Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στόχος του βιβλίου είναι να συμβάλει στην ποιοτική αναβάθμιση της γλώσσας μας σε όλα τα επίπεδα, αρχίζοντας από τον απλό χρήστη της ελληνικής και φτάνοντας στο μαθητή, το φοιτητή, το δάσκαλο και το δημοσιογράφο.

[...] Στον τόμο αυτό δημοσιεύονται τα πρακτικά της σειράς ομιλιών που έγινε στο Παρίσι (Expolangues 2002) με θέμα "Η ελληνική γλώσσα και η ιστορία της". Αφορμή για την εκδήλωση αυτή ήταν η δημοσίευση δύο έργων από το Κ.Ε.Γ., των "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα" (επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης) και "Επιτομή του Λεξικού της ελληνικής μεσαιωνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669) του Εμμ. Κριαρά (Α τόμ. Α-Κ, επιμ. Ι.Ν. Καζάζης & Α. Καραναστάσης). Η επιτυχία της εκδήλωσης αυτής επιβεβαιώνει τη σημασία που εξακολουθούν να έχουν οι κλασικές σπουδές...

Μια συζήτηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου με τον Περικλή Σφυρίδη, όπου σχολιάζουν την ακαταλαβίστικη γλώσσα που χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον οι κουλτουριάρηδες και την ανεπανόρθωτη ζημιά που αυτή μπορεί να κάνει στην ελληνική γλώσσα. [...] "Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ό,τι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι' αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονταν σ' όλες τις εποχές. Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποι...

Τα μελετήματα που συγκεντρώνονται στον τόμο αυτό ακολουθούν την ίδια γραμμή με τις μελέτες που δημοσιεύτηκαν στους δύο προηγούμενους τόμους-συλλογές (Γλωσσοφιλολογικά, Α΄ και Β΄). Οι λόγοι για την επανέκδοσή τους πολλοί. Τα παράλληλα χωρία στα δοκίμια του Σεφέρη και του Έλιοτ (πρωτοδημοσιεύτηκε με μορφή βιβλίου πριν από πολλά χρόνια, σήμερα εξαντλημένη) ήταν η πρώτη συστηματική και ακριβοδίκαιη μελέτη ενός πολυσυζητημένου θέματος στη χώρα μας, των παράλληλων απόψεων ή, μάλλον, των επιδράσεων που δέχτηκε, σε ότι αφορά ιδίως την κριτική του σκέψη, ο κορυφαίος Έλληνας ποιη...

Είναι το ολιγότερο απώλεια χρόνου να σπαταλούμε σελίδες βιβλίων ή ομιλιών και να εξηγούμε ότι δεν είναι η Ελληνική η μόνη γλώσσα στον κόσμο. Όμως όλα τα μεγάλα αριστουργήματα γράφτηκαν στην Ελληνική γλώσσα. Μία γλώσσα που συνεχώς πλάθεται και διαπλάθεται, προχωρώντας με νέες αλλοιώσεις, νέες προσθήκες και καινούργια δημιουργήματα. Μέσω αυτής της γλώσσας που δημιουργεί έννοιες, όσο κι αν την απογυμνώνουν διάφορες σκοπιμότητες, όσο κι αν την αλλοιώνουν, ότι κι αν κάνουν, τα μεγάλα διαχρονικά της έργα θα υπάρχουν όσο ο άνθρωπος ζει πάνω σ' αυτόν τον πλανήτη. Οι επιστήμονες π...

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει συμφραστικό πίνακα λέξεων και λημματολόγιο για το σύνολο του ποιητικού έργου του Γιώργου Σεφέρη, δηλαδή για τα "Ποιήματα", το "Τετράδιο Γυμνασμάτων Β'" τα "Εντεψίζικα" και τα "Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά". Ο συμφραστικός πίνακας λέξεων είναι κατάλογος των λεξικών τύπων που απαντούν σε όλο το ποιητικό έργο του Σεφέρη μαζί με τα συμφραζόμενά τους, και καταρτίστηκε ηλεκτρονικά. Το έργο εκπονήθηκε από το Τμήμα Λεξικογραφίας το Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας με την επιστημονική εποπτεία του Ι. Ν. Καζάζη. Απευθύνεται στους ειδικούς ερευνητές της νε...

