Ποίηση - Ερμηνεία και κριτική

Έφοδος στον ουρανό

Τυπωθήτω (2012)

Αποτελούσαν όντως "ανώτερη ποιητική δικαιοσύνη", όπως έλεγε ο στρατάρχης της αεροπορίας Σερ 'Αρθουρ Χάρρις, οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των Συμμάχων, που κατέστρεψαν εκ θεμελίων 131 γερμανικές πόλεις, μεταξύ των οποίων και η Δρέσδη; Και είναι όντως εγκληματίας πολέμου ο Τσώρτσιλ, που διέταξε τους βομβαρδισμούς, χωρίς αυτό να το επιβάλουν οι ανάγκες του πολέμου; Και γιατί οι γερμανοί συγγραφείς σιώπησαν επί δεκαετίες για το έγκλημα αυτό; Έχει πράγματι χάσει την προωθητική της δύναμη η νεωτερικότητα και πρέπει να επιστρέψουμε στις παλιές μορφές ποίησης, όπως πολλοί νέοι πο...

Ο ποιητής και η πολιτεία

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)

"Αυτό που δυσκολεύει τον ποιητή να μην πει ψέματα είναι ότι στην ποίηση όλα τα γεγονότα και τα πιστεύω παύουν να είναι αληθινά ή ψεύτικα και γίνονται δυνάμει ποιητικά θέματα. Ο αναγνώστης δεν είναι απαραίτητο να συμμερίζεται τα πιστεύω που εκφράζονται στο ποίημα για να το απολαύσει. Επειδή ακριβώς ο ποιητής έχει συνείδηση του παραπάνω, βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπος με τον πειρασμό να χρησιμοποιήσει μιαν ιδέα ή ένα πιστεύω, όχι γιατί ο ίδιος πιστεύει ότι είναι αληθινό, αλλά επειδή θεωρεί ότι προσφέρεται για ποιητική εκμετάλλευση. Πολλές φορές μπορεί να μην είναι εντελώς απαρ...

Το εθνικιστικό τρίπτυχο εκτουρκισμός - εξισλαμισμός - εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά Γκιολάλπ

Εκδόσεις Παπαζήση (2012)

Kατά τον ΙΘ΄ και τις αρχές του Κ΄ αιώνος σε απολυταρχικά καθεστώτα, όπως ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ιδιαίτερα κατά την εποχή του σουλτάνου Άμπντουλ Χαμήντ με την τρομοκρατία της "καλώς προστατευόμενης επικρατείας", σύνηθες ήταν το φαινόμενο οι πολιτικές ιδέες και θεωρίες να βλέπουν το φως υπό τον μανδύα ενός λογοτεχνικού έργου. Το είδος του γραπτού λόγου που καλούμε λογοτεχνία είναι πράγματι κατάλληλο για την έκφραση των συναισθημάτων ενός ανθρώπου, την αποτύπωση της συλλογικής συνειδήσεως ενός λαού και την διατύπωση ιδεολογικών τοποθετήσεων ενός λογίου. Γνωρίζοντ...

Λογοτεχνία και τέχνη της Κίνας

Εκδόσεις Παπαζήση (2011)

Οι σελίδες που ακολουθούν προσκαλούν τον αναγνώστη σε μια περιπλάνηση στα παραδοσιακά μονοπάτια της κινεζικής λογοτεχνίας και τέχνης. Δεν του προσφέρουν λοιπόν μια κλασική ιστορία του είδους, πράγμα που θα απαιτούσε μια πολύτομη δημοσίευση κι έναν άλλο, μάλλον αφηγηματικό τρόπο γραφής, αλλά μια διαφορετική προσέγγιση, πιο "ιμπρεσιονιστική" ίσως και, ελπίζω, εξίσου, αν όχι περισσότερο ελκυστική. Το βιβλίο βασίζεται, ως ένα βαθμό, σε επιλογή κειμένων που γράφονταν και, τις περισσότερες φορές, δημοσιεύονταν σε διάφορες περιοδικές εκδόσεις, ανάλογα με τις ανάγκες της διδασκ...

