνές, ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη όλων. Οι πέντε Έλληνες ιστορικοί καταγράφουν λεπτό προς λεπτό τις διπλωματικές και πολιτικές εξελίξεις, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την επικρατούσα ατμόσφαιρα στα δύο στρατόπεδα. Ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο μεταφέρει συγκλονιστικά τις ύστατες στιγμές μιας μεγάλης Αυτοκρατορίας. Η περήφανη και ένδοξη Κωνσταντινούπολη λυγίζει και θρηνείται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Έλληνες και ξένοι αποχαιρετούν το πρότυπο του κάλλους, της εφημερίας και της δόξας, το...

[...] Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η περίοδος εκείνη η οποία ήταν και η δυσκολότερη για διατήρηση της εθνικής φυσιογνωμίας. Από την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως μέχρι και την μικρασιατική καταστροφή το Γένος υπέστη τις μεγαλύτερες πιέσεις και συχνά έφθασε στον έσχατο κίνδυνο του αφανισμού, καθώς αντικρουόμενα εθνικά συμφέροντα Οθωμανών, Βουλγάρων και τέλος Συμμαχικών Δυνάμεων έπαιζαν κάθε φορά επάνω στην σκακιέρα της κυριαρχίας της Ανατολικής Θράκης με μόνιμο θύμα τον Ελληνισμό, που κινούμενος με αίσθημα εθνικής αυτοσυντηρήσεως συσπειρωνόταν πάντα γύρω από την Εκκλησία τ...

Πότε τελειώνει η βυζαντινή εποχή στις περιοχές που βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του βυζαντινού αυτοκράτορα, και πότε αρχίζει η νεώτερη; Ή αλλιώς, τί τελειώνει το 1453, πώς και τί αρχίζει αμέσως μετά; Στο βάθος αυτών των ερωτημάτων λανθάνει πάντοτε το απλούστερο αλλά όχι λιγότερο ιστορικό ερώτημα αν και κατά πόσον ο κόσμος έγινε διαφορετικός μετά την Άλωση. Είναι βέβαιο ότι το 1453 αποτελεί μια τομή: καταλύεται το βυζαντινό κράτος, κι ένα άλλο, το οθωμανικό, εγκαθίσταται με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Εκείνο όμως που είναι ενδιαφέρον να εξετασθεί είναι αν η ίδια αυτή τομή ισχ...

[...] Η άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων τον Μάϊον του 1453 είνε εν των μεγίστων συμβάντων της παγκοσμίου ιστορίας και έσχε τεραστίαν επίδρασιν επί τας τύχας τη Ευρώπης. Δια της αλώσεως εκείνης οι Τούρκοι απέκτησαν την ηγεμονίαν εν τη Ανατολή επί αιώνας όλους. Το γεγονός εκείνο υπήρξεν η εσχάτη καταστροφή της ελληνικής φυλής μέχρι της αναστάσεως, ήτις ενεκαινιάσθη μεν μεγαλοπρεπώς το πρώτον ήμισυ του παρελθόντος αιώνος, συνετελέσθη δε λαμπρώς εν ταις ημέραις ημών. Η άλωσις μικρού δειν μετέβαλεν οριστικώς τον ρουν της ιστορίας. Υπήρξε συμβάν επί τοσούτον έκτακτο...

Την άνοιξη του 1453 η Ιστορία άνοιξε την αυλαία της για να παρουσιάσει ένα από τα μεγαλύτερα δράματα που παίχτηκαν ποτέ στη σκηνή της. Πρωταγωνιστές του από τη μια πλευρά ο οθωμανικός στρατός και ο νέος τότε και φιλόδοξος σουλτάνος Μωάμεθ Β΄, κι από την άλλη ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, και οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης, πρωτεύουσας μιας αυτοκρατορίας που είχε μείνει προ πολλού η σκιά του εαυτού της. Η υπεροχή των πολιορκητών ήταν συντριπτική, σε αριθμούς, σε όπλα, σε οργάνωση. Είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία που γίνεται μαζική χρήση πυροβολικού. Ό...

Το κείμενο του Λαόνικου Χαλκοκονδύλη για την άλωση της Κωνσταντινούπολης έχει προβληθεί ελάχιστα μέχρι σήμερα παρότι ο συγγραφέας του, ένας σημαντικός Βυζαντινός ιστοριογράφος του 15ου αιώνα, χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους τέσσερεις Βυζαντινούς ιστορικούς της Άλωσης. Στο βιβλίο, εκτός από το πρωτότυπο κείμενο, το σχετικό με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453), και την απόδοσή του, για πρώτη φορά στη Νεοελληνική, παρουσιάζονται η ζωή και το έργο του Λαόνικου Χαλκοκονδύλη με πλήθος ιστορικών σχολίων από τον Νικόλαο Νικολούδη, έναν από τους πιο ειδικούς ερευνητές του έργο...

[...] Ο Φραντζής μετά από πολλά ταξίδια και περιπέτειες κατέληξε στην Κέρκυρα στη μονή Ταρχανιωτών, όπου το 1648 εκάρη μοναχός και το 1472 έγινε μεγαλόσχημος με το όνομα Γρηγόριος. Σαν μοναχός κατέγραψε και εξιστόρησε τα γεγονότα από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου μέχρι και το έτος 1478. Το έργο του αποτελείται από το "Μικρό Χρονικό", που είναι γραμμένο συντομογραφικά και το "Μεγάλο Χρονικό", που είναι πολύ πιο εκτεταμένο και λεπτομερειακό. Από το δεύτερο, που είναι και το πιο περιγραφικό, παίρνουμε τα γεγονότα της Άλωσης, όπως τα έζησε και τα κατέγραψε ο ίδιος.

