Γλώσσα - Λόγοι, δοκίμια, διαλέξεις

Η πρόζα του κόσμου

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1992)

Κάθε μεγάλη πρόζα είναι συνάμα μια αναδημιουργία του σημαίνοντος εργαλείου, χειρισμένου στο εξής σύμφωνα με μια νέα σύνταξη. Η πεζότητα περιορίζεται να αγγίζει με συμφωνημένα σημεία σημασίες ήδη εγκατεστημένες μέσα στον πολιτισμό. Η μεγάλη πρόζα είναι η τέχνη να αιχμαλωτίζεις ένα νόημα που ποτέ μέχρι τότε δεν είχε αντικειμενικοποιηθεί και να το κάνεις προσιτό σε όλους όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα. Ένας συγγραφέας επιζεί, όταν δεν είναι πια ικανός να θεμελιώσει έτσι μια νέα καθολικότητα και να επικοινωνήσει μέσα στον κίνδυνο. Μας φαίνεται ότι και για τους άλλους θεσμούς θ...

Η προφορικότητα

Ελληνικά Γράμματα (2002)

Η μελέτη της προφορικότητας, και μάλιστα με τη γραφή ενός βιβλίου, σίγουρα ξενίζει. Ωστόσο, σήμερα περισσότερο από ποτέ, θεωρείται απαραίτητη, καθώς μπορεί να είναι η ίδια η έκφραση της ζωής μας. Στην εποχή της πληροφορικής η αναφορά στην προφορικότητα μπορεί να μοιάζει με στενοκέφαλο αναχρονισμό. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Αντίθετα, η τυπική μηχανιστική συμμόρφωση με τις (ελεγχόμενες, έτσι και αλλιώς, από κάποιου ιστού το κέντρο) επιστημονικές ή άλλες συνήθειες συνιστά μια ανελεύθερη πειραματική συμπεριφορά ενώπιον μιας παγκόσμιας πνευματικής χρεωκοπί...

Η τάξη του λόγου

Ηριδανός

Λόγιοι και γλώσσαι της ΙΔ' εκατονταετηρίδος

Ίνδικτος (1998)

Ένα από τα δέκα περίπου αθησαύριστα κείμενα του Σπ. Ζαμπέλιου που φιλοξενήθηκαν στο αξιολογότατο περιοδικό του περασμένου αιώνα Πανδώρα. Πρόκειται για ένα μελέτημα ιστορικής και φιλοσοφικής υφής στο οποίο εξετάζεται, συγκριτικά, η φιλολογική παραγωγή Βυζαντίου και Δύσης τον 14ο αι., και συγχρόνως επιχειρείται η αφετηρία-πορεία και ερμηνεία των διαφορών μεταξύ της ανατολικής και δυτικής κοινωνίας.

Με αίσθημα ευθύνης

Ιδιωτική Έκδοση (2011)

Η συμπεριφορά των εταίρων μας της Ε.Ε. στην παρούσα φάση της χρεοκοπίας της οικονομίας μας, απέδειξε ότι δεν υπάρχει κοινοτική αλληλεγγύη, ενώ ηγέτες των χωρών-μελών και μέσα μαζικής ενημέρωσης συκοφάντησαν, διέσυραν και διαπόμπευσαν τη χώρα μας. Όλα αυτά πρέπει να μας οδηγήσουν σε μία μεγαλύτερη συσπείρωση πολιτών και ηγεσιών, στα πλαίσια του έθνους-κράτους μας και μακριά από διεθνιστικές και πολυπολιτισμικές, δήθεν «προοδευτικές» επιδιώξεις. Η ιστορία, η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα, το περί δικαίου αίσθημα, ο πολιτισμός, η ορθοδοξία, συγκροτούν και χαρακτηρίζουν το έθνος...

Μελέτες αφιερωμένες στην Ομότιμη Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Άννα Αναστασιάδη - Συμεωνίδη

Εκδόσεις Σαΐτα (2014)

Γράφουν οι : Αγγελική Ευθυμίου,Ανθή Ρεβυθιάδου, Δέσποινα Χειλά-Μαρκοπούλου, Διονύσης Γούτσος, Δέσποινα Παπαδοπούλου, Αλέξανδρος Τάντος, Αργύρης Αρχάκης, Άννα Ιορδανίδου. Ο παρών τιμητικός τόμος περιλαμβάνει άρθρα αφιερωμένα στην Καθηγήτρια Άννα Αναστασιάδη-Συμεωνίδη από τους μαθητές/-τριες και τους συνεργάτες της με αφορμή τη συνταξιοδότηση και ομοτιμοποίησή της από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ο τόμος παρουσιάστηκε σε τιμητική εκδήλωση που διοργανώθηκε προς τιμήν της στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης στις 2 Φεβρουαρίου 2013. Τα άρθρα που συμπεριλαμβάνοντ...

Μικρά γλωσσικά

Ευθύνη (2003)

Μύθοι και ιδεολογήματα στη σύγχρονη Ελλάδα

Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2007)

Ο βαθμός μηδέν της γραφής. Νέα κριτικά δοκίμια

Κέδρος - Ράππα (1987)

Σε κάθε λογοτεχνικό έργο εκδηλώνεται μια τυπική πραγματικότητα ανεξάρτητη από τη γλώσσα και το ύφος: η γραφή ιδωμένη ως η σχέση που διατηρεί ο συγγραφέας με την κοινωνία, η λογοτεχνική "γλώσσα" μεταμορφωμένη από τον κοινωνικό προορισμό της. Αυτή η τρίτη διάσταση της Μορφής έχει μιαν ιστορία που ακολουθεί βήμα-βήμα τον σπαραγμό της αστικής συνείδησης: από τη διάφανη γραφή των κλασικών ως την όλο και πιο θολή γραφή του 19ου αιώνα, κατόπιν ως την ουδέτερη γραφή του καιρού μας. Η σχέση αυτή μεταξύ Λογοτεχνίας και Ιστορίας (μεταξύ του συγγραφέα και της κοινωνίας) απεικονίζεται σ...

Ο δίγλωσσος εγκέφαλος

Σταφυλίδης (2018)

Όλους μας ενδιαφέρει η γλώσσα και όλοι κάποια στιγμή έχουμε αναρωτηθεί ποιες είναι οι διαδικασίες που συντελούν στην κατάκτησή της και πώς την επεξεργάζεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Όμως, ό,τι συμβαίνει στους μονόγλωσσους συμβαίνει και στους δίγλωσσους; Πώς συνυπάρχουν δύο γλώσσες στον ίδιο εγκέφαλο και ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της συνύπαρξης; Για να καταλάβει κανείς πώς λειτουργεί η γλώσσα είναι απαραίτητη η μελέτη της διγλωσσίας. Πώς καταφέρνουν τα μωρά που εκτίθενται σε δύο γλώσσες να τις ξεχωρίσουν; Διαφέρουν τα δίγλωσσα από τα μονόγλωσσα μωρά στον τρόπο με τον οπο...

Ο εξανθρωπισμός της γλώσσας

Έρασμος (1993)

Ο τρόπος της γλώσσας και άλλες εγγραφές

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1987)

Οι βλάχοι ή κουτσόβλαχοι και το "Ετυμολογικόν λεξικόν της κουτσοβλαχικής γλώσσης"

Bookstars - Γιωγγαράς (2014)

Όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα χρησιμοποιούν τη βλάχικη γλώσσα και επίσης όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα την μιλούν. Η σημερινή πραγματικότητα "μιλά" για μια γλώσσα που χάνεται παίρνοντας μαζί της και ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας της Βλάχικης κοινότητας. Μια δυσάρεστη εξέλιξη αφού όπως έγραψε παλαιότερα ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Μεξικανός συγγραφέας Οκτάβιο Πάζ "με κάθε γλώσσα που πεθαίνει, σβήνει μια εικόνα της ανθρωπότητας".

Οι κλασικές γλώσσες: Η διαχείριση ενός πολιτισμικού κεφαλαίου

Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2004)

Στις νέες πραγματικότητες που αναπτύσσονται σε παγκόσμια κλίμακα, η σημασία των ζητημάτων που έχουν σχέση με τις κλασικές γλώσσες ως μοναδικό πολιτισμικό κεφάλαιο αποκτά συνεχώς περισσότερη και ιδιαίτερα κρίσιμη λειτουργία ακόμη και στην καθημερινή ζωή. Γι' αυτό και αποτέλεσε το θέμα των ομιλιών που οργανώθηκαν από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας στο πλαίσιο της Expolangues 2003 τον Φεβρουάριο του 2003 στο Παρίσι. Τα κείμενα αυτών των ομιλιών δημοσιεύονται στον τόμο αυτό. Στις νέες πραγματικότητες αναπτύσσονται αμφισβητήσεις, ερωτηματικά και γενικότερες αναδιατυπώσεις για τις...

Οι ρίζες του γλωσσικού εθνικισμού

Ρώμη (2014)

Ονομάτων επίσκεψις

Αρμός (2010)

"Υφίσταται ωστόσο η παιδεία στο ύψος του ονόματός της, εάν δεν τοποθετηθή πάνω από το συμφέρον του εγώ το ήθος της ανιδιοτέλειας;"

Ονομάτων επίσκεψις

Αρμός (2010)

"Υφίσταται ωστόσο η παιδεία στο ύψος του ονόματός της, εάν δεν τοποθετηθή πάνω από το συμφέρον του εγώ το ήθος της ανιδιοτέλειας;"

Όταν οι γυναίκες της Γαλλίας αναζητούσαν το όνομα... ή Γιατί η γλώσσα τις ήθελε αόρατες

Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2009)

Η γλώσσα δεν είναι ουδέτερη: συνιστά μορφή κοινωνικοπολιτισμικής πρακτικής, αντικατοπτρίζει δομές και συσχετισμούς δυνάμεων, νοοτροπίες και ήθη, παίζει δε, ως παράγων διαπαιδαγώγησης, ενεργό ρόλο στη διαδικασία συγκρότησης ταυτοτήτων. Υπό αυτήν την έννοια, μπορεί να συντελέσει στη διαιώνιση ή στην άρση της ανδροκρατικής αντίληψης του κόσμου, της οποίας η γραφική αποτύπωση είναι το αξίωμα της γραμματικής περί υπεροχής του αρσενικού γένους. Στην Ελλάδα, περισσότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, τόσο στα δημόσια έγγραφα όσο και στα έντυπα διαφόρων οργανισμών, στη δημοσιογρα...

Παιδεία και γλώσσα

Ευθύνη (1993)

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γράφτηκε αυτό το δοκίμιο. Από το ύφος του συμπεραίνω πως αυτό έγινε πριν από είκοσι χρόνια. Το βρήκε η κόρη μου που τακτοποιεί τα χαρτιά μου. Το ξαναδιάβασα και έκρινα πως αξίζει να δοθή στη δημοσιότητα, τουλάχιστον σαν μια διαμαρτυρία για τα όσα τα τελευταία χρόνια τεκταίνονται από τους ίδιους τους Έλληνες εις βάρος της γλώσσας και της παιδείας των. (από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)

Συνολικά Βιβλία 48
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου