Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η σχέση με το έργο του Μπατάιγ είναι μια σχέση δύσκολη, όχι μόνο επειδή απαιτεί ανασκευή ριζική όλων των κυρίαρχων απόψεων κι επανεξέταση ριψοκίνδυνη όλων των συνισταμένων του προβληματισμού πάνω στον άνθρωπο και τον κόσμο, αλλά προπαντός επειδή διεκδικεί ένα βλέμμα που κοιτάει, πίσω απ' τα παραπλανητικά φαινόμενα, την ουσία των γεγονότων, τη βαθύτερη αιτιολογία των πράξεων, την εσώτατη προέλευση της ιστορίας του ανθρώπου, το σημείο εκείνο της ανείπωτης φρίκης που κουβαλάμε όλοι ανεξαιρέτως μέσα μας, που δεν τολμάμε να το αντικρίσουμε, που το απορρίπτουμε ή το παραγράφουμε...

Ένας μοναχικός περίπατος στα ομιχλώδη βουλεβάρτα της γαλλικής πρωτεύουσας. Ή στις θορυβώδεις αθηναϊκές λεωφόρους... Ή στα λιθόστρωτα στενά της Παλιάς Πόλης στη Βαρκελώνη... Η διαδρομή είναι πάντα η ίδια... Η διαδρομή ενός άντρα που στέκεται στο κατώφλι του δεύτερου μισού της ζωής του, αποχαιρετώντας, αναπολώντας και εξιστορώντας τη νιότη του. Τα ταξίδια, ο τζόγος, τα ξενύχτια, η αγαπημένη πόλη... Μα πάνω απ' όλα οι γυναίκες. Οι γυναίκες που τον έκρυψαν στον κόρφο τους, τον έπλασαν, τον "σκότωσαν" για να τον γεννήσουν ξανά από την αρχή. Η άσβεστη δίψα για την περιπέτεια, το...

Όταν η Φρίντα ανακοινώνει την πρόθεσή της να παντρευτεί τον Nτιέγκο Pιβέρα, ο πατέρας της σχολιάζει καυστικά: "Θα είναι ο γάμος του ελέφαντα και της περιστέρας". Όλος ο κόσμος δέχεται με σκεπτικισμό το νέο για το γάμο αυτού του σκανδαλιάρικου και φιλάσθενου κοριτσιού με τη "μεγαλοφυΐα" των Mεξικάνων τοιχογράφων, τον Nτιέγκο Pιβέρα, που έχει τα διπλά της χρόνια, το τριπλάσιο βάρος, τον φωνάζουν «δράκο» κι έχει τη φήμη άγριου γυναικοκατακτητή, τον άθεο κομμουνιστή που τολμάει να ζωγραφίζει προς τιμή των Iνδιάνων τοιχογραφίες με τις οποίες παροτρύνει τους εργάτες να πάρουν τις...

Από τα λιγότερα γνωστά αλλά και πιο σημαντικά έργα του νομπελίστα συγγραφέα, η συλλογή αποτελείται από τέσσερα κείμενα που γράφτηκαν το 1936 και το 1937, κι εκδόθηκαν το 1950. Το "Γάμοι στην Τιπαζά" φέρνει στη μνήμη μια "μέρα γάμων με τη φύση". Στην παραλία της Τιπαζά στην Αλγερία, ένας νεαρός τραγουδά τη χαρά του για τη ζωή μέσα στην ομορφιά της φύσης και την υπερηφάνειά του που μπορεί ν' αγαπά απεριόριστα. Στο "Ο άνεμος στην Τζεμιλά¨" ο συγγραφέας εκφράζει "τη συνειδητή βεβαιότητά του ενός ανέλπιδου θανάτου", όμως ακόμα κι η φρίκη αυτού του θανάτου δε θα τον αποσπάσει...

Ο Σιντάρτα, γιος ενός ισχυρού βασιλιά, ζει σε ένα τεράστιο παλάτι στους πρόποδες των Ιμαλαΐων, όπου ο πατέρας του επιμένει να τον κρατάει φυλακισμένο για να τον προφυλάξει από τα βάσανα του κόσμου. Μέσα από αυτή την παιδική ηλικία, που βρίθει από ερωτηματικά και φόβους και είναι βυθισμένη στη σιωπή, θα δομηθεί μια υποδειγματική προσωπικότητα, ταγμένη εξολοκλήρου στην προσωπική ολοκλήρωση και την αυταπάρνηση. Μέσα από αυτή τη διήγηση, που κοσμούν καθαρές εικόνες του Κοζέ (Cosey), ο Ζακ Σαλομέ φωτίζει τα μονοπάτια της παιδικής ηλικίας προσθέτοντας μερικές πινελιές ευαισθησί...