Η πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς στο τέλος του 14ου αιώνα και στις αρχές του 15ου, σημαδεύει την αναπόφευκτη κατάληξη μιας περιόδου της Βυζαντινής ιστορίας, που χαρακτηρίζεται από επιταχυνομένη παρακμή. Έχοντας αρχίσει από το τέλος του 13ου αιώνα, η χειροτέρευση των εσωτερικών και εξωτερικών συνθηκών θα υπονομεύσει τελικά τα θεμέλια του Βυζαντινού κράτους. [...] (από το κείμενο του βιβλίου)

Η μελέτη αυτή επιχειρεί να ανιχνεύσει την αλλαγή των αντιλήψεων για τη φτώχεια και των φιλανθρωπικών πρακτικών στην Ορθόδοξη κοινότητα της Κωνσταντινούπολης, κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο, μέσα στο πλαίσιο της απόπειρας εκδυτικισμού των δομών της οθωμανικής κοινωνίας και της ανάδυσης των βαλκανικών εθνικισμών. Συσχετίζει τη συγκρότηση νέων φιλανθρωπικών μηχανισμών στην Ορθόδοξη κοινότητα της Πόλης με πλευρές όπως η απόπειρα ελέγχου του δημοσίου χώρου και η συνεπακόλουθη θεσμοθέτηση των μιλλέτ (μεταξύ των οποίων και του Ορθοδόξου), η εξάπλωση της οικονομίας της αγοράς στ...

Επί χίλια χρόνια η Νέα Ρώμη υπήρξε για τους χριστιανούς της Ανατολής ό,τι η Πρεσβυτέρα Ρώμη για τους χριστιανούς της Δύσης και η υπερηφάνειά τους για τη σταθερότητα και την ασφάλειά της ήταν μεγάλη. Μόνο μία και μοναδική φορά στην ιστορία της είχε αλωθεί... Στα μάτια όλων των Ελληνοφώνων ήταν απαράμιλλη και υποδειγματική, η έδρα της φιλοσοφίας και κάθε είδους γνώσης των επιστημών, της αρετής και ό,τι καλύτερου υπήρχε. Τώρα όλα είχαν αλλάξει. Οι νέοι κατακτητές ήταν Ασιάτες... Η πρωτεύουσα είχε ματαβληθεί σε έρημο... Εκείνη, γράφει ο Κριτόβουλος, που είχε προηγουμένως κυβερν...

[...] Το βιβλίο αποτελείται από εισαγωγικό μέρος, όπου δίδεται ό,τι αφορά στον Μιχαήλ Δούκα, στην ζωή και στο έργο του, από το κυρίως μέρος, όπου παρατίθεται το κείμενο της "Βυζαντινοτουρκικής Ιστορίας" του Μιχαήλ Δούκα, αυτό που χρονικά καλύπτει τα γεγονότα των ετών 1452/53 (- από τον μήνα Αύγουστο του 1452 ως και τον Αύγουστο του 1453, μετά την Άλωση)· το κείμενο σχολιάζεται γραμματικώς, συντακτικώς, κάποτε, κυρίως δε πραγματολογικώς, με αναγωγές σε διάφορους ιστορικούς και σε διάφορες πηγές. Έπονται οι τοπογραφικοί πίνακες της Βυζαντινής Κωνσταντινουπόλεως - Επίμετρο, φω...

[...] Το έργον επί του οποίου προκαλείται η προσοχή του κοινού εγράφη κατά το έτος 1599, και προωρίζετο τότε ως φαίνεται δι' ιδιαιτέραν μόνον κυκλοφορίαν. Το έγραψε δε εις Βοημικήν ή Τσεχοσλαβονικήν γλώσσαν εις των τελειοτέρων κατόχων της και αυτό τούτο το βιβλίον περιγράφει ο Γιούγκμαν εις την ιστορίαν του της Τσεχικής φιλολογίας με τας ακολούθους λέξεις: Ο συγγραφεύς διηγείται το ταξείδιόν του και πολλά περί των ηθών και εθίμων των Τούρκων εις φυσικόν, ισχυρόν, καθαρόν και αρρενωπόν ύφος. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Κωνσταντινούπολη: πόλη των δύο ηπείρων, πρωτεύουσα των οθωμανών σουλτάνων και της αυτοκρατορίας τους που εκτεινόταν από το Μαρόκο μέχρι τη Ρωσία και από το Δούναβη μέχρι τον Περσικό Κόλπο. Πρωτεύουσα του Ισλάμ και της Ορθοδοξίας, πόλος έλξης για ανθρώπους και ιδέες από το Παρίσι μέχρι το Ισπαχάν, πόλη στρατηγικής σημασίας, πόθος και στόχος Ρώσων, Γερμανών, Βουλγάρων και Ελλήνων, Βρετανών, Γάλλων και Ιταλών. Ο Φίλιπ Μάνσελ, ειδικός στην ιστορία των δυναστειών και των βασιλικών αυλών, μελετά 500 χρόνια ιστορίας της Βασιλεύουσας, από το 1453 (θριαμβευτική είσοδος του Πορθητή σ...