Μύθοι και ιδεολογήματα στη σύγχρονη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2007)
Αλαλία
Καργάκος Σαράντος Ι. 1937-
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2005)
Η "Αλαλία" υπήρξε το καταστάλαγμα της διδακτικής εμπειρίας του Σαράντη Καργάκου και των θλιβερών εμπειριών που καθημερινά αποκομίζει από την περιρρέουσα γλωσσική μας ατμόσφαιρα. Υπήρξε ένα βιβλίο-σταθμός στη μελέτη του γλωσσικού μας προβλήματος και αυτό ακριβώς εξηγεί και την εκδοτική του επιτυχία.
Φιλολόγως ζητούντες
Κόλτσιου - Νικήτα Άννα
Πουρναράς Π. Σ. (2005)
Η απόφασή μας να διερευνήσουμε τις γλωσσικές απόψεις, και ως ένα βαθμό, τις γλωσσικές όψεις των Καππαδοκών Πατέρων αφορμήθηκε από το γεγονός ότι στην εποχή τους σημειώθηκε η πιο αποφασιστική και δημιουργική συνάντηση και αναμέτρηση του έλληνος λόγου με τον χριστιανικό λόγο, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο υπέρλογος λόγος να ενδυθεί τον έλλογο έλληνα λόγο. Θεατές και πρωταγωνιστές αυτής της αναμέτρησης οι Καππαδόκες αφενός μετουσιώνουν τις γλωσσικές θεωρητικές απόψεις της αρχαίας ελληνικής σκέψης sub specie christianitatis και εντάσσουν το λόγο στη σωτηριολογική κλίμακα, αφετέρ...
Οι κλασικές γλώσσες: Η διαχείριση ενός πολιτισμικού κεφαλαίου
Συλλογικό έργο
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2004)
Στις νέες πραγματικότητες που αναπτύσσονται σε παγκόσμια κλίμακα, η σημασία των ζητημάτων που έχουν σχέση με τις κλασικές γλώσσες ως μοναδικό πολιτισμικό κεφάλαιο αποκτά συνεχώς περισσότερη και ιδιαίτερα κρίσιμη λειτουργία ακόμη και στην καθημερινή ζωή. Γι' αυτό και αποτέλεσε το θέμα των ομιλιών που οργανώθηκαν από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας στο πλαίσιο της Expolangues 2003 τον Φεβρουάριο του 2003 στο Παρίσι. Τα κείμενα αυτών των ομιλιών δημοσιεύονται στον τόμο αυτό. Στις νέες πραγματικότητες αναπτύσσονται αμφισβητήσεις, ερωτηματικά και γενικότερες αναδιατυπώσεις για τις...
Τα αλαμπουρνέζικα ή η γλώσσα των σημερινών κουλτουριάρηδων
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Μπιλιέτο (2003)
Μια συζήτηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου με τον Περικλή Σφυρίδη, όπου σχολιάζουν την ακαταλαβίστικη γλώσσα που χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον οι κουλτουριάρηδες και την ανεπανόρθωτη ζημιά που αυτή μπορεί να κάνει στην ελληνική γλώσσα. [...] "Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ό,τι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι' αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονταν σ' όλες τις εποχές. Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποι...
Γλώσσα, κοινωνία, ιστορία: Η Ευρώπη του Νότου
Συλλογικό έργο
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2002)
Στο μικρό αυτό δίγλωσσο βιβλίο συγκεντρώνονται κείμενα που αποτέλεσαν τη σειρά ομιλιών στην Expolangues που έγινε στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 2001. Το θέμα ήταν η διαπλοκή της γλώσσας, κοινωνίας και ιστορίας στην Ευρώπη του Νότου. Αυτή η σειρά ομιλιών προανήγγειλε, ουσιαστικά, το συνέδριο που έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 11-12 Νοεμβρίου 2001με θέμα "Γλώσσα, κοινωνία, ιστορία: τα Βαλκάνια". [...]
Η προφορικότητα
Σκαρτσής Σωκράτης Λ.
Ελληνικά Γράμματα (2002)
Η μελέτη της προφορικότητας, και μάλιστα με τη γραφή ενός βιβλίου, σίγουρα ξενίζει. Ωστόσο, σήμερα περισσότερο από ποτέ, θεωρείται απαραίτητη, καθώς μπορεί να είναι η ίδια η έκφραση της ζωής μας. Στην εποχή της πληροφορικής η αναφορά στην προφορικότητα μπορεί να μοιάζει με στενοκέφαλο αναχρονισμό. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Αντίθετα, η τυπική μηχανιστική συμμόρφωση με τις (ελεγχόμενες, έτσι και αλλιώς, από κάποιου ιστού το κέντρο) επιστημονικές ή άλλες συνήθειες συνιστά μια ανελεύθερη πειραματική συμπεριφορά ενώπιον μιας παγκόσμιας πνευματικής χρεωκοπί...
Λόγιοι και γλώσσαι της ΙΔ' εκατονταετηρίδος
Ζαμπέλιος Σπυρίδων 1815-1881
Ίνδικτος (1998)
Ένα από τα δέκα περίπου αθησαύριστα κείμενα του Σπ. Ζαμπέλιου που φιλοξενήθηκαν στο αξιολογότατο περιοδικό του περασμένου αιώνα Πανδώρα. Πρόκειται για ένα μελέτημα ιστορικής και φιλοσοφικής υφής στο οποίο εξετάζεται, συγκριτικά, η φιλολογική παραγωγή Βυζαντίου και Δύσης τον 14ο αι., και συγχρόνως επιχειρείται η αφετηρία-πορεία και ερμηνεία των διαφορών μεταξύ της ανατολικής και δυτικής κοινωνίας.
Η γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (1998)
Παιδεία και γλώσσα
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Ευθύνη (1993)
Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γράφτηκε αυτό το δοκίμιο. Από το ύφος του συμπεραίνω πως αυτό έγινε πριν από είκοσι χρόνια. Το βρήκε η κόρη μου που τακτοποιεί τα χαρτιά μου. Το ξαναδιάβασα και έκρινα πως αξίζει να δοθή στη δημοσιότητα, τουλάχιστον σαν μια διαμαρτυρία για τα όσα τα τελευταία χρόνια τεκταίνονται από τους ίδιους τους Έλληνες εις βάρος της γλώσσας και της παιδείας των. (από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)
Η πρόζα του κόσμου
Merleau - Ponty Maurice 1908-1961
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1992)
Κάθε μεγάλη πρόζα είναι συνάμα μια αναδημιουργία του σημαίνοντος εργαλείου, χειρισμένου στο εξής σύμφωνα με μια νέα σύνταξη. Η πεζότητα περιορίζεται να αγγίζει με συμφωνημένα σημεία σημασίες ήδη εγκατεστημένες μέσα στον πολιτισμό. Η μεγάλη πρόζα είναι η τέχνη να αιχμαλωτίζεις ένα νόημα που ποτέ μέχρι τότε δεν είχε αντικειμενικοποιηθεί και να το κάνεις προσιτό σε όλους όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα. Ένας συγγραφέας επιζεί, όταν δεν είναι πια ικανός να θεμελιώσει έτσι μια νέα καθολικότητα και να επικοινωνήσει μέσα στον κίνδυνο. Μας φαίνεται ότι και για τους άλλους θεσμούς θ...