Το ελληνικό σονέτο

University Studio Press (2011)

Η μονογραφία αυτή χαρτογραφεί την «τύχη» του λογοτεχνικού υπο-είδους του σονέτου στην Ελλάδα, κατά τους τελευταίους δύο αιώνες. Διερευνά την παρουσία της ποιητικής μορφής στο έργο του Παλαμά, του Σικελιανού, του Καρυωτάκη και της Γενιάς του, των γυναικών-ποιητριών του Μεσοπολέμου, του Καβάφη. Απευθύνεται σε νεοελληνιστές, σε συγκριτολόγους και σε όσους γενικά ενδιαφέρονται για τη μεθοδολογία της κριτικής. Το ευρύ αναγνωστικό κοινό θα ενδιέφεραν οι «συνολικές» ερμηνευτικές αναγνώσεις διάσημων ελληνικών σονέτων που επιχειρούνται στο βιβλίο ως απόρροια της πιο πάνω θεωρητικής...

Finn, again ή Ο τετράγωνος τροχός

Ύψιλον (2011)

"Δεν πείσθηκα πώς παρόμοιες δραστηριότητες του πνεύματος ή του σώματος μπορούν να χαρακτηριστούν ανθυγιεινές." (James Joyce, "Giacomo Joyce" (μτφρ. Μαντώ Αραβαντινού) Το "Finn, again ή Ο τετράγωνος τροχός" κυκλοφόρησε στις 13.10.2011 ως στοιχείο της έκθεσης του Κύριλλου Σαρρή (Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης - ΙSET, 13.10.2011 - 19.11.2011) "Οι αναγνώστες του Finnegans Wake / σημειώσεις για τον James Joyce. Περιεχόμενα: - Άρης Μπερλής, "Η φήμη θα 'ρθει σε σένα μεταξύ ύπνου και ξύπνιου". - Γιώργος Κοροπούλης: "Οκτώ παράγραφοι για τους σκοτεινούς καιρούς. -...

Η Αναγέννηση

Αλεξάνδρεια (2011)

Η "Αναγέννηση" είναι ένα από τα πιο ρηξικέλευθα κείμενα φιλοσοφικής κριτικής του πολιτισμού που ενέπνευσε μοντέρνους συγγραφείς, όπως ο Προυστ, ο Τζόυς, ο Γέιτς, ο Έζρα Πάουντ, ο Γουάλας Στήβενς ή ο Καβάφης, και επιζεί μέχρι τις μέρες μας ως ανεπανάληπτη έκφραση μιας αισθητικής θεώρησης της ζωής. Η πρώτη έκδοση της "Αναγέννησης" το 1873 προσέκρουσε στη βλοσυρή σιωπή και την αποδοκιμασία των μεγάλων δασκάλων της βικτωριανής Αγγλίας. Την ίδια στιγμή έγινε το μανιφέστο του νεανικού αισθητικού κινήματος της "παρακμής". Ο Πέιτερ ταράχτηκε από τις αντιδράσεις που ενέπνευσε τ...

Ρομαντική αισθητική: Οι ποιητές των Λιμνών και η Σχολή της Ιένα

Κριτική (2011)

Ο Ρομαντισμός δεν αποτελεί απλώς μια καλλιτεχνική τάση, όπως νομίζουμε οι περισσότεροι. Συνιστά πρωτίστως μια κοσμοαντίληψη η οποία αναδύεται σταδιακά στη δυτική Ευρώπη μεταξύ του 1755 και του 1825 περίπου και αντικατοπτρίζει μια "κρίση" στην ευρωπαϊκή συνείδηση, ένα ευρύτερο κοινωνικό, ανθρωπολογικό, ηθικό και πολιτιστικό φαινόμενο. Οι συγγραφείς παρουσιάζουν το κίνημα του Ρομαντισμού αναλύοντας το συγκείμενό του, τη θεματολογία του, τους κώδικές του. Το βιβλίο περιέχει μεταφράσεις ολόκληρων έργων καθώς και πληθώρα αποσπασμάτων από έργα των κορυφαίων εκφραστών του Ρο...