Το ανά χείρας σύγγραμμα αποτελεί μια προσφορά στους Έλληνες γονείς, οι οποίοι θέλουν να πληροφορηθούν τι πραγματικά συμβαίνει με την Ελληνική γλώσσα ανά τον κόσμο, μέσα από τα δημοσιεύματα του Τύπου. Συνοδεύει το δίτομο έργο του Φιλολόγου και Ιστορικού Αντ. Α. Αντωνάκου "Ελληνιστί".

Η απόπειρα σύνθεσης του προκειμένου πονήματος έχει αρχικό και τελικό αίτιο την εξοικείωση του φοιτητή με τον μηχανισμό της μετασχημάτισης και διαμόρφωσης σε συντακτικά πειθαρχημένο λατινικό πεζό λόγο ενός κειμένου στην ελληνική. Φιλοδοξία του είναι να ξεπεράσει τα όρια μιας ευκαιριακής συνδρομής στην εκγύμναση των ενδιαφερόντων πάνω στην αντιστροφή κειμένων και να εξασφαλίσει τις συνθήκες που προωθούν την εποικοδομητική επαφή τους με τη δομή ενός καθαρού πεζογραφικού λατινικού λόγου. [...] (Από την εισαγωγή)

Τα περισσότερα από τα περιεχόμενα του μέρους τούτου αναδημοσιεύονται από περιοδικά και εφημερίδες, όπου είδαν το φως της δημοσιότητας. Ορισμένα άλλα δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά. Μερικά έχουν γραμματολογικό, άλλα καθαρώς γλωσσικό χαρακτήρα, ενώ μερικά αναφέρονται σε βιογραφικά ή βιβλιογραφικά συγγραφέων που ενδιαφέρονται για τη γλώσσα και τη γλωσσική έκφραση. Ελάχιστα, τέλος, έχουν παιδαγωγικό ή αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Η ποικιλία αυτή των περιεχομένων του τόμου με οδήγησε στον καταμερισμό του στις ακόλουθες κατηγορίες: 1) ιστορικά του δημοτικισμού· 2) γλωσσικά θέματα·...

Θέματα και ζητήματα φιλολογικά και λογοτεχνικά, τα περισσότερα μέσα από μια γλωσσολογική σκοπιά, είναι όσα εξετάζονται στα μελετήματα που συγκεντρώνονται σ' αυτόν τον τόμο. Μερικοί από τους άξονες, γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η εξέταση των θεμάτων αυτών, είναι το λογοτεχνικό έργο συγγραφέων, όπως ο Σεφέρης, ο Καβάφης, ο Μακρυγιάννης, ο Ελύτης, ο Σινόπουλος, ο Σκαρίμπας και πολλοί άλλοι από τους δικούς μας, και από ξένους ο Montaigne και ο T.S. Eliot. Στα γενικά ή επιμέρους ζητήματα που θίγονται, συγκαταλέγονται η ποιητική έκφραση ως ένα ιδιαίτερο "είδος" γλώσσας, η...

Για ποιά Ευρώπη μιλούμε; Μιλούμε για μια Ευρώπη της οικονομίας, της τεχνολογίας, της εξυπηρέτησης των μεγάλων συμφερόντων ή για μια Ευρώπη της παιδείας και της ευτυχίας των λαών; Νομίζω ότι τη δεύτερη Ευρώπη ονειρευόμαστε. Οραματιζόμαστε μιαν Ευρώπη, η οποία θα σέβεται τους λαούς της και τους πολιτισμούς τους, και, φυσικά, και τις γλώσσες τους, αφού οι γλώσσες είναι φορείς πολιτισμών. Άλλωστε, αρχίζει να φτάνει στ' αυτιά μας η μυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονότων. Την ακούν κιόλας οι "σοφοί", θα έλεγε ο Καβάφης, "και την προσέχουν ευλαβείς". Ας την ακούσουν, επιτέλους,...

