Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Κωνσταντίνος Σάθας (βλ. αρ. 71 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) δημοσίευσε πρώτος τα τέσσερα σημαντικότερα έργα (δύο τραγωδίες, μία κωμωδία και ένα ποιμενικό δράμα) της κρητικής λογοτεχνίας: την Ερωφίλη, τον Ζήνωνα, τον Στάθη και τον Γύπαρι (ή Πανώρια) του Γεωργίου Χορτάτση, από κώδικες της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας (πρώτος ο Σάθας αναφέρει τον όρο ''Κρητικόν θέατρον''). Ωστόσο, η σημασία του βιβλίου δεν περιορίζεται στη δημοσίευση ακέραιου του κειμένου τεσσάρων αριστουργημάτων της κρητικής λογοτεχνίας (1570-1669). Οι κριτικές παρατηρήσεις του ("ψιλαί υποθέσεις...

Οι "Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν" του βενετοκρητικού φεουδάρχη και ποιητή Μαρίνου Φαλιέρου είναι ένα δημώδες παραινετικό ποίημα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Έχει αποδέκτη τον γιο του ποιητή, τον Μάρκο, αλλά αποτυπώνει και γενικότερα προβλήματα της αρχοντικής κοινωνίας στη βενετοκρατούμενη Κρήτη: τις σχέσεις με τους χωρικούς και την αντιμετώπιση καινούργιων κοινωνικών δεδομένων, όπως η ανατροφή των αγοριών, η διεύθυνση μιας οικογένειας, οι απειλές που απορρέουν από τον πλούτο και τη χλιδή, ο χειρισμός του δεύτερου γάμου και οικονομικών-κληρονομικών ζητημάτων...

Ο "Κάτης και ο μποντικός" είναι ένα σύντομο διασκεδαστικό δημώδες ποίημα της εποχής της Αναγέννησης, με θέμα το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού. Γραμμένο από ανώνυμο, πιθανόν κρητικό, συγγραφέα, το ποίημα συνεχίζει μια μακρόχρονη λογοτεχνική παράδοση έργων με ζώα από την όψιμη Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα, με διασημότερο παράδειγμα τους "Μύθους" του Αισώπου. Ο ποιητής αφηγείται με σατιρική διάθεση μια παραλλαγή ενός γνωστού (και από τη λαϊκή/δημοτική προφορική παράδοση) μύθου, με διδακτικές προεκτάσεις γύρω από τις σχέσεις δύναμης και αδυναμίας, δόλου και ευπιστίας. Στην...

Ύστερα από τις εκδόσεις της "Ερωφίλης" και των "Ιντερμεδίων" της, του "Ρολολίνου" και του "Ζήνωνος", η "Στιγμή" ολοκληρώνει την προσφορά στην Κρητική Ποίηση του 17ου αιώνα με την παρούσα έκδοση του "Κρητικού πολέμου", του Ρεθεμνιώτη Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή φροντισμένη από τον Στυλιανό Αλεξίου και τη Μάρθα Αποσκίτη. Ο "Κρητικός πόλεμος" είναι το ποιητικό χρονικό του μακρότατου και σκληρού αγώνα Βενετών, Κρητικών και άλλων Ευρωπαίων για την αποτροπή της τουρκικής κατάκτησης της Κρήτης (1645-1669). Ο ποιητής αφηγείται τη μάχη των Χανίων, τη μάχη του Ρεθύμνου και της Φορτέτσας...

Η "Πανώρια", το πολύ σημαντικό αυτό ποιμενικό δράμα του Γεωργίου Χορτάτση (τέλη 16ου αι.), είναι το μοναδικό αντιπροσωπευτικό του είδους από την Κρήτη κατά την εποχή της Βενετοκρατίας. Η υπόθεση του διαδραματίζεται στον Ψηλορείτη, όπου δύο Βοσκοπούλες αρνούνται πεισματικά τον έρωτα δύο νεαρών βοσκών, επειδή αγαπούν την ελεύθερη ζωή στα δάση και το κυνήγι. Ύστερα από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες για να μεταπειστούν, ακόμη και με τις συμβουλές του πατέρα της Πανώριας και της γριάς Φροσύνης, το αίσιο τέλος έρχεται μόνο με την επέμβαση της θεάς Αφροδίτης. Το έργο είχε εκδοθεί...

Η τραγωδία "Ροδολίνος" του Ρεθεμνιώτη Ιωάννη Ανδρέα Τρωίλου (που τυπώθηκε για πρώτη και τελευταία φορά στα 1647) ήταν επί αιώνες χαμένη και άγνωστη. Η υπόθεση, παρμένη από το δράμα Torrismondo του Torquato Tasso (1587), αφορά τη δύσκολη θέση της γυναίκας μέσα σε μια κοινωνία ανδρών. Τα πάθη των προσώπων δίνονται με δύναμη, ευγένεια και γαλήνη. Παρεμβάλλονται χορικά, σε μορφή σονέων ή στροφών από ενδεκασυλλάβους και επτασυλλάβους, που τα τραγουδούν χοροί στρατιωτικών. Ο ποιητής, στο Πρόλογό του, υπαινίσσεται μια θεωρία της ποίησης ως "καθρέφτη του κόσμου" και συγχρόνως κάθαρ...

Το σύντομο ποίημα "Της Κρήτης ο χαλασμός" (γνωστότερο ως "Η συμφορά της Κρήτης") του Μανόλη Σκλάβου αποτελεί τη σημαντικότερη λογοτεχνική πηγή για τον σεισμό του 1508, που συγκλόνισε τη βενετοκρατούμενη τότε Κρήτη και έγινε αισθητός μέχρι τη Μ. Ασία και την Κύπρο. Η έντασή του ήταν μεγάλη και η διάρκειά του, όπως την περιέγραψε ο βενετός διοικητής της Κρήτης: "όσο χρειάζεται κανείς για να πει λίγο βιαστικά το Πάτερ ημών". Ειδικά για τον Χάνδακα/Κάστρο (το σημερινό Ηράκλειο) ο σεισμός ισοπέδωσε τη μισή πόλη τη νύχτα της 29ης Μαΐου 1508 - 55 χρόνια ακριβώς ύστερα από την Άλωσ...