Ιδού το άνθος μου. Τιμείστε το με μάτια, με τη μύτη, με τη γλώσσα και τα δάχτυλα, γλιστρήστε εντός του το μίσχο σας, βυθίστε τον ως την καρδιά του που είναι και δική μου. Τολμηρά και τρυφερά, αυτά τα κρυφά ημερολόγια του Άνθους, περιγράφουν γυμνή την αλήθεια της ηδονής, τα γούστα και τις μεθόδους μιας γυναίκας και των οκτώ της ερώτων.

Ο πολυμαθής κοσμοπολίτης διπλωμάτης και κατεξοχήν ταξιδιώτης συγγραφέας του 20ού αιώνα στη Γαλλία, Πωλ Μοράν (1886-1976), μας ξεναγεί σε μέρη κοντινά και εξωτικά μέσα από αυτή την ανθολογία των ταξιδιωτικών του κειμένων. Από τον Ηρόδοτο στον Μάρκο Πόλο, από τον Μονταίνι στον Μοντεσκιέ, οι συγγραφείς συνέδεαν πάντα την εξερεύνησή τους στο χώρο με την εξερεύνηση του ανθρώπινου στοιχείου. Έτσι και ο Πωλ Μοράν, δεινός αφηγητής, δεν θα συνδέσει την περιπλάνησή του στον κόσμο με μια απλή αναζήτηση τού εξωτισμού αλλά, "ερωτευμένος με το δρόμο", όπως δηλώνει στο λόγο που εκφώνησ...

Μοιρασμένος ανάμεσα σε έναν ενθουσιώδη λυρισμό και την έμμονη ιδέα του ρεαλισμού, ο Γκυστάβ Φλωμπέρ (1821-1880) σφραγίζει τα γραπτά του με τον ανωτέρω δυϊσμό - που αποτελεί εξάλλου και τη μεγαλύτερη πρωτοτυπία του έργου του. Απαράκαμπτος σταθμός της γαλλικής λογοτεχνίας, αυτός ο αισθητής του λόγου επιδόθηκε σε μια σχολαστική έρευνα και συλλογή στοιχείων σχετικά με την ανθρώπινη ψυχή. Υπάρχει μήπως αίσθημα πιο καταστρεπτικό για την ψυχή, πιο εξοντωτικό για το πνεύμα και πιο ολέθριο για την ηθική από το πάθος - λάμια αχόρταγη που καταβροχθίζει τα πάντα στο πέρασμα της;...

Αθήνα, Δαφνί, Ελευσίνα, Πλαταιές, Θεσπιές, Λιβαδειά, Αράχωβα, Δελφοί, Θερμοπύλες, Νεμέα, Μυκήνες, Άργος, Σπάρτη, Μεσσήνη, Βάσσες, Ανδρίτσαινα, Ολυμπία... Μερικοί από τους σταθμούς του ταξιδιού που έκανε ένας μεγάλος συγγραφέας, ο Γουσταύος Φλωμπέρ, στην Ελλάδα του 1850. Αυτό το ταξιδιωτικό οδοιπορικό που ο Κ.Θ. Δημαράς θησαύρισε από το σώμα των περιηγήσεων του Φλωμπέρ, κυκλοφόρησε με τον τίτλο "Το ταξίδι στην Ελλάδα, Δεκέμβριος 1850 - Φεβρουάριος 1851". Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1989, διαβάζεται διαρκώς έκτοτε από τους αναγνώστες και τώρα ανατυπώνεται σε έκ...

[...] Μια παράξενη, μια ακατάλυτη συμπάθεια είχε γεννηθεί μέσα μας για το όν αυτό που είχε έρθει εδώ να τερματίσει τη ζωή του, μια συμπάθεια που μας απομόνωνε μαζί του σ' εκείνη την ψυχρή αμμουδιά, ανάμεσα στον γκρεμό που έστεκε ασάλευτος και στα νερά που κινούνταν. Ήμασταν μόνοι - μόνοι με τη φάλαινα, με εκείνη την ανεξιχνίαστη μάζα από ζελατίνη όπου το κενό έπαιρνε χρώματα τόσο τρυφερά, και με κοινή συμφωνία, χωρίς μια λέξη, ενστερνιστήκαμε την υπόθεσή της. Αυτή η ήττα, αυτό το σιωπηλό σβήσιμο, όλα ξαναγίνονταν παρουσία. [...] Η θέα της μας εκτόξευε έξω από το χρόνο, έξω...

Το να ζεις στον εικοστό αιώνα είναι για πάμπολλους ανθρώπους τόσο αφόρητα πληκτικό ή απελπιστικό, που αρκετοί απ' αυτούς, ελπίζοντας να βρουν διαφυγή, ερεθίσματα ή γαλήνη, σπρώχνουν το σώμα και την ψυχή τους σε μια τερατώδη ένωση παίρνοντας ναρκωτικά. Κι ένας ακόμη μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων που δεν έχουν κουράγιο να τα παίρνουν, βρίσκουν ευχαρίστηση διαβάζοντας βιβλία που αναφέρονται σε ναρκομανείς. Η συμβολή του Κοκτό σ' αυτό τον περίεργο κλάδο της λογοτεχνίας είναι μοναδική. Με το "Όπιό" του, το ημερολόγιο μιας αποτοξίνωσης, ζωντανεύει την ημέρα και τη νύχτα του κόσμου...

- Και η πληγή σου; Πού; Με περιτρέχει απορία, πού κατοικεί, πού κρύβεται η μυστική πληγή όπου, προσφεύγει καθένας μας, όταν επιβουλεύονται την έπαρσή του, όταν τον πληγώνουν; Αυτή η πληγή -που έτσι γίνεται ο ένδον κριτής- θα γίνει όγκος κακός και θα κυριέψει τον χώρο. Καθένα γνωρίζει πώς να την ενσαρκωθεί μέχρι να γίνει ο ίδιος αυτή η πληγή, κάτι σαν καρδιά λαθραία και βασανιζόμενη. Ο "Σκοινοβάτης" είναι ένα κείμενο δράσης, δράσης θεατρικής, μουσικής, ερωτικής και, φυσικά, μεταφραστικής. Κάθε αναγνώστης του "Σκοινοβάτη" είναι ήδη ένας μεταφραστής· μεταφράζει τις γλωσσικέ...

Πίσω από τα τριπλά τείχη του ανακτόρου του Γιλντίζ, στην Κωνσταντινούπολη, την πύλη της Ευρώπης, ο Σουλτάνος εξυφαίνει σκοτεινές μηχανορραφίες. Το αίμα κυλά στον Κεράτιο. Το αίμα κυλά στην Ανατολία. Μυστικά κομιτάτα, οι πολιτικοί εξόριστοι στο Παρίσι, οι στρατιωτικοί στη Θεσσαλονίκη, οργανώνουν την επανάσταση. Αλλά η περιπέτεια παίρνει άσχημη τροπή: πόλεμος στα Βαλκάνια, στον Καύκασο, τρομοκρατία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. 1915. Η διαταγή για την εξολόθρευση των Αρμενίων έχει δοθεί. Αυτό που έμοιαζε με παραμύθι, η ιστορία του Σουλτάνου και των τριών Πασάδων, θα εξελιχθεί...

Ένα παιδί στο μεταπολεμικό Παρίσι. Ο μεγάλος Γάλλος ιστορικός Μισέλ Βινόκ αφηγείται, με θαυμαστό λογοτεχνικό ύφος, τα πρώτα χρόνια της ζωής του και καταγράφει τις μνήμες της οικογένειάς του. Η ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας συνυφασμένη με την αυτοβιογραφία το χρονικό των δύο Παγκοσμίων Πολέμων μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας, όπου η ιστορία της διαπλέκεται με τη συλλογική. Ένα αφήγημα για τον πόλεμο, την απώλεια, τη ζωή την ίδια. Πέρα από την τρυφερή, αλλά και συχνά ανελέητη ειλικρίνεια του Βινόκ, και ασφαλώς χάρη σε αυτή, δεν έχουμε, με τον "Σταθμό του Βορρά", μόνο την...

Με τον τίτλο "Τρεις ιστορίες" δημοσιεύονται από κοινού τρία αλληλένδετα αφηγήματα του Ντενί Ντιντερό που πρωτοδημοσιεύθηκαν στο περιοδικό "Λογοτεχνική αλληλογραφία" του Γκριμ από το 1793 ώς το 1794. Η πρώτη ιστορία, το "Αυτό δεν είναι παραμύθι", αποτελείται από δύο μέρη που θέτουν το πρόβλημα της ηθικής στάσης στο πλαίσιο μιας ερωτικής σχέσης. Το πρώτο μέρος εισάγεται με το συμπέρασμα "υπάρχουν πολύ καλοί άνδρες και πολύ κακές γυναίκες". Στο δεύτερο μέρος η σχέση εξουσίας των δύο φύλων αντιστρέφεται καθώς διαπιστώνεται τώρα πως "υπάρχουν πολύ καλές γυναίκες και πολύ κακοί...

"... Στον πάγκο του μπάρ μπορείς ν' αστειευτείς μ' οποιονδήποτε, να τσουγκρίσεις το ποτήρι σου μ' όποιον θέλεις. Mα ο 'Αγγελος αναγγέλλει τον ερχομό του· μείνε μονάχος να τον υποδεχτείς. Kαι 'Αγγελός μας είναι η νύχτα που πέφτει στην εκθαμβωτική πίστα. Aκόμα κι αν η δική σου μοναξιά είναι πλημμυρισμένη στο φως ενώ σκοτάδι τα χιλιάδες μάτια που σε κρίνουν, που φοβούνται και προσδοκούν την πτώση σου, θα χορέψεις πάνω και μέσα στην άνυδρη μοναξιά, με τα μάτια δεμένα και ή δυνατόν τα βλέφαρα ραμμένα. Tίποτε όμως δε θα σ' εμποδίσει να χορέψεις για την εικόνα σου, και προπαντός χ...

"Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν συναντούν τον Πήτερ Παν αναγνωρίζουν στο πρόσωπό του το μικρό παιδί που υπήρξαν κάποτε και που έχουν την τάση να το ξεχνούν". Γιατί πίσω απ' αυτό το χαρούμενο, αθώο κι άκαρδο πρόσωπο κρύβεται ένα θλιμμένο παιδί, όπως το αποκαλύπτει με εξαιρετικό τρόπο η Kαθλήν Kέλλυ-Λαινέ. Εξερευνώντας το μύθο αυτού του μικρού αγοριού που αρνείται να μεγαλώσει, η ψυχαναλύτρια-συγγραφέας παραπέμπει στη δική της παιδική ηλικία και τη φυγή από την Ουγγαρία, με τον Εβραίο τυπογράφο πατέρα που πήγε στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως και κυνηγήθηκε από το σταλινικό καθε...

Η τέχνη ας δώσει αποφαστιστικά την προτεραιότητα σ' αυτό που θεωρείται γυναικείο «παράλογο», ας θωρεί άσπονδο εχθρό της ό,τιδήποτε έχει την αλαζονεία να θεωρείται βέβαιο, σταθερό, και έχει στην πραγματικότητα τη σφραγίδα αυτής της αρσενικής αδιαλλαξίας, που, στο επίπεδο των ανθρωπίνων σχέσεων σε διεθνή κλίμακα, δείχνει αρκετά, σήμερα, τι είναι ικανό να κάνει. Δεν είναι πια καιρός λέω, σ' αυτό το σημείο να μείνεις σε ευγενείς προθέσεις, σε συμβιβασμούς λιγότερο ή περισσότερο επαίσχυντους, αλλά είναι καιρός να εκφραστείς στην τέχνη χωρίς διφορούμενα εναντίον του άνδρα και υπέ...

Αυτές τις μέρες ολοκλήρωσα μια άλλη εκδοχή του "Θωμάς ο σκοτεινός". Άλλη: με την έννοια ότι περιορίζει κατά δύο τρίτα την πρώτη έκδοση. Είναι ωστόσο ένα αληθινό βιβλίο και όχι κομμάτια βιβλίου· μπορώ μάλιστα να πω ότι το σχέδιο αυτό δεν είναι ένα σχέδιο περιστασιακό ή εμπνευσμένο από εκδοτικές φιλαρέσκειες, αλλά και κάτι που το έχω συχνά σκεφτεί, επειδή είχα πάντα την επιθυμία να κοιτάξω μέσα από τον όγκο των πρώτων βιβλίων, όπως όταν κοιτάζουμε μέσα από μια διόπτρα την πολύ μικρή και την πολύ μακρινή εικόνα του έξω, το πολύ μικρό και πολύ μακρινό βιβλίο που μου φαινόταν πω...

Ο Μωρίς Μπλανσό (1907-2003), "μυθιστοριογράφος και κριτικός", όπως ο ίδιος συστήνει τον εαυτό του, συμπληρώνοντας στο τρίτο πρόσωπο: "Η ζωή του είναι εξ' ολοκλήρου αφιερωμένη στη λογοτεχνία και στη σιωπή που της είναι συναφής", ολοκλήρωσε ζωή και έργο σε πλήρη συνταύτιση. Τόσο στα πεζογραφήματά του ("Θωμάς ο σκοτεινός", "Ο Ύψιστος", "Εκείνος που δεν με συντρόφευε", "Ο τελευταίος άνθρωπος", "Η αναμονή", "Η λήθη", "Η τρέλα της ημέρας", "Η στιγμή του θανάτου μου", κ.ά.) όσο και στα δοκίμιά του ("Το μερίδιο της φωτιάς", "Ο χώρος της λογοτεχνίας", "Λωτρεαμόν και Σαντ", "Η απεριό...