"Οι γνήσιοι αυτοί Πάριοι (οι Λευκιανοί), είτε άμεικτοι είτε μετ' άλλων Ελλήνων ενωρίς συγχωνευθέντες -πιθανότατα εκ της Στερεάς Ελλάδος ελθόντων-, ανέπτυξαν, λόγω της απομονώσεώς των επάνω εις τα βουνά της νήσου, ιδίους γλωσσικούς νόμους, αποτελέσαντας ούτω όλως εξαιρετικήν διάλεκτον". Ι. Θ. Κακριδής ("Ο νόμος της αποβολής των τονουμένων φωνηέντων εις το ιδίωμα των Λευκών Πάρου")

Ενώ δημιούργησαν το τονικό σύστημα της γλώσσας και το έκαναν επιστήμη, δεν σκέφτηκαν οι διανοούμενοι της μετέπειτα εποχής, να διαφυλάξουν τη γλώσσα με τη μουσική σαν μια επιστημονική μουσική τέχνη. Έτσι ώστε η Ελληνική γλώσσα με τη μουσικότητα της, θα τροφοδοτούσαν συνεχώς τους ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτή την τέλεια γλώσσα που κάποτε κάποιοι σοφοί νόες μας την παρέδωσαν με τα στοιχεία της τέχνης και της επιστήμης, εμείς αντιθέτως, όσο μπορέσαμε την απλοποιήσαμε κι από τότε έγινε η αρχή μιας καθόδου που φθίνει, ενώ η απλοποίηση συνεχίζεται...

[...] Ένα σημαντικό μέρος των επών, στο οποίον ελάχιστη και πάντως συμπτωματική έμφαση και προσοχή έχει δοθεί, είναι οι περίφημες και μεγαλοφυείς παρομοιώσεις του Ομήρου, μία ουσιώδης παράμετρος του έντεχνου λόγου, που για πρώτη φορά διδάχθηκε από τον ίδιο και έκτοτε χρησιμοποιείται αφειδώς από όλους τους λογίους του κόσμου όλων των εποχών, αλλά και από όλους εμάς τους χρήστες του προφορικού λόγου, ανεξαρτήτως βαθμού παιδείας. Όπως δεν είναι δυνατόν να υπάρξει λόγος χωρίς αντίλογο, κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί να υπάρξει αφήγηση χωρίς παρομοίωση. [...] Ακολουθήθηκε κατ...

Ο συγγραφέας πραγματεύεται την έννοια του ρυθμού και της αρμονίας του Ελληνικού λόγου (αρχαίου και νεότερου) εξ επόψεως κριτηρίων των Ελλήνων λογίων. Ο μεν ρυθμός ορίζεται από τη συμμετρικότητα των συλλαβών (μακρών και βραχειών για τους αρχαίους), η δε αρμονία από τη συμμετρικότητα των οξυτονούμενων κατά την εκφώνηση συλλαβών. Στη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή - Νεοελληνική Γραμματεία διατηρήθηκε η αντίληψη παρά την απώλεια του χρόνου (μακρού-βραχέος) των συλλαβών. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά συνιστούν τη μουσικότητα του λόγου, προσδίδουν σ' αυτόν κάλλος και προκαλούν ηδύτητα...

Η "Σχολιασμένη βιβλιογραφία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας" φιλοδοξεί να δώσει τη δυνατότητα στους ενδιαφερομένους να εντοπίζουν με μεγαλύτερη ευκολία ό,τι είναι σχετικό με την ενασχόλησή τους -έρευνα, διδασκαλία ή και τα δύο- ώστε να μπορούν να ενημερώνονται για τις τάσεις που εμφανίζονται στο χώρο αυτό. Η φύση του περιεχομένου της την καθιστά εύχρηστο και απαραίτητο μέσο πληροφόρησης για διδάσκοντες/διδάσκουσες την ελληνική ως δεύτερη/ξένη γλώσσα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης στηνΕλλάδα και έξω από αυτή, για ερευνητές με σχετικό αντικείμενο, για όσους ασχο...

Επειδή οι ελληνικές διάλεκτοι (Αιολική, Δωρική, Ιωνική και οι λοιπές ιδιωματικές γλώσσες) έχουν γλωσσικές διαφορές μεταξύ τους και οι ίδιες λέξεις ήταν διαφορετικές, ενώ το ελληνικό αλφάβητο είναι το ίδιο, έγινε αντιληπτό ότι υπήρχε πολυφωνία στα γράμματα της Αλφαβήτου. Τα γράμματα δηλαδή είχαν πολυπροφορά. Επί πλέον διαβάζοντας τις λέξεις συνέχεια, κατανοήθηκε ότι αυτές αυτοαναλύονται, δίνοντας ορισμούς, συνώνυμες λέξεις και πληροφορίες. Ακόμη διαπιστώθηκε πως εάν εφαρμοστούν αυτές οι γλωσσικές διαφορές των ελληνικών γραμμάτων στις ξένες γλώσσες, αμέσως διαβάζονται στην...