Απογειώσεις

Βεργίνα (2010)

Απογειώσεις της Παναγιώτας Χριστοπούλου - Ζαλώνη εκδότριας του Λογοτεχνικού Περιοδικού "ΚΕΛΑΙΝΩ" μελετώντας το έργο των: - Αρχιμανδρίτη Μάξιμου Αδαμίδη - Μίμη Ανδρουλάκη - Γιάννη Αρκέτου - Ανδρέα Γεωργίου Αυξεντίου - Βασίλη Βεργόπουλου - Έφης Γιακανίκα - Κοκκόλια - Αντώνη Γιαννόπουλου - Στάθη Γρίβα - Ιερέα Γεωργίου Διαμαντόπουλου - Ανδρομάχης Διαμαντοπούλου - Φιλιππίδη - Ανδρέα Ζάκα - Θεοδώρας Ηλιοπούλου - Κουφοπούλου - Γιάννη Καλιντζόγλου - Νικηφόρου - Βύρωνα Καμπά - Ντίνας Κορδώνη - Ντένη Κουλεντιανού - Ντίνου Κουμπάτη - Βασίλη Λαμπρόπουλου - Ιωάννας...

Το βασίλειο των νεκρών

Εκάτη (2009)

"Εξέλιξη της ιδέας του βασιλείου των νεκρών", έτσι ονομάζουμε τη γραμμή, που συνδέει τον Όμηρο με το Βιργίλιο και το Δάντη γιατί ο καθένας τους αφιέρωσε σ' αυτή την ιδέα από ένα έπος. Αλλά αν στους δύο πρώτους αυτό το έπος αποτελεί ένα επεισόδιο του έργου τους, ένα μέρος του συνόλου, στο Δάντη αυτό αποτελεί κάτι ολοκληρωμένο και πρωτότυπο. Το θέμα το ορίζουν τρία ονόματα, που δεν πάρθηκαν τυχαία. Πράγματι, η ενδέκατη (Λ) ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου, η έκτη της Αινειάδας του Βιργιλίου και η Θεία Κωμωδία του Δάντη αποτελούν εκείνα τα τρία σημεία, ανάμεσα στα οποία η άμεσ...

Τέσσερις όψεις του μοντερνισμού

Φαρφουλάς (2009)

Το βιβλίο αυτό σηματοδοτεί μια προσπάθεια εστίασης στον μοντερνισμό μέσα από τη βιογράφηση τεσσάρων γιγάντων της ιστορίας του πνεύματος του 20ού αιώνα, οι οποίοι υπήρξαν επίσης -ο καθένας με τον δικό του τρόπο- πρωτοπόροι του μοντερνισμού. - Ο Έλιοτ, μοντερνιστής από τα πρώτα ποιήματά του, συνέλαβε πρώτος την "Ιδέα της Ενότητας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος". Πίστεψε στην κοινωνική χρησιμότητα της τέχνης, ενώ στα τελευταία του έργα οδηγήθηκε στον χριστιανισμό και στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής μέσω μεταφυσικών αναζητήσεων. - Ο Μπόρχες υπήρξε αρχικά προσηλωμένος στην...

Περί ποιήσεως

Γαβριηλίδης (2009)

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 συχνά έκανα τη σκέψη για μια συστηματική προσέγγιση στα φαινόμενα που επηρεάζουν και συντελούν στη δημιουργία της ποίησης· για το πώς αντιλαμβανόμουν εγώ, "ένας γραφιάς ποιημάτων", ορισμένες θεμελιακές αρχές και σχέσεις που ορίζουν την ποιητική. Πράγματα που βέβαια προϋπήρξαν, αλλά μέσα από τη διεύρυνση της προσωπικής μου αντίληψης, αντανακλούν το πιστεύω μου για την αυθεντική πληρότητα του ποιητικού λόγου. Ο αγώνας του ποιητή πρωτίστως -πάνω από τεχνικές, ρεύματα, σχολές και γενιές- είναι δαιμονικός αγώνας μελέτης και κάθαρσης του εα...

Σαπφώ

Αιγόκερως (2008)

Το βιβλίο αυτό είναι ένα χρονικό της ερωτικής ζωής της Σαπφώς, όπως την αφηγείται η ίδια στα τραγούδια της που απευθύνονται στις μαθήτριες - ερωμένες της. Τα έγραψε προς το τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., σε μια γλώσσα οικεία, δημοτική, σαν αυτή που μιλούσαν στις παρέες και στα καπηλειά του λιμανιού της Μυτιλήνης. Όπως λέει ο Aime Puech, που προλογίζει το κλασικό σύγγραμμα του Theodore Reinach "Αλκαίος - Σαπφώ": "Τα ερωτικά ποιήματα - κραυγές πάθους της Σαπφώς είναι, φυσικά, πιο κοντά στη λαϊκή γλώσσα. Και χωρίς ιδιαίτερη άσκηση ύφους. Βρίσκω λέξεις που χρησιμοποιούνται εδώ σαν ό...

Η κυβέρνηση της γλώσσας

Εκδόσεις Πατάκη (2008)

Ο τίτλος του βιβλίου, "Η κυβέρνηση της γλώσσας" φαίνεται να υπαινίσσεται πως το αρχαίο ερώτημα για τα δικαιώματα και το καθεστώς του ίδιου του ποιητικού λόγου παραμένει και σήμερα αποφασιστικής σημασίας. Πρέπει να κυβερνιέται η γλώσσα ή μήπως πρέπει να είναι αυτή η ίδια που κυβερνά. Ο νομπελίστας ποιητής, μεταφραστής και δοκιμιογράφος Seamus Heaney, ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή δημιουργούς διεθνώς, εξετάζει στον τόμο αυτό, με τη γνωστή διεισδυτικότητα και ενάργεια που διακρίνει το βλέμμα του, το έργο κορυφαίων ποιητών, Βρετανών και Ιρλανδών, Ευρωπαίων και Αμερικα...

Φιλολογικά και κριτικά κείμενα

Γαβριηλίδης (2008)

Βλέποντας συνολικά το φιλολογικό και κριτικό έργο του Θεοδόση Νικολάου δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς στοιχεία που ταιριάζουν ή φωτίζουν από άλλη σκοπιά την προσωπικότητα του ποιητή. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, το ενδιαφέρον του το μονοπωλεί η ποίηση. Τον γοητεύει η εκκλησιαστική ποίηση (ειδικά ο Ρωμανός ο Μελωδός) και τον απασχολούν αγαπημένοι του ποιητές, από τον Ανδρέα Κάλβο και τον Διονύσιο Σολωμό έως τους Βασίλη Μιχαηλίδη, T.S. Eliot, Κ.Π. Καβάφη, Οδυσσέα Ελύτη και Κώστα Μόντη, καθώς, και άλλοι ποιητές της Κύπρου, αλλά και το ποιητικό έργο ενός πεζογράφου, του Αλ...

Μυθιστόρημα γυναίκας

Εκδόσεις Παπαζήση (2007)

Μέσα στους αιώνες η γυναίκα συγγραφέας, και ιδιαίτερα η ποιήτρια, φαίνεται να καταδυναστεύεται από ένα "διπλό δεσμό", μια αφόρητη ένταση ανάμεσα στην κοινωνικά προσδιορισμένη "θηλυκότητα" και στις ανάγκες του (θηλυκού) δημιουργικού νου να αρθρώσει τη δική του ερμηνεία του εγώ και του κόσμου. Η θεωρία που θέλει τη Γυναίκα ως το Άλλο (αρνητικό αντίθετο του άντρα) έχει κυριαρχήσει στη δυτική κουλτούρα, κρατώντας τη γυναίκα παγιδευμένη σε μύθους που την έχουν αποστερήσει από μια ανεξάρτητη ύπαρξη και αξία. Οι ποιήτριες του εικοστού αιώνα ξεκίνησαν μια διαδικασία αναθεωρητικ...

Αναφορές

Έρασμος (2007)

Περιέχονται τα κείμενα: - Ειδώλου Είδωλον: Πάνω σε μερικές σκέψεις του Ζήσιμου Λορεντζάτου για την "κρίση" της ποίησης - Το όραμα και η άρνηση: Σικελιανός και Βάρναλης - Ο ελληνικός σουρρεαλισμός και ο Μίλτος Σαχτούρης - Η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη - Η ποίηση του Β. Λεοντάρη - Ο "φασισμός" του Έζρα Πάουντ - Επίμετρο: Η συνέχεια 3, του Μανόλη Αναγνωστάκη

ХЕМУС

Οι Φίλοι του περιοδικού "Αντί" (2007)

Παρά το γεγονός ότι στα Βαλκάνια υπάρχει μια πλούσια ποιητική παράδοση, αγνοείται σχεδόν στο σύνολό της από τους βαλκανικούς λαούς. Ο ανά χείρας τόμος, ο οποίος κυκλοφορεί ταυτόχρονα σε εφτά βαλκανικές γλώσσες και έχει σκοπό να βοηθήσει στην καλύτερη γνωριμία αυτής της παράδοσης δημιουργώντας μια γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των βαλκανικών λαών, είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς εκατό και πλέον ανθρώπων σε όλα τα Βαλκάνια, η οποία άρχισε πριν από αρκετά χρόνια. Το αναφέρουμε στην αρχή αυτού του σημειώματος για να τονίσουμε ότι το εν λόγω έργο ενέπνευσε και κινητοποίησε πολλούς...

Η ποιητική μνήμη της γλώσσας και άλλα δοκίμια

Σοκόλη (2007)

[...] Αισθανόταν "αδελφικά" και διατηρούσε ανοιχτούς τους πόρους επικοινωνίας του με τους ποιητές και τους πεζογράφου ς στο έργο των οποίων είχε μεταιχμιακή σημασία η ενεργός γλωσσική συνείδηση. Αυτό που σχηματικά συνηθίζουμε να ονομάζουμε "αγωνία της έκφρασης" και που έχει να κάνει με την κρίσιμη διαδικασία διάρρηξης των γλωσσικών συμβάσεων της κάθε εποχής, ο Νικολαΐδης το θεωρούσε όχι ως ένδειξη μιας προσωπικής αιρετικής στάσης, αλλά ως αποδοχή και "μορφολογική διεκπεραίωση" ενός ευρύτερου αιτήματος έκφρασης που σε στιγμές ιστορικών συγκυριών ζητούν οι κοινωνίες. Με αυτό...

Ατελεύτητο τέλος

Ίνδικτος (2007)

Μικρά, ευσύνοπτα κείμενα, απ' αφορμή την ανάγνωση της ποίησης από έναν εκ των πλέον σημαντικών ποιητών της γενιάς μας, του Βαγγέλη Κάσσου, περιλαμβάνει ο παρών τόμος, που κυκλοφορεί στη σειρά Κριτικής των εκδόσεων Ίνδικτος. Άνθρωπος αφοσιωμένος στην ποιητική δημιουργία, τόσο συγγραφικά όσο και από τη σκοπιά του μελετητή, ο Κάσσος ενδιαφέρεται να μεταδώσει στον αναγνώστη όχι απλές γνώσεις, αλλά μια ουσιαστική πρόταση για το πώς μπορεί κανείς να προσεγγίσει την ποιητική δημιουργία, στη διαχρονικότητά της, και μάλιστα σε μια εποχή που, όπως και ο ίδιος διαπιστώνει, η πεζογραφί...

Συνολικά Βιβλία 91
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου